ÖABT DİKAB "HADİS"

[mehmet akif2]

Muksirun:

Binin üzerinde hadis rivayet edenler, çok hadis rivayet edenler için kullanılan terimdir.
Ebu Hureyre,
Abdullah b. Ömer,
Enes b. Malik,
Hz. Aişe,
Abdullah b. Abbas,
Cabir b. Abdullah,
Ebu Said el-Hudri muksirundandır.





Mukillun:

Binden az hadis rivayet eden raviler için kullanılan terimdir.





Er-Rıhle fi Talebi’l-Hadis:

Sahabe kuşağında hadisleri ilk kaynağından almak için yapılan ilmi yolculuklara denir.

[mehmet akif2]

Hadislerin tedvini:

Bir araya toplanması, bu işleme halife Ömer b. Abdülaziz zamanında başlanmıştır.

Hicri III. Asır hadisin altın çağıdır.

Klasik hadis eserleri bu dönemde ortaya çıkmıştır.




Buhari:
Hadis tarihinin üzerinde en çok çalışma yaptığı eser, onun Camiu’s-Sahih adlı eseridir. Bu eserde 7275 hadis mevcuttur.




Kütüb-ü Sitte Müellifleri:

1-Buhari: Sahih-i Buhari,

2-Müslim: Camiu-s Sahih,

3-Ebu Davud,

4-Tirmizi,

5-Nesai,

6-İbni Mace.





Kütüb-ü Tisa Müellifleri:
Kütüb-ü Sitte’ye ilaveten

7-Darimi’nin Sünen’i,

8-İmam-ı Malik’in Muvatta’sı,

9-Ahmed ibn Hanbel’in Müsned’i dir.



* Günümüze kadar gelen ilk hadis sahifesi Hammam b. Münebbih’e aittir.

[mehmet akif2]

Cerh ve tadil ilmi:
Ravilerin dini, ahlaki, zihni hafıza kapasitelerini inceleyen hadis ilmidir.



Adalet,Kişinin dine uygun yaşaması ve şahsiyetini zedeleyecek işlerden kaçınması demektir.

Ravinin Müslüman,akıl ve baliğ olma şartıda bu kısma girer.


Zabt,Ravinin öğrendiği hadisi başkasına nakledene kadar öğrendiği gibi korumasıdır.



Rical ilmi:
Ravileri rivayetleri bakımından tetkik eden hadis ilmidir.





Ravinin Kusurlari (Metain-i asere)


Adalet Sifatiyla ilgili kusurlar

1) Yalancilik (Kizbu’r-râvi): Ravinin hadis rivayetinde yalanciligi. Yani Hz. Peygamberin söylemedigini söylemis, yapmadigini yapmis gibi rivayet etmesi.

Bu gibi ravilere “kezzab”, “vadda’”, “ekzebun-nâs”, “ruknu’l-kizb” gibi isimler verilir ve

bunun gibi ravilere asla itibar edilmez ve

rivayet ettigi hadislere uydurma (mevzû) denir.


2) Yalancilikla itham (Ittihamu’r-râvi bi’l-kizb): Ravinin yalancilikla ittiham edilmesi, hadis rivayetinde yalanciligi tesbit edilmemis olmasina ragmen, günlük hayatinda yalan söyledigi biliniyorsa, rivayette de yalan söyleyebilir diye düsünülür ve rivayetine itibar edilmez.

Rivayetleri “metruk”, “matruh” adini alir. Kendisi “muttehemun bil-kizb”, “metruk”, “muttefekun ala terkihi” gibi terimlerle cerh edilir.


3) Fisk (Fisku’r-râvi): Ravinin günahkarligi, Islamin emir veya yasaklarindan herhangi birine uymayana fasik denir.

Böyle bir ravinin rivayeti münker olarak degerlendirilir. Kendisi hakkinda da “Leyyinu’l-hadis” denir.



4) Bid’at (Bidatu’r-ravi): Ravinin ehl-i bidatten olmasi.

Böylesi ravilerin kendi bidatlarinin propagandasini yapmadiklari sürece rivayetlerinin kabul edilecegi görüsü agirliktadir.



5) Cehalet (Cehaletu’r-râvi): Ravinin taninmamasi. Ravinin ya zatinin ya da halinin bilinmemesi demektir.

Böylelerine “mechul” rivayetlerine de “mübhem” adi verilir.

