Zümer-39/3(Ayet ve açıklamalı meali)
 

أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِي مَا هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ كَاذِبٌ كَفَّارٌ




39/3* O'ndan başkasını velî/dost edinenler: "Biz, onlara ancak, bizi Allah'a yaklaştırsınlar diye tapıyoruz Şüphesiz ki Allah, onlar (ile müminler) arasında, (bu şekilde) ayrılığa düştükleri şeylerde hükmünü verecektir


*Din yalnız Allah'ındır Kimsenin onun üzerinde/uygulanmasında hevasına göre tasarruf hakkı yoktur Müşrikler ise, Rasulullah'tan, kendi sistem, gelenek ve yaşantılarına uygun olacak ve onları değiştirmeyecek bir din şekli istiyorlardı Yüce Allah bu ayetlerle insanın neyi tercih edip kime kulluk edeceğini bildirmektedir

(Hasan Tahsin FEYİZLİ- Feyzu'l Furkan Meali)

Cvp: Zümer-39/3(Ayet ve açıklamalı meali)
 

Zümer-39/3(Fizilal'il-Kur'an Tefsiri - Prof Seyyid Kutub
Bu sarsıcı ifade ile ve yüksek yankı yapacak bir şekilde bu gerçeği dile getiriyor" Böylece ifadenin cümle yapısı ile, bu gerçeğin anlamını daha da pekiştiriyor Hatta bütün bir varlığın kendisine dayandığı ana ilkedir"
Sonra sure, müşriklerin, Tevhid çağrısına karşı bir kalkan olarak kullandıkları karmaşık efsaneyi ele alıyor:
"O'ndan başka dostlar edinerek, `Onlar bizi Allah'a yaklaştırsınlar diye kulluk ediyoruz' derler"
Arap müşrikleri, kendilerinin, göklerin ve yerin yaratıcısının yüce Allah olduğunu açıkça ifade ediyorlardı Meleklerin yüce Allah'ın kızları olduğu efsanesine inanıyorlardı Sonra dönüp meleklerin heykellerine tapmalarının aslında meleklere tapma anlamına gelmediğini, bunların Allah'a yaklaştıran, O'nunla kullar arasında aracı olan vasıtalar olduklarına inanıyorlardı İşte Lat, Menat ve Uzza gibi ilahlar, melekler adına dikilen bu heykellerden bazılarıydı Çünkü ne melekler Allah'ın kızlarıydı; ne de putlar ve heykeller melekleri temsil ediyorlardı Ne müşrikler hakkında herhangi bir şefaat kabul ediyordu, ne de onların bu yolla kendisine yaklaşmalarına izin veriyordu Bugün insanların dünyanın her yerinde, eski Araplar'ın meleklere -veya meleklerin heykellerine- yaptıkları ibadetlerine benzer bir şekilde azizlere ve ermişlere ibadet ettiklerini görüyoruz Halbuki yüce Allah kendisine giden yolu belirlemiştir: Bu yol da, arı-duru biçimdeki Tevhid yoludur
"Allah, yalancı, inkârcı insanı doğru yola iletmez Meleklerin O'nun kızları olduklarını söylemekle O'na iftira ediyorlar Halbuki onlar böyle ibadet etmekle küfre giriyorlardı
Yüce Allah, kendisi adına yalan uyduran ve kendisini inkâr edenlere doğru yolu (hidayeti) göstermez İlahi mesajı yalan sayanlar ve inkâr edenler ise yüce Allah'ın hidayetine ve himayesine lâyık değillerdir

Cvp: Zümer-39/3(Ayet ve açıklamalı meali)
 

Zümer-39/3(Tefhim'ul-Kur'an Tefsiri - MEVDÛDÎ)


Haberin olsun; halis (katıksız) olan din yalnızca Allah'ındır" Hiç şüphesiz Allah, kendi aralarında, hakkında ihtilaf ettikleri şeylerden3 hüküm verecektir

1 Çünkü bu, yalnız ve yalnız Allah'ın hakkıdır Allah'a kulluk etmeyi reddedip de başkalarına itaat eden kimse dalâlettedir Nitekim bu ayeti kerimenin en güzel izahını Hza) yapmıştır Peygamber'e, "Şayet bizler mallarımızı şan, şöhret olsun diye tasadduk edersek, Allah bize bir mükafat verir mi?" diye sormuştur Peygamber, "Hayır" diye cevap verince, bu sefer o şahıs, "Hem Allah rızası, hem de şan, şöhret için tasadduk edersek?" diye sordu Peygamber, "Allah, hâlisane olarak sadece kendi rızası için yapılmamış hiçbir ameli kabul etmez" dedi ve bu ayeti okudu Mekkeli kâfirler ve genelde tüm müşrikler, "Biz başka kimselere yaratıcı oldukları için kulluk etmiyoruz Ancak O'nun yüce makamına doğrudan ulaşamadığımız için, arada bulunan mübarek zatlara dua ediyor ve dualarımızı Allah'a çabucak ulaştırsınlar diye onlara müracaatta bulunuyoruz" demektedirler Yani, "İttifak ancak tevhid üzerinde sözkonusudur, şirk üzerinde ise ittifak etmek mümkün değildir Bazıları aya, güneşe ve yıldızlara vs Yine bazıları ölmüş bulunan muhterem zevatın Allah indinde kendilerine şefaat edeceğine inanmalarına rağmen hangisinin orada daha etkili olduğu konusunda ayrılık içindedirler Çünkü kimin ilahî yetkiyle donatıldığı, kimin sözlerinin Allah indinde geçerli olduğu, Allah tarafından bir liste halinde gönderilmiş değildir
4 Kâzip denmesinin nedeni onların Allah'a yalan ve iftira uydurmuş olmalarıdır

