Islam kurumları ve medeniyeti test-1-
 

iSLAM KURUMLARI VE MEDENİYETİ TEST-1-


1- Bir menfaat birliğini meydana getiren fertlerin, bu birliği yürütebilmek, fonksiyonlarını yerine getirebilmek üzere kurdukları veya kurulmuş olarak buldukları usûllere ne ad verilir?
A) Nezaket
B) İşletme
C) Görgü
D) Kurum
E) Okul
Doğru Cevap:D
Açıklama : Bir menfaat birliğini meydana getiren fertlerin, bu birliği yürütebilmek, fonksiyonlarını yerine getirebilmek üzere kurdukları veya kurulmuş olarak buldukları usullere kurum (müessese) denir.



2- Kavram boyutu itibariyle medeniyet hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Osmanlı aydını “medeniyet” kelimesini “çağdaş” anlamında kullanır.
B) Osmanlı aydını, “medeniyeti, bir neslin kendisinden sonraki nesillere miras bıraktığı, dinî, siyasî, sosyal ve iktisadî kurumlar, faaliyetler, icatlar, teknolojiler gibi maddî unsurların, anlayış, düşünce ve değerler gibi manevî unsurların toplamı” olarak anlamaz.
C) Medeniyet Türkçe bir kelime olup “modern” anlamına gelir.
D) Arapça bir kelime olan “medeniyet”, şehir anlamına gelen “medine” sözcüğünden türetilmiştir.
E) Batı dillerinde medeniyet kelimesinin kentleşme ile ilgisi yoktur.

Doğru Cevap:D
Açıklama : Arapça bir kelime olan medeniyet “medîne” sözcüğünden türemiştir. Medine ise bir yerleşim birimi olan “şehir” anlamındadır ve yerde ikâmet etmek, yerleşmek anlamına gelen “me-de-ne” kökünden gelmektedir. Kentleşme ile yakın ilgisi vardır.



3- Hılfü’l-fudûl toplantısının yapılma nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şam’a giden kervanları korumak
B) Köleliği ortadan kaldırmak
C) Mekke’de meydana gelen haksızlıkları ortadan kaldırmak
D) Kadın haklarını korumak
E) O günkü Arap toplumunun ekonomik refah düzeyini yükseltmek
Doğru Cevap:C

Açıklama : Hılfü’l-fudûl toplantısının yapılma nedeni, Mekke’de meydana gelen haksızlıkları ortadan kaldırmaktır. Büyük İslâm âlimi Mâverdî, fâzıl (erdemli) ve iyi insanların yemini anlamına gelen hılfü’l-fudûla dayanarak onu cahiliye dönemindeki bir çeşit mezâlim olduğunu kabul eder.



4- Her alandaki ilmî çalışma ve gelişmeler sebebiyle özel bir dönem olarak kabul edilen XV. ve XVI. asırlar aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılmıştır?
A) Türk Asrı
B) Arap Asrı
C) Avrupa Asrı
D) Hint Avrupa Asrı
E) Dünya Asrı
Doğru Cevap:A

Açıklama : Osmanlı döneminin XV. ve XVI. asırlarında müsbet ve dinî ilimlerin her alanı ile meşgul olan bilginlerin meydana getirdikleri eserler sebebiyle bu asırlara “Türk Asırları” denilmektedir.



5- Aşağıdaki âlimlerden hangisinin eserleri Kütüb-i Sitte arasında yer almaz?
A) İmam Malikî
B) Nesâî
C) Buharî
D) İmam Maturidî
E) Tirmizî
Doğru Cevap:A
Açıklama : İslâmi ilimler alanında eserleri Kütüb-i Sitte arasında yer alan, Buharî, Tirmizî ve Nesâî gibi hadisçiler yanında bir itikâdî mezhep imamı olan İmam Maturidî de bulunmaktadır.



6- İslâm bilim tarihinde önemli bir yeri olan Kitâbu’l-Mûsikî kimin eseridir?
A) Kaşgarlı Mahmud
B) Fârâbi
C) İbn Rüşd
D) Buhari
E) İbn-i Sina
Doğru Cevap:B
Açıklama : İlimde Fârâbî’nin en önemli ve orijinal eseri Kitâbu’l Mûsikî’dir. Avrupa’da musikî teorilerine esas teşkil etmiştir. İhsânu’l-Ulüm altındaki eserinde de Aristo’ya yakın bir ilim tasnifi yapmıştır.



