[Yitiksevda]

Soru
Ücret Mukabilinde Kuranı Kerim okutmak caiz mi? Hoca para almak istemediği halde ısrarla vermek doğru olur mu?

Cevabımız

Değerli Kardeşimiz;

Kur'an öğretmeye karşılık ücret alma hususunda ulemâ ihtilaf etmişse de umumiyetle haram olmadığına hükmetmiştir

Buharî'nin kaydına göre, Şa'bî: "Muallim belli bir şey verilmesini şart koşmaz, ne verilirse onu alsın" der el-Hakem:

"Muallim'in ücret almasını mekruh addeden hiç kimse görmedim" demiştir Hz Mu'âviye'ye bu hususta sorulunca:

"Onun ücrete hakkı olduğu görüşündeyim" der Hasan-ı Basrî kendisini yetiştiren hocaya on dirhem ödemiştir Bir başka rivayette Hasan-ı Basrî'nm, önceden ücret şartı koşmayı mekruh addetmekle birlikte:

"Muallimin yazı öğretmesi mukabilinde ücret almasında bir beis yok" dediği rivayet edilmiştir Katâde'nin:

"İnsanlar üç şey ihdas ettiler, bunlar üzerine ücret alınmaz:

Damızlık aşırtmak, mal taksimi, ta'lîm" dediği kaydedilir Hanefiler ise rukye için ücreti caiz görseler de ta'lîm için caiz görmemişlerdir:

"Çünkü demişlerdir, Kur'an'in öğretilmesi ibadettir, onun ücreti Allah' a aittir" (Kaynak : İbrahim Canan, Kütub-u Site Muhtasarı ve Terceme şerhi Akçağ Yayınları, III s:349)

Kur'ân-ı Kerîm'i tilavet etmek büyük ibâdetlerden biridir Cenâb-ı Hak muhtelif âyetlerde Kur"ân-ı Kerîm'i tilavet eden kimseleri medh ve sena ederek büyük mükafatlarla mükafatlandıracağını vadediyor Peygamber (sav) de Kur'ân-ı Kerîm'in her harfi için on hasene olduğunu müjdeliyor Yalnız başkası için Kur'ân-ı Kerîm'i tilavet etmek hususunda ihtilâf vardır İmam Şâfi'î ile birçok ashab; namaz, oruç ve zekât gibi ibâdetler başkası için caiz olmadığı gibi tilavet de başkası için caiz olmaz diyorlar 1

Hanefî ulemâsı ile Şâfı'i ulemâsının bir kısmı duaya kıyas etmek suretiyle başkası için Kur'ân-ı Kerîm'i okumak caizdir diyorlar

Ancak Şafiî mezhebine göre kabristanda ve meyyitin yanında Kur'ân-ı Kerîm'i okumak rahmetin inmesine vesile olduğu gibi birisini kalbden hatırlayıp okunan "Kur'ân-ı Kerîm'in sevabı kadar filan adama ver" diyerek dua etmek de hatırlanan adamın (kimsenin) rahmete mazharl olmasına vesile olur Ve bu takdirde tilavet ücreti alınabilir 2

Ama Hanefi mezhebinde ise ta'at ve ibâdet karşılığında ücret almak haram olduğundan Kur"ân-ı Kerîm'i menfaat karşılığı okumak caiz değildir

Ücret alan da mesul, veren de mesuldür Peygamber (sav) şöyle buyuruyor: "Kur'ân-ı Kerîm'i tilavet ediniz Fakat karşılığında ücret alıp menfaat sağlamayınız"

Ancak Hanefi mezhebinin son âlimleri ezan, imamet, va'z ve Kur'ân-ı Kerîm öğretmek mukabilinde ücret almaya cevaz vermişler ve haram olmadığını söylemişlerdir Çünkü ücret mukabilinde belirli kimselere bu vazife yaptırılmazsa vazife aksaklığı olacak ve şeair-i Islâmiyyenin ortadan kalkmasına sebep olacaktır 3

Bu bilgilerden hareketle eğer hoca para almak istemiyorsa fazla ısrarcı olmamak daha uygundur

1 Muğni'l-Muhtac c 3 s 70
2 Tuhfetü'l-Muhtac c 6 s 158
3 el-Fıkh 'ala'l-Mezahib el-Erba'a c 3 s 127 Resail İbn'i Abidin s 158-171

İslam Fıkhı Ansiklopedisi
Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet Editör