Adiyat Süresi İniş(Nüzul) Sebebi Rivayetleri
Adiyat Süresi Nüzul Sebebi
Sûre-i celîle İbn Mes'ûd, Atâ, İkrime, el-Hasen ve Câbir kavlinde mekkîdir Enes, kendisinden gelen rivayetlerin birinde İbn Abbâs, Mâlik, Katâde ve Mukatil de medenî olduğunu söylemişlerdir[1]
İbn Merduye (veya Merdeveyh)in İbn Abbas (ra)dan yaptığı tahrîce göre, İbn Abbas (ra) şöyle demiştir; “ve'l-âdiyat sûresi Mekke'de inmiştir”[2]
Allâme Zemahşerî'ye göre, Asr Sûresi'nden sonra inmiştir[3]
1 "And olsun Allah yolunda koştukça koşanlara;
2 And olsun kıvılcımlar saçanlara;
3 Sabah sabah akına çıkanlara;
4 Ve tozu dumana katanlara;
5 Düşman topluluğunun içine dalanlara ki:
Bu surenin nüzul sebebi ile ilgili rivayetler:
1- Mukatil dedi ki:
"Rasulullah (sav); Kinane Oğulları'ndan bir kabileye bir seriyye gönderdi Seriyyenin başına el-Münzir b Amr el-Ensarî'yi komutan tayin etmişti Onlardan bir müddet haber gelmedi Bunun üzerine münafıklar dediler ki;
"Onların hepsi öldürüldüler”
Yahudiler ve münafıklar Rasûlullah (sa)'ın ashabından birisini gördüklerinde ona işaretle aralarında fısıldaşmaya başladılar O mü'min de zannederdi ki seriyyeye katılan yakınlarının başına bir şey geldi; babası veya kardeşi veya amcası öldürüldü ve buna üzülürdü Allah Teala seriyyeden haber verdi ve bu âyetleri indirdi"[4]
2- Abdulğafir b Muhammed el-Farisî, Ahmed b Muhammed el-Bestî'den, o Muhammed b Mekkî'den, o İshak b İbrahim'den, o Ahmed b Abde'den, o Hafs b Cemi'den, o Silmak'tan, o İkrime'den, o da İbn Abbas'tan bize şu haberi verdi:
"Rasulullah (sav) atlı bir grup gönderdi de onlardan bir ay geçtiği halde bir ha*ber gelmedi Bunun üzerine Adiyat: 100/1 âyeti indi Yani burun delikleriyle soluyarak koşan atlara yemin ederim demektir [5]
"Eshebet" kelimesinin manası: "Em’antu fi’s-sehab" demektir O da "geniş arazi" manasınadır "Sehab"ın çoğuludur"[6]
6 İnsan gerçekten Rabbine karşı pek nankördür
7 Doğrusu kendisi de bunların hepsine şahiddir
8 Gerçekten mala de pek düşkündür
İbn Abbâs'tan rivayete göre bu âyet-i kerimeler Kurt ibn Abdullah ibn Amr ibn Nevfel el-Kuraşî hakkında nazil olmuşlardır[7]
[1] İbnu'l-Cevzî, age IX,206; Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/965; Tefsîr-i Kurtubî: 20/153; Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6950
[2] Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6950
[3] Tefslrü'l-Keşşaf: 4/786; Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6950; Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/965
[4] Darekutni, Bezzar, İbn Merdeveyh Mürsel hadistir İmam Ebu’l-Hasen Ali bin Ahmed el-Vahidi, Esbâb-ı Nüzul, İhtar Yayıncılık: 389 İbnul-Cevzî, age IX,207 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/965; Abdulfettah El- Kâdi, Esbab-ı Nüzul, Fecr Yayınevi: 474
[5] Senedi zayıftır Heysemi; Mecmau'z-Zevaid: 7/142 İmam Ebu’l-Hasen Ali bin Ahmed el-Vahidi, Esbâb-ı Nüzul, İhtar Yayıncılık: 389 Hâkim Ibnu Ebî Hatim, Bezzâr; İmam Celaleddin es-Suyuti, Lubabu’n-Nukul Fi Esbabi’n-Nuzul, Fatih Yayınevi: 2/726; Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/965 Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/604
[6] İmam Ebu’l-Hasen Ali bin Ahmed el-Vahidi, Esbâb-ı Nüzul, İhtar Yayıncılık: 389
[7] Alûsî, age XXX,2i8 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/965