Çocuklar bazen neden okula gitmek istemez?

[su damlası]

Çocuklar bazen neden okula gitmek istemez?

Okullların başladığı ilk gün çok heyecanlıdır özellikle birinci sınıfa başlayan minikler için. Annelerinin, babalarının ellerine sıkı sıkı yapışmış meraklı gözlerle etrafı inceleyen ya da başı önünde sessizce önüne bakan çocuklardır onlar. Hepsinin kalbi pırpır atmaktadır. Kimileri yuva-ana okuluna gitmiş olmanın verdiği alışkanlıkla daha rahattırlar, annesinin elinden kurtulup akranlarıyla oynamaya başlamışlardır bile...


İlk zilin çalmasıyla sınıfa girildikten sonra, öğretmeni, arkadaşını dikkatle süzenler, bir şeyler anlatmak için yerinde duramayanlar arasında birkaç çocuğun da sınıfa girmek istemediğine, annesini bir türlü bıkamadığına, ağladığına tanık oluruz. Okulun ilk günlerinde ağlayan miniklerimiz günler içinde uyum sağlayıp rahatlayabilirler. Ancak bazıları için bu süreç daha da sancılı olur. Her sabah karın ağrısı, bulantı gibi şikayetlerle okula gitmek istemezler, “Evde kalabilirsin” denildiği anda iyileşir ve tekrar okula gönderme girişiminde bulunduğunuzda tekrar hastalanıverirler.


Sıklıkla okula ilk başlayan çocuklarda karşılaşılan bu durum, daha sonraki günlerde, aylarda ve hatta yıllarda da karşımıza çıkabilir. O güne kadar okula gitmekle ilgili sıkıntısı olmayan çocuğunuz okula gitmemek için bahaneler uydurmaya başlayabilir, geceleri uyumakta güçlük yaşayabilir, ders başarısında gerilemeler olur. Bazıları doğrudan okula gitmek istemediğini söyler, bazı çocuklar ise sürekli bahane üretirler.


BU ÇOCUKLARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
Okulun ilk günlerinde okula gitmek istememenin en önemli nedeni; anneden ayrılmakla ilgili endişelerdir. O güne kadar güvenli, korunaklı bir ortamda büyümüş olan çocuğunuz bilmediği bir ortama gitmek, yanınızdan ayrılmak istemeyebilir. İlk günlerde annenin yanında kalması, öğretmenin onu alıştırmaya çalışmasıyla okula ve arkadaşlarına uyum sağlayarak rahatlar. Bu durum normal sınırlar içinde değerlendirilebilir. Ancak günler geçtiği halde hala her evden çıkışında ağlamaya devam ediyor, okulda derslere, öğretmene ve arkadaşlarına hiç yaklaşmıyorsa, sürekli okula gitmemek için nedenler yaratıyorsa, gece uyuyamıyor, yemek yemiyorsa ve karın ağrısı, bulantı gibi şikayetleri sık dile getiriyorsa okul korkusundan söz etmek gerekir. Bu çocukların aile yapısına baktığımızda birkaç ortak özellik görüyoruz:
- Bu çocuklar aşırı koruyup kollanmış,
- Her davranışları için anne babadan onay bekliyorlar,
- Her istedikleri yapılmış, hiç sınır konmamış, hayır denmemiş,
- Uslu, uyumlu ve anneye aşırı bağımlılar.


NEDEN OKULA GİTMEK İSTEMİYOR?
Okula bir süre normal gidip sonradan gitmek istemeyen ve giderek okul korkusu geliştiren çocuklarda genellikle aile içi bir sorun veya öğretmen veya arkadaşlarla ilişkili bir sorun görmekteyiz. Yeni bir kardeşin doğumu, ev ortamında sürekli kavgaların yaşanıyor olması, ev değiştirme, aileden birinin hastalanması veya ölümü çocuklarda okula gitmeme korkusunu başlatabilir. Öğretmenin rekabetçi ve anlayışsız tutumları, çocukları birbiriyle karşılaştırması veya yapılan hiçbir şeyi beğenmemesi, derste çocuklara yönelik küçük düşürücü, alay eder tarzda konuşması, çocuklara farklı muameleler yapması, şiddet uygulaması da çocukların okula gitme isteğini söndürür. Hatta çocukta ciddi davranış değişikliklerine bile yol açabilir. Okul arkadaşlarının alay etmesi, aralarına almak istememeleri de okula gitmek istememe nedeni olabilir.


