[JAZARİ]

İstanbul ilitam sistematik kelam vize soruları 2012

SİSTEMATİK KELAM 2012 VİZE
1 ) Aşağıdakilerden hangisi, İslam’ın inanç esaslarıyla doğrudan ilgili olmamasına rağmen Kelâm'da tartışma konuları arasında yer almıştır?
A. İman-amel ilişkisi
B. Hilafet-imamet meselesi +
C. Kaza-kader meselesi
D. İlahî sıfatlar konusu
E. Büyük günah işleyenin durumu
2 ) Vücûd (varlık) kavramı, Kelâm ilminde aşağıdakilerden hangisini ispat için kullanılmıştır?
A. Cevher
B. Araz
C. Allah’ın varlığı +
D. Âhiret
E. Cisim
3) Dinî nassların hangi özelliği Kelâm'da farklı ekollerin ortaya çıkmasında etkili olmuştur?
A.Âyetlerin Peygamberimiz tarafından tefsir edilmesi
B. Ayetlerin yazılı olması
C. Muhkem ayetlerin olması
D. Müfesser nassların olması
E. Müteşabih âyetlerin olması +
4 ) Hz. Peygamber’in kendisinden sonra yönetime kimin geçeceğini vefatından önce belirlememesi, aşağıdaki konuların hangisinde tartışmalara sebep olmuştur?
A.Zekât
B.Hilafet +
C. Nübüvvet
D. Meâd
E. Cihâd
5 ) Hangi dönemde, “insan kendisi için takdir ve tayin edileninin dışında bir şey yapamaz” şeklinde yorumlanan “kader” konusu siyasi bir ideoloji olarak kullanıldığı söylenmiştir?
A. Fâtımîler Dönemi
B. Selçuklular Dönemi
C. Halifeler Dönemi
D. Abbâsîler Dönemi
E. Emevîler Dönemi +
6 ) Büyük günah işleyen kişi mümin de değil kâfir de değildir. Fasıktır.” Anlayışı Mu’tezile’nin kabul ettiği hangi esasa dayanır?
A. Tevhîd
B. Va’d ve vaîd
C. Emr-i bi’l-ma’ruf nehyi ani’l-münker
D. el-Menziletu beyne’l-menzileteyn +
E. Adâlet

