MED' ler Konusu/ medineweb
1)HARF-ı MEDD: Kelime olarak “uzatma harfi” demektir. Uzatma harfleri üç tanedir. Bunlar: a) Vav b) Ya c) Elif a) VAV HARFı : Peki vav harfi ne zaman harfi medd (uzatma harfi ) olur? - Vav harfi sakin olup kendinden önceki harfin harekesi de ötre olursa, o zaman vav, harf-i medd olur. (SAKıN: Harekesi olmayan harf demektir = yani üstünü , esresi ve ötresi olmayacak.)Örnekleri görelim: Kırmızı renkte yazılmış olan vav harflerine dikkat edelim. Göreceksiniz ki bu harflerden hiç birinin harekesi yok ve kendinden önceki harflerin hareksi de, hepsinde “ ÖTRE ” olarak gelmiştir. Peki, iyide bu ne anlama geliyor o zaman? Kardeşlerim bu şu demek; Burada ki “ vav ” harfi , kendinden önceki harfi uzatacak demektir.Öğle ise ne kadar uzatacak? şimdi buna dikkat edelim: Ağzımızdan “elif “ kelimesi çıkana kadar geçen süre ne kadarsa , bizde o kadar, o harfi uzatacağız. Başka bir değişle, elimizi tamamen açarak bir masanın üzerine koyalım.(avuç içi masaya yapışacak şekilde) sonrada şehadet parmağımızı bir kez havaya kaldırıp – indirelim. ışte biz bu geçen kısa zamana tecvit ilminde “Bir elif miktarı uzatmak ”diyoruz. O halde şu soruyu hiç unutmayalım: Bir elif miktarı ne demek? (şehadet parmağımızı bir kez kaldırıp indirecek kadar geçen zamana bir elif miktarı diyoruz.) şimdi yukardaki örneklere bir kez daha bakalım.( sağdan – sola doğru = Arkadaşlar burada daima sizin SAğINIZ VE SOLUNUZ esas alınmıştır, ekranın değil.) Vav’dan önce hangi harfler gelmiş: Biz harekesi “ötre” olan bu harfleri okurken bir elif mikdarı uzatarak okuruz.Bunları türkçe olarak gösterirsek şöyle okumalıyız: Nû , Rû ,Mû , Tû , Cû , Kû . Sanıyorum anlaşılmıştır. b) YA HARFı: “Ya” harfi ne zaman harfi medd olur? “Ya” harfi sakın olup, kendinden önceki harfin harekesi “ESRE” Olursa o zaman “Ya “ harfi , harfi medd olur. Yani diğer bir deyişle “Ya ” harfi bir elif mikdarı uzatılarak okunur. şimdi örneklerini görelim: Burada ki “Ya “ harfinden hiç birinin harekesi yoktur. Hepsi sakindirler. “Ya “ harfinin harfi med olması için kendi sakin, kendinden önceki harfin hareksi de “ESRE “ Olması gerekir. Zaten hepsinin harekesi de esredir. Öğle ise biz bu “Ya” harfinden önce gelen, bu harfleri, bir elif miktarı uzatır.
Bazen harfin önüne elif yahut ye olamaksızın asar işareti bulunur ve elif varmış gibi çekilir,bazende harfin altında bulunup ye varmış gibi çeklir.
Kuran da bazı yerlerde kendinden önce ki üstün olup meddi tabi olması gerekirken elif yerine vav yahut ye yazan kelimeler vardır.Bunlar aynen elifle meddi tabi olmuş gibi okunurlar.
NOT:Harfi medle çekilip medd-i tabi olan harften sonra sakin(yani cezimli yahutda şeddeli) bir harf gelirse ikiside aynı kelimede bulunursa bu harf yine çekilerek okunur.Fakat bu sakin harf harfi medle aynmı kelimede değilse ozaman evvelki kelimenin sonundaki harf-i meddin hükmü kalkar ve çekilmeden sanki yanlız harekeliymiş gibi sonraki harfe bağlanır..