7- Aşağıdakilerden hangisinin dönemiyle birlikte “vezir-i âzam” yerine “sadr-ı âzam” (sadrazam) ismi kullanılmaya başlanmıştır?
A) Fatih Sultan Mehmet
B) II. Mehmet
C) Yavuz Sultan Selim
D) Kanuni Sultan Süleyman
E) I.Ahmet
Doğru Cevap:D

Açıklama : Kanuni Sultan Süleyman dönemiyle birlikte “vezir-i âzam” yerine “sadr-ı âzam” (sadrazam) ismi kullanılmaya başlanmıştır. Osmanlı Devleti’nin son sadrazam Tevfik Paşa’nın istifası ile yaklaşım 1170 yıldır varlığını sürdüren bu kurum da ortadan kalkmıştır.


8- Selçuklular döneminde askerî işleri yürütmekle görevli olan divan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divân-ı İstifâ
B) Divân-ı İnşâ
C) Divân-ı Arz
D) Divân-ı İşraf
E) Divân-ı Berîd
Doğru Cevap:C
Açıklama : Selçuklular döneminde askerî işleri yürütmekle görevli olan divan, Divân-ı Arz’dır.



9- Aşağıdakilerden hangisi vezirin özelliklerinden biri değildir?
A) Emanet ehli olacak, asla hıyanet etmeyecek
B) Kanaatkâr olacak
C) 25 yaşından büyük olacak
D) Kötü alışkanlıkları olmayacak
E) Adil ve erdemli olacak

Doğru Cevap:C
Açıklama : Kaynaklar bir vezirin özellikleri, başka bir ifadeyle, vezirde bulunması gereken şartları genellikle şöyle sıralarlar:
-İçtihat yapabilecek bir ilme sahip olacak
-İdâre, siyaset ve harp sanatlarını bilecek
-Emanet ehli olacak, asla hıyanet etmeyecek
-Doğru-dürüst, kendisine güvenilir olacak
-Kanaatkâr olacak
-Bedenen sağlam ve cesaretli olacak
-Kuvvetli bir hafızaya sahip olacak
-Zeki ve ferâsetli olacak
-Adil ve erdemli olacak
-Tecrübe ve ihtisas sahibi olacak
-Ergin Müslüman ve erkek olacak
-Halk ile arasında düşmanlık olmayacak
-Kötü alışkanlıkları olmayacak



10- Aşağıdakilerden hangisi âmillerin görevlerinden biri değildir?
A) Toplanan zekâtın muhasebesini yapar.
B) Teftiş işlerini yürütür.
C) Toplanan zekâtların kontrolünü yapar.
D) Kişilerin gelirlerinin yarısı kadar tahsilat yapar.
E) Toplanan zekâtların veznedarlığını yapar.
Doğru Cevap:D
Açıklama : Âmiller; zekât toplamak üzere görevlendirilen tahsildarlar yanında, toplanan zekâtın muhasebesini yapan, teftiş işlerini yürüten ve bunların harcamasını, kontrolünü ve veznedarlığını yapan memurlardır.



11- Aşağıdakilerden hangisi zekâtın müellefetü’l-kulûb fonundan yararlandırılması gerekenler sınıfında yer almaz?
A) Kalplerinde imân, tam anlamıyla yerleşmemiş imânı zayıf kişiler
B) Herhangi bir kabilenin ileri gelenlerinden Müslüman olup da Müslüman olmayan dostları ile kendi kabileleri içindeki nüfus sahibi kişilerin İslamiyet’e rağbetlerini artıracağı umularak, bu kabilenin Müslüman olan büyükleri
C) Yahudi ve Hıristiyanlardan Müslümanlığı kabul edenlerin hem İslâm’a bağlılıklarını arttırmak hem de diğer Yahudi ve Hıristiyanların ilgilerini çekmek üzere Müslüman olanlar
D) Hudut boylarında ve stratejik ehemmiyeti olan tehlikeli bölgelerde düşman hücumlarına karşı kendilerini savunmak durumunda bulunan Müslümanlar
E) İmânıyla bütünleşmiş, imânı güçlü kişiler


Doğru Cevap:E
Açıklama : Zekâtın müellefetü’l-kulûb fonundan yararlandırılması gerekenler sınıfında yer alanlar şunlardır:
-Kalplerinde imân tam anlamıyla yerleşmemiş imânı zayıf kişiler
-Herhangi bir kabilenin ileri gelenlerinden Müslüman olup da Müslüman olmayan dostları ile kendi kabileleri içindeki nüfus sahibi kişilerin İslamiyet’e rağbetlerini artıracağı umularak, bu kabilenin Müslüman olan büyükleri
-Yahudi ve Hıristiyanlardan Müslümanlığı kabul edenlerin hem İslâm’a bağlılıklarını arttırmak hem de diğer Yahudi ve Hıristiyanların ilgilerini çekmek üzere Müslüman olanlar
-Hudut boylarında ve stratejik ehemmiyeti olan tehlikeli bölgelerde düşman hücumlarına karşı kendilerini savunmak durumunda bulunan Müslümanlar