7 ) “Kendi başına bulunan, değişmeyen öz varlık” tanımı aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir?
A. Ma’dum
B. Cevher +
C. Araz
D. Mümteni
E. Muhâl
8 ) Aşağıdakilerden hangisi sahabe arasında görüş ayrılıklarını ve farklı yorumları doğuran hadiselerden biri değildir?
A. Kırtas hadisesi
B. Halku’l-Kur’ân meselesi +
C. Hz. Osman’ın şehit edilmesi
D. Hz. Peygamberin mirası meselesi
E. Üsame b. Zeyd ordusu
9 ) Vâsıl b. Atâ’nın, Hasan-ı Basrî’nin ders halkasından ayrılmasıyla ilk tohumları atılan Kelâm ekolü aşağıdakilerden hangisidir?
A. Selefiyye
B. Haricilik
C. Mutezile **
D. Şiilik
E. Mürcie
10 ) “İyi bilin ki, halis din yalnız Allah’ındır. O’nu bırakıp da başka dostlar edinenler, “Biz onlara sadece, bizi Allah’a daha çok yaklaştırsınlar diye ibadet ediyoruz” diyorlar. Şüphesiz Allah, ayrılığa düştükleri şeyler konusunda aralarında hüküm verecektir. Şüphesiz Allah, yalancı ve nankör olanları doğru yola iletmez.”( Zümer Suresi, 3)
Yukarıdaki âyetten hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A. Gerçek din Allah’ın bildirdiği dindir
B. Müşrikler hiçbir şekilde Allah’a inanmazlar +
C. Müşrikler yalancı ve nankör kişilerdir
D. Allah’tan başkasına ibadet edilmez.
E. Müşrikler putlara kendileri ile Allah arasında aracı olması için ibadet ederler.
11 ) Varlığın hükümlerinden biri olan “Vâcib” kavramında aşağıdaki özelliklerden hangisi bulunmaz?
A. Varlığından önce yokluk geçmemiştir
B. Varlığında başkasına ihtiyaç duymaz.
C. Kendine özgü bir varlığı vardır
D. Cevher, araz, madde ve sûretten mürekkebdir +
E. Varlığına sonsuza doğru yokluk ârız olmaz
12 ) Mürcie ismini ilk defa kullanan kişi kimdir?
A. Hasan-ı Basrî
B. Ebu Hanife
C. Vâsıl b. Atâ
D. Nâfi b. Ezrak +
E. Amr b. Ubeyd
13 ) Aşağıdakilerden hangisi Kelâm ilmine göre bilgi kaynaklarından biridir?
A. Sezgi
B. Keşif
C. Akıl +
D. Rüya
E. İlham
14 ) Seyyid Şerif el-Cürcânî’nin “Kelâm, Allah’ın zâtından ve sıfatlarından, mebde’ ve meâd (başlangıç ve sonuç) itibariyle mümkinâtın (yaratılmışların) durumlarından -İslâm kanunu üzere- bahseden bir ilimdir.” tanımındaki “İslam kanunu üzere” kaydı, aşağıdakilerden hangisini Kelâm’dan ayırmak için getirilmiştir?
A. Felsefe +
B. Tefsir
C. Fıkıh
D. Mantık
E. Usûl-i Fıkıh
16 ) Aşağıdakilerden hangisi Kelâm ekolleri arasında yer almaz?
A. Maturidîlik
B. Haricîlik
C. Mürcie
D. Mâlikîlik +
E. Mu’tezile
17 ) Varlığı da yokluğu da kendi zâtından olmayan, var olmak için kendi dışında bir varlığa muhtaç olan veya “Allah dışındaki her şey” olarak da tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A. Muhâl
B. Vâcib
C. Mümteni
D. Müstahil
E. Mümkün+
18 ) “Allah şöyle dedi: “İki ilâh edinmeyin. O, ancak tek ilâhtır. O hâlde, yalnız benden korkun. Göklerdeki her şey, yerdeki her şey O’nundur. İtaat de daima O’na olmalıdır. Öyle iken siz Allah’tan başkasından mı korkuyorsunuz?” ( Nahl Suresi, 51–52.) âyeti, Kur'ân’ın temel konularından hangisini ön plâna çıkarmaktadır?
A. Tevhîd +
B. Ahlak
C. Nübüvvet
D. İbadet
E. Ahiret
19 ) Aşağıdaki kavramlardan hangisinin zıddı yanlış verilmiştir?
A. Vücûd/Adem
B. Mümteni/Muhâl +
C. Hâdis/Kadîm
D. Kıdem/Hudûs
E. Mevcûd/Ma‘dûm
20 ) Kelâm ilmi, Allah’ın varlığını ve birliğini ispatlayarak açıklamaya çalışır. O, Allah’ın varlığını bazen Kur’an âyetlerinden, bazen insanın bazı özelliklerinden, bazen de Allah’ın bir âyeti olarak kabul edilen tabiattan hareketle izah etmeye çalışır. Bazen de evrenin düzeni, evren içindeki varlıkların farklılığı ve birbiriyle olan âhengi, Allah’ın varlığının ve birliğinin delilleri olarak ele alınır.
Yukarıdaki paragraf, Kelâm ilminin temel konularından hangisiyle ilgilidir?
A. Ulûhiyet +
B. Mukadderat
C. Meâd
D. Nübüvvet
E. Âhiret
21 )Yunan felsefesinin İslâm dünyasına girmesinden önce, kelâmcılar genel bir kavram olarak “vücûd” yerine hangi kavramları kullanıyorlardı?

