[KuM TaNeSi]

Ey insanlar! Şüphesiz Allah Tealâ kendi hakkının mahlukatın hakkının üstünde ve ondan daha büyük olduğunu bildirmiş ve şöyle buyurmuştur: “…Ve size, ‘melekleri ve peygamberleri ilâh edinin' diye de emretmez Siz müslüman olduktan sonra hiç size küfrü emreder mi?” (Âl-i İmran, 80)

Dikkat edin! Ben size idareci olarak keyfi hareket eden valiler ve zorbalar göndermedim Sizi doğru yola hidayet edecek olan hidayet önderleri gönderdim

(Ey görevliler!) Müslümanlara haklarını öğretin Onları dövüp zelil etmeyin Onlara ayrımcı muamele yapmayın Onların durumunu bilmezden, görmezden gelmeyin Onlarla birlikte düşmana karşı savaşırken güçlerini dikkate alın; yorulduklarını gördüğünüzde onları daha fazla zorlamayın Zira bu, düşmanla çarpışmada en güzel davranıştır

Ey insanlar! Eyalet merkezlerinde görevlendirdiğim valilere sizleri şahit tutuyorum Ben onları sadece insanlara dinlerini öğretsinler, ganimetlerini hakkaniyetle taksim etsinler, aralarında adaletle hükmetsinler diye gönderiyorum Eğer içinden çıkamadıkları bir meseleyle karşılaşırlarsa, bana arz ederler

Atları eğitin Atış talimleri yapın Refah içinde yaşamayı ve acemlere mahsus kıyafetleri giymeyi bırakın! Na'lin giyin; misvak kullanın, Maad oğullarının hayat tarzından ayrılmayın(1)

Acemlerin ahlâkından ve zorbalarla bir arada bulunmaktan uzak durun! Sakın ola ki bulunduğunuz yerde haç izhar edilmesin İçki bulunan sofralara oturmayın Peştemalsız olarak hamama girmeyin Kadınlarınızın hamamlara gitmesine engel olun(2) Zira bu helal olmaz

Memleketlerine gittiğinizde acemlerin ticari akitleri türünden akitlere girip kazanç sağlama yoluna gitmeyin ki, bu sizi onların toprağına bağlar Oysa siz kısa bir süre sonra kendi memleketinize döneceksiniz

Küçük çocukları hizmetinizde kullanmaktan sakının Göçer bedevilerin gittikleri yere götürdükleri şeyler türünden mal edinin ki, gittiğiniz yere götüresiniz

Bilin ki, içecekler üç şeyden yapılır: Üzüm, bal ve hurma Bunlardan yapılan içecek uzun süre beklediği zaman şarap (içki) olur; artık onu içmek helal değildir

Bilin ki, Allah Tealâ şu üç kişiyi temize çıkarmaz, kendilerine nazar etmez, kıyamet günü onları dergâh-ı uluhiyetine yaklaştırmaz; onlar için elim bir azap vardır:

Bunlardan ilki, bir dünya menfaatini hedefleyerek bir sözleşme yapıp, umduğunu bulup da kârlı çıkacağını görünce sözüne sadık kalan, kâr etmeyeceğini anladığında sözünden dönen kimsedir

İkincisi, ikindiden sonra (geç vakitte) ticaret eşyasını alıp pazara çıkan, satacağı zaman Allah Tealâ adına yemin ederek “ona şu kadar para verdim” diyen (ticaretinde dinî ve ahlâkî kurallarına riayet etmeyen) ve senin de sözüne inanarak istediği fiyatı verip malını aldığın kimsedir

Müslümana sövmek fasıklık , onu öldürmek ise küfürdür(3)

Mümin kardeşinden üç günden fazla uzak (dargın) durman helal olmaz Kâhine, sihirbaza veya falcıya gidip de onun söylediklerini tasdik eden kimse, Hz Muhammed sav'e indirilene karşı inkârcılık etmiş olur

(Ali Ahmed el-Hatîb, “Ömer b el- Hattâb ” s 226 vd )

(1) Yani Maad b Adnan oğulları gibi sert elbiseler giyip, az bir geçimlikle geçinin Kılık kıyafette olsun, yeme-içmede olsun bolluk ve refah içinde yaşayan acemlere benzemeyin

(2) İmam Ahmed b Hanbel'in Müsned'inde (1/124) yer aldığına göre, Hz Ömer ra bu son cümleleri Efendimiz sav'den duyduğu şeyler olarak nakletmi ştir Burada gerek hamamlarla ilgili, gerekse genel olarak hayat tarzı ile ilgili bu uyarılar, yeni fethedilen bölgelerde gayrimüslimlerle bir arada yaşamaya başlayan müslümanların kültür erozyonuna uğramaları riskini ortadan kaldırmaya yöneliktir

(3) Rivayette üçüncü kişinin kim olduğu tasrih edilmemektedir Belki de Hz Ömer ra , bu ifadede anlattığı fiilleri işleyen kimseyi üçüncü olarak zikretmek istemiştir Bu cümle ile ondan sonra gelen cümlelerin, aynı zamanda Efendimiz sav'den nakledilmiş hadisler olduğuna dikkat edilmelidir