[KardelenGül]

TEDBİR

Farkındalık, bir manasıyla, meydana gelen hadiselerin iç yüzünü ve arka planını doğru olarak kavramak ve anlamaktır. Tek başına farkındalık mü’minler için tedbir ile tamamlanması gereken eksik bir fiildir. Kotku Hocaefendi “bilir de nasıl tedbir almaz” diyerek farkındalığın etkili bir girişimle devam ettirilmesi gerektiğini ifade etmektedir. Farkındalık, müspet bir gelişmeye karşı bir aydınlanma ise mü’min “hak ve hakikatin yanında yer alma” zorunluluğundan dolayı harekete geçmek mecburiyetindedir. Bilakis menfi bir durum karşısındaki uyarıyı içeriyorsa da mü’min tedbir ve engelleyici girişimlerde bulunmak durumundadır. Bu bakımdan farkındalık bir eylem içermek durumundadır ki aktif olma becerisini de içerir. Mukaddes kitabımız bu konudaki uyarıları içerir: “Ey iman edenler! (Düşmanlarınıza karşı) korunma (ve savunma) tedbirlerinizi alın. Sonra (düşman üzerine) duruma göre ya bölük bölük veya hep birden seferber olun.”63 “İnkâr edenler isterler ki, siz silahlarınızdan ve eşyanızdan gaflet edesiniz de üzerinize (ânî) bir baskın yapsınlar.”64 Konuya dair M. Zâhid Hocaefendi’nin görüşü şöyledir:

“Bizler için daima hazırlıklı ve hattâ düşmanları korkutacak derecede hazırlanmamızı Kur’ân-ı Mübin’de Tevbe Suresi’nde Rabbimiz pek açık bir şekilde bizlere duyurmaktadır. Hal böyle iken gaflet içinde rahatımıza dalıp, mücâhedelerden soğumamız veya kaçmamız veya önem vermememiz yüzünden lâyıkı vechile hazırlanmayışımız, afv olunmaz bir hatâ, hem de, pek büyük kabahat olduğunu unutmamak gereklidir. Hele bu günün harblerindeki teknik usulleri bilmemek ve öğrenmemek ve üstün duruma geçmemek, harb malzeme ve silâhlarını düşmanlardan tedarik etmek durumu ne kadar yanlış ve acıdır. Hâlbuki bunların en iyilerini ve üstünlerini bizim yapmamızı, dinimiz bize emr ederken, bakın biz nasıl gaflete düşmüşüz.65

Zâhid Kotku Hocaefendi, insanları “Dünya dâr-ı belâdır. Cefâcı, sâhir, gaddar, vefasız, mebgûz, menfurdur“ cümlesi ile uyarır. Bizzat dünya bu fiilleri işlemeyeceğine göre üzerinde yaşayan insanlar, milletler ve devletler onu cefalı, acılı, gaddar, istenilmeyen bir duruma getiriyor demektir. Sonra da dünya üzerinde yaşayan etrafındaki insanları aldatarak yaşayanlara karşı tedbirler önerir farkındalık oluşturur:

“Allah’ı bırakmayın, herkesin sözüne aldanmayın. Şöyle ki insanlar bize iyilik ihsan ederlerse biz de onlara iyilik ihsan ederiz. Ve bize zulüm ederlerse biz de onlara zulüm ederiz. Lakin siz kendi nefislerinize hâkim olunuz da, nâsdan iyilik edenlere iyilik ediniz, kötülük edenlere ise mukabele ile zulüm etmeyiniz, fitne ve fesatta başkalarına uymayınız, kötülük edenlere bilâkis iyilikle mukabelede bulununuz.66

Hucurat suresi 6. ayet-i kerimede “Ey iman edenler! Şâyet bir fâsık (yalancı/günahkâr) size bir haber getirirse, doğruluğunu araştırın. (Yoksa) bilmeyerek bir kavme kötülük eder de, yaptığınıza kesinlikle pişman olursunuz” buyuruluyor. İnsanlar toplumun felahı için aldanmamak üzere uyarılmışlardır. Müslümanların tamamını ilgilendiren bir durumla karşılaşıldığında tevazu veya üstünü örtmek değil, oynanan oyunları ortaya çıkarmak, hak ile batılı ayırmak, tedbirleri almak ve masumları aldatıcıların desiselerinden kurtarmak bir vazifeye dönüşmektedir. Şöyle uyarır Hocaefendi:

“Sakın kâfirlerin sözlerine bakma ve aldanma. Ve onların gökte uçmaları ve çeşitli san’at ve hünerleri zinhar seni aldatmasın! Bak şeytan, bunların hepsinden daha hünerli fakat şeytandır, vesselam…”67

“Dinsizlerin propagandasına aldanıp inkâra kalkmak delilikten başka bir şey olamaz. Çünkü inkârcılara akıllı demek caiz değildir.”68

Dünyayı teşriflerinin yıldönümünde, bereketli ve feyizli bütün ömürlerini en büyük değişim olan Hakk’a yönelmek hedefine teşvik eden, insanlara Rabbini tanımak şuurunu aşılayarak, kendini bilmek bilincine ulaştırmaya çalışan, tasavvufun bütün argümanlarını zihni, bedeni ve kalbi uyanıklığı ve farkındalığı tesisi için seferber eden 20. yüzyılın önde gelen mürşidi kâmillerinden Mehmed Zâhid Kotku Hocaefendi’nin en büyük muvaffakıyeti, bu şuuru aşıladığı insanlarla farkındalık seviyesi yüksek bir milletin tesisi olacaktır. Kendisi hayatta olmasa bile asırlarca yaşayacak düşünceleri inananlar arasında bir fikir hareketliliği ve farkındalığı meydana getirecektir. Şu uyarısıyla programımızı nihayete erdirelim:

“Benim indimde en büyük aldanma, günahların devamıyla beraber nedametsiz olarak Allah-u Teâlâ’dan af ummaktır.”69

Bir sonraki yâd programında buluşmak üzere Allah’a emanet olunuz efendim.

Hazırlayan: Serpil Özcan

1 Ana-Baba Hakları, s. 88. 2 Tasavvufi Ahlak 2, s. 28. 3 Tasavvufi Ahlak 1, s. 5. 4 Tasavvufi Ahlak 1, s. 5. 5 TA 2, s. 7. 6 TA 2, s. 8. 7 TA 4, s. 180. 8 TA 3, s. 137. 9 TA 4, s. 221 10 TA 4, s. 139. 11 Şuara/208-20912 TA 2, s. 27. 13 TA 4, s. 9. 14 Fatır/ 35-5 15 TA 5, s. 6. 16 Attar, Tezkiret-ül Evliya, s. 484. 17 TA 4, s. 238. 18 TA 4, s. 137. 19 TA 3, s. 138. 20 TA2, s. 29 21 Nefsin Terbiyesi, s. 220. 22 TA 1, s. 623 TA2, 58 24 TA2, 58 25 TA 5, s. 105-106. 26 Özel Sohbetler, s. 157 27 TA 2, s. 13. 28 TA 4, s. 119 29 Ta 2, s. 160. 30 TA1, s. 4. 31 Nefsin Terbiyesi, s. 201. 32 TA 1, s. 5 33 TA 1, s. 6 34 Nefsin Terbiyesi, s.37. 35 TA 3, s. 57. 36 Özel Sohbetler, s. 71.37 Saff/ 61-4. 38 TA 5, 11739 A’raf, 70 40 TA 2, s. 17. 41 TA 3, s. 124. 42 TA 1, s. 177. 43 TA 5, s. 65. 44 TA 4, s. 215. 45 TA 2, s. 38. 46 TA 4, s. 56. 47 TA 4, s. 57. 48 TA 4, s. 57. 49 Cennet Yolları, s. 59. 50 Ta 5, s. 35. 51 Ta 2, s. 41. 52 TA 4, s. 126. 53 TA 2, s. 105. 54 TA 2, s. 186. 55 TA 2, s. 188. 56 TA 2, s. 188. 57 TA 2, s. 188. 58 TA 4, s. 158. 59 TA 2, s. 98 60 TA 4, s. 215. 61 TA 2, s. 44. 62 Zikrullahın Faydaları, 63 Nisa/ 4-71.64 Nisa/ 4-102. 65 TA 2, s. 82. 66 Ana Baba Hakları, s. 93. 67 Ana Baba Hakları, s. 25. 68 Ana Baba Hakları, s. 73. 69 TA 3, s. 95