A. Zat-sıfat
B. Cevher-araz
C. Şey-cisim+
D. Ma’lum-meçhul
E. Lahut-nasut
22 )Mutezile’nin aktif olarak yer aldığı Halku’l-Kur’ân tartışmalarına en sert muhalefet eden hadis âlimlerinin başını çeken âlim aşağıdakilerden hangisidir?
A. Hasan-ı Basrî
B. Ebu’l-Hasan el-Eş’arî
C. Ahmed b. Hanbel+
D. Ebû Hanife
E. Mâlik b. Enes
23 )Abbasîlerin ilk dönemlerinden itibaren mantık başta olmak üzere felsefî eserlerin Arapça’ya tercüme edilmesi için oluşturulan kurum aşağıdakilerden hangisidir?
A. Daru’l-Erkam
B. Ashab-ı Suffa
C. Beytu’l-Marife
D. Beytu’l-Hikme+
E. Beytu’l-Makdis
ı24 )İslam dininin esası Allah’ı eşsiz, tek ve bir olarak kabul etmekten başlamaktadır. Temeli, vahdaniyetin Allah’a nispet edilmesi olan bu ilke Kelâm ilminin en meşhur ve en önemli bölümlerinden birisidir.
Yukarıdaki bilgileri veren bir kelâm âlimi, Kelâm ilmi için hangi ismi kullanmış olabilir?
A. Usulu’d-Din
B. Akaid İlmi
C. Fıkhu’l-Ekber
D. İlmu’t-Tevhîd+
E. İlmu’n-Nazar ve’l-İstidlal


ı25 )“İn’ikâs-ı edille”, yani “bir meseleyi ispat etmek için kullanılan delilin çürütülmesiyle birlikte o delille ispat edilen meselenin de geçersiz olacağı” şeklindeki kuralı ile Kelâm ilminde yeni bir çığır açan kelâmcı aşağıdakilerden hangisidir?
A. Abdulkahir el-Bağdadî
B. Kindî
C. Ebu İshak İsferayinî
D. İbn Furek
E. Ebu Bekir el-Bakıllanî+


26 ) Kelâm ilminde, “Mütekaddimûn Dönemi”ni sona erdirip felsefe ve mantığa kapıları açan ve “Müteahhirûn Dönemi”ni başlatan âlim aşağıdakilerden hangisidir?
A. Mâturîdî
B. Eş’arî
C. Gazzâlî +
D. Cüveynî
E. Bâkıllânî


27) İslam inanç esaslarını özlü bir şeklide ele alarak bu konuda önemli bir kelâm kitabı sayılan “Risâletu’t-Tevhîd” isimli eser kime aittir?

A. Seyyid Ahmed Han
B. Şiblî Nu’manî
C. İzmirli İsmail Hakkı
D. Muhammed Abduh +
E. Cemaleddin Afganî


28 ) İslâm toplumunda Haricîlik, Mu’tezile ve Mürcie olmak üzere üç temel ekolün ortaya çıkmasında aşağıdakilerden hangisi en çok etkili olmuştur?
A. Hilafet meselesi
B. İnsanın özgürlüğü meselesi
C. Büyük günah işleyen müslümanın durumu +
D. İlahî sıfatlar konusu
E. İmamet meselesi


29) Varlığı zorunlu olan, varlığı zâtının gereği olup kendi dışında bir başka varlığa bağlı olmayan, yokluğu aklen mümkün olmayan ve zorunlu olarak bilinendir.” tanımı aşağıdaki kavramların hangisine aittir?
A. Muhâl
B. Vâcib +
C. Mümkün
D. Müstahil
E. Mümteni



30) Osmanlının son dönemlerinde yeni bir kelâm ilmine olan ihtiyaç dile getirilmiştir. “Yeni İlm-i Kelâm” isimli eseriyle buna cevap vermeye çalışan kelâmcı aşağıdakilerden hangisidir?
A. Molla Fenarî
B. İzmirli İsmail Hakkı +
C. Ömer Nasuhi Bilmen
D. Hızır Bey
E. İbn Kemâl


31) Aşağıda müteahhirûn dönemine ait Kelâmcılarla bunların eserleri eşleştirilmiştir. Hangisi yanlıştır?
A. Gazzâlî: Tabsiratu’l-Edille +
B. Sadeddin et-Taftazânî: Şerhu’l-Akâid
C. Seyyid Şerif el-Cürcânî: Şerhu’l-Mevâkıf
D. Nasîruddîn et-Tûsî: Tecrîdu’l-İ’tikâd
E. Adududdin el-Îcî: el-Mevâkıf

