FEDAİLU’L-KUR’AN
FEDAİLU’L-KUR’AN
Kur’an’ın faziletine ait haberleri iki kısımda mütalaa edebiliriz:
1) Kur’an’ın bütününün faziletine ait hadisler:
a) Osman’dan (r.a.) Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“Sizin en hayırlınız (muhakkak ki en faziletliniz) Kur’an’ı öğrenen ve öğreteninizdir.”[417]
b) Ebu Musa el-Eş’ari’den (r.a.) Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“Kur’an okuyan mü’minin meseli, kokusu güzel, tadı güzel, portakal meyvesi gibidir. Kur’an okumayan mü’minin meseli de, kokusu olmayan fakat tatlı olan hurma gibidir. Kur’an okuyan münafıkın meseli ise, kokusu güzel, fakat tadı acı olan reyhane gibidir. Kur’an okumayan münafıkın meseli de, güzel kokusu olmayan ve tadı da acı olan Ebu Cehil karpuzu gibidir.”[418]
c) Aişe’den (r.a.) Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“Kur’an’ı okumakta mahir olan, kerim muti elçilerle beraberdir. Kur’an’ı hafız olmayarak ve kendisine ağır geldiği halde okuyan ve bu suretle okumakta zorluk çeken kimse için de iki ecir vardır. (Kur’an okuma ve zorluk ecri)”[419]
d) İbn Abbas’dan (r.a.) Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“İçinde (ezberinde) Kur’an’dan bir şey bulunmayan kimse, harab olmuş bir ev gibidir.”[420]
2) Bazı muayyen sure ve ayetlerin faziletlerine ait hadisler:
a) Said b. Mualla’dan (r.a.) Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“Ey Eba Said, sen bu mescidden çıkmadan, sana muhakkak bir sure öğreteceğim ki bu sure Kur’an’daki surelerin en büyüğüdür.” dedi. Elimi tuttu. Mescitten çıkmayı murat ettiğimiz zaman:
“Ey Allah’ın Rasulü, bana Kur’an’dan en büyük sureyi öğreteceğinizi söylememiş miydiniz?” dedim. Cevaben:
“O sure elhamdulillahi rabbilalemin’dir ki, tekrar olunan yedi ayet ve bana ihsan olunan Kur’an’ı azim’dir.” buyurdu.[421]
b) Rasulullah (s.a.v.) ihlas suresi hakkında şöyle buyurdu:
“Nefsim elinde tutan Allah’a yemin ederim ki, o, Kur’an’ın üçte birine denktir.”[422]
c) Rasulullah (s.a.v.) geceleri Bakara suresinin sonundan iki ayet okuyan kimseye: “O iki ayet kâfi gelir.” buyurdu.[423]
Kur’anın her suresinin fazileti hakkında zikredilen rivayetler Ubeyy b. Ka’b’a dayanır ki, bunların pek çoğu mevzudur. Vahidi, Sa’lebi, Zemahşeri gibi meşhur müfessirler eserlerinde bu mevzu haberlere geniş yer vermişlerdir. Bu haberleri uyduranların çoğu, bunları hangi sebeplerden dolayı va’zettiklerini itiraf etmek mecburiyetinde kalmışlardır. Mesela: Ebu İsma Nuh b. Ebi Meryem’e (173/789) “Sure sure Kur’an’ın faziletlerini bildiren İbn Abbas-İkrime tarikiyle gelen haberler sana nereden ulaştı?” diye sorulduğunda “Ben insanların Kur’an’dan yüz çevirip, Ebu Hanife fıkhı ve Muhammed b. İshak’ın Megazisi ile meşgul olduklarını gördüm ve sevap ümit ederek şu hadisleri uydurdum.” şeklinde itirafta bulunmuştur.[424] İbn Hibban Tarihu’d-Duafa adlı eserinin mukaddimesinde, İbn Mehdevi’den naklen Meysere b. Abdi Rabbih’e “Bu hadisleri nereden aldın?” diye sorduklarında “İnsanları onlara rağbet ettirmek için” va’zetmiş olduğunu söylemiştir.[425]
İbn Hibban, Ebu Davud, Darekutni ve Ebu Hatim gibi zevat, Meysere’nin Kur’an surelerinin faziletleri hakkında hadisler uydurduğunu söyler.[426]