 Oruç tutması mümkün olmayacak derecede hasta, yaşlı veya güçsüz olanlar ne yapmalıdır
Allah Teâlâ, hasta ve yolcu olanlara oruç tutmama ruhsatı verdikten sonra şöyle buyurmuştur:
"Oruç tutmanız sizin için daha iyidir. Eğer bilmiş olsaydınız!" (Bakara, 2/184)
Bir başka ayette de şöyle buyurmuştur:
"Allah, kimseye gücünün yettiğinden fazlasını yüklemez." (Bakara, 2/286)
Allah Teâlâ hasta ve yolcuların oruç tutmalarının daha iyi olacağını bildirdiğine göre onların oruç tutabilecek güçte oldukları anlaşılır. Zaten Bakara 185. ayette bu ruhsatın sebebi şu şekilde açıklanmıştır:
"Allah size kolaylık ister, zorluk istemez."
Oruç tutması mümkün olmayacak derecede güçsüz olanlar, ister yaşlı ister hasta isterse diğer durumlarda olsunlar Allah'ın oruçla mükellef kıldığı kişilerden olmazlar. Bunlar "oruç tutmaları daha hayırlı" olan kişiler gibi değildirler. Peygamberimizden rivayet edilen hamile ve emzikli kadınlarla ilgili şu hadis onların bu durumda sayıldıklarını gösterir:
"Allah yolculuk yapandan orucu ve namazın yarısını kaldırmıştır. Hamile ve emziren kadından da oruç tutmayı kaldırmıştır." [1] (Tirmizi, Savm, 21; Ebu Davud, Savm, 43; Nesai, Sıyâm, 61; İbn Mace, Sıyâm, 12)
Peygamberimiz bunlara fidye verme yükü de yüklememiştir. Çünkü ayette (Bakara, 2/184) geçen fidye, oruç tutabilenlerin Ramazan bayramında vermekle yükümlü oldukları fitredir. Bunların oruca gücü yetmediği için fitre vermeleri de gerekmez.
Burada hamile ve emzikli kadınlara açıklık getirmek gerekir. Onların hepsi bir değildir. Oruç tutmaları sıkıntılı olacak ama kendilerine veya çocuklarına telafi edilemeyecek şekilde bir zarar gelmeyecekse hasta gibi kabul edilebilirler. Bu durumda Peygamberimizin şu hadisi uygulanır:
Enes b. Malik'ten şöyle rivayet edilmiştir: "Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, kendisine zarar gelmesinden korkan hâmile kadın ile çocuğuna zarar gelmesinden korkan emzikli kadına Ramazan orucunu tutmama ruhsatı vermiştir." (İbn Mace, Sıyâm, 12)
Bu durumda olan hamile ve emzikli kadınlar yukarıdakilerden farklı olarak tutamadıkları orucu daha sonra tutarlar.
NOT: Oruç fidyesi ile ilgili olarak sitemizde yer alan bir yazıyı okumak için lütfen aşağıdaki linki tıklayınız:
[1] Bu hadisin metninde bir problem vardır. Yolcudan oruç kaldırılmadığı için onunla ilgili "oruç" kelimesinin hadise ravi tarafında ilave edildiği (yani hadisin müdrec olduğu) anlaşılmaktadır. Çünkü Allah yolcudan orucu kaldırmamış sadece başka bir zamana erteleyebileceğini söylemiştir. Hadis şöyle olmalıdır: "Allah yolculuk yapandan namazın yarısını kaldırmıştır. Hamile ve emziren kadından da orucu kaldırmıştır."
|