evlilikte sorunlar

[hakaşığı]

Bazen evlilik ilişkisini geliştirmek
üzere sadece eşlerden biri çaba
göstermektedir. Örneğin aile eğitim
programlarına tek başına katılmakta,
eşini bu konuda ikna etmekte zorlanabilmektedir.
Bu durumda yine de
yapılabilecek pek çok şey olduğu unutulmamalı,
ümitsizliğe kapılmamalıdır.
Eşlerden sadece birisinin bile evlilik ilişkisini geliştirmek
niyetiyle öğrendiklerini evde uygulamaya çalışması
ve kendi sergilediği olumlu davranışlarla örnek olması,
diğer eş üzerinde mutlaka bir etki oluşturacaktır.

[hakaşığı]

Asla evliliğinizi başkalarının evlilikleriyle kıyaslamayın.
Kendi ilişkinize odaklanın. İlişkinizin neden farklı
ve özel olduğunu düşünün. İlişkinizin olumlu yönlerine
sahip çıkın.

[hakaşığı]

Problemsiz
evlilik yoktur. Evliliklerinde
problemlerini
başarıyla çözebilen veya
problem çözme becerisi
düşük olan çiftler
vardır.

[hakaşığı]

Sorunlarını çözmekte genellikle başarısız olan çiftler,
tartışmalar esnasında işe yaramayan aynı tartışma ka
-
lıplarını kullanıp durmaktadırlar. Sergiledikleri tavırlar
problemin çözümüne hiçbir katkı sağlamadığı hâlde bu
böyle sürüp gitmektedir. Oysa tartışma başladığı esnada
tarafların kendilerini sakinleştirecek yöntemler bulması
tartışmaların büyümesini engelleyebilir.
Çatışmalarla başa çıkmak için eşlerin birbirlerini eleş
-
tirme, hâkimiyet kurma, tartışmadan kaçınma, sözel
saldırganlık gibi tepkiler verdikleri görülmektedir. Bu
tip başa çıkma tarzları, eşlerin evlilik doyumlarının
azalma sebepleri arasında yer almaktadır. Bugünü tar
-
tışırken geçmişe dönmek ve geçmişte yaşanan olum
-
suzlukları tekrar tartışmaya başlamak da sık yapılan
bir davranıştır. Bu tavır sadece tartışmayı büyütür ve
eşleri yorar.
Çatışma çiftlerin problemlerini çözümlemelerine asla
yardımcı olmaz. Aksine kırgınlık, anla
-
şılmama hissi, yalnızlık duygusu,
gücenmişlik, ümitsizlik, hüzün,
çaresizlik, öfke, kin gibi olumsuz
duyguların doğmasına neden
olur. Üstelik bir müddet sonra
bu duygular çiftlerin birbirlerine
sadece sözel olarak değil, dav
-
ranışsal olarak da negatif
tavırlar sergilemelerine
yol açar. Oysa sakin,
ılımlı, güvenli bir
tartışma, problemin
çözümünü ve hatta
çiftlerin birbirlerine
yakınlaşmalarını
sağlayabilir.

[hakaşığı]

Bu İşe Yaramaz Tartışma Kalıplarını
Yoksa Siz de Kullanıyor musunuz?
• Sen zaten hep böyle yapıyorsun.
• Hep senin dediğin oluyor.
• Beni önemsemiyorsun.
• Hep bildiğini okuyorsun.
• Bir kere de beni dinlesen ne olur?
• Bunu daha önce de söylemiştim.
• Seni son kez uyarıyorum.
• Beni dinlesen bunlar olmazdı.
• Bu çocuğu hep sen şımartıyorsun.
• Bu evin reisi kim? Sen mi ben mi?
• Diyelim ki haklısın. Sanki sen aynı şeyi yapmıyorsun.
• Her zaman kendini haklı zannediyorsun.
• Asıl sen abartıyorsun.
• Bunlara takıldığına inanamıyorum.