Sonradan okul korkusu geliştiren çocuklar, genelde uslu, uyumlu, aşırı onay bekleyen, başarı kaygısı yoğun ve ailesine aşırı bağımlı çocuklardır.


BÖYLE BİR DURUMLA KARŞILAŞMAMAK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
- Okul başlamadan önce çocuğu okula gideceği, orada neler yapacağı anlatılabilir.
- Okul başlamadan kısa süre önce gideceği okula uğranarak sınıfı gösterilebilir, olanak varsa öğretmeniyle tanıştırılabilir ve tüm okul gezdirilebilir.
- Aile içi konuşmalarda öğretmen caydırıcı-cezalandırıcı unsur olarak gösterilmemelidir.
- Okul alışverişine birlikte çıkılabilir ve bu alışverişten keyif alması sağlanabilir.
- İlk gün okula birlikte gidilebilir ve çok huzursuz oluyorsa birkaç gün eşlik edilebilir.


OKUL KORKUSU GELİŞMİŞ ÇOCUKLARA NASIL YAKLAŞILMALI?
- Öncelikle çocuğun korkularına anlayışla yaklaşalım, ciddiye alalım ve anlattıklarını ciddiyetle dinleyelim.
- Onu suçlamayalım, konuşmamızda ona değer verdiğimizi hissettirelim.”Naz yapıyorsun” “Şımarıklık yapma” tarzı yaklaşmayalım.
- “Okula gidecek misin?” diye sormak yerine “Okula gitme zamanı geldi”, İhtiyacın olduğun anlarda yanında olacağım” şeklinde yaklaşalım.
- Okula gitmediğinde evde oyun oynamasına, TV izlemesine izin vermeyelim. Bazen okul formasını giydirip evde oturtmak bile yararlı olabilir.
- Çocuklarımızın yerine her şeyi yapmayalım, onlara gerekli becerileri kazanmaları ve sorumluluk almaları için fırsat yaratalım.
- Sorunlarını onun yerine halletmeye çalışmayalım. Sorun çözme becerisi kazanmış çocuklar kendilerine daha fazla güvenirler ve daha az uyum sorunu yaşarlar.
- Her gün aynı kararlılıkla okula götürmeye devam edelim. Ne kadar uzun süre evde kalırsa, okula uyum sağlaması da o kadar zor olur.
- Sabahları mutlaka kahvaltı hazırlayıp, kahvaltı etmesini sağlayalım.
- Akşam yatış saatlerini bir düzene oturtalım.
- Okulun ilk günlerinde yanında kalınabilir, giderek azalan saatlerde yanında olmak güven duygusunu arttıracaktır.
- Öğretmenin çocuğu sınıf ortamına almak için aktif çaba harcaması, anlayışlı olması, sınıf dışında da arkadaş ilişkileriyle ilgilenmesi çok işe yarar.
- Öğretmen-okul idaresi ile sıkı diyalog içinde olmak da çok önemlidir.
- Çocuğun yanında öğretmenini eleştirmeyelim.
- Tüm yaşamının okul-başarı olmasına izin vermeyelim.


Gayretli bir işbirliği, anlayışlı, sevecen ama bir o kadar da kararlı ve net bir tutumla çocuklarımız okula alışacak ve olabildiğince severek eğitim hayatlarını tamamlayacaklardır.
"Alıntı"

[EyMeN&TaLhA]

okula uyum süreci

Okul sürecine girildiğinde ailelere düşen, öncelikle çocuğun yanında sürekli bu konuyu konuşmamak. Çünkü çocuk zaten okulu yeterince düşünüyor. “Artık büyüdün, sorumlulukların var ağlamanı beklemiyorum.” tarzı yaklaşımlardan da uzak durmak ...gerekiyor. Anne-baba her zaman doğal davranıp evladına net bilgiler vermeli. Çocuk ancak bu şekilde kendini rahat ve güvende hissediyor.

