[JAZARİ]

Mantık dersi vize soruları(İstanbul ilitam )/medineweb

MANTIK DERSİ VİZE SORULARI 2012
1) Kedi kavramı ile ciğer kavramı arasında aşağıdakilerden hangisi söz konusudur?
A. Kesişim
B. Zıtlık
C. Ayrılık
D. Gereklilik (Lüzum)
E. Bağdaştırma
2 ) Aşağıdakilerden hangisi doğru bir tanımın şartlarından değildir?
A. Tanımlayıcı unsur, tanımlanandan daha bilinir olmalıdır
B. Tanım, anlaşılır ve açık olmalıdır
C. Tanımda kısır döngü olmamalıdır
D. Tanım, yalnız tanımı yapılana uygun olmalıdır
E. Tanım, sadece gerçek varlıklara has olmalıdır+
3 ) Aşağıdakilerden hangisi bölme için söylenebilir?
A. Bölme, kaplamını dikkate almadan bir bütünü bölümlerine ayırmaktır
B. Bölme, tanıma yardımcı bir unsur olarak kullanılamaz çünkü mukavvim/kurucu cüzleri içermez
C. Bölme, bir bütünün, kendisini oluşturan farklı unsurlara bölünmesi yoluyla gerçekleşemez
D. Mantıkta asıl bölme tikellerin tümellere bölünmesi yoluyla olur
E. Tanım ile bölme arasında bazı ortak noktalar olabilir+
4 ) Kavrama ilişkin olarak aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır?
A. Kavram bir nesneye karşılık gelir ve onun ne olduğunu gösterir
B. Bir kavramın ancak dış dünyada karşılığı olması halinde kavram gerçektir
C. Bir tanımın olabilmesi için birden fazla kavrama ihtiyaç vardır
D. Kavram tümel, tekil ve tikel olabilir
E. Önerme içinde doğru olan her sözcüğün kavram olması mümkündür+
5 ) Bir şeyin, “… ” sorusuna yanıt olan özüne mahiyet denir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A. “O nasıldır?”
B. “O gerçekten var mıdır?”
C. “O ne demektir?”
D. “O nedir?” +
E. “Onun sebebi nedir?”
6 ) Aşağıdakilerden hangisi beş tümele göre bir tanım çeşidi değildir?
A. Eksik İlintisel Tanım (Resm-i nâkıs)
B. Tam Özsel Tanım (Hadd-i tâm)
C. Eksik İlineksel Tanım (Hadd-i Arız) +
D. Eksik Özsel Tanım (Hadd-i nâkıs)
E. Tam İlintisel Tanım (Resm-i tâm)