[hakaşığı]

İşte size karı koca arasında geçen örnek bir diyalog:
Kadın: Bu akşam yine geç mi geleceksin? (Sadece
öğrenmek için sorulmuş masumane bir sorudur
aslında.)
Erkek: Evet. Mesaiye kalacağım. Ne
yapalım yani? Eve para mı yetiyor?
Kadın: Yeni aldığım yemek takımıysa
derdin, iade edeyim bari.
Erkek: Ne alakası var? Parayı
senden esirgediğimi mi söylemeye
çalışıyorsun?
Kadın: Ne bileyim, öyle bir hâlin var.
Hem bana kızmaya hiç hakkın yok. Ben senin kadar harcamıyorum bile

[hakaşığı]

Karı kocanın anne babaları ve her iki taraftan akrabalar,
evlilik ilişkisinde ve hayatta geniş aile gücünü ve deste-
ğini sağlayan kaynaklar olabileceği gibi birer stres faktö-
rü de olabilirler. Aile büyükleri ve akrabalarla kurulacak
sağlıklı iletişim ve dolayısıyla oluşması arzulanan geniş
aile desteği, çekirdek ailenin kendini güçlü hissetmesini
sağlayan ve hayatta yalnız olma duygusunu azaltan bir
nitelik taşır. Öte yandan eşin ailesiyle yaşanan anlaş-
mazlıklar evlilik ilişkisi üzerinde olumsuz ve hatta yıkıcı
etkiler oluşturabilir. Eşlerin aileleriyle ilgili anlaşmazlıklar
özellikle evliliğin ilk yıllarında daha fazla sorun
olabilmektedir. Ancak eşlerin her ikisinin de öncelikle
kendi evliliklerinin kıymetini bilerek ve ilişkilerine
sahip çıkarak geliştireceleri çözümcü yaklaşımlar, bu
konuda yaşanan çatışmaları azaltabilir.

[hakaşığı]

Çatışmaları Önleyen Formül: Ben Dili
Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. “Ben dili” de öyle. Peki, “ben dili”
nedir?
Ailenizin üyelerinden herhangi birisiyle tartışmadan konuşmayı
başaramıyor musunuz? Tartışmak istemiyorsunuz ama aranızdaki
konuşma eninde sonunda tartışmayla mı sonuçlanıyor? Bir de
bakıyorsunuz öfkelenmişsiniz ya da karşınızdakini öfkelendirmiş-
siniz. Üstelik nasıl bu noktaya geliverdiğinizi anlayamıyorsunuz
bile. O zaman ya iletişim engelleriniz var ya da ben dili kullanmayı
bilmiyorsunuz.
İşte size çatışmaları önleyen ben dili formülü:
Peki, bu formülü nasıl kullanacaksınız?
Önce çatışmanızın nasıl başladığını anlamaya çalışalım:
Oğlunuz evde yüksek sesle müzik dinliyor. Aşağıdaki komşunuz ise
bu durumdan şikâyetçi. Her karşılaştığınızda şikâyetini dile getirmesi
sizi mahcup ediyor. Hatta son seferinde kapınıza kadar geldi. Bu
akşam bir de baktınız oğlunuz yine müziğin sesini açmış.
Nasıl bir tepki verirsiniz?
………yaptığın zaman, ben…………hissediyorum. ……….istiyorum.Aile İçi İletişimin Temel Unsurları 109
Sen dili: Kapa şu müziği! İyice serseri oldun! Sana kaç kere söyledik?
Laftan anlamaz mısın sen?
“Sen” mesajıyla bir cümleye başladığınızda (“Sen şöylesin.”, “Sen böylesin.”,
“Böyle yaptın.”, “Böyle söyledin.”, “Böyle konuşmayı bırak!”, “Kes
şunu!” vb.) karşınızdaki kişi kendini suçlanmış hissedebilir, kendisine
değer verilmediğini düşünebilir, kendini savunma ihtiyacı duyabilir.
Bu da konuşmanın karşılıklı suçlamalar ve anlayışsızlık içinde devam
etmesine, sonuçta da karşılıklı öfke uyanmasına sebep olur. Üstelik
esas konudan uzaklaşılır ve çatışmanın başlama nedeni çözülemediği
için, bu konu ileride de sorun olmaya devam eder.
Peki, ne söylemeniz lazım?
Önce formülümüzü hatırlayalım:
“Müziğin sesini bu kadar açtığın zaman, aşağıdaki komşu yine yukarı
çıkacak ve mahcup olacağız diye endişeleniyorum. Biraz daha kısık
bir sesle dinlemeni istiyorum.”
Bu cümlede “ben dili” kullanıldığı için, kişi kendisini suçlanmış hissetmez.
Böylece esas konudan uzaklaşmadan dinlemeye devam eder.
Cümlenin yükünü kendi üzerinize aldığınızda (“Ben üzülüyorum.”,
“Kendimi kötü hissediyorum.” vb.) karşınızdaki kendinde bu durumu
düzeltmek üzere bir sorumluluk hissetmeye başlar. Üstelik son cümlede
ne istediğinizi net bir şekilde söylediğiniz için, çözüme doğru bir
adım atmış olursunuz.
………yaptığın zaman, ben…………hissediyorum. ……….istiyorum.