Kayıt için okula giderken çocuğunuzu da götürün. Onun hoşuna gidebilecek tatlı, dondurma türü bir şey yemesine izin verin ve olası can sıkıcı durumlarda sakin davranın.

Çocuğun okul ve orada çalışanlarla bağdaştırabileceği herhangi olumsuz bir duygu yaşamasına izin vermeyin.

Okula kayıt sistem üzerinden otomatik olarak yapıldıysa okul açılmadan çocuğunuzla okulu ziyaret edin ve bahçesinde oyun oynayarak onda iyi duyguların oluşmasına yardımcı olun.

Çocuğa “Okula gitmek istiyor musun?” diye bir soru sormak onu okula gitmeme ihtimaline odaklayabilir. Okulu belli bir yaşa gelince doğal olarak yapılan bir aktivite şeklinde anlatın.

Endişeli olduğunu çocuğun yanında başkalarına anlatmayın ve bu durumu kendi aranızda da çok gündeme getirmeyin.

Çocuğun daha rahat aidiyet kurması için okul alışverişini birlikte yapın

alıntıdır..

[EyMeN&TaLhA]

Davranış Bilimleri Enstitüsü Çocuk ve Genç Bölümü uzmanlarına 30 önemli

'ilk gün' sorusu yönelttik, yanıtları sizin için derledik .

1 - Pazartesi okulun ilk günü ve çocuğun pazar akşamı erken uyuması gerekiyor. Doğru mu?
...
Çocuğu erkenden yatırmak kendisini stres altında hissetmesine, ebeveynleriyle gerginlik yaşamasına, uyuyamadığı için ertesi günü tedirgin geçirmesine ve okulla ilgili olumsuz düşünceler oluşmasına neden olabilir.

2- Bir gün öncesinden çocuğu okul bahçesine götürmek, sınıfını gezdirmek iyi gelir mi?

Çocuk kaygılıysa okulu daha önceden görmesi, öğretmeniyle tanışması adaptasyon sağlar tabii ki ama 'yapabilecek misin acaba' yaklaşımı onu endişelendirebilir.

3- İşin en zor tarafı okul kurallarını aktarmak. Nasıl anlatmalı?

Önce yuvaya gitmişse kurallar tanıdık gelir. Gitmeyen içinse okulun evden daha farklı olduğu, oranın da kendine göre kuralları bulunduğunu korkutucu olmadan hatırlatmakta yarar var.

4- Öğretmen kavramını ona nasıl anlatmalı?

Öğretmenin sınıf içindeki rolünü anlatın ama onu kızgın, otoriter, vs. şekilde tanımlamayın.

5- Peki okul için yola çıktık ve o anda okula gitmekten vazgeçti...

Olabilir, okulda yaşayacağı şeyleri tam bilmediği için korkabilir. Doğru ve yeterli bilgi verin. Sıkıntılar devam ediyorsa uzmandan yardım alın.

6- Pazartesi sabahı onu kaçta uyandırmalı?

Bundan sonra her zaman kalkacağı saatte uyandırın. Birlikte kahvaltı yapın, giyinme, diş fırçalama gibi öz bakım becerilerini yerine getirebilecek zaman bırakın. Acele etmeden rahat ve huzurlu hazırlanması okuldaki performansına da katkı sağlar.

7- Özel bir kahvaltı mı hazırlamalı?

Sıradan bir gün gibi davranmaya çalışsanız da sıradan olmadığı ortada. Bir gece önceden kahvaltıda ne yemek istediğini sorabilirsiniz.

8- İşin zor taraflarından biri de kıyafet. Kim giydirecek?

