[enderhafızım]

ÖZET
Dinden ve mitolojiden bağımsız olarak ortaya çıkan felsefe, insan zihninin bir ürünüdür. Var olanların niçin var olduklarını, hangi bilgi melekeleriyle bilgimizi elde ettiğimizi, bilgimizin sınırlarını, değerini sorgulayan felsefe, aynı zamanda ahlak ve estetikle de ilgilenmektedir. Ancak felsefenin konularını bu şekilde daraltmak doğru değildir. Felsefe, sorun teşkil edebilecek her problemi kendine konu alabilen bir yapıya sahiptir.
îlkçağ’ın ilk filozofları, daha çok arche denilen ana madde üzerinde durmuşlar ve genel olarak da evrendeki çokluğun tek ana maddeden meydana geldiğini savunmuşlardır. Her şey, ya sudan, ya topraktan veya havadan yahut ateşten meydana gelmiştir. Bu ana maddeler, canlı varlıklar oldukları için evrene canlılık vermişlerdir. îşte ilk filozofların maddeyi canlı kabul ettikleri bu anlayışa ‘hylosoizm’ yani canlı maddecilik adı verilmektedir.
Madde canlı olunca diğer varlıkların nedeni olmakta ama bu ana maddeden diğer varlıkların nasıl meydana geldiğine tam bir açıklama getirilememektedir. Bu bakımdan diğer varlıkların, maddenin şekil değiştirmesinden meydana geldiği, bunun da maddedeki dinamik güçten kaynaklandığı anlayışı ortaya çıkmıştır ki buna da ‘materyalizm’ denilmektedir. îlkçağ’ın bu ilk filozoflarından özellikle Milet mektebini oluşturanlar için materyalistfilozoflar denilmesi yanlış olmaz.
Diğer taraftan bu ilk filozoflar, arche olarak kabul ettikleri ana maddenin kesin doğru olduğunu hiçbir şüpheye düşmeden kabul ettikleri için de ‘dogmatik’ filozoflar olarak kabul edilmektedirler.
Bu dönemde ilk evrim anlayışına, ilk reenkarnasyon anlayışına rastlandığı gibi, mantıkla ilgili ilk çalışmalar ve iki evren anlayışları da gözlemlenmektedir.