Çocuklar bazen neden okula gitmek istemez?
Okullların başladığı ilk gün çok heyecanlıdır özellikle birinci sınıfa başlayan minikler için. Annelerinin, babalarının ellerine sıkı sıkı yapışmış meraklı gözlerle etrafı inceleyen ya da başı önünde sessizce önüne bakan çocuklardır onlar. Hepsinin kalbi pırpır atmaktadır. Kimileri yuva-ana okuluna gitmiş olmanın verdiği alışkanlıkla daha rahattırlar, annesinin elinden kurtulup akranlarıyla oynamaya başlamışlardır bile...
İlk zilin çalmasıyla sınıfa girildikten sonra, öğretmeni, arkadaşını dikkatle süzenler, bir şeyler anlatmak için yerinde duramayanlar arasında birkaç çocuğun da sınıfa girmek istemediğine, annesini bir türlü bıkamadığına, ağladığına tanık oluruz. Okulun ilk günlerinde ağlayan miniklerimiz günler içinde uyum sağlayıp rahatlayabilirler. Ancak bazıları için bu süreç daha da sancılı olur. Her sabah karın ağrısı, bulantı gibi şikayetlerle okula gitmek istemezler, “Evde kalabilirsin” denildiği anda iyileşir ve tekrar okula gönderme girişiminde bulunduğunuzda tekrar hastalanıverirler.
Sıklıkla okula ilk başlayan çocuklarda karşılaşılan bu durum, daha sonraki günlerde, aylarda ve hatta yıllarda da karşımıza çıkabilir. O güne kadar okula gitmekle ilgili sıkıntısı olmayan çocuğunuz okula gitmemek için bahaneler uydurmaya başlayabilir, geceleri uyumakta güçlük yaşayabilir, ders başarısında gerilemeler olur. Bazıları doğrudan okula gitmek istemediğini söyler, bazı çocuklar ise sürekli bahane üretirler.
BU ÇOCUKLARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
Okulun ilk günlerinde okula gitmek istememenin en önemli nedeni; anneden ayrılmakla ilgili endişelerdir. O güne kadar güvenli, korunaklı bir ortamda büyümüş olan çocuğunuz bilmediği bir ortama gitmek, yanınızdan ayrılmak istemeyebilir. İlk günlerde annenin yanında kalması, öğretmenin onu alıştırmaya çalışmasıyla okula ve arkadaşlarına uyum sağlayarak rahatlar. Bu durum normal sınırlar içinde değerlendirilebilir. Ancak günler geçtiği halde hala her evden çıkışında ağlamaya devam ediyor, okulda derslere, öğretmene ve arkadaşlarına hiç yaklaşmıyorsa, sürekli okula gitmemek için nedenler yaratıyorsa, gece uyuyamıyor, yemek yemiyorsa ve karın ağrısı, bulantı gibi şikayetleri sık dile getiriyorsa okul korkusundan söz etmek gerekir. Bu çocukların aile yapısına baktığımızda birkaç ortak özellik görüyoruz:
- Bu çocuklar aşırı koruyup kollanmış,
- Her davranışları için anne babadan onay bekliyorlar,
- Her istedikleri yapılmış, hiç sınır konmamış, hayır denmemiş,
- Uslu, uyumlu ve anneye aşırı bağımlılar.
NEDEN OKULA GİTMEK İSTEMİYOR?
Okula bir süre normal gidip sonradan gitmek istemeyen ve giderek okul korkusu geliştiren çocuklarda genellikle aile içi bir sorun veya öğretmen veya arkadaşlarla ilişkili bir sorun görmekteyiz. Yeni bir kardeşin doğumu, ev ortamında sürekli kavgaların yaşanıyor olması, ev değiştirme, aileden birinin hastalanması veya ölümü çocuklarda okula gitmeme korkusunu başlatabilir. Öğretmenin rekabetçi ve anlayışsız tutumları, çocukları birbiriyle karşılaştırması veya yapılan hiçbir şeyi beğenmemesi, derste çocuklara yönelik küçük düşürücü, alay eder tarzda konuşması, çocuklara farklı muameleler yapması, şiddet uygulaması da çocukların okula gitme isteğini söndürür. Hatta çocukta ciddi davranış değişikliklerine bile yol açabilir. Okul arkadaşlarının alay etmesi, aralarına almak istememeleri de okula gitmek istememe nedeni olabilir.
Sonradan okul korkusu geliştiren çocuklar, genelde uslu, uyumlu, aşırı onay bekleyen, başarı kaygısı yoğun ve ailesine aşırı bağımlı çocuklardır.
BÖYLE BİR DURUMLA KARŞILAŞMAMAK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
- Okul başlamadan önce çocuğu okula gideceği, orada neler yapacağı anlatılabilir.
- Okul başlamadan kısa süre önce gideceği okula uğranarak sınıfı gösterilebilir, olanak varsa öğretmeniyle tanıştırılabilir ve tüm okul gezdirilebilir.
- Aile içi konuşmalarda öğretmen caydırıcı-cezalandırıcı unsur olarak gösterilmemelidir.
- Okul alışverişine birlikte çıkılabilir ve bu alışverişten keyif alması sağlanabilir.
- İlk gün okula birlikte gidilebilir ve çok huzursuz oluyorsa birkaç gün eşlik edilebilir.
OKUL KORKUSU GELİŞMİŞ ÇOCUKLARA NASIL YAKLAŞILMALI?
- Öncelikle çocuğun korkularına anlayışla yaklaşalım, ciddiye alalım ve anlattıklarını ciddiyetle dinleyelim.
- Onu suçlamayalım, konuşmamızda ona değer verdiğimizi hissettirelim.”Naz yapıyorsun” “Şımarıklık yapma” tarzı yaklaşmayalım.
- “Okula gidecek misin?” diye sormak yerine “Okula gitme zamanı geldi”, İhtiyacın olduğun anlarda yanında olacağım” şeklinde yaklaşalım.
- Okula gitmediğinde evde oyun oynamasına, TV izlemesine izin vermeyelim. Bazen okul formasını giydirip evde oturtmak bile yararlı olabilir.
- Çocuklarımızın yerine her şeyi yapmayalım, onlara gerekli becerileri kazanmaları ve sorumluluk almaları için fırsat yaratalım.
- Sorunlarını onun yerine halletmeye çalışmayalım. Sorun çözme becerisi kazanmış çocuklar kendilerine daha fazla güvenirler ve daha az uyum sorunu yaşarlar.
- Her gün aynı kararlılıkla okula götürmeye devam edelim. Ne kadar uzun süre evde kalırsa, okula uyum sağlaması da o kadar zor olur.
- Sabahları mutlaka kahvaltı hazırlayıp, kahvaltı etmesini sağlayalım.
- Akşam yatış saatlerini bir düzene oturtalım.
- Okulun ilk günlerinde yanında kalınabilir, giderek azalan saatlerde yanında olmak güven duygusunu arttıracaktır.
- Öğretmenin çocuğu sınıf ortamına almak için aktif çaba harcaması, anlayışlı olması, sınıf dışında da arkadaş ilişkileriyle ilgilenmesi çok işe yarar.
- Öğretmen-okul idaresi ile sıkı diyalog içinde olmak da çok önemlidir.
- Çocuğun yanında öğretmenini eleştirmeyelim.
- Tüm yaşamının okul-başarı olmasına izin vermeyelim.
Gayretli bir işbirliği, anlayışlı, sevecen ama bir o kadar da kararlı ve net bir tutumla çocuklarımız okula alışacak ve olabildiğince severek eğitim hayatlarını tamamlayacaklardır.
"Alıntı"