Yeterlilik Sınavı soru cevap çalışmaları

[Medine-web]

Yeterlilik Sınavı soru cevap çalışmaları

Talmud: sözlü tevratın yazıya geçirilmiş şekli olan mişna üzerine yapılmış tefsir ve yorumlardır.
· işari tefsir:tasavvufi tefsir.
· Telfik, değişik mezheplerin görüşlerinden faydalanmak.
· tevratın bölümleri. tekvin,huruç,tevrat,sayılar ve tesniyedir.
· ulul azm peygamberler: Hz. nuh,ibrahim,musa,isa ve muhammed.
· ilk vahiy katipliğini mekkede abdullah b. sad, medine de zeyd b. sabit yaptı. başlıca vahiy katipleri: 4 halife, muaviye, amr b. el As, muaz b. cebel, übey b. kab, muğire b. şube, şurahbil b. hasene,halid b. velid....
· yemini lağv: bir şeyin öyle olduğu zannedilerek ya da ağız alışkanlığıyla yapılan yeminlerdir. keffaret gerekmez.
· yemini ğamus: yalan yere, bile bile yapılan yemin.
· yemini münakid. mümkün olan ve geleceğe yönelik bir şeyi yapmak veya yapmamak üzere yapılan yemindir. bu yeminin keffareti 10 fakiri doyurmak veya giydirmek veya köle azat etmektir. buna gücü yetmeyen kimse 3 gün peşpeşe oruç tutar.
· zelle.peygamber hataları.
· Zıhar: erkeğin eşine onu kendine haram kılmak için sen bana anamın sırtı gibisin demesidir.keffareti: köle azat etmesi, buna gücü yetmezse 60 gün peşpeşe oruç tutması, buna da gücü yetmezse 60 fakiri doyurmaktır.
· Zati sıfatlar: 1) Vücud:Var olmak 2) Kıdem:Başlangıcı olmamak 3) beka:Sonu olmamak 4) Muhalefetün lil havadis: Sonradan olanlara benzememek 5) vahdaniyyet: Bir olması, eşi ve benzeri olmaması 6) Kıyam bi nefsihi: Varlığı kendinden olmak
· Subuti sıfatlar: 1) Hayat 2)semi 3)Basar 4)İrade 5)ilim 6)kudret, 7)kelam 8)tekvin:yaratmak.
· Zebur: yazılı şey ve kitap manasına gelir.
· İrhas:peygamber olacak şahsın peygamber olmadan önce gösterdiği olağanüstü şeyler.
· meunet: yüce allahın veli olmayan bir kulunu içinde bulunduğu sıkıntıdan olağanüstü bir şekilde kurtarmasıdır.
· istidrac:kafir ve günahkarların isteklerine uygun olarak meydana gelen olağanüstü şeyler.
· İhanet: kafir ve günahkar kişiden isteğine aykırı bir şekilde meydana gelen olağanüstü hadiseler.
· Hissi mucize: duyu organıyla algılanabilen olağanüstü hadiseler.ayın yarılması gibi.
· mizan:ilahi terazi.
· araf: cennetle cehennem arasında bulunan yüksek kısımdır.
· Kader:Allahın ezelden ebede kadar olacak şeyleri bilip takdir etmesi, kaza ise bunların yeri ve zamanı gelince yaratılmasıdır.
· İcma: Hz.peygamberin vefatından sonraki herhangi bir devirde şeri bir meselenin hükmü konusunda müctehidlerin fikir birliği etmesidir. her müctehid aynı yönde kararlarını tek tek açıklarsa sarih icma olur; bazıları görüşlerini açıklar diğerleri sessiz kalır aksi bir görüş belirtmezse bu sukuti icma olur.
· Kıyas: Kitap ve sünnette hükmü bulunmayan fıkhi meseleye, aralarındaki illet birliği sebebiyle naslarda düzenlenmiş meselenin hükmünü vermek.
· Kıyasın rukunleri: 1)Asl:hükmü nas tarafından belirlenmiş fıkhi olay, 2) Fer: hükmü belirlenmemiş olay, 3) Aslın hükmü; asl hakkında sabit olan ve kıyas yoluyla fer e uygulanacak hüküm. 4) İllet: Asla ait olan hükmün konmasına esas teşkil eden özellik
