Islam ahlak felsefesi
1 )Aşağıdakilerden hangisi İslam ahlak felsefesi bağlamında doğrudur?
I. dinler sabit bir ahlak anlayışı sunarlar
II. ahlak anlayışı siyasal yapı ve değişikliklerden etkilenir
III. üretim biçimlerimiz ahlak alanında etkide bulunur
II, III
Yalnız II
I, II
Yalnız I
I, II, III
2Mutezile tevellüd teorisiyle hangi soruna çözüm getirmeye çalışmaktadır?
Emr bil Maruf nehyi anil münker ilkesini temellendirmeye
ALLAH’ın irade ve adaletinin mutlaklığını temellendirmek
İnsanın belirlenmişlik ve özgürlük arasındaki ikilemini çözmeye
İnsanın fiillerinin ortaya çıkışı ve sorumluluğunu temellendirmek
İnsan fiillerinin zaman içerisinde oluşumunu açıklamak
3 ) Aşağıdakilerden hangisi Mutezile için doğrudur?
I). Mutezile’nin adalet prensibi insan hürriyeti ilkesini gerektirir.
II). Mutezileye göre insanın iyiyi ve kötüyü aklen bilebilmesi ALLAH’ın adaletinin bir tezahürüdür.
III). Mutezile’ye göre Yüce ALLAH iradesinde hiçbir şeyle sınırlı değildir.
II, III
Yalnız III
Yalnız I
I, II, III
I, II
4 ) Kelami ahlak aşağıdakilerden konulardan hangisi ile birincil derecede ilgilenmez?
Erdemlerin tasnifi
İyilik ve kötülük
ALLAH’ın iradesi
Kader
İnsanın iradesi
5 ) “Kul iyi veya kötü fiillerinin yaratıcısıdır ve yaptıklarından dolayı gelecek hayatta mükafat ve ceza hak edecektir.” Bu görüş hangi okula aittir?
Eşari
Cebriyye
Mutezile
Maturidi
Cehmiyye
6 ) “ALLAH yeryüzündeki her fiil veya oluşun fâilidir. İradî fiiller insana sadece mecazî olarak atfedilir” görüşü aşağıdaki fırkalardan hangisine aittir?
Maturidi
Hanefi
Cebriler
Eşari
Mutezile
7 ) Aşağıdaki şıklardan hangisi Kelami ahlakın özelliklerinden birisi değildir?
Cedeli yöntemi kullanmaları
Ahlaki önermelerin mantıki konumlarını araştırmayı öncelemeleri
Dini metinlerdeki ahlaki ifadelerin nasıl anlaşılması gerektiğini önemsemeleri
Bireyin toplum içindeki rollerini tespit
Diğer kelami okulların eleştirisine önem verme
8 ) Aşağıdaki şıklardan hangi şık dini ahlakın özelliklerini yansıtmaktadır?
I). Kur’an ve sünneteki ahlaki ve dini öğretilerin aktarımı
II). Hz. Peygamber ile sahabelerin hayatlarının ve örnek davranışlarının öğretilmesi
III). ALLAH’ın iradesi ve kulun seçimi arasında denge kurma
I, II, III
II, III
I, II
Yalnız III
Yalnız I
9 ) Eşarilere göre İstitâat nedir?
ALLAH'ın insanda fiili işleme gücünü bil kuvve olarak vermesi ve kulun fiili tercihiyle yapmasıdır.
Kulun fiilinin mutlak hakimi olması ve tercihlerinde hür olmasıdır.
ALLAH'ın insanda fiili işleme kudret ve hürriyetini vermemesi, kulun fiilinin ALLAH’ın mutlak kudretine uygun olarak fiilini ortaya koymasıdır.
ALLAH'ın insanda fiili işlemek kudretini yaratması ve kulun bu gücü dilediği anda kullanması ve bundan dolayı fiilinden sorumlu olmasıdır.
ALLAH'ın insanda fiili işlemekte olduğu anda ve ancak o fiili yapmaya elverişli olarak yarattığı, bu sebeple zıt değerde iki fiilden birini serbestçe kullanmaya elverişli olmayan bir kudrettir
10 )Cebrîler insan için doğru ve yanlışın kaynağı olarak neyi görür?
Bilim
Akıl
Toplumun uzlaşımı
ALLAH’ın iradesi
Örf ve adet
11 ) Mutezile’nin Yüce ALLAH hakkında kullandıkları hikmet terimiyle neyi kast etmektedir.
ALLAH’ın iradesinin mutlaklığını
ALLAH’ın fiillerinin sorgulanamaz oluşunu
ALLAH’ın felsefe ve hikmetin kaynağı oluşunu
ALLAH’ın tüm fiillerinin bir gaye üzerine oluşunu
ALLAH’ın bilgisinin müteal oluşunu
12 ) Aşağıdakilerden hangisi sufi ahlakının ayır edici bir özelliği olarak görülebilir?
Müslüman bireyin dünya ile ilişkisini düzenlemek öncelikli sorunu olmuştur.
Tanrı iradesi kavramı üzerine odaklaşır.
Kader konusu öncelikli sorunudur.
Kuran ve sünnetteki ahlaka dair ifadelerin anlaşılması öncelikli sorunudur.
