[EyMeN&TaLhA]

Savaşın haram olduğu ay: Muharrem ayı

Değerli dostlar! Cenabı Hakkın en çok kıymet ve ehemmiyet verdiği zamanlardan biride 25. 10. 2014 tarihli Cumartesi günü başlayacak olan Muharrem ayıdır. Bu ay Zilkade, Zilhicce ve Recep ayı ile beraber Hz. İbrahim ve İsmail'in şeriatındakine uygun olarak Cahiliye döne*mi Arapları tarafından kutsal sayılır ve bu inanışa saygının bir işareti ola*rak bu ayda savaştan ve her türlü saldırıdan kaçınılırdı. Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep den oluşan bu aylar haram aylar (el-eşhuru'l-hurum) diye anılırdı.[1] Bu konuda Kur’an-ı Kerim de şöyle buyrulur: “Gökleri ve yeri yarattığı günde Allah'ın yazısına göre Allah katında ayların sayısı on iki olup, bunlardan dördü haram aylarıdır. İşte bu doğru hesaptır. O aylar içinde (Allah'ın koyduğu yasağı çiğneyerek) kendinize zulmetmeyin ve müşrikler nasıl sizinle top yekûn savaşıyorlarsa siz de onlara karşı top yekûn savaşın ve bilin ki Allah (kötülükten) sakınanlarla beraberdir.”[2]

Bazı âlimler tarafından Fecr Suresi’nin ilk iki ayeti olan “Yemin olsun sabah aydınlı*ğına ve On geceye” ayetlerinin Muharrem ayına işaret ettiği belirtilmektedir. Katade, “Fecre yemin olsun” ayeti kerimesi ile Cenabı Hakkın Muharrem ayının ilk gününün şafağına yemin ettiğini söylemiştir.”[3] Yine ayette geçen “On gece” nin çoğunluğun görüşüne göre Muharrem ayının ilk on gecesi olduğu söylenmiştir.[4] İbni Muhaysın, Atiyye'den, onun da İbni Abbas'tan rivayetine göre, fecr'den kasıt, Muharrem gününün fecr vaktidir. Katade de onun gibi söylemiş*tir. O dedi ki: Fecr, Muharremin ilk gününün fecridir. Sene ondan başlar. Yi*ne ondan gelen rivayete göre, maksat; sabah namazıdır.”[5] Dahhak’ta İbni Abbas'tan “on gece” hakkında şöyle rivayet ediyor: “Muharrem'in ilk on günü kastedilmektedir. O günler ki aşure gü*nü onları ona tamamlar.”[6] Büyük müfessir Fahreddin-i Razi de tefsirinde yemin edilen fecr’e dair şu bilgileri aktarmıştır: “Bununla Muharrem ayının fecri kastedilmiştir. Allah bu fecre yemin etmiştir. Zira bu fecir, her yılın ilk fecridir ve bu esnada, hac, oruç, zekât gibi, yıldan yıla tekrarlanan pek çok hususlar meydana gelir ve yine gökteki ayın hesaplarına yeniden başlanır. Bir haberde de, "Allah katında ayların en büyüğü Muharrem ayıdır" diye varid olmuştur. İbni Abbas (r.a)'ın da, "Yılın fecri, Muharrem'dir" dediği rivayet edilmiştir. Böylece İbni Abbas (r.a), Muharremin tamamını bir fecr saymıştır.”[7] Yine aynı müellif “on gece” ye dair şu bilgileri de aktarmıştır: “Bu, Muharrem ayının başından sonuna kadar süre içerisinde geçen on gecedir. Bu ayet, o günlerin kıymetli olduğuna dikkat çeken bir ifadedir. Muharrem ayında geçen günlerden birisi de aşure günüdür. O günde oruç tutmanın faziletine dair haberler variddir.”[8]

