[Belgin]

Böbrek Taşlarına Dikkat!

Böbrek Taşları Hakkında Genel Bilgi

Ülkemizde en yaygın sağlık problemlerinin başında gelen böbrek taşları bir çok faktörün birleşmesi ile oluşmaktadır. Böbrek taşlarının oluşumunda idrar miktarı önemli bir faktördür. Azalan idrarda bazı kimyasal maddeler çökerek, kristal oluşumuna sebep vermektedir. Kristallerin üst üste birikimiyle de böbrek taşları oluşur. Tam nedeni bilinmemekle birlikte genetik faktörlerin, beslenme alışkanlıklarının, az sıvı tüketiminin ve kullanılan bazı ilaçların oluşuma etkisi bulunmaktadır. Böbrek taşları erkeklerde kadınlara oranla 2- 3 kat daha fazla oluşmaktadır. Böbrek taşlarının oluşumunu engellemek için en önemli faktör bol sıvı tüketimidir. Üriner sistem taşlarının çoğu kendiliğinden düşme eğilimindedir fakat uzun yıllar hiçbir belirti göstermeden böbrekte kalabilecekleri gibi böbrekten mesaneye geçişinde şiddetli ağrı da verebilirler. Kimi zaman idrarda ya da idrar analizinde; kanamalara da sebep olabilirler. Böbrek taşları kimi hastalarda tekrar nüks edebilir.

Böbrek Taşı Oluşumuna Neden Olan Faktörler:
[SIZE=3]
· Yetersiz sıvı alımı
· Sıcak iklim kuşağında yaşamak
· Beslenme alışkanlıkları
· İdrar yolu enfeksiyonu
· Böbrekteki yapısal bozukluklar
· Böbrek hastalığı olanlar (Kistik böbrek, renal tübüler asidoz)
· Kullanılan bazı ilaçlar
· Genetik etkenler


Böbrek Taşı Oluşumunun Belirtileri:


Kimi zaman hiçbir belirti vermeden oluşabilecekleri gibi kimi zaman da şiddetli ağrı, kimi zaman da rahatsızlık vermeyecek düzeyde ağrı şeklinde oluşabilirler. En belirgin belirtisi taşın bulunduğu taraftaki yan boşluk ağrısıdır. Özellikle böbrekten çıkıp üretere (idrar kanalına) giren taşlar çok daha şiddetli ağrıya yol açarlar. İdrarda yanma, kanama, idrar yapmakta zorluk, bulantı ve kusma gibi belirtiler de gösterebilirler.
Teşhis:

En çok faydalanılan yöntem ultrasonografidir. Yatarak çekilen karın ve pelvik bölge grafisi (DÜSG Grafisi), boş ve ilaçlı böbrek filmi (I.V.P.), spiral bilgisayarlı tomografi gibi yöntemlerle teşhis edilmektedir.


Tedavi :

Taşların büyük bir kısmı kendiliğinden düşme eğilimindedir. Fakat taşların düşmesini etkileyen en önemli faktör taşın büyüklüğüdür. 6mm’ in üzerindeki taşlara müdahale edilmesi gerekmektedir. Böbrek taşlarının tedavi edilmemesi ağrılara neden olabileceği gibi idrar yollarında enfeksiyon oluşumuna da sebep olabilir ve eğer ki üriner sistemin herhangi bir yerinde tıkanmaya sebebiyet verirlerse böbreklerde fonksiyon kaybı gibi ciddi bir problemin oluşmasına da neden olurlar. Öncelikli olarak 4 mm ‘ in altındaki taşların kendiliğinden ya da ilaç yardımı ile düşürülmesi yöntemi denenmektedir. ESWL(Ekstracorporal Schock Wawe Litotripsi) yani vücudun duşından yollanan şok dalgaları ile taşların kırılması ve kırılan taşların normal idrar yolu ile vücudun dışına atılması yöntemi, minimal invaziv girişimler ve klasik açık ameliyat yöntemleri ile de tedavileri mümkündür.
Belirtilen yöntemler içerisinden hastaya hangisinin uygulanacağı; taşın büyüklüğüne, yerine, üriner sisteme verdiği ve vereceği zarara ve oluşan taşın cinsine bağlı olarak değişmektedir.


ESWL(Ameliyatsız, vücut dışından yollanılan şok dalgalar ile taş kırımını gerçekleştiren modern tedavi yöntemi)


Taşların kırılarak tedavileri sonucunda başarı oranı çok fazladır. Bu yöntemle taşların %90 ‘ ı başarıyla kırılmaktadır. Taş kırma işlemi esnasında hastaların %70’ i ağrı hissetmezler. %30 oranda ise kişinin hassasiyeti, taşın büyüklüğü ve konumuna göre hafif ağrı olabilmektedir. ESWL yönteminde hastanın bayıltılmasına, narkoz verilmesine gerek yoktur. Taş kırma işlemi yapıldığı esnada hasta kendinde olup işlem bittikten hemen sonra günlük hayatına devam edebilecek konumda olur.
ESWL yöntemi ile sadece böbrek taşları değil idrar kanalını tıkayan taşlar, çocuk taşları ve hamile bayanlarda oluşan taşlar dahi güvenle kırılabilmektedir.


Hastalar Ne Yapmalıdır?

· Günlük 2-2.5 lt sıvı alınmalı,
· 6 ayda bir ultrasonografi ve idrar analizi yaptırmalı,
· Mevcut taşlar büyümeden önlem alınmalı ve tedavi başlamalı,
· Ailesinde taş oluşumu bulunan bireylerin incelemeden geçmesi,
· Tekrar eden taş durumunda beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi,
· Düzenli yürüyüş ve egzersiz yapılması,
· Stresten uzak bir yaşam tarzı benimsemeleri gerekmektedir.