fıkıh usulu ara sınavda çıkmış sorular
Ara sınavda çıkan sorular
1. Usulcüden farklı olarak, fakihin görevi, tafsîlî delilleri incelemek ve usul kurallarını uygulayarak bu
delillerden cüz’î hükümler çıkarmaktır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi fakihin sahasına girer?
A. Zinanın haram olup olmadığını tespit etmek
B. Emrin vücup ifade edeceği kuralını tespit etmek
C. Küllî kuralların nasıl elde edileceğini belirtmek
D. Hepsi
E. Hiç birisi
2. Fıkıh usulü tarihiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A. Sahabe fakihleri Hz. Peygamber’den sonra karşılaştıkları olayları Kur’an, sünnet ve Arapça bilgilerine
dayanarak halletme yoluna gidiyorlardı.
B. Sahabe ve Tabiûn döneminde yazılı olmamakla beraber bazı fıkıh usulü kuralları kullanılmakta idi.
C. Fıkıh usulü H.III. asırda müstakil bir ilim dalı haline geldi.
D. Bazı bilginlere göre önce fıkıh usulü kuralları belirlenmiş, daha sonra kitaba dönüştürülmüştür.
E. Fıkıh usulü alanında bize ulaşan ilk yazılı eser Şâfiî’nin “er-Risale”sidir.
3. Gazzâlî’nin metodu ve eseri ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?
A. Fukaha metodu: el-Veciz
B. Fukaha metodu: er-Risale
C. Mütekellimûn metodu: el-İhkam
D. Mütekellimun metodu: el-Mustasfâ
E. Fukaha metodu: el-Mustasfâ
4. “Keşfu’l-Esrar li’l-Buhari” adlı eserle ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A. Fıkıh usulü alanında yazılmış bir eserdir.
B. Yazarı Abdulaziz el-Buhari’dir.
C. Nesefî’nin usul eseri üzerine yazılan meşhur bir şerhtir.
D. Fukaha metoduna göre yazılmış bir şerhtir.
E. El-Cessas’ın usulünün şerhi değildir.
5. Delillerle ilgili olarak aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur?
A. Kur’an, Sünnet, Kıyas, icma, istihsan
B. Kur’an, Sünnet, İcma, Kıyas, istihsan
C. Kur’an, Kıyas, Sünnet, İcma, İstihsan
D. Kur’an, istihsan, Kıyas, Sünnet, icma
E. Kur’an, Sünnet, istihsan, İcma, Kıyas
6. “Muhsan kadınlara zina iftirasında bulunup dört şahit getiremeyenlere seksen sopa vurun” ayeti,
aşağıdakilerden hangisi için örnek olabilir?
A. Kur’an’ın bazı konularda delaletinin kesinliği için
B. Kur’an’ın sübutunun katîliği için
C. Kur’an’ın delaletinin zannîliği için
D. Kur’an’ın sübutunun zannîliği için
E. Kur’an’ın bazen konulara yaklaşımının icmalî olduğunu göstermek için
Cevaplar:
1.A (bknz. 4.syf) 2.C (bknz. 5.syf) 3.D (bknz.7.syf) 4.C (bknz.8.syf) 5.B (bknz.9.syf) 6.A (bknz 16. Syf)
FIKIH USULÜ 2. ÜNİTE ÖZET VE ÇALIŞMA SORULARI
Sünnet: “Alışılmış yol “ demektir, Fıkıhta ise, Hz. Peygamberden nakledilen söz,fiil ve takrirleridir.
SÜNNETİN ÇEŞİTLERİ
A) Yapısı Bakımından1- Kavli : Söylediği sözler 2- Fiili : Yapmış olduğu fiiller 3- Takriri : Sukut etmesi,
onaylaması
B) Rivayet bakımından
- Hanefi Sınıflandırması-
1- Mütevatir
a) Lafzi : Lafızları aynı olan
b) Manevi: Manaları aynı olan
2-Meşhur : Tevatür sayısına ulaşmamış
3-Ahad
-Cumhurun Sınıflandırması
1- Mütevatir
2-Ahad
a)Garip: 1 Ravi tarafından rivayet edilen
b)Aziz : 2 Ravi tarafından rivayet edilen
c) Müstefiz: 3 ve daha fazla ancak tevatüre ulaşmayan
Not: Meşhur ile Müstefiz arasındaki fark; Meşhur, sahabe döneminde mütevatir sayısına ulaşmamış ancak tabiin
ve tebe-ü tabiin devrinde mütevar sayısına ulaşan, müstefiz ise bu üç dönemde de tavatüre ulaşmayan 3 veya
daha fazla kişi tarafından rivayet edilen...
Sünnetin Kur’an Karşısında Konumu
A) Kaynak olma açısından: Kur’andan sonra 2. Kaynaktır
B) İhtiva ettiği Hükümler Açısından :
1-Kur’an’da mevcut hükümlere uygun hükümler getirmesi: Namaz, oruç, vb. hükümler
2- Kur’an’ı açıklayan hükümler getirmesi
a) Mücmelin Beyanı: Kapalı ayetleri açıklaması; Namaz nasıl kılınır, hac nasıl yapılır vs.
b) Ammın Tahsisi: Genel ayetleri tahsis etmesi, açıklaması; Kadın, halası, teyzesi, erkek kardeşinin kızı ve
kız kardeşinin kızı üzerine nikâhlanamaz
c) Mutlakın Takyidi: Mutlak ayetleri tahsis etmesi; Hz. Peygamber, vasiyeti malın
üçte biriyle sınırlamış, üçte biri geçen vasiyetlere izin vermemiştir.
3- Kur’an’ı nesh eden hükümler getirmesi: Varise vasiyet yoktur. Hadisi
4- Kur’anda olmayan hükümler getirmesi: Erkeklerin altın ve ipek kullanmalarının yasaklanması, fıtır
sadakasının vacib oluşu, diyeti âkilenin ödemesi, ehlî eşek etlerinin haramlığı ve ninenin miras hakkına sahip
olduğu gibi hükümler
Hz. Peygamberin Fiilleri
1- Tabii beşeri fiilleri
2- Kendine mahsus fiilleri
3-Teşrii kapsamındaki fiiller
a) Kur’an’daki mücmeli açıklamak için
b) Müstakil yaptığı fiiller
1-Vücub, nedb veya ibaha Şer’i vasfı bilinen
2- Şer’i vasfı bilinmeyen