[Belgin]

Allah tealanın, gözle görüleceği hususunda üç görüş zikredilmektedir:
Birinci görüşe göre: Allah tealayi gözler dünyada görmeyecek âhirette görecektir Daha sonra da zikredileceği gibi Hz Aişe: "Gözler onu göremez o ise bütün gözleri görür" (En'am 103) âyetini delil göstererek bu görüşü beyan etmiştir Mesruk diyor ki:

"Ben, Aişe (ranha) ya dedim ki: "Ey anneciğim, Muhammed (sav) rabbini gördü mü?" Aişe şöyle dedi: "Söylediğin söz tüylerimi ürpertti Sen şu üç şeyi bilmez misin ki, kim bunların meydana geldiğini sana söylerse yalan söylemiştir Kim sana "Muhammed (sav) rabbini gördü" derse şüphesiz ki o yalan söylemiştir" Hz Aişe bu sözlerden sonra şu âyetleri okudu

"Gözler onu görmez o ise bütün gözleri görür1

"Allah bir insanla ancak vahiyle veya perde arkasından konuşur Yahut bir elçi gönderir de izniyle ona dilediğini vahyeder2

Hz Aişe sözlerine devamla şöyle buyurdu: "Yine kim sana yarın ne olacağını bildiğini söylerse şüphesiz ki o yalan söylemiş olur" Sonra şu âyeti okudu: "Hiçbir kimse yarın ne kazanacağını bilmez3

Yine kim sana: "Resulullah bir şey gizledi" derse şüphesiz ki o yalan söylemiştir" demiş ve şu âyeti okumuştur: "Ey Peygamber, rabbinden sana idirileni tebliğ et Eğer yapmazsan Allahın peygamberliğini tebliğ etmemiş olursun Allah seni insanlardan korur Şüphesiz ki Allah, kâfiler toluluğunu hidayete erdirmez4

Hz Aişe sözlerine devamla şöyle demiştir: "Resulullah rabbini görmedi Fakat o, Cebrail (as)ı kendi asli suretinde iki kere gördü5

İkinci görüşe göre: Allah teala hem dünyada hem de âhirette görülecektir Allah tealayı dünyada görme Hz Muhammed (sav) için gerçekleşmiştir Ancak Resulullahın, Allah tealayı görmesi bizzat gözüyle mi yoksa kalbiyle mi gerçekleştiği meselesi ihtilaf konusu olmuşsa da kalbiyle bir veya iki defa gördüğü görüşü tercih edilmiştir Abdullah b Abbas, Ebu Salih, Süddi, İkrime bu görüştedirler

İkrime diyor ki:
"Abdullah b Abbas dedi ki: "Muhammed rabbini gördü ben de ona dedim ki: "Allah "Gözler onu göremez o ise bütün gözleri görür6 buyurmamış mıdır? Abdullah b Abbas ise şöyle cevap verdi: "Vay senin haline, bu durum, Allahın, nuruyla göründüğü zamandır Görülen onun nurudur Allahın nuru Muhammed'e iki kere gösterildi 7

Abdullah b Şekik diyor ki:
"Ben, Ebu Zer'e dedim ki: "Şayet Resulullahın zamanına yetişmiş olsaydım ben ona bir şey sorardım" Ebu Zer: "Ondan neyi sorardın?" dedi Abdullah da: "Ey Allanın Resulü, sen rabbini gördün mü?" diye sorardım" dedi Ebu Zer dedi ki: "Ben onu sordum o da: "Ben nur olarak gördüm" dedi8

Müslim'de de şu rivayetler vardır

1 Ata tarikiyle gelen bir rivayette İbnü Abbas: "Peygamber onu kalbi ile gördü" dedi

2 Ebu'l- Âliye tarikiyle gelen bir rivayette de İbnü Abbas'ın şöyle dediği nakledilir: "Andolsun ki onu bir kere daha gördü"

Diğer bir rivayette: "O nurdur o bana nasıl gösterilecek9 diye cevap verdiği bildirilmektedir Yani, benim, onun zatını görmeme nuru engel oldu

Görüldüğü gibi bu rivayetler, Resulullahın dünyada iken Allahı kalb gözüyle gördüğünü beyan etmektedirler

Şa'bî diyor ki:
"Abdullah b Abbas Arafat'ta Kâ'b ile karşılaştı ve ondan bazı şeyler sordu Bunun üzerine Kâ'b "Allahu Ekber" diye seslendi Öyle ki yankısı dağlardan geldi Bunun üzerine Abdullah b Abbas dedi ki: "Biz, Haşimioğullarıyız" Kâ'b ise "Allah, görünmesiyle konuşmasını Muhammed ile Musa arasında taksim etti - Musa ile iki kere konuştu Muhammed de onu iki kere gördü 10 dedi

Üçüncü görüşe göre ise: Allah teala ne dünyada ne de âhirette görülecektir Bu görüş Mutezile'ye aittir Allah tealanın âhirette görüleceğini beyen eden sağlam nasslara ters düşmaktedir Bu sebeple nazar-ı itibara alınacak bir görüş değildir Allah tealanın âhirette görüleceğini beyan eden âyetlerden bazısı" şunlardır: "O gün rablerine bakan pırıl pırıl parlayan yüzlerde vardır 11

Hayır! Hayır! Bu, cezasız kalmayacak Onlar, o gün Rab’lerini görmekten mahrum kalacaklardır 12

Şu sahabiler de Allah tealanın, âhirette görüleceğini beyan eden sahih hadisler rivayet etmişlerdir Bunlar Ebu Said el-Hudrî, Ebu Hureyre, Enas b Mâlik, Süheyb-i Rûmî ve Bilal-i Habeşî (ranhüm)dür 13

1- En'am Suresi, âyet: 103
2- Şuanı Suresi, fıycl: 51
3- Lokman Suresi, âyet: 34
4- Muide Suresi, âyet: 67
5- Buharı, K Tefsir el-Kur'an sure 53, bab:l
6- En'am Suresi, âyel: 103
7- Tirmizî, KTcfsir el-Kur'art, Sure: 53, bah: 7, Hadis no: 3279
8- Müslim, Kel-İman, bab: 292, Hadis no: 178
9- Müslim, Kd-îman, bab: 292, Hadis no: 178/Tirmizî,KTcfsİrcl Kurıan, Surc3, IIadis no: 3282
10- Tirmızı, K Tefsir cl-kKur'nn sure 53 Hadis No 3278
11- Kıyamet suresi ayet, 22-23
12- Mulaffifiıı suresi, ayet- 15
13- Ebu Cafer Muhammed b Cerir et-Taberi, Taberi Tefsiri, Hisar Yayınevi: 8/32-36

Taberi Tefsiri