Tekasür Süresi İniş(Nüzul) Sebebi Rivayetleri
TEKÂSÛR SÛRESİ
Müfessirlerin hepsine göre, sûrenin tamamı Mekke'de inmiştir An*cak Buharî bunun Medine'de indiğine dair bir rivayet nakletmiştir İbn Merduye'nin İbn Abbas (ra)dan yaptığı rivayete göre, İbn Abbas şöyle de*miştir: “Bu sûre Mekke'de inmiştir”[1]
Allâme Zemahşerî'ye göre, Tekâsür Sûresi Kevser Sûresi'nden sonra inmiştir[2]
Suyûtî ise İbn Ebî Hatim'in Ebu Büreyde'den rivayetle verdiği bir habere dayanarak sûrenin medenî oluşunu tercih etmiştir Biraz sonra geleceği üzere bu habere göre çokluklarıyla ve kabirlerdeki ölmüş büyükleriyle böbürlenip iftihar edenler Ensardan iki kabiledir[3]
1-2 "Çoğunluk olmak iddianız sizi o kadar meşgul etti kî, mezar*ları ziyaretle oradakileri de sayacak kadar oldunuz"
Bu Surenin nüzul sebebi ile ilgili rivayetler:
1- Mukatil ve Kelbî şöyle dedi:
"Bu sûre Kureyş'ten iki kabile hakkında indi, Abdi Menaf ve Sehm Oğullan Bu iki kabile arasında anlaşmazlık, münakaşa vardı, Hangisinde efendi ve şerefliler çok diye her iki tarafın efendilerini ve şereflilerini saydılar Abd-i Menaf Oğulları:
"Biz efendiler bakımından daha çoğuz ve güç bakımından daha güçlü*yüz, sayı bakımından daha fazlayız" dediler Sehm Oğulları da aynı şeyleri söylediler Fakat Abd-i Menaf Oğulları daha fazla geldiler Sonra dediler ki:
"Ölülerimizi de saya*lım" Nihayet ölüleri ziyaret ettiler ve ölülerini saydılar Bu sefer de Sehm Oğulları fazla geldiler Çünkü onlar Cahiliyye Devri'nde sayı bakımından daha çok idiler," Bu âyet de bu sebepten dolayı indirildi[4]
Bu rivayete göre sûre mekkîdir[5]
2- Katade şöyle dedi:
"Bu sûre Yahudiler hakkında inmiştir Yahudiler dedi ki:
"Biz falan oğullarından daha fazlayız Falan oğulları da falan oğullarından daha çoktur" Böylece onları bu çoklukla ilgili iddialaşma, ölünceye kadar meşgul etti ve ölünceye ka*dar sapıtlıktaki bu halleri de devam etti[6]
3- İbni Ebi Hatim, İbni Büreyde'den "Sizi çoklukla böbürleniş oyaladı" aye*ti (1 ayet) hakkında rivayet etti ve dedi ki:
“Bu sure Ensar kabilelerinden ikisi hakkında inmiştir Beni Harise ve Beni Haris Çoklukla övünüp böbürlendiler Birisi:
“Sizde falan oğlu falan gibisi var mı?” dedi Diğerleri de aynısını söy*lediler Önce yaşayanlar hakkında konuştular Sonra da:
“Haydi kabirlere gi*delim,” dediler İki gruptan birisi kabirlere işaret ederek
“sizde şu falan ve şu falan gibi var mı?” dedi Diğeri de aynısını yaptı Allah Tealâ: "Sizi çoklukla bö*bürleniş oyaladı, nihayet kabirleri ziyaret ettiniz" ayetlerini indirdi [7]
Buna göre Sûre Medine-i Münevvere'de nazil olmuştur[8]
4- Ali'den (ra):İbnu Cerîr anlattı:
“Biz, Tekasür: 102/1-3 ayetleri indirilinceye kadar, kabir azabından şüphe ederdik Ayetler kabir azabı hakkında indirildi” [9]
5- Ahmet, Müslim, Tirmizi ve Nesai, Abdullah b eş-Şihhir'den şöyle de*diğini rivayet etti: Rasulullah (sa)'ın yanına vardım Şöyle diyordu:
"Sizi çoklukla böbürleniş oyaladı" Ademoğlu malım malım, der Senin yiyip tü*kettiğin, giyip eskittiğin veya sadaka verip elinden çıkardığından başka malın var mı ki?" [10]
6- Müslim, Sahih'inde Ebu Hureyre(ra)'den rivayet etti Rasulullah (sa) buyurdu ki:
"Kul malım malım der Halbuki onun malından üç şeyi vardır: Yiyip tükettiği, giyip eskitiği veya sadaka verip elinden çıkardığı Bunun dışındaki gidicidir, insanlara terkedilecektir" [11]
Esbabı Nuzul / Abdulvahid Metin
______________________
[1] Şevkani, Fethü’l-kadir: 5/478; Tefsir-i Kurtubi: 20/168 Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6971
[2] Tefsiru’l-Keşşaf: 4/791 Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6971
[3] Alûsî, age XXX,223 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/967
[4] Mürsel hadistir İmam Ebu’l-Hasen Ali bin Ahmed el-Vahidi, Esbâb-ı Nüzul, İhtar Yayıncılık: 390; Alûsî, age XXX,223; Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/967
[5] Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/967
[6] Mürsel hadistir İmam Ebu’l-Hasen Ali bin Ahmed el-Vahidi, Esbâb-ı Nüzul, İhtar Yayıncılık: 390; Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/967; Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6973
[7] Suyûtî, Lübâbun-Nukûl, II,199204; İmam Celaleddin es-Suyuti, Lubabu’n-Nukul Fi Esbabi’n-Nuzul, Fatih Yayınevi: 2/726-727; Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/967; İbn Kesir, Tefsir, IV, 544-545; Abdulfettah El- Kâdi, Esbab-ı Nüzul, Fecr Yayınevi: 475-476; Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6973 Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/612
[8] Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/967
[9] İmam Celaleddin es-Suyuti, Lubabu’n-Nukul Fi Esbabi’n-Nuzul, Fatih Yayınevi: 2/727; Abdulfettah El- Kâdi, Esbab-ı Nüzul, Fecr Yayınevi: 476 Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/614
[10] Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/614
[11] Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/614