[Medine-web]

ANKARA İLİTAM Kuran ve Hadis İlimleri Özetleri

ÜNİTE 1 KUR’AN VE HADİS İLİMLERİ
TEFSİR İLMİ
Arapça da bir şeyin örtüsünü açmak anlamına gelen “fsr” kökünden gelir.
Tanımı:Kur’an-ın indiği Arap dili bilgilerine ve ayetlerin indiği döneme ait bilgileri bize bildiren rivayetlere dayanarak, ayetlerin indiği zaman kastettiği anlamları açıklayan disiplineTEFSİR denir.
Tefsirde; Ayetlerin geldiği zamanın şartlarını bilmemiz gerekir. Bunun için;
1.—Peygamberimizden,
2.—Sahabeden
3.—Tabiundan Gelen bilgilere ihtiyaç duyarız. Bunlar tefsir için bilgi kaynağıdır.
- İmam Maturidi şöyle demiştir: “Eğer kesin bir delile dayanarak bir kelime ile Allah kesin olarak şu anlamı ifade etmiştir deniyorsa bu doğru bir tefsirdir denebilir.
Tefsirin yöntemi müfessirin manaya etkisini azaltır. Müfessir ayetin tarihi ortamına dair rivayetlerden birini seçebilir. Tefsir sadece ayetlerin indiği zamandaki kastettiği anlamları bildirmek için olduğundan biz tefsirdeki bilgileri doğrudan hayatımıza aktaramayız.
TE’VİL
Ayetler birkaç anlam birden taşıyabilir ve hangi anlamın ayette kullanıldığı bilinemeyebilir. Bu durumda müfessir elindeki delilleri değerlendirir ve bunlar arasında seçimler yaparak bir yoruma gitmek durumunda kalabilir. Ancak bu yorumlar onu bir kesinliğe götürmez. İşte buna TE’VİL denir.
İmam Maturidi’ye göre Te’vilde Allah kesin olarak şu anlamı kastetmiştir denemez demiştir.Tefsir sahabenin işi, Te’vilde âlimlerin işidir.
TERCEME
Tercüme genel olarak ya asıl metne bağlı kalarak ya da metnin ifade ettiği mana esas alınarak iki şekilde yapılabilir.
Lâfzî Terceme: Asıl metindeki bütün kelimelere tercüme edilen dilde karşılık vermeye çalışır. Muciz bir kelam olan Kur’an-ın bu tür tercümesi nerdeyse, imkânsızdır.
Tefsiri Terceme: Asıl metnin ifade ettiği mana esas alındığından bazı kelimeler atlanabilir ve mütercim tercüme ettiği dile kendi ifade tarzı ile aktarabilir.
Ülkemizde genellikle meal kelimesi kullanılır. Meal Bir şeyin varacağı yer anlamına kullanılır. “ Bir sözün her yönüyle aynen değil de biraz noksanıyla ifade edilmesidir. Kur’an-ın Tercümesi Kur’an yerine geçmez. Batı dillerine yapılmış ilk tercümeler İslam’ın mesajını reddetmek amacıyla 1143 yılında Robertus Ketenensis ve Hermannus Damlata tarafından yapılmıştır.
Tefsir ilminin amacı: Kur’an ayetlerinin ilk indiği anda kastettikleri anlamları sonraki kuşaklara aktarmaktır.
Tefsir ilmini yöntemi; Kur’anı Kerim cümlelerini dil açısından çözümler. Bu konuda müfessir Arapçanın dil kurallarını ve Kur’andaki edebi sanatları bilmelidir.

1. Ayetlerin ne gibi koşullarda indiğinin bilinmesi gerekir. Kur’anın indiği ortamın tarihine ilişkin bilgiler gerekir.Tefsirde temel olarak izlenen DİL ve TARİH bilgisine dayanan yöntemin öncelikli amacı, Kur’an-ın anlamlarının özel eğilimlerce onların kastettiği anlamların dışına çekilmesini önlemektir.

Suyuti “EL-İTKAN” adlı eserinde Kur’anı tevil ile tefsir edenleri tefsirde bilmeleri gerekenleri bilmemekle ve yöntemsizlikle itham eder. Bu yöntem İslamiyet’in zaman içinde yeni kültürlere karşısında korunmasını sağlamıştır. Gelenekte Tefsire dayanmayan Te’vill kabul görmemiştir.
Tefsir kural koyucu bir disiplin değildir. İşlevi sadece kuran ayetlerine açıklama getirmektir. Tefsirin ürettiği bilginin bir yaptırım sonucu bulunmamaktadır. Hüküm Koymak fıkhın işidir.
TEFSİR İLMİNİN DİĞER TEMEL İSLAM BİLİMLERİYLE İLİŞKİSİ
Tefsir ayetlere açıklama getirirken Hadis, tarih ve Dil bilimlerinden yararlanır.
— Dil Bilimlerinden, Kuranın kelimelerine ve ayetlerine açıklama getirmek için yararlanır.
—Tarihten ise Kur’anın indiği zamanı ile ilgili bilgiler için yararlanır.
— Hadis rivayetleri, ayetlerin sebebi nüzül bilgilerini, ayetlerin iniş sıraları ile ilgili olarak nasih-mensuh bilgilerini, doğrudan ayetlere açıklama getiren bilgileri ve Kıraat bilgilerini bize verir.
Tefsir Kur’anı kaynak edinen Kelam ve Fıkıh gibi diğer İslam bilim dallarına da bilgi malzemesi sunmuş olur.
Tefsir için Kur’an bir konu iken, Kelam ve Fıkıh için Kur’an dört şer’i Kaynaktan biridir.