7 ) Aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A. Kavram soyuttur
B. Kavram geneldir
C. Hayal daima özel değildir +
D. Her terim kelimedir
E. Kavramlar tek başlarına yanlış ya da doğru olmazlar
8 ) I-Her kavramın bir hakikati yoktur.
II-Her mahiyetin bir hakikati yoktur.
III- “Anka Kuşu” kavramının hem mahiyeti hem de hakikati vardır.
IV-“Devrim” kavramının bir mahiyeti vardır ancak bir hakikati yoktur.
Mantık disiplini kapsamında yukarıdaki yargılardan hangisi/hangileri doğrudur?
A. II ve III
B. I ve II
C. Sadece I
D. I ve IV
E. I, II, III, IV
9 ) Aşağıdakilerden hangisi mantığın asli konuları arasında yer alır?
A. Tanrı’nın varlığının ispatlanması
B. Önerme +
C. Dil bilgisi
D. Süreç
E. Sözcük-kavram ilişkisi süreçlerinin incelenmesi
10 ) Klasik mantıkta terimin tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
A. Nesnenin zihindeki izdüşümü
B. Düşünsel süreçlerin tüm evreleri
C. Dış dünyadaki varlığa karşılık gelmese bile soyut olan suret
D. Nesnenin soyutlanması sonucu zihinde ortaya çıkan terimler kümesi
E. Zihindeki tasarımın sözlü olarak ifade edilmesi
11 ) İçlem ile kaplam arasında nasıl bir ilişki vardır?
A. İçlem artarken kaplam azalır; kaplam artarken içlem değişmez
B. Ters orantı +
C. Kavramın kendisi bilinmedikçe bu ilişki bilinemez, görecelidir
D. Hiçbir ilişki yoktur
E. Doğru orantı
12 ) Klasik mantık ne zamana kadar yıkıcı eleştiriler almadan kullanılmaya devam edildi?
A. İlkçağ doğa felsefesi tartışmalarının bitimine kadar
B. Ortaçağın ilk dönemlerinde İslam dünyasının felsefi olarak ilerlemesine değin
C. Rönesans’ın başlamasına kadar+
D. Ortaçağ Batı dünyasındaki skolastik okulların kurulmasına kadar
E. Post-modern felsefe hareketlerinin doğuşu sırasında
13 ) I-Erdemsiz
II-İnsafsız
III-Ahlaksız
IV-Fakir
Yukarıdaki kavramlardan hangisi/hangileri olumsuz kavrama örnek olarak gösterilebilir?
A. I, II, IV
B. I,II, III ve IV +
C. Yalnız IV
D. I, II, III
E. I, II
14 ) I-İnsan-konuşan
II-Kedi-miyavlayan
III-Hayvan-ölümlü
IV-At-canlı
V-Sürüngen-timsah
Yukarıdaki eşleştirmelerden hangilerinde tam girişimlilik vardır?
A. I ve IV
B. Yalnız I
C. III ve IV +
D. II ve III
E. I ve V
15 ) Aşağıdakilerden hangisi “Anka Kuşu” benzeri varlıkları konu alan tanımdır?
A. Özne Tanımı
B. Ad Tanımı +
C. Analojik Tanım
D. Dolaylı Tanım
E. Nesne Tanımı
16 ) Aşağıdakilerden hangisi mantığın faydalı olduğu başlıca alanlardan biri değildir?
A. Bilimsel ve felsefi alan
B. Teknik alan
C. Gündelik yaşam
D. Parapsişik alan+
E. Sosyal ve toplumsal alan
17 ) “At kişneyen bir canlıdır.” Önermesinde “kişneme” yüklemi atın hangi niteliğini ifade eder?
A. Tözsel
B. Özgüsel +
C. İlintisel
D. İlgisel
E. Genel

18 ) Aşağıdakilerden hangisinde ayırım doğru olarak verilmiştir?
A. Köpek-avlanma
B. İnsan-konuşma +
C. Kedi-fare yakalama
D. Balık-yüzme
E. At-hızlı koşma
19 ) Aşağıdakilerden hangisi özdeşlik ilkesini temsil etmektedir?

A.
B. A, değişik zamanlarda hem A, hem de A-olmayan olabilir
C.
D. +
E. Bir şey ya A’dır ya da A-olmayandır
20 ) I-Kategoriler
II- Düşünmenin ilkeleri
III-Önermeler Mantığına Giriş
IV-Sofistler
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri Aristoteles’in Organon adlı külliyatının bir parçasını oluşturmaktadır?
A. II ve III
B. II
C. I, II, III, IV
D. I +
E. III ve IV
21) “İnsan” kavramı ile “matematikçi” kavramı arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
A. Ayrılık
B. Zıtlık
C. Tam girişimlilik
D. Kesişim
E. Eksik girişimlilik
22) Aşağıdakilerden hangisi mutlak kavrama örnek olarak verilemez?
A. Anne+
B. İnsan
C. Canlı
D. Cansız
E. Yuvarlak