[hakaşığı]

Aşağıdaki cümlelerin gizli mesajları neler olabilir? Karşıdaki kişide ne gibi kırıklıklar
yaratabilir? Doğrusu ne olmalıydı? Tartışın.
Örnek - 1:
Hakan: Babacığım, bak koşu yarışında ikincilik madalyası aldım.
Babası: Ben senin yaşındayken altın madalya kazanmıştım.
Örnek - 2:
Mehtap Hanım: Canım, pilav nasıl olmuş?
Kocası: Her zamanki gibi.
Örnek - 3:
Zeynep: Anne biliyor musun, matematikten 80 aldım!
Annesi: Ayşe kaç almış?
Örnek - 4:
Kayınvalide: Kızım, iftar sofrasına kaç çeşit yemek hazırladın?
Gelin: Üç çeşit anne.
Kayınvalide: Bizim zamanımızda en az beş çeşit hazırlanırdı.

[hakaşığı]

evliligi kurtarmanın yollarından biri takva elbisesi giymek...

İşte bu noktada Kur’an öncelikli olarak mümin insanların kendi kendilerini eğitmelerini birinci şart olarak koymaktadır. Bu şartın Kur’an’da “Takva Elbisesi” olarak sembolize edildiğini görmekteyiz. Allah’a karşı duyulan sorumluluk bilincinin mümin erkek ve kadınlarca kuşanılması birinci ilke olmalıdır:



“Adem oğulları, size, bedenimizi örtecek ve süsleyecek elbiseler hazırladık. Takva elbisesi ise daha hayırlıdır. Bunlar, ALLAH'ın işaretleridir, olur ki öğüt alırsınız.” 7/Ar’af 26



Takva Elbisesi nasıl Giyilir?

Bu soruya da Kur’an’da net bir cevap vardır. Bu süreci ayetlerden izleyelim:



“Ey inananlar! Allah'tan sakınırsanız, O size iyiyi kötüden ayırdedecek bir anlayış verir, kötülüklerinizi örter, sizi bağışlar. Allah büyük, bol nimet sahibidir.” 8/ Enfal 29



“Şeytandan ne zaman kötü bir düşünce zihnini tırmalarsa, ALLAH'a sığın; O İşitendir, Bilendir.

Korunup sakınanlar, kendilerine şeytandan bir görüntü/dürtü gelip dokunduğunda, hemen Allah'ı hatırlarlar. İşte o anda bir de bakmışsın ki basiretli insanlar oluvermişlerdir.” 7/ Ar’af 200-201





“İnanan erkeklere, gözlerini sakınmalarını (kadınlara gözünü dikip bakmamalarını) ve iffetlerini korumalarını bildir. Bu, onlar için daha temiz bir davranıştır. Elbette ALLAH yaptıklarından haberdardır.” 24/Nur 30



“Mümin kadınlara da söyle: Gözlerini bakılmasi yasak olandan çevirsinler, iffetlerini korusunlar...

....Gizledikleri süslerin bilinmesi için ayaklarını yere vurmasınlar.”

24 Nur 31



“Ey peygamberin hanımları, siz herhangi bir kadın gibi değilsiniz. Takvalıysanız (Allaha karşı sorumluluk bilinciniz varsa) işveli konuşmayın ki kalbinde hastalık bulunan birileri size yönelmesin. Güzel ve normal biçimde konuşun.” 33/Ahzab 32



“Andolsun, kadın onu (Yusuf’u) arzulamıştı. Eğer Rabbinin gerçeğe dikkat çeken delilini görmeseydi, o da onu arzulamıştı. Biz böylece ondan, kötülüğü ve fuhşu uzak tutuyorduk. Çünkü o, bizim samimi/seçkin kullarımızdandı.” 12/Yusuf 24



Yukarıdaki ayetlerde de beliritilen ses ve bakış, ayakları yere vurup dikkat çekmek gibi örnekler Kadınların ve erkeklerin birbirlerini etkilemek için tahrik etmemelerini vaaz etmektedir. Allaha karşı sorumluluk bilincinin işareti olan bu uygulamalar yerine getirildiği müddetçe Mümin kadın ve erkekler ortak bir tarzda İslami mücadele yürüteceklerdir.