Gelişim basamaklarında çocuklar önce soyunmayı sonra da giyinmeyi öğrenir. Çocuğunun artık tek başına giyinmeye başlaması gerekir.

9- İlk okul gününde yanında biri olmalı mı?

Anne-baba veya yanında kendinden yaşça büyük bir başka çocukla okula gidebilir. Ayrılık aşamasını acıklı bir vedaya dönüştürmeyin, duygusallıktan kaçının.

10- Okulun formasını giymek istemiyor. Ne yapacağız?

Okulla sokak kıyafetinin farklı olduğunu anlatın ama zorlamayın. Eğer çocuğunuz yine ısrarlıysa, "Bu konuyu öğretmenine danışabilirsin" diyerek kararın size ait olmadığını vurgulamanız iyi olur.

11- En sevdiği oyuncağından ayrılamıyor, yanında götürmek istiyorsa?

Okul izin verirse sorun yok. Eğer izin vermiyorsa, oyuncakla birlikte onun okuldan çıkmasını bekleyeceğinizi söyleyebilirsiniz.

12- Kız çocuğu küpeli ve ojeli okula gitmekte ısrar ederse?

Evdeki gibi okulun da kuralları olduğunu hatırlatın.

13- Evdeki zorlukları atlatıp okula gittik. İlk olarak ne yapacağız?

Okulun çevresinde kısa bir tur atın. Sonra diğer çocuklar nerede, ne yapıyorlarsa onların yanına gitmesini destekleyin.

14- Ve ders zili çaldı. Dışarda mı beklemeli, ona eşlik mi etmeli?

Çocuktan çocuğa değişebilir. Israrcı olursa ona kendini güvende hissettirmek için 'sadece ilk gün' dışarıda bekleyeceğinizi söyleyip onu sınıfa gönderin.

15- Okul önündeki nöbet ne kadar olmalı?

Süre belirtin ve net olun. 'İlk gün' veya 'sadece öğlene' kadar gibi net ifadeler kullanın. 'Sen alışana kadar' gibi muğlâk ifadeler çocuğun alışmasını zorlaştırır.

16- Kuralı yıktı, çocukla birlikte sınıfa girdik. Nerede bekleyeceğiz?

Bu uygun değil. Madem girdiniz, onun sizi görebileceği bir yerde durun. Her ders biraz daha geriye gidin. Kademeli olarak çocuğunuzdan ayrılmayı sağlayın.

17- Hayalleri yıkıldı. Arkadaşlarıyla aynı sınıfa verilmemiş.

Okul açılmadan arkadaşlarıyla aynı sınıfta olmayabileceğini açıkça söyleyin. Yeni arkadaşlarla tanışacağını, teneffüslerde hem onlarla hem de eskiden tanıdıklarıyla oynayabileceğini anlatın.

18- Sınıfa girdi ve hiç tanıdığı yok. Yardım istiyor. Ne yapacağız?

Önce siz rahat olun. İlk anlarda zorlanır. Zamanla yeni arkadaşlarıyla kaynaşır. Cesareti siz verin.

19- Kapı ve pencere aralıklarından onu izlemek de yanlış mı?

Çocuk artık okulun denetim ve gözetiminde. Öğretmenden böyle bir talep gelmeden müdahale etmek onun otoritesini sarsabilir, çocuğu da küçük düşürebilir.

20- İlk gün arkadaşına vurdu ya da itti...

Kavga, vurma gibi olaylarda okul yönetimi size bildirmedikçe aktif bir rol izlemeyin. Çocuk sorunu aktarırsa objektif yorum yapın.

21- Bir arkadaşı ona vurdu ya da bir şey fırlattı. Ne yapacağız?

Kendini koruması ve vuranı engellemesi gerektiğini hatırlatın. Vuranın elini tutmasını, bu durumun onu üzdüğünü söylemesini isteyin. Ya da o ortamdan uzaklaşarak durumu öğretmeniyle paylaşıp yardım almasını telkin edin. Müdahaleniz çocuğunun problem çözme becerisinin gelişimini engeller.

