[antivirüs]

Psikiyatrik Hastalıklar

Şizofreni
Şizofreni nedir ?
Şizofreni, insanın düşünce, duygu ve davranışlarında, kendisinin ve çevresindekilerin yaşantısını önemli ölçüde etkileyen bir takım değişikliklere yol açan bir rahatsızlıktır.
[SIZE=2]Sebebi nedir ?
Sebebi kesin olarak bilinmemekle birlikte kalıtımının, biyokimyasal, ruhsal, toplumsal, çevresel etmenlerin şizofreninin ortaya çıkışında rolü olduğu bilinmektedir. Kalıtımın rolü olmakla birlikte "şizofrenisi olan birinin çocuğu da kesinlikle şizofreni olacak" demek yanlıştır. Babada ya da annede şizofreni varsa çocukta olma oranı yaklaşık %10 dur, uzak akrabalarda şizofreni varsa bu ihtimal yirmide bire 'e kadar düşer.

Daha çok ne zaman ortaya çıkar ?
Şizofreni 15-35 yaşları arasında ortaya çıkar. 40 yaştan sonra nadiren rastlanır. Toplumda ortalama 100 kişiden birinde görülür.

Şizofreniyi nasıl fark ederiz ?
Şizofreni kendisini insanın dış görünümünde, konuşmasında, duygularını ifade etmesinde, düşünce ve davranışlarında yaptığı değişikliklerle belli eder.
Dış görünümünde ne gibi değişiklikler olur ?
Giyim kuşama özen, kendine bakım azalabilir, bazen yüz ifadesi donuklaşır, bazı kimselerde bariz bir farklılık olmayabilir.
Duygular değişir mi ?
Mimik ve jestlerde azalma, çevrede olup bitenlere karşı ilgisizlik görülebilir. Ancak bu; duyguların olmadığı anlamına gelmez, yalnızca duyguların dışa vurumun da sorun vardır.

Konuşma nasıldır ?
Bazen konuşmada bir dağınıklık görülmez, rahatlıkla diyalog kurulabilir. Bazılarında ise dağınık ve muğlaktır. Yer yer kopmalar görülebilir, belirli bir mantık örgüsünü izlemez, anlam bütünlüğü kurulmayabilir.
[SIZE=2]Davranışlarda ne gibi değişiklikler olur ?
Yalnız yaşamaya, toplumsal yaşantıdan çekilmeye doğru bir eğilim olabileceği gibi, yakınlarına bağımlılıkta artma da olabilir. Dışarıdan bir bakışta anlamsız ve amaçsız gibi görünen davranışlar bulunabilir. Devamlı bir noktaya bakma, kıpırdamadan, konuşmadan uzun süre durma, işbirliğine girmeme görülebilir.

Özellikle rahatsızlığın alevlendiği dönemlerde, günlük alışkanlıklarını yerine getirmeme (banyo, tıraş, v.s.) gözlenebilir.

Kimi zaman kendisine ya da başkalarına yönelik saldırgan davranışlar olabilirse de, can güvenliğine yönelik saldırganlık oranı normal kabul edilenlerden fazla değildir.

Şizofrenide düşünce nasıldır ?
Bazıları takip edildiklerini, öldürüleceklerini, insanların kendileriyle uğraştıklarını düşünerek dışarı çıkmaktan korkabilir, eve kapanabilirler, zehirleneceklerini düşünerek yemek yemeği, ilaç içmeyi reddedebilirler.

Bir kısmı düşüncelerinin çalındığını, okunduğunu, kendileriyle ilgili (televizyon-gazeteden) yayın yapıldığını, yüzlerinin veya vücutlarının değiştiğini ve onların kendilerine ait olmadığını ifade edebilirler. Bazıları olağanüstü yetenekleri olduğunu söyleyebilirler.
Emreden, hakaret eden, davranışlar, hakkında yorum yaparak yönlendiren hayali sesler duyduklarını iddia edebilirler. Bu seslere yanıt vererek kendi kendileriyle konuşabilirler. Uyanıkken gözlerinin önüne çeşitli görüntüler geldiğini ifade edebilirler. Bu belirtiler sıklıkla rahatsızlığın alevlenme dönemlerinde görülür.

Şizofreni nasıl tedavi edilir ?
Hekim danışmanlığında, uzun süre düzenli olarak ilaç tedavisi sürdürülmelidir.


İlaç hemen etki eder mi ?
İlaçların düzenli kullanımda beklenen etkiyi sağlaması için 2-3 haftalık bir süreye ihtiyaç vardır.
İlaçla tedavide amaç nedir ?
İlaçla tedavi, rahatsızlığı tamamen iyileştirmemekle birlikte, belirtileri yatıştırmakta, kişinin çevreyle ilişkilerini düzeltmekte, sık hastane yatışlarının önüne geçmektedir.
İlaçlar her gün düzenli olarak ağızdan alınabileceği gibi 2-4 haftada bir kalçadan yapılan iğnelerle de benzer etki sağlanabilir.
Şizofreninin gidişatı nasıldır ?
Şizofreninin 2/3 'sinde rahatsızlık, kısa süreli alevlenmelerle düzelme dönemleri arasındaki tekrarlar halinde görülmektedir. Yani, bugün için alevlenme dönemlerindeki kısa süreli yatışlar dışında, artık çoğunlukla ayaktan tedavi uygulaması geçerlik kazanmıştır.

Tedavi görenlerin 1/5'inde zaman içinde belirtilerin tamamen kaybolduğu saptansa da, bu düzelme, rahatsızlık öncesi işlevsizlik düzeyine dönmeyi çoğu zaman sağlamamaktadır.
Ailenin tavrı nasıl olmalıdır ?
Açık ve net bir ilişki kurmak gereklidir. Genelde şizofrenisi olan insanlarda en iyi geçinenlerin, onlara en doğal davrananlar olduğu bilinmektedir.

Çok fazla istekte bulunmadan , düşüncelerini değiştirmek için onları sürekli ikna etmeye çalışmadan, topluca yapılan misafir ağılama, yemek yeme gibi faaliyetlere sürekli olarak katılmaya zorlamadan, yalnız kalma isteklerine saygı duyarak davranmak gerekir. Olumsuz aile tutumuna maruz bırakılan hastaların ilaçlarını düzenli kullansalar bile sık sık rahatsızlandıkları görülmektedir.