Abdestle İlgili Meseleler
 

İlmihalde Abdestin Sünnetleri ve Abdestin Edebleri olarak iki ayrı başlık var.
Bu edebleri kısmı da sünnet değil midir? Neden ayrı bir başlıkta ele alınmış?

Abdestin Sıhhatine Engel Olmayan Şeyler başlığı altında:
"146- Boyacıların tımaklarında kalan boyalar, zaruret gereği tırnakların üzerinde ince bir tabaka teşkil eden ve altlarına su işlemesine engel olan boyalar, abdeste manidir. Abdest organlarına yapışan hamur, mum, çapak, balık pulu gibi şeyler de böyledir." yazmakta.
Burada bir basım hatası mı var? Hem başlığa ters hem zaruret olan bir durum olduğu belirtilmesine rağmen abdeste manidir denmiş.

146- Boyacıların tımaklarında kalan boyalar, zaruret gereği abdestlerine zarar vermez.Fakat bir zarurete bağlı olmayıp tırnakların üzerinde ince bir tabaka teşkil eden ve altlarına su işlemesine engel olan boyalar, abdeste manidir. Abdest organlarına yapışan hamur, mum, çapak, balık pulu gibi şeyler de böyledir."

İlmihalin aslı bu şekildedir. O bölüme baktım, bu şekilde yazıyor

Teşekkürler hocam. Abdestin Sünnetleri ve Abdestin Edebleri olarak iki ayrı başlıkta l alınmasının sebebini de biliyor musunuz?

Çünkü sünnet ile âdab/edep aynı değildir. Eğer iki başlık altında toplanmasa idi, insanlar abdestin edeplerini sünnet sanırlardı. O zaman da sünnet olmayan bir şey sünnet kabul edilmiş olurdu. Sünnet olmayan bir şeyi de sünnet kabul etmek, dinde bid'at ortaya çıkarmaktır.
Abdestin edepleri bahsedilen şeyleri sünnet kabul etmek, peygamberimiz öyle yapardı demekle aynıdır.
Ayrıca iklim şartlarının farklı olan yerlerde edepler farklı olabilir/değişebilir. Ama sünnetler değişmez.

Edebi, sünnetten ayrı düşünemiyorum. Eğer bunlar edebse Peygamberimiz bunları yapmamıştır diyemeyiz. Peygamberimiz bunları yapmış olmasaydı, asıl o zaman bunlar bidat olmaz mıydı?


Bunların iklim şartları ve farklı olan yerlerle pek alakası olduğunu düşünmüyorum.

Edeple sünnete aynı kabul etmek için Allah Rasulu a.s'ın hadislerinde o edeplerin geçmesi /anlatılması gerekir. Fıkıh alimleri bile aynı kabul etmiyor ki edep ve sünneti ayrı kategoride ele almıştır. Sizin aynı kabul etmemiz edebin sünnet olduğu anlamına gelmez.Abdestin edep şartlarına bakın bakalım, hangisiyle ilgili hadis bulacaksınız.
Bunlar edeptir , bidat sayılmaz. Bidat sayılabilmesi için dinin bir kuralı gibi kabul edilmesi lazımdır. Mesela bu abdestin edeplerini siz sünnet kabul etmiş olursanız siz bidat ortaya koymuş olursunuz. Çünkü onlar kitap ve sünnette yoktur. Kitap ve sünnette olmayan bir şeyi Allah Rasulunun sünneti kabul etmek bidattır.
İslam Fıkıh alimlerinin dahi abdestin edeplerine sünnet deme cesareti gösteremediği yerde edeplere "sünnet" demek büyük cesarettir. Bu düşüncenizi tekrardan gözden geçirmenizi tavsiye ederim
Dini konularda herkes istediğini sünnet, helal , haram , mubah, mekruh ortaya koyamaz. Her toplumun kendine göre adetleri olabilir, o adetleri devam ettirebilir ama adetlerini dinin emri gibi lanse etmeye kalkışmak , dine ilave etmek demektir ki bu bidattır. Dinde olmayan bir şeyi dinin emri saymak ise bidattır ve haramdır

Belki bir nev'i olamaz mı?
Kesin bir kanaatte olmadığım ve bu durum kafama oturmadığı için soruyorum.
Çünkü dediğiniz gibi hadislerde geçmeyen şeyler değil. Mesela sağ elle su vermek, suyu israf etmemek bu minvalde hadisler yok mu?

Hadisler olsaydı zaten Fıkıh Alimleri sünnet kategorisinde ele alırlardı. Peygamberimiz bir hadisinde "Akan su da bile abdest alırken israf etmeyin" diye buyururken bunun sünnet olduğunu belirtmiyor, müminlere bir adabı öğretiyor.
Abdest alırken kıbleye doğru dönmek sünnet değil, bir adaptır.Eğer sünnet olsaydı bütün abdest şadırvanlarının kıbleye doğru yapılması lazımdı. Sünnet kabul ettiğimizde onun zıddını yapmak mekruh olur.
Abdestten önce veya sonra dua okumak sünnet değildir, adaptır. Sünnet kabul edersek o duaları yapmamak abdestte eksiklik olmuş olur.
Bu tür örnekler daha çok verilebilir.

Peygamber Efendimizin her hali sözü sünnettir diye öğrenmiştik. Bu sünnettir ya da değildir diye belirttiğini bilmiyordum. Az yapıp çok yapmasına göre müekked, gayri müekked diye kısımlara ayrıldığını biliyordum. Bugün tekrar baktım. Müstehabın diğer adının edeb olduğunu farkettim. Müstehab için de bir nevi gayri müekked sünnettir denmiş. Fakat bu bahsedilenle bu abdestteki aynı şey mi emin değilim. Siz kesin emin misiniz sünnet sayılmadığına?

Mesele de bu zaten. Allah Rasulu a.s'dan sahih bir rivayetle gelmiş olanlar sünnet kategorisinde değerlendirilir. Ama uydurma hadisler, zayıf hadisler sünnet sayılmaz. İslam Fıkıhçıları hadisleri inceleyerek abdestle ilgili Allah Rasulunun yaptığına abdestin sünnetleri demişlerdir. Diğer yapılan tertip ve güzel sayılabilecek şeyleri de edep/mustehap gibi kategorilere ayırmıştır. Mezhepler arasında bu konuda farklılıklar vardır. Bu konuyu dikkate almak gerekir. Kimi mezhebin sünnet dediğine , başkası mustehap diyebiliyor, kiminin müstehap dediğine sünnet diyebiliyor