22- İlk gün bir türlü sınıfa ısınamadı. Sürekli ağlıyor, sınıftan ayrılmak istiyor...

O, sakinleşene kadar kalabilirsiniz. Ayrılık kaygısı yaşayan bir çocuksa, kaygı düzeyine göre önce sınıfta, sonra kapıda, bahçede, okul girişinde, evde olmak üzere aşamalı olarak ayrılarak onun alışmasına yardımcı olun.

23- Büyük güne talihsizlikle başladık. Mesela hastalandı...

İlaç mutlaka bir yetişkin gözetiminde çocuğa verilmeli. Bu nedenle, öğretmeninden, okulun reviri varsa, hemşiresinden yardım isteyin.

24- Hiperaktivite problemi var. Bunu paylaşmalı mıyız?

Akademik yaşamını engelleyebilecek bu sorunu önce öğretmeniyle paylaşın. Beklentiler, uygulanan yöntemler, alınan yardımlar konusunda bilgi verin.

25- Bir türlü geçmeyen tiki var. Arkadaşları tarafından alay konusu olmaması için öğretmenle işbirliği yapılmalı mı?

Öğretmenin çocuğun özgüvenini geliştiren, kaygısını azaltan yaklaşımları yardımcı olur. Öğretmen alay edilmesine izin vermemeli.

26- Alerjisi varsa bu durumda kime bilgi vermek gerekiyor?

Sınıf öğretmeni, varsa okul hemşiresine. Acil durumda yapılacakları yazılı da verin.

27- Yemek konusunda mızmızsa, beslenme çantası mı yapmalı, yoksa okuldaki yemeğe mi alıştırmalı?

Gıda alerjisi yoksa okulda yemesine izin verin. Farklı beslenmeyle okula giderse arkadaşlarından izole olabilir. Uyumu ve eşitliği bozan davranışlardan kaçının. Ayrıca evde yemeyen birçok çocuk, okulda rahat yemek yiyerek ailesini şaşırtabilir.

28- İlk gün bekledik. Sonra da bu bekleyişe devam mı?

Okula ve öğretmenine güven duymaya başlayana kadar birkaç hafta okulda bekleyin. Hâlâ alışamadıysa profesyonel destek alın.

29- Ve gün bitti. Onu okuldan aldık. Okulla ilgili sorular sormalı mıyız?

Sorgulamayan bir tavır sergileyin. Çocuğunuzla sohbet etmeye başlarsanız o zaten okulda yaptıklarını paylaşır. Paylaşmıyorsa onun da özel bir hayatı olmaya başladığını kabul etseniz iyi olur.

30- "Öğretmenini sevdin mi" diye merak ediyorsak? "Sevmedim!" derse B planınız var mı? Yok! Hoşlanmadığı ilk durumda, "Öğretmenimi sevmiyorum" diyebilmesine yol açmayın.

alıntıdır

[EyMeN&TaLhA]

ÇOCUKLARINIZA ''BUGÜN OKUL NASIL GEÇTİ'' DİYE SORMADAN OKULUN NASIL GEÇTİĞİNİ ANLAMANIN 25 YOLU



Bu yıl çocuklarımdan biri dördüncü, diğeri ise birinci sınıfa gitmeye başladı. Ve ben kendimi her gün onlara aynı soruyu sorarken buluyorum: “Bugün okul nasıl geçti?” Ama maalesef onlardan sürekli aynı cevapları alıyorum, üstelik bana aslında hiçbir şey anlatmayan cevaplar: “İyi” ya da “güzel”.

Ama ben çok daha fazlasını bilmek istiyorum!!

Ya da en azından ‘tam’ bir cümle duymak istiyorum. Geçen gece oturup okulla ilgili sorabileceğim farklı ve ilgi çekici sorulardan oluşan bir liste yaptım. Sorularım mükemmel değil, ama en azından onlara uzun cümleler şeklinde cevaplar alabiliyorum. Hatta bazı sorular çok ilginç sohbetlere dönüşebiliyor. Bazen de çok eğlenceli cevaplara. Ama en önemlisi bu sorular, çocuklarımın okul hakkında ne düşündüğünün ve hissettiğinin içyüzünü anlamama yardım ediyor.