Değerli dostlar! Muharrem ayı hadis-i şeriflerde de “Şehrullah” yani “Allah’ın ayı” diye nitelendirilmiş ve bu ayda oruç tutmak tavsiye edilmiştir. Konu ile ilgili bazı hadisler şu şekildedir: “Ramazan'dan sonra en üstün oruç, Allah'ın ayı olan Muharrem ayında tutulan oruçtur. Farz namazlarından sonra en değer*li ve üstün namaz gece yarısında kılınan (teheccüd) namazıdır. (Müslim ve sünen Ashabı)” “Eğer Ramazan ayından sonra oruç tutacaksan, Muharrem (ayında) oruç tut. Çünkü o, Allah'ın ayıdır. Zira onda öyle bir gün var*dır ki, o günde bir kavmin tevbesini kabul et*miştir. Yine o günde başka bir kavmin de tev*besini kabul eder. (Tirmizi)”[9] “Kim, muharrem ayından bir gün oruç tutarsa, o ayda tuttuğu beher gününe karşılık o kimse için otuz sevap vardır.”[10]

Bu ayın kudsiyetine dair bazı âlimlerin görüşleri de şöyledir. İbni Abbas (r.a.) şöyle dedi: “Bu ayda işlenen kötülüklerin günahı kat kat olduğu gibi; yine bu ayda işlenen iyiliklerin sevabı da kat kattır.” Ebu Ubeyd’ de şunları söyledi: “Muharrem ayı için şu tabir kullanıldı. ‘Şehrullah (Allah’ın ayı)’, çünkü yüce Allah ona tazim etti. Onun üstün şerefini anlattı. Bilhassa onun şerefini anlatmak için helal olmayan kan akıtmayı ve adam öldürmeyi haram etti.”[11] İmam Şar’ani (r.a.) de Muharrem ayında bir gün oruç tutup, bir günde iftar ederek oruçlu gün sayısını artırmamızı tavsiye etmektedir.[12]

Değerli dostlar! Elbette Muharrem ayının fazileti sadece aktardıklarımızdan ibaret değildir. Aslında İslam tarihinde bu ayın önem kazanmasının en büyük nedenlerinden biride bu ayda Hz. Peygamber’in (a.s.m.) Mekke’den Medine’ye hicret etmesidir. Ayrıca bu ayda Aşure gününün yer almasıdır. İnşaallah bu hususları başka yazılarımızda sizinle müzakere ederiz.

Yazıma son verirken Hicri takvimin ilk ayı olan Muharrem ayının ve ilk günü olan Hicri Yılbaşı’nın tüm İslam ve insanlık âlemi için barışa, huzura ve kardeşliğe vesile olmasını diler özgürlük için savaşan tüm mazlumlara özellikle Kobani, Gazze vb. yerlerdeki kardeşlerimize mücadelelerinde Cenabı Haktan muvaffakiyetler temenni ederim. Allah’a emanet olun.


[1] . Prof. Dr. Hayreddin Karaman vd., Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir c. 2, DİB Yayınları, Ankara 2006, sh. 764

[2]. Tevbe: 36

[3] . Seyyid Hayreddin Numan, Galiyet’ül Mevaiz c. 2, Çev: Abdülkadir Akçiçek, Sağlam Kitabevi, İstanbul 1980, sh. 1005

[4] . A. g. e, sh. 1003

[5] . İmam Kurtubi, el-Camiu li-Ahkami’l-Kur’an, Buruç Yayınları: 19/73-75

[6] . Ali Arslan, Büyük Kur’an Tefsiri, Arslan Yayınları: 15/621-628 (darülkitap.com)

[7] . Fahruddin Er-Râzi, Tefsir-i Kebir Mefâtihu’l-Gayb, Akçağ Yayınları: 23/114 (darülkitap.com)

[8] . Fahruddin Er-Râzi, Tefsir-i Kebir Mefâtihu’l-Gayb, Akçağ Yayınları: 23/115

[9] . Er-Rudani, Cem’ul Fevaid c.3, Çev: Naim Erdoğan, Ocak Yayıncılık, İstanbul 2005, sh. 295-296

[10] . İmam Suyuti, Camiu’s-Sağir, Aydın Yayınevi: 1/860 (darülkitap.com)

[11] . Galiyet’ül Mevaiz c. 2, sh. 1004

[12] . İmam Şar’ani, El-Uhud’ül Kübra, Çev: Selahaddin Alpay, Bedir Yayınevi, İstanbul 1981, sh. 236



alıntıdır

Kadri HAZAL

risale haber