NAMAZIN VACİBLERİ
 

Namazın vacipleri terk edildiği takdirde namaz batıl olmaz. Ancak dalgınlık sonucu bu vacipleri terk eden kişinin selamdan sonra sehiv secdesi yapması lazım gelir. Kasten bir vacibi terk eden kimsenin namazı iade etmesi vacib olur. İade etmediği takdirde namazı sahih olmakla birlikte günahkâr olur.
1.Namaza başlarken "Allahü ekber" gibi Allah'ı yüceltme anlamında tam bir ifade kullanmak. Sadece "Allah" sözü ile yetinmeyip "Ekber" sözcüğünü de iftitah tekbirinde eklemek vacibtir.
2.Farz namazların ilk iki rekâtında farz namazların dışında bütün namazların her rekâtında fatiha suresi okumak.
3.Farzların ilk iki rekâtında vacip ve sünnetlerin her rekâtında fatihadan sonra zammı sure okumak, yani Kur’an’dan küçük bir sure veya küçük sureye denk üç kısa ayet ya da üç kısa ayete denk bir ayet okumak
4.Fatihayı zammı süreden önce okumak.
5.Kıraat, rükû ve secde gibi rükûnların arasındaki tertibe riayet etmek yani bu rükûnların sırasını bozmamak.
6.Namazda "tadil'i erkân"a riayet etmek
7.Üç veya dört rekâtlı olan namazlarda her iki rekâtta bir oturmak (ilk oturuş) vaciptir. İlk oturuşta "ettehiyyatü"den fazla bir şey okumamak da vaciptir.
8.İlk ve son oturuşta "ettehiyyatü"yü okumak sahih olan görüşe göre "tahiyyatın" tamamı okunması gerekir.
9.Namazın bitiminde sağa sola selam vererek namazdan çıkmak
10.Vitrin üçüncü rekâtında fatiha ve zammı sureden sonra kunut duasını okumak.
11.Bayram namazlarında belirli sayıdaki tekbirleri getirmek.
12.Sabah namazında, bayram namazlarında, Cuma ve teravih namazlarında, Ramazanda cemaatle kılınan vitir namazlarında akşam ve yatsının ilk iki rekâtlarında imamın seslice kıraatte bulunması vacibtir. Bu namazlardan tek başına kılınabilenleri kılmak ta olan kişi dilerse seslice dilerse sessizce kıraatte bulunur. En faziletlisi seslice kıraatte bulunmasıdır.
13.Gündüzün kılınan nafile namazlarda öğle ve ikindi farzlarında, akşamın üçüncü rekâtında, yatsının üçüncü ve dördüncü rekâtlarında, güneş tutulması, ay tutulması namazlarında imamın ve tek başına namaz kılan kişinin sessizce kıraatte bulunması vacibtir.

14.İmama uyarak namaz kılmakta olan kişi imamın kıyamda durması esnasında hiç bir şey okumamalıdır.
15.Secde ederken burnun uç kısmını alınla beraber yere temas ettirmek
16.Bayram namazının ikinci rekâtında rükûya giderken alınan tekbir vacibtir.
17.Rükûları birer defa secdeleri ise ikişer defa yapmak.(2)

SEHİV SECDESİ
Sehiv secdesi, farz vacib sünnet ve benzeri herhangi bir namazı kılarken namazın farzlarından birisinin bilmeden geciktirilmesi ya da vaciblerinden birisinin tamamen yapılmaması yahut zamanından sonraya geciktirilmesi sebebiyle namaz sonunda yapılan secdedir.
Namazda istemeyerek yapılan böyle hatadan dolayı sehiv secdesi yapmak vaciptir. Namazdaki bir farzın yapılmaması veya bilerek geciktirilmesi halinde ise sehiv secdesi yeterli değildir. O namazı yeniden kılmak gerekir.
Namazın sünnetlerinden herhangi birisinin bilerek veya yanılarak terkedilmesi halinde ise sehiv secdesi gerekmez.