[mehmet akif2]

Zabt sifatiyla ilgili kusurlar

1) Çok yanilmak (Kesretu’l-galat): Rivayette çok yanlis yapmasi.

Bu gibilerin rivayeti “münker” sayilir.



2) Aşırı Gaflet (Fartu’l-gafle): Ravinin asiri gafil ve dikkatsiz olmasi. Bu da “münker” sayilir



3)Karıştırma (Vehm): Hadisin sened ve metninde dogru sanarak hatalar yapmasi mesela bir hadisi diger bir hadise katmasi, sika bir ravi yerine zayif bir raviyi zikretmesi bu gibilerin rivayet ettigi hadis “muallel” adini alir.



4) Sikaya muhalefet (Muhalefetu’s-sikat): Zayif bir ravinin güvenilir (sika) ravilerden birine farkli rivayette bulunmasi demektir.

Böyle hadislerde münker, müdrec, maklub, muzdarib, musahhaf, muharref gibi isimler alir.

Zayif bir ravinin sika ravilere veya sika bir ravinin, kendisinden daha sika olan ravilerin rivayetine aykiri hadis rivayet etmesi, hadis terminolojisinde muhalefet olarak isimlendirilir.



5) Hafiza bozuklugu (Su’ü’l-hifz): Çokça unutkan ve rivayetlerinde yanilan hafizasi zayif raviler içinkullanilir. Bunlara seyyiu’l-hifz denir. Devamli hafiza bozuklugu olanlarin rivayetleri asla kabul edilmez.

[mehmet akif2]

Hadis usulü konusunda yazılan ilk mustakil eser hangisidir?

C: Hasan b. Abdurrahman er-Ramehurmuzi’nin ‘el-Muhaddisul-Fasıl Beyne’r-Ravi ve’l-vai

[mehmet akif2]

MAKBUL VE MERDUD


Makbul;Hadisin Hz Peygambere ait olma ihtimalinin olmama ihtimalinden fazla olması demektir.

Senet ve metin itibariyle kabul edilen, dinde delil olan ve kendisiyle amel edilmesi gereken hadislere makbul hadis denir.

Sahih ve hasen hadisler makbul hadislerdir.

Makbul hadisin karşıtı merdûd hadistir.



Merdud;Makbul teriminin tam tersidir.

Merdûd, makbulün zıddı olarak, reddedilen anlamına gelir.

Dinde delil olarak kabul edilmeyen rivâyete merdûd rivâyet denir.

Adalet ve zabt yönünden ta'n edilen bir râvînin rivâyet ettiği veya senedinde kopukluk bulunan ya da zayıflığa düşürücü illet bulunan hadisler merdûd rivâyetlerdir.

Genel olarak bunlar zayıf hadisler ya da mevzû rivâyetlerdir.

[mehmet akif2]

Mevzu,Söylemediği halde Peygamberimize isnad edilen hadislerdir.(uydurma hadisler)



*Mütevatir hadis:Senedinin başından sonuna kadar yalan söyleme ihtimali aklen mümkün olmayan hadislerdir.

[mehmet akif2]

Kutsi:Yüce Allah’a,Kuran olmayarak nisbet edilen söz ve iş. İlahi ve rabbani hadis de denir.


Merfu’:Hz.Peygambere ait olduğu söylenen söz ve iş.


Mevkuf: Bir sahabeye ait olduğu söylenen söz ve iş.


Maktu’:Tabiundan birine ait olduğu söylenen söz ve iş.


Müsned:Hz Peygambere kesintisiz bir senedle nisbet edilen söz ve iş.

[mehmet akif2]

Muttasıl:Senedinde başından sonuna kadar ravi düşmesi olmayan hadis.


Mu’an’an:Senedinde “an fulan: falandan naklen…“ ifadesi bulunan hadis.


Mudrec:Sened veya metnine gerçeğinde bulunmayan bir şey eklenmiş hadis.


Garib:Herhangi bir yönden gariplik gösteren hadis.

[mehmet akif2]

Musahhaf:Sened veya metninde noktalama hatası yapılmış hadis.


Muharref:Sened veya metninde harf hatası yapılmış hadis.


Mutabi:Bir hadisin aynı raviden nakledilen aynı anlama gelecek ikinci rivayeti.


Şahid:Bir hadisi mana yönünden destekleyen diğer hadis.


Muhkem:Kendisine zıt manada bir hadis bulunmayan.


Muhtelif:Görünüşte birbirine zıt manada olan hadisler.