oruc ile ilgili sorular
 

Askerin oruç tutmaması caiz midir?
Asker olmak, askerlik yapmak oruç tutmamayı mubah kılan hallerden değildir.

Hastalık ve seferilik gibi bir mazeret olmadığı takdirde askerler de oruç tutmakla yükümlüdür. Bir de kişinin askerlik vazifesini yaptığı yerde şartların oruç tutmaya elverişli olması da önemlidir. Örneğin sahur yemeğinin verilmemesi ve iftar vaktinin uzaması halinde kişinin bu şartlarda oruç tutabilmesi oldukça güç olacağından kişi orucunu tutmaz, daha sonra gününe gün kaza eder.

Ayrıca Ramazan ayında düşman ile savaşa girecek bir Müslüman, güçsüz düşüp görevini yapamamaktan korkarsa, oruç tutmayabilir, daha sonra kaza eder.

Ancak keyfi olarak tutulmaması büyük bir vebali yüklenmek demektir.

Cevap: oruc ile ilgili sorular
 

Soru: Abdest alırken boğazıma istemeden herhalde çok az bir su kaçtı. Orucum bozuldu mu kefaret gerekir mi?

Orucunuz bozulmuştur ve gününe gün kaza etmeniz gerekmektedir.

Cevap: oruc ile ilgili sorular
 

Şaban ayının son günü nafileye niyet edilerek oruç tutulur. Burada önemli olan şekk günü yani şüpheli gün diye veyahut Ramazan ayını karşılamak niyetiyle oruç tutmamaktır.

Şek günü, şüpheli gün demektir. Kapalı bir havada hilalin görülememesi nedeniyle, Şaban ayının otuzuncu veya Ramazan ayının birinci günü olduğu konusunda karar verilemeyen gündür. Hilalin değişik yerlerde görülmesini kabul etmeyen görüşe göre ise, hava açık da olsa, Şaban’ın otuzuncu günü şek günüdür.

Yevm-i şekk’de: Ramazan-ı şerife veya bir vacibe niyet ederek oruç tutmak mekruhtur.1 Çünkü Sahabe-i Kiramdan Ammar (R.A.): “Kim bu, yani şekk gününde oruç tutarsa, şüphesiz Ebu’l-Kasım’a yani Resûlullah (S.A.V.) Efendimize isyan etmiştir, demiştir.2

Şek gününde nafile oruca niyet edilse, sahih olan görüşe göre, bunda bir sakınca yoktur. Ramazan ayı olduğu anlaşılırsa, Ramazan orucu tutulmuş olur.

Şaban ayı olduğu bilinirse, bu oruç bir nafile olur. Bu durumda iftar edilse kazası gerekir, çünkü bunun tutulması benimsenmiştir.

Pazartesi veya Perşembe gibi mutad (devamlı) olarak tutulan nafile bir oruç yevm-i şekke tesadüf ederse, onu tutmak mekruh olmaz.

Ayrıca Ramazan ayını karşılamak amacıyla oruç tutulmaz. Hz.Peygamber (S.A.V.) Efendimiz, sırf Ramazan’ı karşılamak amacıyla tutulan bir-iki gün orucu men etmiştir. Fakat daha önceden oruç tutmayı adet edinenlerin bu günlere rastlayan oruçları ile kefaret, kaza ve adak gibi kişinin borcu olan oruçlar yasağın kapsamına girmez.

dipnot

(1) Alemgir, el-Fetava’1-Hindiyye, 1/200
(2) Ebu Davud, Sıyam: 10; Tirmizi, Savm: 3; Nesai, Sıyam: 37; İbn-i Mace, Sıyam: 3

Cevap: oruc ile ilgili sorular
 

Oruca niyet etmek orucun farzlarından olup, kabul olabilmesi için şarttır.

Niyet etmek, tüm oruç çeşitleri için gerekli bir şarttır. Yalnızca kalpten geçirilmesi yeterli iken, bunun dil ile de söylenerek kuvvetlendirilmesi daha iyi olur.

