[Emekdar Üye]

Haccın hikmet ve faydaları

Bütün ibadetler Allah’ın emri olduğu için yapılır ve haram olan şeyler de Allah’ın yasakları olduğu için terk edilir. Zaten ibadetlerin özü sayılan ihlas kavramı içinde, sadece, yapılan ibadetlerin yalnız Allah için yapılması değil, yapılmayıp terk edilen amellerin de yine sadece Allah rızası için terk edilmesi de vardır.
Allah, verdiği emir ve yasakladığı nehiylerdeki hikmetlerin bir kısmını bildirmiş, bazılarına dair hikmetleri ise açıklamamıştır. Akıl ve düşünce ile bazı hikmetlerin mevcudiyeti tespit edilebilir. Hac ile ilgili olanlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz: İslam dinine bağlı müminler aynı gaye ve aynı inançla hac ibadeti vesilesiyle bir araya gelirler. Kazanılan manevi haz ve zevkle, eskiden mevcut olan kötü huy ve alışkanlıklar terk edilir ve Allah’ın emirlerine daha sıkı sarılma şevki gelir. Dünyanın dört bucağında bulunan Müslümanlar tanışır, sevişir, birbirine yardım imkanı arar, İslam’ın güzelliklerinden herkesin istifade etmesi ve noksanlıkların giderilmesi için çalışırlar. Hacda cihad sevabı vardır. Çünkü orada hem sefer hali, hem nefisle mücadele, hem de eziyet ve yorgunluklara tahammül söz konusudur. İslâm dininin zuhur edip bütün dünyaya yayıldığı, mücadelesinin verildiği, uğruna canların feda edildiği mukaddes beldeleri, muhterem ve muazzez İslâm kahramanlarının mezarlarını ziyaret etmekle hacıların gönlünde İslâm’ı bütünüyle yaşama, ona hizmet etmek aşk ve şevki uyanır. Ayaklar yalın, başlar açık olarak bütün hacıların beyaz örtülere bürünmesi âdeta Mahşer gününü hatırlatır. Böylece kalbler yumuşar, bakışlar başkalaşır, insanların Allah’ın huzurunda bulunacakları hali andırır ve o dehşet günü için bir ibret vesilesi olur. Duygular heyecana gelerek mânevi bayram yapılır. Yolculuk esnasında karşılaşılan zorluklar ve mahrumiyetler insana nimetlerin kıymetini ve bunlara şükretmeyi öğretir. Mal ve mülkünden uzak kalmak, akraba ve dosttan ayrı düşmek, istirahat imkânı bulamamak, insana muhtaçlarla fakirlerin sıkıntılarını hatırlatır ve böylece onlara şefkat elinin uzanmasına vesile olur. Hac ibâdetinin bu gibi mânevî ve ruhî fayda ve hikmetleri yanı sıra maddî ve ictimai bâzı faydaları vardır. Şöyle ki: Hac, İslâm âleminin senede bir defa imzalanan umumî bir kongresi hükmündedir. Hac mevsiminde İslâm ülkeleri iç ve dış meselelerinde kaynaşma imkânı bulurlar. Bu tanışıp kaynaşma ile; kültür, fen ve san’at alışverişinde bulunma imkânı elde ederler. Âyet–i kerimede Allah (cc) “Menfaatlerini görmek ve elde etmeyi” de zikrederek (Hac, 27), Müslümanları yılda bir defa bir araya geldikleri hac mevsiminde ibâdet vazifelerini ifanın yanı sıra ticarî münasebetlerini de geliştirmeye teşvik etmiştir. Buhârî’nin rivayet ettiğine göre, Müslümanlar hac mevsiminde ticaretten çekinir, bu hâlin hâlis niyetlerini ve sâfi ubûdiyetlerini bulandırmasından korkarlardı. Bunun üzerine Allah: “Rabbinizden lütûf ve refah istemenizde bir günah yoktur” (el–Bakara, 2/198) âyetini indirerek bu anlayışın doğru olmadığını bildirmiştir.