Cvp: Zümer-39/3(Ayet ve açıklamalı meali)
 

Zümer-39/3(Diyanet Tefsiri - Prof Hayrettin Karaman, Prof Mustafa Çağrıcı, Prof İbrahim Kafi Dönmez, Prof Sadrettin Gümüş)

3 Allah'tan başka şeyleri kendilerine koruyucu kabul edenler, "Sadece bizi Allah'a yaklaştırsınlar diye onlara tapıyoruz" diyorlar Yalancı ve inkâra saplanmış kimseyi Allah kesinlikle doğru yola yöneltmez(Zemahşerî, HI, 337) Ancak bu deyimi, daha açık olarak "her türlü şirkten, batıl inanç ve hurafelerden uzak bulunan; vahye dayanan ve kutsal kitabıyla, inanç ve amellere dair hükümleriyle orijinalliğini koruyan din" şeklinde anlamak isabetli görünmektedir Görünür veya görünmez varlıklara tapan başka çok tanrılı din mensuplarıyla Hz(Taberî, XXIII, 193) Âyette, bu şekilde değişik bâtıl inanç guruplarıyla ilgili son hükmü Allah'ın vereceği, yani onları hak ettikleri şekilde cezalandıracağı belirtilmektedir(Râzî, XXVI, 242) Bu suretle âyet şu gerçeği dile getirmektedir: Melekler veya cinler gibi görülmez varlıklara, güneş vb îsâ veya başka bir beşere, ata ruhlarına veya bu sayılanların sembollerine, heykellerine tapanlar ve Allah'ı bırakıp bunları koruyucu (veli) ve kurtarıcı kabul edenler, onlardan medet umanlar hak yoldan sapmışlardır; bunların inançları yalandan ve küfürden ibarettir

Cvp: Zümer-39/3(Ayet ve açıklamalı meali)
 

Zümer-39/3(Safvetü’t-Tefasir - Muhammed Ali Es-Sabuni)


3 Onu bırakıp kendilerine bir takım dostlar edinenler, "onlara, bizi sadece Allah'a yaklaştırsınlar diye kulluk ediyoruz" derler Şüphesiz Allah, yalancı ve inkarcı kimseyi doğru yola iletmez Ey insanlar! Dikkat edin ve bilin ki, Yüce Allah kendi rızasına mahsus olandan başkasını kabul etmezSırları ve gizli şeyleri bilendir Allah'ı bırakıp putlara tapan o müşrikler şöyle derler:Bu ilâhlara ve putlara, sadece bizi Allah'a yaklaştırmaları ve O'nun katında bize şefaatçi olmaları için tapıyoruz Bunun üzerine onlara: "Öyleyse putlara tapmanızın mânâsı ne?" denilirdi (Sâvî Haşiyesi, 3/366)

Allah, kıyamet gününde mahlûkât arasında, din işleri ile ihtilaf ettikleri konularda hükmünü verecek; mü'minleri cennete, kâfirleri cehenneme sokacaktır Bu âyette, onların bu iddialarında yalancı olduklarına işaret vardır

Cvp: Zümer-39/3(Ayet ve açıklamalı meali)
 

Zümer-39/3(et-Tefsirü’l-Münir - Vehbe Zuhayli)



3- İyi bil ki, halis din yalnız Allah'ındır" Diyenlere gelince; şüphesiz ki Allah onlar arasında, ayrılığa düştükleri şeyde
hükmünü verecektir

Nüzul Sebebi:


"O'ndan başka veliler edinerek ayet) nüzul sebebiyle ilgili olarak Cüveybir, İbni Abbâs (r)'dan şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Bu ayet üç kabile hakkında nazil oldu: Âmir, Kinâne ve Benû Seleme" diyorlardı"

Açıklaması:





"İyi bil ki, halis din yalnız Allah'ındır Bunun dışındaki dinler ise, Allah'ın emrettiği halis din değildir Bu ayette geçen "ela lillâhi" ifadesi hasr içindir
İbadetin başı Allah'a ihlas olduğuna göre, müşriklerin tuttuğu yol kötülenmiş olmaktadır" diyenlere gelince
Bunların akıbeti vahim olacaktır" Yani muhakkak ki kıyamet günü Allah, muhtelif dinlere mensup olanlar arasında hüküm verecek ve bütün anlaşmazlıkları çözüme kavuşturacaktır
"Allah, yalancı nankör insanı doğru yola iletmez

Ayetlerden Çıkan Hüküm Ve Hikmetler:





-Müşrikler, kulluk meselesinde putlarına güvenmektedirler Putların ve cansız varlıkların Allah'a yaklaşma vesilesi olması nasıl düşünülebilir? Çünkü bu mahlukların (putların), bizzat kendilerine bir yararı dokunmaz ve kendilerinden bir zararı defetmekten de acizdirler Peygamberler de onunla mücadele etmek ve insanları, ortağı olmayan tek Allah'a çağırmak için gelmişlerdir" diye bir elçi gönderdik Buradaki "tağut" kelimesi, Allah dışında kendisine tapınılan put ve sair her şeydir Bana kulluk edin" diye vahyetmiş olmayalım

-Yüce Allah, müşriklerin şüphesine, tehdit içeren kısa bir cevap vermiş ve şöyle buyurmuştur: "Allah onlar arasında, ayrılığa düştükleri şeyle hükmünü verecektir
Daha sonra Allah Tealâ şöyle buyurmaktadır: "Allah, yalancı, nankör insanı doğru yola iletmez