12- Zekâttan bir pay ayrılması emredilen kölelikten kurtarılacak kimseler aşağıdakilerden hangisidir?
A) er-Rikâb
B) el-Gârimîn
C) Âmiller
D) Müellefe-i kulûb
E) Miskinler
Doğru Cevap:A

Açıklama : Kendilerine zekâttan bir pay ayrılması gereken bir sınıf da boyunduruktan, esirlikten yani kölelikten kurtarılacak kimselerdir. Kur’ân’daki “er-Rikâb” kavramını İslâm hukukçuları ve müfessirleri bu manada anlamışlardır.



13- I. Müslümanlardan tahsil edilen bütün vergiler
II. Gayrimüslim tebadan alınan vergiler
III. Savaşta düşmandan alınan ganimetler
Yukarıdakilerden hangileri beytülmalın gelir kaynakları arasında yer alır?
A) I ve II
B) II ve III
C) Yalnız I
D) Yalnız II
E) I, II ve III
Doğru Cevap:E

Açıklama : Beytülmalın gelir kaynakları şunlardır:
-Müslümanlardan tahsil edilen bütün vergiler
-Gayrimüslim tebadan alınan vergiler
-Savaşta düşmandan alınan ganimetler



14- I. Cizye
II. Zekât
III. Sadaka-i fıtır
IV. Öşür
Yukarıdakilerden hangileri sadece Müslümanlardan alınan vergiler arasında yer alır?
A) I ve II
B) II, III ve IV
C) Yalnız II
D) I ve III
E) III ve IV
Doğru Cevap:B
Açıklama : Öşür, zekât ve sadaka-i fıtır gibi vergiler sadece Müslümanlardan alınan vergilerdir.


15- Aşağıdakilerden hangisi zekât ile ilgili doğru ifadelerden biri değildir?
A) Zekât, Medine döneminde farz kılınmıştır.
B) Zekât, bir ihsan ve lütuf değildir.
C) Devlet ve toplumun zengin fertler üzerindeki hakkıdır.
D) Müslüman olmayanlar da zekât vermekle yükümlüdür.
E) Kişinin elindeki mal belli bir miktara ulaşınca zekât vermekle yükümlü olur.
Doğru Cevap:D



Açıklama : Zekât, Medine döneminde farz kılınmıştır. İslâm hukukuna göre zekât, bir ihsan ve lütuf değildir. O, devlet ve toplumun zengin fertler üzerindeki hakkıdır. İbadet mânâsı taşıdığından Müslüman olmayanlar bununla mükellef değildirler. Kişinin elindeki mal belli bir miktara ulaşınca zekât vermekle yükümlü olur.



16- Aşağıdakilerden hangisi Müslümanlardan alınan onda bir oranında vergidir?
A) Zekât
B) Cizye
C) Öşür
D) Haraç
E) Sadaka-i fıtır
Doğru Cevap:C
Açıklama : İslâm vergi sisteminde Müslüman vatandaşı yakından ilgilendiren vergilerden biri de öşür, yani ziraî ürün vergisidir. Ürün üzerinden onda bir oranında alınır.



17- I. Müderris
II. Muallim
III. Halife
Yukarıdakilerden hangileri mekteb öğretim kadrosu içerisinde yer alır?
A) I ve II
B) I ve III
C) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
Doğru Cevap:D

Açıklama : Mekteblerde, berat alan muallimler hemen göreve başlar, eğitim-öğretimin aksamasına fırsat vermezlerdi. Muallime yardımcı olan halifeler ise, muallimin derse gelemediği olağanüstü durumlarda dersleri devam ettirmekle görevli idi.




18- Osmanlı Sıbyan mekteplerine başlayan öğrenciler kaç yaş grubundandır?
A) 3-4
B) 4-5
C) 5-6
D) 6-7
E) 7-8
Doğru Cevap:C
Açıklama : Osmanlı Sıbyan mekteplerinin en önemli öğesi olan öğrenciler, bu kurumlara 5-6 yaşlarında başlarlardı. Kız ve erkek öğrenciler mektepte beraber ders yaparlardı.



