Medineweb Forum/Huzur Adresi - Medineweb Kpss soruları türkiyedeki anayasalar

Dünyanın ilk yazılı anayasası ABD anayasasıdır (1776)

*Senedi ittifak (1808)

-Osmanlının ilk anayasal gelişmesidir.
-anadolu ve rumeli ayanları ile padişah 2.mahmut arasında yapılmıştır
-padişahın yetkileri ilk kez sınırlanmıştır
-magna cartaya benzer
-anayasal monarşiye geçiştir.

*Tanzimat fermanı (1839)
-Abdulmecit zamanında hariciye nazırı m.reşit paşanın idaresinde hazırlanmıştır
-tüm uyruklara can ve mal güvenliği tanınmıştır
-mahkemeler halka açılmış askerlik vatan görevi olmuştur
-mülkiyet hakkı devlet güvencesine alınmıştır.

*Islahat Fermanı (1856)
-Müslüman olmayanlara cizye ve iltizam kaldırılmıştur
-müslüman olmayanlara bedelli getirilmiştir.

*I.Meşrutiyet (1876)
-2.Abdulhamit zamanında ilan edilmiştir
-ilk yazılı türk anayasasıdır
-yasama padişahındır

*II.Meşrutiyet (1908)
-ittihat terakkinin baskısıyla ilan edilmiştir.
-meşrutimonarşik yapı oluşmuş, sansür kaldırılmış haberleşme serbest olup parti kurma ve toplanma hakkı verilmiştir.
-31 mart ayaklanmasıyla II.abdulhamit tahttan indirilmiştir.

*1876 anayasası (Kanunu Esasi)
-osmanlının ilk ve tek anayasasıdır
-2 meclisli bir anayasadır
-meclisi feshetme yetkisi padişaha aittir
-seçimler 4 yılda bir her 50.000 erkeğe 1 vekil düşecek şekilde yapılır

*20 Ocak 1921 anayasası (teşkilatı esasiye)
-savaş dönemi anayasası olduğu için kısadır
-güçler birliği ilkesi benimsenmiştir
-monarşik düzene son verilmiş millli egemenlik ilkesi kabul edilmiştir
-en kısa süreli anayasadır
-seçim 2 yılda bir yaş sınırı 18 ve sadece erkekler oy kullanabilir

*1923 değişikliği
-devlet cumhuriyettir
-dini islamdır dili türkçedir devlet başkanı cumhurbaşkanıdır
-c.başkanı tbmm tarafından atanır başbakan ise c.başkanı tarafından atanır
-kabine sistemine geçmiştir.

1924 anayasası

-cumhuriyet (değişmez maddedir)
-meclis üstünlüğü benimsenmiştir
-güçler birliği ilkesi benimsenmiştir
-parlamenter ve meclis hükümeti sistemi ile karışık bir hükümet benimsenmiştr
-temsili demokrasi anlayışı benimsenmiştir seçimler 2 türlüdür
-c.başkanı sorumsuzluğu ve yargı bağımsızlığı gündeme gelmiştir
-temel hak belirtilmiş sosyal hak belirtilmemiştir
-seçim 4 yıl, oy kullanma yaşı 18 sadece erkekler oy kullanabilir maddesi eklenmştr

-1928 de dini islamdır ibaresi değiştirilmiştir
-1937 de atatürk ilkeleri girmiş laiklik ilkesi benimsenmiştir
-kadınlara 1930 da belediye seçimlerine girme 1933 te muhtarlık seçimlerine girme 1934 de milletvekili seçme ve seçilme hakkı verilmiştir.
-1945 te öztürkçeleştirilmiş
-1949 da istiklal marşı kaldırılmış
-1946 da çok partili sisteme geçilmiştir.

*1961 Anayasası
-darbe sonrası hazırlanıp referandum sonucunda kabul edilmiştir
-italya fransa almanya anayasalarından yararlanılmıştır
-2 meclisli parlamento (tbmm ve cumhuriyet senatosu) sistemini kabul etmiştir
-tbmm üyelerini halk seçmiş cumhuriyet senatosu üyeleri c.başkanı atamıştır
-Hukuk devleti sosyal devlet anlayışı benimsenmiştir
-c.başkanı görevi süresi 7 yıla çıkmıştır

-devlet denetleme kurulu ve YOK kurulduğu anayasa 1982 anayasasıdır.
-1982-1961 anayasasına göre daha katıdır
-1961 anayasası ile kurulan kurumlar arasında
*askeri yüksek idare mahkemesi
*DGM
*Anayasa mahkemesi

-1982 anayasasına göre TBMM tatilde iken ülke ani saldırıya uğrarsa TSK nın müdahale kararı c.başkanındır.
-1982 anayasasına göre TBMM karar yeter sayısı 139 dur.
-sosyal düzen kuralı niteliğği manevi kurallar taşımaz
-özel hukuk ilişkilerinin düzenlendiği temel kanun Türk medeni kanunudur
-anayasa mahkeme üyeleri 12 yıl için seçilirler
-1982 anayasasının 2010 yılında yapılan değişiklik sonrası HSYK 22 asıl 12 yedek üyeden oluşur
-HSYK başkanını adalet bakanı atar
-kamu düzenini sağlamaya yönelik idari faaliyete kolluk adı verilir.