32) Ehl-i Sünnet’in iki büyük kelâm ekolünden birinin kurulmasına öncülük eden âlim aşağıdakilerden hangisidir?
A. Vâsıl b. Atâ
B. Ebu’l-Hasan el-Eş’arî +
C. Hâris el-Muhasibî
D. Ebu’l-Abbas el-Kalanisî
E. İbn Küllab el-Basrî


33) Aşağıdakilerden hangisi, sadece Şîa ekolüne göre usûlu’d-din’den yani temel inanç esaslarından biri sayılmıştır?
A. İmâmet+
B. Nübüvvet
C. el-Menziletu beyne’l-menzileteyn
D. Tevhîd
E. Adâlet


34) Kelâm ilminin konusunu oluşturan “Usûl-u Selâse” aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak bir arada verilmiştir?

A. Nübüvvete, kitaplara ve âhiret gününe iman
B. Allah’a, nübüvvete ve âhiret gününe iman +
C. Allah’a, kaza-kadere ve meleklere iman
D. Allah’a, meleklere ve âhiret gününe iman
E. Peygamberlere, kitaplara ve kadere iman





35) Peygamberimiz döneminde Kelâm ilminin durumuyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A. Hz. Peygamber, İslam’ın inanç ilkelerini kendisine vahyedildiği gibi tebliğ ediyordu.
B. Hz. Peygamber’e kıyamet, cennet ve cehennem hakkında soruların sorulduğu rivayet edilmiştir.
C. O dönemde bugünkü şekliyle Kelâm ilmi tedvin edilmemişti
D. O dönemde Allah’ın sıfatları konusunda herhangi bir tartışma yoktu.
E. Hz. Peygamber, dinî-itikâdî konularda hiç kimseyle ve hiçbir din mensubuyla aslâ tartışmamıştır.+

36) Aşağıdakilerden hangisi Mâturîdî’nin “bilgi” konusundaki görüşlerinden biri değildir?
A. Akıl, ince ve esrarengiz meseleleri anlamada vahye muhtaçtır.
B. Allah kendi varlığını bildirmek için hiçbir elçi göndermeseydi bile, her akıllı insan için O’nun varlığına delâlet eden bilgileri aklıyla edinmesi zorunlu olurdu
C. Dini inancın malzemeleri vahiy’den çıkarılır ve akıl’ın görevi de onları doğru bir şekilde anlamaktır.**
D. Akıl, beşerî yükümlülükler ve din için nihâî merci değildir
E. Bilgi sahasında karışıklık ve fikir ayrılıkları meydana getiren ilhâma bilgi kaynağı olarak itibar edilemez

37) Aşağıdakilerden hangisi Mu’tezile’nin kabul ettiği beş temel esastan biri değildir?
A. Adâlet
B. Tevhîd
C. Emr-i bi’l-ma’ruf nehyi ani’l-münker
D. Lâ hükme illâ lillâh +
E. Va’d ve vaîd
38) Aşağıdakilerden hangisi büyük günah meselesinin tartışma konusu olmasının sebepleri arasında sayılamaz?

A. Sıffin Savaşında ölenlerin durumu
B. Kırtas hadisesi **
C. Hz. Ali ve Muaviye’nin tekfir edilmesi
D. Hz. Osman’ın şehit edilmesi
E. Cemel Savaşında ölenlerin durumu
39) Sonradan ve tesadüfen ortaya çıkan, varlığı devamlı ve zorunlu olmayan şeklinde tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A. Ma’dum
B. Araz+
C. Madde
D. Cevher
E. Cisim
40) Aşağıdakilerden hangisi, Kelâm’da farklı ekollerin doğmasına sebep olan tartışmalı konular arasında yer almaz?
A. Kader veya insanın özgürlüğü meselesi
B. İlahî sıfatlar konusu
C. Allah’ın varlığı konusu +
D. Hilafet-imamet meselesi
E. Büyük günah işleyenin durumu