1. Bugün okulda olan en iyi şey neydi? (Bugün okulda olan en kötü şey neydi? )

2. Bugün seni güldüren bir şeyi anlatsana.

3. Eğer seçme şansın olsaydı, sınıfta kimin yanında oturmak isterdin? (Kimin yanında oturmak istemezdin? Neden?)

4. Okuldaki en harika yer neresi?

5. Bugün duyduğun en tuhaf kelime hangisiydi? (ya da birinin anlattığı en tuhaf şey)

6. Bu akşam öğretmenini arasam, senin hakkında bana neler anlatır?

7. Bugün herhangi birine nasıl bir yardımın dokunmuştur sence?

8. Bugün herhangi birinin sana nasıl bir yardımı dokundu?

9. Bugün öğrendiğin bir şeyi anlatsana.

10.Bugün en çok ne zaman mutlu oldun?

11. Bugün en çok ne zaman sıkıldın?

12. Eğer sınıfına bir uzay gemisi inseydi ve uzaylılar birini ışınlasalardı, kimi almalarını isterdin?

13. Teneffüste daha önce hiç oynamadığın birisiyle oyun oynasaydın, o kişi kim olurdu?

14. Bugün olan iyi bir şey anlatsana.

15. Bugün öğretmen en çok hangi kelimeyi kullandı?

16. Sence okulda neyi daha çok öğrenmelisin/yapmalısın?

17. Sence okulda neyi daha az öğrenmelisin/yapmalısın?

18. Sence sınıfta kime karşı daha iyi davranabilirsin?

19. Teneffüste en çok nerede oynuyorsun?

20. Sınıfınızdaki en komik kişi kim? Neden komik sence?

21. Öğle yemeğinin en sevdiğin yemeği hangisiydi?

22. Eğer yarınki öğretmen sen olsaydın, neler yapardın?

23. Sınıfta okula ara vermeye ihtiyaç duyan biri var mı sence?

24. Eğer sınıfta herhangi biriyle yerini değiştirebilecek olsaydın, kiminle pazarlık yapardın? Neden?

25. Bugün okulda kalemini kullandığın üç farklı zamanı anlatır mısın?

*****

Şimdiye kadar en güzel cevapları 12, 15 ve 21′inci sorulardan aldım. “Uzaylı” olana benzeyen sorular, çocuklara, sınıfta kimi istemediklerini söylemenin tehdit edici olmayan bir yolunu sunuyor. Böylece size “neden” diye sorabildiğiniz bir sohbetin kapısını açıyor. Bu konuşmalar daha önce hiç bilmediğiniz konuların açılmasını sağlıyor.

Aldığımız cevaplar bazen gerçekten çok şaşırtıcı oluyor. 3′üncü soruyu sorduğumda çocuklarımdan birinin, sınıfta artık en iyi arkadaşlarından biriyle oturmak istemediğini keşfettim. Bunu kötü niyetinden ya da karşı tarafı üzmek istediğinden değil, başka insanlarla da bir şeyler yapabilme olanağı kazanmak için istiyordu.

Çocuklarım büyüdükçe, onlarla ilişkimi koruyabilmek için sürekli daha fazla çalışmak ve emek vermek zorunda olduğumu biliyorum. Ama bildiğim bir şey daha var: Buna kesinlikle değer!

Çeviri: Demet Sunar

[GÖKCEN_AZRA]

"Bir çocuk için bir ülke çalışmalıdır ki,
bir çocuk bir ülke kursun.."
Nureddin YILDIZ

[su damlası]

Sorgulamayan bir tavır sergileyin. Çocuğunuzla sohbet etmeye başlarsanız o zaten okulda yaptıklarını paylaşır. Paylaşmıyorsa onun da özel bir hayatı olmaya başladığını kabul etseniz iyi olur.