SEHİV SECDESİNİN
YAPILIŞ ŞEKLİ
Sehiv secdesi şu şekilde yapılır.
*Namazda sehiv secdesi yapmayı gerektirecek bir hata yapılmış ise namaz sonunda sağ tarafa selam verilir.
*Sol tarafa selam vermeden "Allah–ü ekber" diyerek secdeye varılır ve üç defa "sübhane rabbiyel âlâ" denir.
*Sonra "Allah–ü ekber" diyerek oturulur.
*En az "Sübhanallah" diyecek kadar oturduktan sonra tekrar Allah–ü ekber diyerek yeniden secdeye varılır.
*Yine üç defa "sübhane rabbiyel âlâ" denilerek tekbir ile kalkılır ve kadede olduğu gibi oturulur.
*Sonra namazın son oturuşunda okunan "Ettehiyatü" "Selevat" ve bitiş duası aynen okunur.
*Dualar bittiği zaman önce sağa sonra da sol tarafa selam verilerek namazdan çıkılır.(3)

NAMAZIN SÜNNETLERİ
1.İftitah tekbiri için erkek ve cariyenin ellerini kulak hizasına getirmeleri. Hür kadının da omuz hizasına getirmesi
2.Erkeğin sağ elini sol elinin üzerine koyarak göbek altında bağlaması, kadının aynı şekilde göğsünün üzerinde bağlaması
3.Sübhaneke duasını okumak
4.Kıraat için euzu (euzu billahi mineşşeytanirrracim) çekmek
5.Her rekâtın başında fatihadan önce besmele çekmek.
6.Fatihadan sonra Âmin demek
7.Rükû'dan kalkarken "semiallahü limen hamideh" demek
8.Rükûdan kalktıktan sonra "Rabbena lekel hamd" demek
9."Sübhaneke" "Âmin" "Rabbenelekel hamd" i sessizce okumak.
10.İmam tekbir alırken "Semiallahü limen hamideh" derken yüksek sesle okumalıdır.
11.Kıyamda ayakların arasını dört parmak genişliğinde açık bulundurmak
12.Rükû'a ve secdeye giderken tekbir almak
13.Rükû'da üç defa "sübhane rabbiyel azim" demek
14.Secdede üç defa "sübhane rabbiyel âlâ" demek
15.Rükûda elleri dizlerin üzerine koymak
16.Rükûda elleri dizlerin üzerine koyarken erkeğin el parmaklarının arasını açması
17.Yine erkeğin bu durumdayken bacaklarını dik tutması
18.Rükû esnasında sırtı dümdüz tutmak
19.Rükûda başla kuyruk sokumunu aynı seviyeye getirmek
20.Rükûdan kalkarken tam doğrulmak
21.Secdeden kalkarken tam doğrulmak.
22.Secdeye giderken önce dizleri, sonra elleri en sonunda da alnı yere koymak, secdeden kalkarken de bunun tersini yapmak.
23.Secde halinde yüzü iki elin ortasına veya omuzların hizasına getirmek.
24.Secde esnasında karnı baldırlardan, dirsekleri böğürlerden kolları da yerden uzak tutmak.
25.Secde esnasında kadın karnını baldırına yapıştırmalıdır.
26.İki secde arasında oturmak
27.İki secde arasında oturma esnasında elleri baldırların üzerine koymak. (Teşehhüd esnasında da bunu yapmak sünnettir.)
28.Teşehhüd ve diğer hususlar için oturma esnasında erkeğin sol ayağını yatırarak sağ ayağının da parmaklarını kıbleye doğru dikerek oturması
29.Kadının uylukları üzerine oturması, baldırlarından birini de diğerlerinin üzerine koyması, sol ayağını, sağ uyluğunun altından çıkarması
30.Şehadet getirirken işaret parmağını kaldırması
31.Farzlarda ilk iki rekâttan sonra fatiha okuması
32.Son kadede peygamber efendimize salâvat getirilmesi
33.Bu salâvattan sonra kitap ve sünnetin lafızlarına benzer dualar okunması
34.Selam verilirken önce sağa sonra sola selam verilmesi
35.İmam selam verirken ardından cemaate, muhafaza meleklerine ve cinlerin salih kimselerine selam vermeye niyet etmelidir.
36.İmam'a tabi olan kişi imam sağındaysa sağ tarafa selam verirken imamı eğer solundaysa sol tarafa selam verirken, imamı eğer hizasındaysa her iki tarafa selam verirken imama selam verdiğini onun yanı sıra cemaate, muhafaza meleklerine, cinlerin salih kimselerine selam verdiğini niyetinde tutmalıdır.
37.Tek başına namaz kılan kimse, sadece muhafaza meleklerine selam verdiğine niyet etmelidir.
38.İkinci selamı verirken birinci selama göre sesini biraz kısmalıdır.
39.Cemaatle namaz kılan kişi selamını, imamın selamından sonraya bırakmamalıdır.
40.Selam verirken önce sağdan başlamalıdır.

41.İmama sonradan taabi olan kişi, namazını tamamlamak için imamın selamını beklemeli ve imamın üzerinde sehiv secdesi olup olmadığını anlamalıdır.

AHMET SABAN