41) .Kelâm'da ilahi sıfatlar bağlamında dile getirilen tartışmaların en önemlisi aşağıdakilerden hangisidir?
A. Halku’l-Kur’ân +
B. Kudret sıfatı
C. Tekvin sıfatı
D. Allah’ın varlığı meselesi
E. Allah’ın görülmesi
42) Aşağıdakilerden hangisi mezhepler tarihinde Haricîlerin anıldığı isimlerden değildir?
A. Ehlu’l-Adl+
B. el-Muhakkimetu’l-ûlâ
C. Acâride
D. Necedât
E. Sufriyye
43) “Hz. Ali bizzat nassla ve Hz. Peygamber’in vasiyetiyle imam tayin edilmiştir.” cümlesi Şîa’nın hangi temel görüşüne dayanır?

A. Beda
B. İsmet
C. Takiyye
D. Vasiyet+
E. Ric’at
44) Kelâm tarihinde “mihne” olarak bilinen olayın tartışma konusunu aşağıdakilerden hangisi oluşturmuştur?
A. Büyük günah işleyenin durumu
B. Kur’an’ın mahlûk olduğu düşüncesi+
C. İlahi sıfatlar meselesi
D. Kader meselesi
E. Hilafet meselesi
45) Aşağıdakilerden hangisi, Kelâm’da yorum farklılıklarını doğuran sebeplerden değildir?
A. Köy ve şehir hayatlarındaki sosyal yapı farkı+
B. İnsan unsuru ve toplumsal yapı
C. Siyasî olaylar
D. Diğer kültür ve medeniyetlerle karşılaşma
E. Dinî nasslar

46) Tehlikeli durumlarda temel inanç ve düşüncelerini gizlemek, onları gizlice yaymak ve yaşamak” şeklinde tanımlanan Şîa inancı hangisidir?
A. Vasiyyet
B. İsmet
C. Bedâ
D. Takiyye+
E. Ric‘at
47) Aşağıda Kelâm ilmiyle ilgili bazı eserlerle bu eserlerin yazarları eşleştirilmiştir. Hangisi yanlıştır?
A. Abdulkahir el-Bağdâdî: Usûlu’d-Din
B. el-Eş’arî: el-İbâne
C. İmam Maturidî: el-Fıkhu’l-Ekber+
D. İbn Teymiyye: el-Akîdetu’l-Vâsıtiyye
E. Nesefî: Akîdetu’n-Nesefiyye
48) “Parçanın sonsuza dek bölünebileceğine ve her bütünün sonsuza kadar bölünebilen parçalardan oluştuğuna” inanan kelâmcı aşağıdakilerden hangisidir?
A. Ebû Mansûr el-Mâturîdî
B. Vâsıl b. Atâ
C. Ebu’l-Hasan el-Eş’arî
D. İbrâhîm en-Nazzâm +
E. el-Bâkıllânî
49) Aşağıdakilerden hangisi Kelâm ekollerinin ortaya çıkmasında etkili olan siyasi sebepler arasında yer alan olaylardan biri değildir?
A. Müslümanların fetih yoluyla diğer kültürlerle karşılaşması +
B. Cemel Savaşı
C. Hz. Osman’ın şehit edilmesi
D. Hakem olayı
E. Sıffin Savaşı
50) Aşağıdakilerden hangisi Kelâm ilminin amaçları arasında yer almaz?
A. İnanç esaslarıyla ilgili tartışmalardan uzak durmayı sağlamak +
B. Dinin temel esaslarına yönelik olarak bâtıl ehlinin itirazlarını delillerle çürütmek
C. İman eden kimsenin itikadını kuvvetlendirmek
D. Hakikati kabul etmeyerek bu konuda inatçı davrananları ikna etmeye çalışmak
E. İman esaslarını farklı şekillerde ispatlamak
51) Aşağıdakilerden hangisi Kelâm ilminin tarifiyle bağdaşmaz?
A. İslam’ın inanç esaslarını akli delillerle açıklamak
B. İtikadî esaslara yöneltilen eleştirileri cevaplamak
C. Ehl-i Sünnet akîdesini muhafaza etmek+
D. İnanç esaslarının neler olduğunu tespit etmek
E. İnanç esaslarını bid’at ehlinin bozmasından korumak