Müslüman bireyin aile içindeki rollerini tespit eder
13 )Hayvanlarla mukayeseli düşünüldüğünde insanda ahlak alanı nasıl ortaya çıkmaktadır?
İnsanın davranışları iç güdüyle ortaya çıktığı için ahlak alanı ortaya çıkmaktadır.
İnsan tüm fiillerini düşünme sonucu gerçekleştirdiği için ahlak alanı ortaya çıkmaktadır.
İnsan davranışlarının ortaya çıkmasında akıl, dürtü, arzu ve istekler hep beraber etkili olduğu için ahlak alanı ortaya çıkmaktadır.
İnsanın davranışları hayal gücüyle gerçekleştirdiği için ahlak alanı ortaya çıkmaktadır.
İnsanın davranışları sadece dini değerlerle ortaya çıktığı için ahlak alanı ortaya çıkmaktadır.
14 )Eş’arîler doğru ve yanlışın mükellefe yüklediği sorumluluk bakımından fiilleri hangi kritere göre tasnif ederler?
Örf
Tanrı iradesi
Akıl
Zevk
Fayda
15 )“Gerçek hürriyet tam kulluktadır” sözüyle Sufi Kuşeyri neyi kast etmektedir?
Hürriyetin değil kulluğun hayatın anlamı bakımından önemli oluşu
Kulun üzerinde ALLAH'tan başka hiçbir şeyin etkili olmaması
Sufilerin hürriyet sorununu hiç önemsemediklerini
Kulun yetilerini yetkince kullanmasını
Hürriyetin kullukla başlayan bir hedef olduğunu
16 )İslam Dinin Arap toplumunun ahlak yapısı üzerindeki etkilerini aşağıdaki şıklardan hangisi ifade etmektedir ?
Bireyselleşmeyi vurgulamıştır
Tasarruf kavramını merkeze getirmiştir.
Arap ahlakını bedevi kabile ölçeğinden evrensel boyuta çıkarmıştır.
Arap ahlakının ekonomik boyutunda keskin düzenlemeler getirmiştir
Aile ahlakını tamamen dönüştürmüştür
17 ) “Güçlü bir devlet yapısının bulunmadığı bir toplumdaki ahlak anlayışıyla güçlü bir devletin olduğu toplumdaki ahlak anlayışlarının farklı olması bunun en güzel örneğidir. Veya tarım toplumundaki ahlak alanının değer ve buna uygun davranış kalıplarıyla sanayi toplumundaki değer ve buna uygun davranış kalıplarının farklı olması kaçınılmazdır. Yine sosyal yapıdaki değişikliğe örnek olarak, çekirdek aile anlayışının yaygın olduğu bir toplum, geleneksel geniş ailenin yaygın olduğu toplumlar arasında ahlak anlayışlarının değişiklik göstermesi kaçınılmazdır. Yine buna şehir ve kırsal alandaki yaşam biçimlerinin ahlak alanına farklı şekillerde etkide bulunduğunu da ekleyebiliriz. Yine tarihte köle ve cariyeliğin meşru kabul edildiği toplumlardaki aile ahlakının ve rollerin dağıtımının çok farklı olduğunu öngörebiliriz”.
Yukarıdaki metnin ana vurgu ve amacı nedir?
Şehir hayatındaki ahlak anlayışının köye ve kasabada olan ahlak anlayışından farklılığını göstermek
Köle ve cariyelerin hiçbir ahlaka tabi olmadığını göstermek
Devletin ahlak alanını etkilediğini ve bu bağlamda ahlaki değerlerin nasıl değiştiğini göstermek
Ahlak alanın sosyal, siyasal ve ekonomik yapılardaki değişimlerle etkileşim halinde olduğunu göstermek
Sosyal yapıdaki değişikliklerin aile anlayışını değiştirdiğini ve bununda geleneksel ahlakı değiştirdiğini göstermek
18 )Fahreddin Razi’ye göre insanın arzu ve isteklerinin konusu nedir?
Mutlak bir özgürlüğe kavuşmak
Müstagni olmak
Kaygıyı gidermek
Sınırsız bilgi ve güç elde etmek
ALLAH aşkına ulaşmak
19 )Eşariler kulun fiiliyle ALLAH’ın iradesi arasındaki ilişkiyi çözümlemek için hangi kavramı istihdam ederler?
Fiili yaratma
Tevlid
Kesb
Cüzi irade
Adalet
20 ) Sufiler fena kavramından neyi kast ederler?
Tanrı ve kulun iradesi ilişkisi bağlamında ALLAH iradesinin mutlaklığını kavrayış
Tam bir ALLAH korkusunun kalpte yerleşmesi
Tüm dünya mallarından vaz geçme ve yokluk hali
Kalbinde dünya sevgisine yer vermeme
ALLAH aşkı peşinde koşan sufinin kendi benliğini yok etmesi
21 )Tasavvufta seyru süluk kavramı aşağıdakilerden hangisine işaret eder?
İnsanın mertebelerinin Kuran ve Sünnetten çıktığına
İslam ahlakının en yüksek model oluşuna
İnsanın manevi oluşumun bir süreç olduğuna
İnsanın ahlakının değişmez oluşuna
İnsanlarla melekler arasındaki yapı farklılığına