[enderhafızım]

İslam Felsefesi [Ünit 11 Ders Özeti] (Dokuz Eylül)

11. ÜNİTE / GAZALİ SONRASI FELSEFE : BAĞIMSIZ FİLOZOFLAR

1-BAĞIMSIZ FİLOZOFLAR KİMLERDİR?
cevap:Nüşancani,gaznevi,ebu'l-berekat el bağdadi,abdüllatif el-bağdadi,ibn haldun,ibn heysem,ibnhazm .

2-NÜŞANCANİ HAYATI ,GÖRÜŞLERİ HAKKINDA BİLGİ
cevap:Türkistanda nuşencan kasabasında doğmuş,ahlakla meşkul olmuş bir filozoftur,ona göre felsefenin asıl konusu insandır,ilim ahlak için elde
edilmelidir,alemler hakkında ancak duyularla bilgi elde edebiliriz ,iki türlü kesin bilgimiz vardır 1kendi nefsimizin bilgisi 2ALLAH'ın bilgisi ;ALLAH'ın bilgisi,bizi ancak
metafizik hakikate götürür,insan-ALLAH ayrılığında ısrar eder ,tabii kesinlik ile metafizik ve ruhi kesinliği birbirinden ayırıyor.

3-EBU'L-BEREKAT EL BAĞDADİ HAYATI HAKKINDA BİLGİ
Cevap:İslam aleminin tabip filozoflarından birisidir,Evhadü’z-zaman ünvanıyla meşhur olmuş,aslen Yahudi bir ailenin çocuğudur,felsefe ve kelamla da meşgul
olmuştu,en meşhur eseri KİTABU’L MU’TEBERdir,bu eserde Aristo ve ibn sina’nın eserlerine itiraz ve hücum etmiştir,bu eserde tabiat ilimleri,metafizik ve ilahiyat
konularını işlemiştir,ilimleri ameli ve nazari olarak ikiye ayırıyor,nazari ilimleride 1-zihin ,2-duyum,3-tümel ilimler olarak 3’e ayırıyor,zihin ilimlerini tekrar iki kısma
ayırıyor a-saf zihni ilimler(mantık-matematik) b-saf olmayan zihni ilimler(astronomi)diye ayırıyor,metafizik en yüce ilimdir,çünkü vacibu’l vücud hakkında bilgi
verir ,insan ruhu en yüksek yetkinliğe ancak bu ilimle ulaşabilir,ona göre en iyi delil İLK SEBEP DELİLİdir,yani nedensellik ilkesine dayanan ve sebep-sonuç zincirini
takip ederekilk sebep’e ulaşan delil en sağlam yoldur.ALLAH hakkındaki bilgimiz istidlali bilgidir.

4- ABDÜLLATİF EL-BAĞDADİ HAKKINDA BİLGİ
Cevap:tam adı Muvaffakuddin abdüllatif b. Yusuf b. Muhammeddir.bağdatta doğdu aslen Musulludur.EL-İFADE VE’L-İTİBAR adlı esrinde mısırda meydana gelen
kıtlığı anlatmıştır.Mengücekoğullarından Alaeddin Davud b Behram tarafından himaye edilmişve Abdüllatif de birçok eserini bu hükümdara ithaf etmiştir.Fİ MA
BA’DET-TABİA adlı eseri günümüze kadar ulaşmıştır.şahsi bir sisteme sahip olmadığı ve belirli birfelsefeyi de takip etmediğ için kendisine filozof değil,bir felsefe
münekkidi demek daha doğrudur.farabinin mantık külliyatına da şerh ve haşiyeler yazmış,bu arada İBN SİNA nın''şartlı öncüller,şartlı öncüller verir"teorisini ve
"dördüncü şekil kıyasları" reddetmiştir.

5-İBN HAZM HAKKINDA BİLGİ
cevap:Endülüste zahiri mezhebinin sistemleştiricisi ve zahiri fakihlerin en ünlü ve önemlisi idi.eserleri Tavku'l-Hamame(güvercin gerdanlığı),El-milel ve'nnihal(
dinler ve mezhepler){bu eserinde akılcılığı işlediği açıkça görülür},el-İhkam fi usuli'l-ahkam(dinin temellerinde kesinlik) ve el -Muhalla bi'l-asar(vahiy ve
hadisle süslenmek)[esrde islamda ibadet ve muamelat konularını kapsamaktadır]- ona göre bilgi;a)duyusal algı(şehadetu'l havas)gözlem yada duyular
b)akıl(bedahetü'l-akl yada evvelü'l-akl)beş duyuyu kullanmayan apriori akıl c)ileri sürer.insanın mutlak hür iradeye sahip olduğuna inanmaz.--akılcılığı EL-MİLEL
VE'N NİHAL ADLI ESRİNDE açıkça görülmektedir.---insanın 6 duyusu olduğunu ileri sürer.altıncı duyu nefsin birincil şeyler hakkındaki bilgisidir.[yani parça
bütünden küçüktür]kanıtsız bilinen bilgi.----ahlaki görüşlerini yunan felsefesinden yararlandı. ölümün acı vermediğine inanır.---kKURAN sünnet icma dışndaki
fıkhın diğer tüm kaynaklarını reddeder(haber ,istihsan ta'lil taklit,istinbat ....bunları reddediyor)---müslümanlar kıyamet günü ALLAH'ı görecekler.bu görme 6 cı
duyuyla olacaktır.--cedelcidir.

6- İBN HALDUN HAKKINDA BİLGİ
cevap-umran adında ilmi kurduğunu iddia ediyor,umran kelime olarakbir yerde oturulması,yaşanması,ziyaret edilmesi manalarına gelir,umran;tarihi olayları
tarihçinin baktığı açıdan farklı bir açıdan bakmak.Olayları tarihçi gibi ,somut ve bireysel özelliklerden değil,gösterdikleri benzerliklerinden,tekrarlanmalarından
veya sabitelernden kavrar.----egemenlik sorunu umran ilminin ana konusudur.egemenlik olayını değil ,egemenliğin kendisi ele alan ilimdir umran.---vahyin
filozofların inceleme alanına girdiği iddiasını tenkid eder.---ilk esri LÜBABÜ'L MUHASSAL DIR.19 YAŞINDA TUNUSTA YAZDI.2.eseri-ŞİFAU'S-SAİL dir.tasavvufa katkı
sağlamıştır.3.eseri;KİTABU'L İLBER dirsiyasi iktidarlarkonusuna yoğunlaşmış olup dünya tarihi hakkında bir eserdir.eserin baş tarafında MUKADDİME vardır
.Mukaddime bölümü ,yedi ciltlik eserin ilk cildini oluşturur.bu eserinde tarih felsefesi tasavvur etmiştir.