Mahrecler
Mahrec: Harfin çıktığı yere denir.
Harflerin çıkış yerleri:
1-Ağız boşluğu; Boğaz'ın bitiminden dudaklara kadar ağzın içinde kalan bölüme denir. Buradan uzatma harfleri olan
ا ى و çıkar.
2-Boğaz; Boğazın göğse bitişik olan yerinden, dil dibine kadar olan yere denir. Üç mahreçtir:
1-Boğaz aşağısı : ه ء 2-Boğaz ortası : ح ع 3-Boğaz üstü : خ غ 3-Dil: Boğazın ağza yakın olan yerinden, ön dişlere kadar ağız içinde olan dile denir. On mahreçtir.
ث ذ ظ ص س ز ت د ط ر ن ل ض ى ش ج ك ق 4-Dudaklar: Ön dişlerden dışarı olan dudaklara denir. Buradan
و م ب ف çıkar.
5-Geniz: Geniz boşluğuna denir. Ğunne çıkar. (Ğunne genizimizden çıkardığımız sese denir.)
HARFLERİN SIFATLARI
1-A) Zıttı Olan Sıfat-ı Lazimeler: harflerin zatından ayrılması mümkün olmayan sıfatlardır.
1- Cehr: Sesi aşıkar etmek.
1- Hems: sesi gizlemek.
2- Şiddet: Sesin akmaması güçlü okunması.
2- Rehavet: Sesin akması.
3- İsti'la: Dilin kökü ile birlikte damağa yükselmesi.
3- İnhifat: İstifale: İstilanın zıddıdır. Dilin damağa yükselmemesi, aşağıda kalması.
4- İtbak: Dilin üst damağa yapışması veya yapışmaya yakın kalkması.
4- İnfitah: Dil ile damağın ayrılması.
5- Izlak: Kolaylık ve sürat.
5- Ismat: Harfi söylerken dile ağır geldiğinden 4, 5 ve 6 harfli kelimeler, izlak harfleri olan
ف ر م ن ل ب olmaksızın kullanılmalar.
B) Zıttı Olmayan Sıfat-ı Lazimeler
1-Safir: Dil ucu ile ön alt dişlerin arasından kuş sesi veya ıslık sesine benzer kuvvetli bir sesin çıkması.
2-Kalkale: Mahrecin kımıldaması.
3-Lin: Harfin kolay ve yumuşak çıkarılması.
4-İnhiraf: Bu harfler okunurken dilin öne veya arkaya doğru meyl etmesi.
5-Tekrir: Ra harfi okunurken dil ucunun titremesi.
6-Tefeşşi: Şın harfi okunurken sesin dil ile damak ortasında yayılması.
7-İstidale: Dad harfi okunurken dil kenarının üst azı dişlerden, lam mahrecine kadar uzanması.
2-Sıfatı Arızalar:
Harften ayrılması mümkün olan, ayrıldıkları zaman harfin zatını değiştirmeyen sıfatlar.
1-Tefhim: Harfi kalın okumak
2-Terkik: Harfi ince okumak.
3- İdğam:İki harfi bir harf yapıp şeddeli okumak.
4- İhfa: Şedde yapmadan, izhar ile idğam arası ğunneli okumak.
5- Izhar: İki harfin arasını birbirinden ayırmak.
6- Kalb=İklab: Bir harfin başka bir harfe dönmesi. Yani nunu sakin veya tenvindeki nun sesinin mime dönmesi.
7- Med: Harfin uzatılması
8- Vakıf: Nefesle beraber sesin kesilmesi.
9- Sekte: Nefes almadan sesi kesmektir.
10- Hareke: Harfin harekeli olması.
11- Sükun: Harfin harekesiz olması