23) Eksik girişimliliğin örneği aşağıdakilerden hangisidir?
A. Taş-balık
B. Basketbolcu-erkek +
C. Tencere-yemek
D. İnsan- düşünen
E. Konuşan-gülen
24 ) Mantıktaki zihinsel ilerleyiş hangi sıra ile gerçekleşir?
A. Kavram-önerme-akıl yürütme +
B. Bilgi-akıl yürütme-sonuç
C. Akıl yürütme-bilgi-düşünme
D. Varsayım-kavram-doğru bilgi
E. Konsantrasyon-düşünme-kavram
25) Aşağıdakilerden hangisi tanım için söylenebilir?
A. Tanım, esas olarak bir şeyin tasvir edilmesi yoluyla anlatımıdır.
B. Tanım, bir şeyin neliğini gösteren sözdür.+
C. Bir tanım, ya bir önerme ile ya da bir kavramla yapılabilir.
D. Bir kavramın, karşıtının veya benzerinin tanımlanması suretiyle tanımı yapılabilir.
E. Bir şeyin birden çok tanımının olması mümkün değildir.
26) “Üremek”, “beslenmek”, “büyümek”, “hareket etmek” gibi vasıflar, “canlı” kavramının hangi yönünü oluşturur?
A. Toplam
B. İçlem+
C. Dışlam
D. Kaplam
E. Kesişim
27) Beyaz ile ak kavramları arasında mantık bilimi açısından aşağıdaki ilişkilerden hangisinin var olduğu söylenebilir?

A. Eşitlik +
B. Paralellik
C. Eş seslilik
D. Zıtlık
E. Eş anlamlılık
28) “İnsan” kavramı, dışarıdaki bireylerinin varlığı dikkate alınmadan düşünüldüğünde kavramının nesi elde edilir?

A. Hakikati
B. Cinsi
C. Doğruluğu
D. Mahiyeti +
E. Hüviyeti


29) Aşağıdakilerden hangisi mantığın ilkelerinden biri değildir?
A. Üçüncü şıkkın imkânsızlığı
B. Tutarsızlık +
C. Ayniyet
D. Özdeşlik
E. Çelişmezlik
30) Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisinde uzak cins kavramına örnek verilmiştir?

A. Kaşık-****l
B. Felsefe-aklî ilim
C. Çocuk-cisim+
D. Aşk-Nefret
E. İnsan-gülme
31) Yeter sebep ilkesi hakkında aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A. Bir şeyin varolabilmesi için yeterli sebebin olması gerekir
B. Bir yargının doğruluğu sebepsiz ileri sürülemez
C. Yeter sebep ve sonuç arasındaki bağın kurulması en az başka iki ilke ile mümkündür +
D. Her yargının doğruluk nedeni bir başka yargıdır
E. Yeter sebep olmadıkça bir hükmün doğruluğundan bahsedilemez
32) Mantığın amacı bakımından tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
A. Kurallarına uyulduğunda akıl yürütmede yanılgıya düşmekten koruyan sanattır +
B. Bilimlere ilkelerini veren sanattır
C. Her türlü olguyu öngörmeye yarayan bilimdir
D. Karmaşık sorunlara pratik çözümler bulmayı sağlayan sanattır
E. Problem çözmeyi öğrenme sanatıdır
33) Aşağıdakilerden hangisi mantığın alt dallarından birisidir?
A. Tematik mantık
B. Çıkarımlar mantığı+
C. Kavram döngüsel süreçleri
D. Problem çözüm analizleri
E. Zihinsel dinamikler
34) Aşağıdakilerden hangisi tanımlanabilir?
A. Renkler
B. Tatlar
C. Üstün cinsler
D. Tümel kavramlar+
E. Duyu deneyimleri
35) Aşağıdakilerden hangisi İhsâü’l-‘ulûm (İlimlerin Sayımı) adlı eserde mantık disiplinini tanıtırken nutkun kullanıldığı söylenen anlamlardan biri değildir?
A. İç konuşma
B. Dış konuşma
C. Zihin+
D. Akıl
E. Düşünme
36) Tümel bir kavramın, zihin dışındaki bireylerinin yapısı ve anlamı dikkate alındığında buna ……………. denir.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki boşluğa yerleştirilmelidir?

