Srebrenitsa'da ne Olmuştu?
8 bin'den fazla Boşnak’ın katledildiği Srebrenitsa Katliamının üzerinden 17. yıl geçti...
Avrupa'da dünyanın gözleri önünde en büyük etnik katliamlardan biri yapıldı. 8 bin'den fazla Boşnak’ın katledildiği
Srebrenitsa katliamının üzerinden 17. yıl geçti...
SREBRENİTSA'DA NE OLMUŞTU?
1993'te BM "güvenli bölgesi" ilan edilen ve BM'nin koruması altında bulunan Srebrenitsa, Bosna-Hersek savaşından kaçan birçok müslüman Bosnalının akınına uğradı.
Daha sonra Bosnalı müslümanları silahsızlandıran Hollandalı askerlerin yönetiminde ve korumasında olan Srebrenitsa'da temmuz 1995'te yaşları 14 ile 75 arasında değişen 8 bini aşkın müslüman Bosnalı erkek ve çocuk katledildi. Bölgede konuşlanmış BM barış güçleri ise katliamı önlemedi.
Uluslararası adalete ifade veren katliamdan kurtulan kişiler, Srebrenitsa'da BM'nin Hollandalı askerlerinin kent çıkışındaki üssünün çevresinde, ormanlarda ve çevre yollarda Sırp güçlerinin Boşnakları katlettiğini anlattı.
Katliamdan, çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan yaklaşık 15 bin kişi kurtulmayı başardı. Katliamdan sağ çıkanların büyük bölümü Boşnak Hırvat Federasyonu’nda mülteci olarak yaşıyor.
Srebrenitsa'da öldürülen Boşnakların kesin sayısı bilinmiyor.
KATLİAMDA ÖLÜ SAYISI HALA TESPİT EDİLEMEDİ
Srebrenitsa'da yapılan katliamda öldürülen Boşnakların kesin sayısı bilinmiyor. BM'nin eski Yugoslavya Savaş Suçları Mahkemesi savcısı, 7 ile 8 bin kişinin öldürüldüğünü belirtirken, Bosna Sırplarının hükümetinin hazırladığı bir raporda ölü sayısı 7 bin 779, Boşnak hükümetinin raporunda ise 8 bin 374'den fazla olarak gösteriliyor.
HİÇ TOPLU MEZAR GÖRDÜNÜZMÜ?
Srebrenitsa ve çevresinde bulunan toplu mezarlarda binlerce kişinin cesedi çıkarıldı. Bosna Hersek’in tamamında ise toplu mezarlarda binlerce kişinin cesedi çıkarıldı.
Cesetler toplu mezarlara atılırken buldozerler tarafından parçalandığı için kimlik tespiti çok zor. Ayrıca Sırplar katliamı gizlemek için bazı cesetleri ilk gömüldükleri toplu mezarlardan çıkarıp, başka yerlere tekrar gömmüşler.*
SREBRENİTSA'DA ASLINDA NE OLDU? NİSAN 1992:
Bosna-Hersek'te savaş başladı. Sırp ordusu doğuya doğru hızla ilerledi ve nüfusun yüzde 75'ini Müslümanların oluşturduğu 36 bin nüfuslu Srebrenitsa’yı ele geçirdi. Birkaç ay sonra Boşnaklar kasabayı geri aldı.
OCAK/MART 1993:
Sırplar Boşnakların elindeki bölgelere karşı saldırıya geçti. Srebrenitsa ve Zepa, Sırpların elindeki bölgenin oldukça içlerinde, düşman birlikler tarafından kuşatılmış bölgeler haline geldi.
Çevre bölgelerden kaçan Boşnakların göçü sonucu Srebrenitsa'nın nüfusu 60 bine çıktı. Su, gıda ve tıbbi malzeme kıtlığı başladı.
NİSAN 1993:
Birleşmiş Milletler, Srebrenitsa, Zepa ve Gorazde'yi, diğer üç bölge ile birlikte BM koruması altındaki 'güvenli bölge' ilan etti.
