Kalıcı öğrenmede "tekrar" yöntemi
Kalıcı öğrenmede "tekrar" yöntemi
Henüz ilkokul 4’ncü sınıfta olmasına rağmen, eğitimden soğumuş bir delikanlıyı getirmişti ailesi.
Sınıf öğretmeni aileye sık sık “Çocuğunuzda dikkat eksikliği var.” diyerek bir doktora gidilmesi tavsiyesinde bulunuyormuş. Aile de sonunda bu baskılara dayanamayıp bir doktorun kapısını çalmış.
Doktor, hafif dozda bir ilaç yazmış, dikkatini toparlaması için.
Ancak baba, verilen ilacın yan etiklerini okuyunca şok geçirmiş. Çocuklarının henüz küçük olduğunu, bunca yan etkisi bulunan bir ilacı hak etmediğini düşünerek vermekten vazgeçmiş.
Acaba sorunun çözümü ilaçsız olamaz mı diye bir arayışa girmişler ve yolları bana düşmüş.
Anne babadan durumun özetini aldıktan sonra, delikanlı ile bire bir görüşmeye başladık.
Kendisine, okuldan neden soğuduğunu sordum. Derste sıkıldığını söyledi. “Hep aynı şeyleri yapıp duruyoruz.” diye de neden sıkıldığını uzun uzun izah etti.
Aslında çocuk doğru söylüyordu. Zira her ne kadar bir bilgiyi sürekli “tekrar etmek” öğrenmeyi kolaylaştırsa da, “tekrar ettirmek” öğrenmeyi zorlaştırır.
Öğrenmede tekrar, ancak “tekrar motivasyonu” ile gerçekleşirse kalıcı olur. Henüz tekrar motivasyonu oluşmamış çocuğa, bir bilgiyi tekrar tekrar anlatmak, tekrar tekrar “yaptırmak” içsel tepkiye yol açar.
Tekrar motivasyonu, kişinin “kendi isteği” ile tekrarları gerçekleştirmesi hevesidir. Bunun en önemli kısmını “yenilik” oluşturur. Çocuğun bir bilgiyi tekrar edebilmesi için, o bilginin çocuk için yeni olması gerekir. Çocuk bildik konuları, daha önce tekrarı yapılmış konuları bir kez daha tekrar etmeye daralır. Bunalır… Bu nedenle, eğitimciler bilginin eskimemesine önem vermelidir. Başlanmış fakat henüz tam öğrenilmeden sonlandırılmış bilgiler eskimiş bilgilerdir.
İşte tam da burada, yani bilginin eskitilmesi veya tamamlanması noktasında, öğrenme yöntemlerinin ikiye ayrıldığını görüyoruz.
1-Spiral Öğrenme: Öğrenilen bilgi kendi içinde değil, “zaman” içinde tekrar edilmesidir. Örneğin, matematik dersinde toplama-çıkarma tam öğrenilmeden, çarpma işlemine geçilmesi… Ve bir sonraki sene toplama-çıkarmanın bir kez daha tekrar edilmesi… Sonraki yıl bir kez daha aynı konunun tekrar edilmesi, spiral öğrenmedir. Spiral öğrenme bilginin eskimesine yol açan bir öğrenim şeklidir.
2-Basamaklı Öğrenme: Bu öğrenme şeklinde çocuk bir konuyu tam öğrenmeden bir sonraki konuya geçmez. Çocuk her merdiven basamağında o basamağa ait bilgiyi “tam” elde edinceye kadar “kendi kendine” onlarca kez tekrarlar yapmasına izin verilir. Örneğin, matematik dersinde toplama-çıkarma tam öğrenilmeden çarpmaya geçilmez. Bu sayede çocuk her şeyi yarım yarım bilmektense, tam bildiği konulardan elde ettiği güven duygusu ile sonraki öğrenmelerin motivasyonunu elde eder.
Eğitimde geri kalmış ülkeler genellikle “Sprial Öğrenme” metodu uygulayan ülkelerdir. Basamaklı Öğrenme modern eğitimlerin öngördüğü öğrenme yöntemidir.
İşte bundandır ki, bir eğitici, öğrencisinin bir konuyu tam öğrenip öğrenmediğini takip etmeli, tam öğrenilmemiş konuların tamamlanması için çaba sarf etmeli. Hiçbir öğrenci yarım kalan bilgi ile bir sonraki öğrenmelere adım atmamalıdır.
Bütün bunlar zihnimden gelip giderken, karşımda konuşan delikanlıyı dinliyordum. Çocuk, kendince bir anlatım ile tam da bunlardan bahsediyordu. Bir konunun tam öğrenilmeden bir sonraki konuya geçilmesi… Bir sonraki konunun ne olduğunu dahi bilmeden sürekli tekrar edilmesi öğrenmeye karşı içsel bir tepki oluşturmuştu kendisinde.
Bu tepkiyi aşabilmenin yolu, çocuğun bir süre dinlendirilmesi, içsel tepkinin azaltılmasıdır diye tavsiyede bulundum aileye. Yeniden başladığında ise, spiral öğrenmeye değil, basamaklı öğrenmeye dikkat edilmesini önerdim.
Adem gunes