MEDİNEWEB KPSS "TÜRKİYEDE YERLEŞMELER"

[mehmet akif2]

MEDİNEWEB KPSS "TÜRKİYEDE YERLEŞMELER"

TÜRKİYEDE YERLEŞMELER

[mehmet akif2]

Türkiye’de Kır Yerleşmeleri

Kırsal yerleşme dokularını belirleyen en önemli faktör yer şekilleri ve su kaynaklarının dağılımıdır.

Bu yerleşmelerin başlıca özellikleri ; Nüfuslarının az olması,

Çoğunlukla tarım ve hayvancılığın temel geçim kaynağı olması,

Doğum oranlarının fazla olması,

İş bölümünün belirgenleşmemiş olmasıdır.



Türkiye’de köy altı yerleşmelerinin özellikleri şunlardır:

Genellikle küçük ve az nüfusludurlar.

Su kaynaklarına yakındırlar.

Genellikle geçici yerleşmedir.

Genellikle dağınık dokulu yapıya sahiptirler.

Ekonomik etkinlikleri tarım ve hayvancılığa dayalıdır.

[mehmet akif2]

Yayla,çiftlik,mezra,kom,oba,ağıl,divan,dam,dalyan, mahalle başlıca türleridir.

Köy altı yerleşmelerinin başlıca kuruluş nedenleri ise ;

Kalabalık aile fertlerinin bir arada yaşamalarından kaynaklanan çeşitli sorunlardan kurtulma isteği

Tarım arazilerinin birbirinden uzak parçalar halinde bulunması

Hayvancılıkla uğraşan aileler için hayvanlara barınak ve otlak teminidir.

[mehmet akif2]

Kom

Temel faaliyeti hayvancılıktır.doğu Anadolu Bölgesinde yaygındır.



Yayla

Ülkemizde en yaygın köy altı yerleşmesidir.

Temel ekonomik faaliyeti hayvancılıktır.

Yazları serin ve yağışlı olan yörelerimizin yüksek kesimlerinde gür çayırlara bağlı olarak gelişmiştir.

En fazla Karadeniz,Akdeniz ve Doğu Anadolu Bölgelerinde görülür.

Yaylaya çıkma faaliyeti bazen turizm amacıyla olabilmektedir.

Bu durum yayla turizminin oluşmasını sağlamıştır.

Ayder Yaylası turizm faaliyetine yönelik yaylalarımız arasında yer alır.

[mehmet akif2]

Mezra

En fazla Doğu Anadolu Bölgesinde görülür,Bununla birlikte Güney Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde de bu tür yerleşmelere rastlanır.

Temel faaliyet olarak tarım ve hayvancılık yapılır.

Mezralardan bazıları zamanla sürekli yerleşmeler haline gelmiştir.

Tunceli,mezra iken zamanla büyüyerek kent yerleşmesi haline gelmiştir.

[mehmet akif2]

Ağıl,Dam,Oba

Küçükbaş hayvanların gecelemesi için yapılmış olan,etrafı çit ya da taş duvarla çevrili yerleşmelere ağıl denir.

Doğu Anadolu’da yaygındır.



Küçük çaplı tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin yapıldığı yerleşmeler damlardır.

Ege bölgesi ile Göller yöresinde yaygındır.



Obalarda temel amaç hayvancılıktır.

Ege, Toroslar ile Doğu ve Orta Karadeniz’de bu tür yerleşmelere rastlanır.

[mehmet akif2]

Çİftlik

Bir ya da birkaç ev ile tarım arazisinden oluşur.

Bu yerleşmelerin kurulumu için düz ve geniş arazi varlığına ihtiyaç vardır.

Marmara,İç Anadolu, Ege ve Akdeniz en yaygın olduğu bölgedir.

Tarım ve Hayvancılık faaliyetleri birlikte yürütülebildiği gibi yalnızca tarıma yönelik küçük çaplı çiftliklerde bulunur.

[mehmet akif2]

Divan

Karadeniz Bölgesi’nde yaygındır.

Ekonomisi genellikle tarıma dayalıdır.

Bir kaç mahalle şeklinde olan bu yerleşmeler toplu ya da dağınık olabilmektedir.




Dalyan

Temel faaliyeti balıkçılıktır.

Özellikle Kıyı Ege de körfezlerin karaya doğru sokulmuş kesimlerinde yer alan yerleşmelerdir.



not: Balık avında, deniz veya ırmaklarda ağlarla kurulan büyük ve sabit tuzaklara «dalyan» denir.

Kurulduğu sulara ve yakalanacak balıklara göre birçok çeşidi vardır.


engin hoca videoda bunu şöyle tarif etmişti inşallah anlaşılır anlatabilirim

kültür balıkçılığı çiftlikde kendi imkanlarıyla balık yetiştirme(satmak için) işi ama dalyan denizin kıyısında bir bölümü alıp ağ kurarak balık yetiştirip satma yeridir yani doğal ortam ama tedbiri alarak ağ kurulmuş

[mehmet akif2]


TÜRKİYE'DE MESKEN TİPLERİ

Mesken, en küçük yerleşim birimidir.

Kır yerleşmelerindeki evlerin yapısında genellikle çevre faktörleri etkili olur.

Mesken Tiplerini Etkiyen Faktörler


1. Fiziki Faktörler:

* İklim (yağış, sıcaklık)

* Jeolojik ve topoğrafik yapı

* Bitki örtüsü




2. Beşeri Faktörler:

* Gelenek, görenek, kültür özellikleri

* Ekonomik durum

* Ekonomik faaliyetin türü

[mehmet akif2]

Ahşap meskenler:

Ahşap meskenler, orman kenarı yerle*şim birimlerinde yaygındır.

Özellikle Karadeniz Bölgesi'nde ahşabın meskenlerde kullanım oranı daha fazladır.




Kerpiç meskenler:

Bu tür meskenler, ormandan uzak ve ev yapımı için elverişli taşlardan mahrum olan yörelerde yapıl*maktadır.

Kerpiç evler genellikle İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'da görülür.