Niyetin vakti: Hiçbir oruca, güneş batmadan ertesi gün için niyet edilemez. Mümkün olursa tüm oruçlar için imsak vakti girmeden veya gece niyet etmek ve şart olmasa bile tutulacak orucu belirtmek en faziletli olanıdır.

Ramazan orucu, zamanı belirtilmiş adak orucu ve herhangi bir nafile oruç için niyetin vakti güneşin batmasından başlar ve ertesi günün öğle vaktinden biraz öncesinde (zeval vakti) son bulur. Ve bunlar için niyette tutulacak orucu belirtmek, tayin etmek şart değildir. Fakat imsak vaktinden sonra niyetlenebilmek için, o ana kadar bilerek veya unutarak oruç bozan bir davranışta bulunmamış olmak şarttır. Ve oruca niyet anından değil, günün başlangıcından itibaren niyet edilmelidir.

Kaza, kefaret ve zamanı belirtilmemiş adak oruçları için niyet vakti, güneşin batışı ile imsak vakti arasındaki müddettir. Ve bunları niyette belirtmek, tayin etmek şarttır. Çünkü bu oruçlar için belirli bir gün yoktur.

Kişinin sahura kalkmayı düşünmesi, planlaması niyet yerine geçer. Geceden sahura kalkmaya niyetlenilir ve kalkılamazsa, yine de oruca niyetlenilmiş olur.

Geceden sahura kalkmayı düşünmediğinizi, planlamadığınızı kabul edelim. Vakti geçirip sabah güneş doğduktan sonra uyandınız. Buna göre:

Tutacağınız oruç eğer Ramazan, zamanı belirtilmiş adak veya nafile bir oruçsa, niyetlenip orucunuzu tutabilirsiniz. Çünkü bu oruçlarda niyetin son vakti zeval vaktidir.

Tutacağınız oruç eğer Kaza, kefaret veya zamanı belirtilmemiş adak orucuysa, o gün oruca niyetlenemezsiniz. Çünkü bu oruçlar için niyetin son vakti olan imsak vaktini geçirmiş olmaktasınız.

Cevap: oruc ile ilgili sorular
 

Oruçluyken misvak kullanmanın mekruh olduğu konusunda görüşler olsa da, sahih olan görüş, bir kerahatin olmadığıdır. Üzerinde diş macunu olmayan bir fırçayla dişleri fırçalamak da misvak kullanmak hükmündedir. Ancak üzerine diş macunu konar ve az da olsa boğaza giderse, oruç bozulur ve kazası gerekir

Cevap: oruc ile ilgili sorular
 

Vücuttan içeriye su girmediği sürece oruçlu iken derede, havuzda veya denizde yüzmek, orucu bozmaz. Fakat kimse su girip girmediğinden emin olamayacağı için oruçlu iken yüzülmemelidir. Müslüman ibadetine ciddiyetle yaklaşır ve ibadetini sakata düşürecek davranışlardan uzak durur.

Cevap: oruc ile ilgili sorular
 

Diş kanaması orucu bozar mı
Tükürüğe karışan kanın yutulması durumlarında; eğer kan tükürükten daha fazla ise, oruç bozulur ve yalnız kaza gerekir. Kan tükürükten daha az ise, oruç bozulmaz. Kan ile tükürük oranları eşit ise, ihtiyatlı davranarak orucun bozulduğunu kabul edip kaza etmek en uygunudur

Cevap: oruc ile ilgili sorular
 

Göze ilaç damlatmak, göz damlası kullanmak orucu bozmamaktadır. Göze damlatılan ilaç miktar olarak çok az, 1 mililitrenin 1/20’si olan 50 mikrolitre olup bunun bir kısmı gözün kırpılmasıyla dışarıya atılmakta, bir kısmı gözde, göz ile burun boşluğunu birleştiren kanallarda ve mukozasında mesamat yolu ile emilerek vücuda alınmaktadır. Damlanın yok denilebilecek kadar çok az bir kısmının, sindirim kanalına ulaşma ihtimali bulunmaktadır.