A. Zihin
B. Doğruluk
C. Somutluk
D. Mahiyet
E. Hakikat+
37) “İnsanlık” kavramını, temel nitelikleriyle belirtip onu, diğerlerinden ayırma işlemiyle aşağıdakilerden hangisi elde edilir?
A. Hakikat
B. Öz
C. Mahiyet
D. Hüviyet+
E. Somutluk
38) Bir kavramın içlemi artarsa kaplamında ne gibi bir değişiklik olur?
A. Kaplam nispi olarak değişir
B. Kaplam azalır+
C. Bazı durumlarda kaplam artarken bazı durumlarda azalır
D. Kavramın kendisi bilinmediğinden bu değişiklik bilinemez
E. Kaplam artar
39) Aşağıdakilerden hangisinde ayırım yanlış olarak verilmiştir?
A. İnsan-düşünme
B. Kedi-miyavlama
C. At-kişneme
D. Balık-yüzme
40) I- Akıl yürütmenin dilsel nedenleri
II- Akıl yürütmenin psikolojik arka planı
III- Akıl ilkelerinin düşünmeye uygulanması
IV- Düşünmenin biçimi
Mantık yukarıdakilerden hangisi ile ilgilenmektedir
A. I,II,III ve IV
B. III- IV+
C. I,II ve IV
D. I ve II
E. Yalnız III



41) Akıl yürütme ile ilgili olarak aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır
A. Akıl yürütme olgular arasında bağ kurmak suretiyle zihnin bilinenlerden bilinmeyenleri elde etmesidir
B. Akıl yürütme iki ya da daha çok öncülden bir sonuca ulaşmadır
C. Akıl yürütme, zihnin serbest salınımlarını ve çağrışımlarını esas almaktadır+
D. Akıl yürütme belirli bir önerme ya da önermeler kümesinden çıkarımda bulunarak yeni bir hükme ya da sonuca varmak demektir
E. Akıl yürütmede amaç yeni hükümler elde etmektir
42) Bir kavramın içine aldığı, kapsadığı ve gösterdiği nesne ve varlıkların toplamına ………. denir.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki boşluğa yerleştirilmelidir?
A. Eleman
B. Kaplam+
C. İçlem
D. Birey
E. Toplam (Yekün)
43) Klasik mantığın bir bilim ve disiplin olarak kurucusu kimdir?
A. Sokrates
B. Farabi
C. Aristoteles+
D. Platon
E. Konfüçyüs
44) I - Zihnimizin dışında bir gerçekliği olan varlıklara ilişkin yapılan tanımlardır.
II-Herhangi bir keyfiliği barındırmaz.
III- Gerçek tanımdır.
Yukarıdaki yargılarda hangi tanımın özellikleri verilmiştir?
A. Arazî Tanım
B. Nesne Tanım+
C. Ad Tanımı
D. Özne Tanımı
E. Analojik Tanım
45) hangisi mantık kelimesinin kökeniyle ilişkilidir?
A. Akıl-söz +
B. Bilme-öğrenme
C. Teknik-teori
D. Duygu-duyum
E. Görme-izleme



46 ) Wilhem Leibniz’in aklın ilkelerinden biri olarak saydığı ilke aşağıdakilerden hangisidir?
A. Çelişmezlik
B. Yeter sebep+
C. Tutarsızlık
D. Ayniyet
E. Özdeşlik
47) Aşağıdakilerden hangisi bir karşıt kavram ikilisidir?
A. Beyaz-siyah+
B. Ilık-soğuk
C. Beyaz-beyaz olmayan
D. Beyaz-Al
E. Var-yok
48) Aşağıdaki önermelerden hangisinde tümel bir kavram kullanılmıştır?
A. Bazı kapılar kapalıdır
B. Belirli canlılar yer kaplar
C. Birkaç kalem yeşildir
D. ****llerin bazıları serttir
E. Hiçbir insan cansız değildir+
49) Bir tanım aşağıdakilerden hangisi ile yapılabilir?
A. Tasvir-tasavvur birliği
B. Zihinsel soyutlama
C. Analoji
D. Önerme+
E. Kavram
50) Mantığa ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A. Doğru düşünmenin kural ve yasalarını ortaya koyan bilimdir
B. Tutarlı düşünmenin formlarını gösteren bir bilimdir
C. Bütün dünyada geçerli değildir, evrensellik iddiası yoktur +
D. Akıl yürütme bağlamında düşünmeyi dikkate alan bir bilimdir
E. Akıl ilkelerini temel alan bir bilimdir