Riyakarlık Sorgulamamız Gereken Bir Kavram.
Cehennem ve cehennemliler, Riyakar insanlardan rahatsız olacaktırlar.
Allah’ın karşısında Riya ediyorlar ve Allah’ı çok az anıyorlar.
Acaba Şimdiye kadar cennetlik veya cehennemlik olduğunuzu düşündünüz mü? Sizi bilmiyorum ama ben cennetlik olduğumu düşünüyorum.
Gerçekten şimdiye kadar bunu düşündünüz mü? Birçoğumuz cennetlik olduğunu düşünüyor.
Ahiret’e gittiğimizde ise yaptığımız iyi işlerin yarısı veya daha fazlasının kara defterde görünce çok şaşıracağız, işte o zaman niyetlerimizin biraz sorunlu olduğunu anlayacağız. Örneğin cemaat namazına katılırken Allah rızası için katıldığımızı zannederken aslında farkında olmadan başka şeyler için katılıyormuşuz. Tabi sorun bununla da bitmiyor, bir de bakacaksınız ki bir başkası için namaz kıldığınızdan dolayı sol elinizdeki o kara defterin üzerine bir de şirk damgası vurmuşlar. Allah’a şirk mi koştun diyeceklerdir, sonra da Peygamberin bu hadisini hatırlatacaklardır: Riya, küçük şirktir ve Yüce Allah şöyle buyuruyor: Gidin de kimin için ibadet ettiyseniz, karşılığını da ondan alın.
Şimdiye kadar niyetlerinizi incelediniz mi? Birinci veya ikinci bakışta Allah için olduğunu zannedebilirsiniz ama biraz daha derine indiğinizde aslında bir iyilik veya ibadetten hemen önce aklından geçenlerin şöyle olduğunu göreceksiniz: “Bu iyi işi yapayım da, sevap kazanmış olurum, aynı zamanda milletin de gözüne girerim”. İşte bunun adı riya’dır.
Riya’nın büyük günahlardan olduğunu biliyor muydun? Riya’nın ne demek olduğunu daha iyi anlamak için Kuran’a da bir göz atalım. Yüce Allah, Nisa suresinin 142 ve 143. ayetlerinde şöyle buyuruyor:
142. Münafıklar, Allah'ı aldatmaya çalışırlar. Allah da onların bu çabalarını başlarına geçirir. Onlar, namaza kalktıkları zaman tembel tembel kalkarlar, insanlara gösteriş yaparlar ve Allah'ı pek az anarlar.143. Onlar küfür ile iman arasında bocalayıp dururlar. Ne bunlara (müminlere) ne de şunlara (kafirlere) bağlanırlar.
Riya ibadetlerin geçersiz olmasına, hatta sevap yerine günah yazılmasına sebep oluyor. Riya çok çirkin ve ağır bir günahtır, bunun boyutlarını anlamak için Resulullah’ın bu hadis’i çok anlamlıdır: Cehennem ve cehennem ehli, Riyakar insanlardan rahatsız olacaklardır, “nasıl rahatsız olacaklardır” sorulduğunda ise şöyle buyurdular: Onların üzerindeki ateşin sıcaklığından rahatsız olacaktırlar.
Riyakarların özellikleri:
Peki, Riyakar olup olmadığımızdan nasıl emin olabiliriz? Bunun cevabını hadislerden almak mümkün.
Peygamber efendimiz (sav) şöyle buyuruyor:Riyakâr kişinin özellikleri şunlardır:
1- Birilerinin yanında olduğu zaman ilahi işler yapmaya çalışır ama yalnız olduğunda çok pasif davranır 2- bütün yaptığı iyiliklerde insanlardan teşekkür ve övgü bekler 3- insanların gözünde iyi görünmek ister.
Kuran ve diğer hadislere baktığımızda ise riyakâr insanlar için aşağıdaki özellikleri söyleyebiliriz:
1- Riyakâr insanlar, ikiyüzlü ve münafık kişilerdirler.
2- Riyakâr insanlar, diğer insanların gözü önündeyken ibadetlerini kusursuz yapmaya çalışırlar ama yalnızken bu konuda çok pasif davranıyorlar.
3- Riyakâr insanlar, iyi bir iş yaptıklarında veya birisine bir iyilik yaptıklarında mutlaka insanların övgü ve teşekkürlerini duymak isterler, insanların övgüleri onların daha çok hayır işler yapmasına yol açarken insanların teşekkür etmemesi onları iyi işlerden alı koyar.
4- Riyakâr insanlar, yalancı, düzenbaz kişilerdirler, yaptıkları iyiliklerden ötürü insanlara minnet koyar insanların elindekine göz dikerler, Allah’a tevekkül etmez, görünürde Allah’ı anıyor gibi görünürler ama aslında kalplerinde çok az Allah’ı anarlar.
5- Riyakâr insanlar, bencil, kibirli, midesine düşkün rahatlığı seven insanlardırlar.
Riyakârlık, gösteriş için ibadet yapmaktır, Riyakârlık aynen cüzam hastalığı gibi insanın amellerini çürütüyor ve içini boşaltıyor, Riyakârlık aynen rüzgârın esintisiyle yerinden kopan köksüz, kukla bir ağaç gibidir.
İmam Sadık (as) şöyle buyuruyor: Riya’nın her türlüsü, şirktir. Allah için amel edenlerin mükâfatı Allaha’dır, insanlar için amel edenlerin mükâfatı ise insanlaradır.
Birtakım hadislerde ise yapılan iyiliklerin daha sonra söylenmesinin aslında riya gibi o iyiliği yok ettiğini anlıyoruz.
İnsanın en büyük erdemi Allah’a karşı iyi bir kul olabilmek olmalıdır, ancak bu şekilde saadet ve mutluluğa ulaşılır, Allah için ibadet ederken niyetimize Allah dışında herhangi birisini sokarsak işte burada ona ortak koşmuş oluruz, yani şirk’e bulaşmış oluruz ve bu amel hiçbir zaman Allah katında kabul edilmez.
(Alıntı)