19- 1868 yılında ilkokullara öğretmen yetiştirmek için aşağıdakilerden hangisi açılmıştır?
A) Daru’l Mualimîn-i Sıbyan
B) Mekatib-i Sıbyaniye Dairesi
C) Talim-i Sıbyan
D) İbtidâi Mektepler
E) İdadi
Doğru Cevap:A

Açıklama : 1868 yılında İstanbul’da bir Daru’l Muallimîn-i Sıbyan açılarak ilkokullara yetiştirilecek öğretmen konusunda önemli bir adım atılmıştır.




20- Aşağıdakilerden hangisi Hz. Ebubekir döneminde adli işleri yürütmekle birlikte “kadı” unvanı almamıştır?
A) Hz. Ömer
B) Hz. Osman
C) Hz. Ali
D) Hz. Hüseyin
E) Hz. Abdülmelik
Doğru Cevap:A-
Açıklama : Hz. Ebubekir, halife seçildikten sonra adli işlerde Hz. Ömer’e görev verdi. Ancak Hz. Ömer, Hz. Ebubekir döneminde bu görevi yürütmekle birlikte “kadı” unvanını almamıştı.



21- İslam ülkesi vilâyetlerine kadılar tayin eden ilk kişi kimdir?
A) Hz. Ebubekir
B) Hz. Ömer
C) Hz. Ali
D) Hz. Abdülmelik
E) Hz. Hüseyin
Doğru Cevap:B
Açıklama : İslâm ülkesi vilâyetlerine kadılar tayin eden ilk kişi Hz. Ömer’dir. Hz. Ömer, Şam bölgesi kadılığını müstakil bir kadılık haline getirdi.



22- Aşağıdakilerden hangisi ilk olarak kâdil-kudâtlık görevine getirilen kişidir?
A) İmâm-ı Azam Ebu Hanife
B) Yahya el-Hadrâmî
C) İmam Ebu Yusuf
D) Abdullah b. Ömer
E) Zeyd b. Sâbit
Doğru Cevap:C

Açıklama : Harun Reşid devrinden itibaren kâdilkudâtlık (başkadılık) müessesesi ortaya çıktı. Bu göreve ilk olarak, İmam Ebu Yusuf getirildi.



23- Mevki ve nüfus sahibi kişilerin zulüm ve haksızlıklarına mani olmak amacıyla kurulan mezâlim mahkemeleri aşağıdakilerden hangisinin zamanında kurulmuştur?
A) Hz. Ömer
B) Emeviler
C) Abbasiler
D) Selçuklular
E) Osmanlılar
Doğru Cevap:C
Açıklama : Abbasiler döneminde ortaya çıkan mezâlim mahkemeleri, mevki ve nüfus sahibi kişilerin zulüm ve haksızlıklarıra mani olmak amacıyla kurulmuştur.



24- Aşağıdakilerden hangisi Abbasi ordusunda petrole bulaştırılmış paçavraları düşman üzerine atan askerî birliğin adıdır?
A) Rumât
B) Müşât
C) Neffâtün
D) İstihkâm
E) Fürsân
Doğru Cevap:C
Açıklama : Abbasi ordusunda Neffâtün; neft yani petrole bulaştırılmış paçavraları düşman üzerine atan askerî birliğin adıdır.



25- Aşağıdakilerden hangisi Abbasi ordusunda ikinci büyük muharip gücünü oluşturan, içlerinde bedevilerin, köy, kasaba ve şehir halkının, ulema ve sûfilerin yer aldığı gönüllü gruptur?
A) Mürtezika
B) Mütetavvia
C) Fürsân
D) Müşât
E) İstihkâm
Doğru Cevap:B
Açıklama : Abbasi ordusunun ikinci büyük muharip gücü mütetavvia denilen gönüllülerdi. İçlerinde bedevilerin, köy, kasaba ve şehir halkının, ulema ve sûfilerin yer aldığı bu gönüllü grupların Yemen ve Türkistan gibi çok uzak yerlerden geldikleri oluyordu.



26- Aşağıdakilerden hangisi Karahanlı ordusunun başında bulunan komutandır?
A) Subaşı
B) Beylerbeyi
C) Sipahi
D) Rumât
E) Yeniçeri Ağası
Doğru Cevap:A
Açıklama : Karahanlı ordusunun başında subaşı adı verilen bir komutan bulunurdu. Bu devirde sü başlamak, orduya sevk ve idare etmek demekti.


ALINTIDIR
EGEM YAYINLARI