BM Barış Gücü, bu bölgelere asker sevk etti ve Sırp saldırıları durdu. Ancak Srebrenitsa etrafındaki Sırp kuşatması devam etti ve sonraki iki yıl içinde çok az sayıda insani yardım konvoyunun kasabaya girmesine izin verildi.
MART 1995:
Karaciç, Srebrenitsa ve Zepa’nın tamamen dış dünyadan koparılmasını emretti ve yardım konvoylarının bu kasabalara ulaşması engellendi.
9 TEMMUZ 1995:
Karaciç, Srebrenitsa’nın alınması emrini verdi. Sırplar kasabayı ele geçirmek için 'Krivaya 95 Operasyonu'nu başlattı.
Srebrenitsa'yı kuşatan Sırplar, BM Barış Gücü’ndeki Hollanda askerlerinin gözetleme mevzilerine saldırdı ve 30 kadar Hollanda askerini rehin aldı.
10 TEMMUZ 1995:
Sırp ordusu Srebrenitsa'ya top ateşine başladı. Hollanda güçleri Sırplara, sabaha kadar geri çekilmezlerle NATO’nun hava saldırısı düzenleyeceği tehdidinde bulundu.
11 TEMMUZ 1995:
NATO savaş uçakları Srebrenitsa etrafındaki Sırp tanklarını bombaladı.
Sırp ordusu kasabaya bombardımana yeniden başlayacağı ve rehin Hollanda askerlerini öldüreceği tehdidinde bulundu. Aynı günün akşamı Sırp Genelkurmay Başkanı Ratko Mladiç Srebrenitsa’ya girdi.
11/18 TEMMUZ 1995:
Aynı akşam 15 bin kadar Boşnak askeri ve sivil, dağları aşarak Srebrenitsa’yı terk etti.
Birçok Boşnak bu sırada topçu ateşi ve keskin nişancı ateşiyle öldürüldü. Sırp askerleri yakalayabildiklerini de öldürdü.
Srebrenitsa içindeki Sırp askerleri ise kadın ve çocukları ayırarak, otobüsler ve kamyonlarla Boşnakların elindeki bölgelere gönderdi.
16 yaş ile 70 yaş arasındaki yaklaşık 8 bin Boşnak erkek, depolara, okullara ve ambarlara dolduruldu ve kurşuna dizilerek toplu mezarlara gömüldü.
11 temmuz 1995 günü Srebrenitsa’ya giren Sırp güçleri II. Dünya Savaşı'ndan sonra en büyük etnik kıyıma imza attı.
1993′te BM 'güvenli bölgesi' ilan edilen ve BM’nin koruması altında bulunan Srebrenitsa, Bosna-Hersek savaşından kaçan birçok müslüman Bosnalının akınına uğradı.
Daha sonra Bosnalı müslümanları silahsızlandıran Hollandalı askerlerin yönetiminde ve korumasında olan
Srebrenitsa’da temmuz 1995′te yaşları 14 ile 75 arasında değişen 8 bini aşkın müslüman Bosnalı erkek ve çocuk katledildi. HOLLANDALI BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ASKERLERİ KATLİAMA GÖZ YUMDULAR, GÖRMEZLİKTEN GELDİLER! Bölgede konuşlanmış BM. barış güçleri ise güya katliamı önleyemedi!
*
Cesetleri bir toplu mezara gömen Bosnalı Sırplar, daha sonra suçlarını gizlemek için toplu mezarı buldozerlerle kazarak çıkardıkları cesetleri daha küçük toplu mezarlara gömmüştü.Öyle ki bazı kişilerin ceset parçaları birçok toplu mezara dağılmıştı. Kural gereği cesetlerin üçte ikisi bulunmadan gömülmesine izin verilmiyor. Hazırlayan / Derleyen : Zeynep Değirmencioğlu / Mostar