· istihsan: müctehidin bir meselede özel bir delil sebebiyle o meselenin benzerlerinde verdiği hükümden vazgeçip başka bir çözümü benimsemesi. genelde hanefi ve malikiler kullanır.
· İstislah(Mesalihi mürsele) : daha çok malikiler kullanır.
· istishab: daha önce varlığı bilinen durumun aksine delil bulunmadıkça varlığını koruduğuna hükmetmedir.
· seddi zerai: kötülüğe giden yolların kapatılması. maliki ve hanbeliler sık kullanır.
· rey: sözlükte şahsi görüş, kanaat. ıstılahta ise, hakkında açık bir nas bulunmayan fıkhi bir meselede müctehidin belli metodlar uygulayarak ulaştığı şahsi görüştür.
· İctihad sözlükte,zor ve meşakkatli bir işi gerçekleştirme uğrunda kişinin olanca gayreti göstermesi, ıstılahta fakihin şeri ameli bir meselenin hükmünü ilgili delillerden çıkarmak için olanca gayreti sarfetmesidir.
· Vazi hüküm:İki durum arasında Şariin kurduğu bağ. sebeb, şart ve mani şeklinde üçe ayrılır. 1) Sebeb:Şariin varlığını hükmün varlığı yokluğunu da hükmün yokluğu için alamet kıldığı durumdur. (Rukun: birşeyin varlığı kendi varlığına bağlı olan ve onun yapısından bir parça teşkil eden şey.) 2) Şart: Bir hukuki sonucun varlığı kendi varlığına bağlı olan ancak kendisinin varlığı onun varlığını zaruri kılmayan ve onun yapısından bir parça teşkil etmeyen fiil veya vasıftır. 3) Mani: Varlığı sebebe hüküm bağlanamaması veya sebebin gerçekleşememesi sonucunu doğuran durumdur.
· Müfsid: Başlanmış bir ibadeti bozan veya bir hukuki işlemi sakatlayan eksikliktir.
· Teklifi Hüküm: Şariin mükelleften bir fiili yapmasını veya yapmamasını istemesi veya onu yapıp yapmamada serbest bırakmasıdır. Farz,vacip,mendup,mubah,tenzihen mekruh,tahrimen mekruh,haram şeklinde yediye ayrılır.
· Farz:Allahın mükelleften yapılmasını kesin ve bağlayıcı bir tarzda istediği fiil; vacip ise kati değil zanni bir delille yapılmasınıkesin olarak istediği fiildir. Mendup, Yapılması teşvik edilen yapılması kesin olmayan bir tarzda istenen fiildir. Mendubun içine sünnet ve müstehab girer. ( Sünneti müeeked: peygamberin devamlı yaptığı nadiren terkettiğ;Sünneti ğayrı müekked: bazen yapıp bazen terkettiği sünnettir. Zevaid: İnsan olması sebebiyle yaptığı, dini anlamı olmayan sünnetlerdir.) ( Müstehab: Peygamberin bazen yapıp bazen terkettiği, alimlerin ve salih kulların öteden beri yaptıkları ve tavsiye ettikleri fiil ve davranışlara denir.)
· Mübah: Yapıp yapmamakta serbest bırakılan fiiller./ Mekruh: Şariin yapılmamasını kesin ve bağlayıcı olmayan bir tarzda istediği fiildir. Tahrimen Mekruh: Bir şeyin yapılmamasını kesin ve bağlayıcı bir tarzda istemekle beraber bu talep haberi vahid gibi zanni bir delille gerçekleşmişse buna tahrimen mekruh denir.Yukarıdaki mekru tanımı aslında tenzihen mekruh için kullanılır. Haram ise Şariin bir fiilin yapılmasını kesin ve bağlayıcı bir ifade ile yasakladığı fiildir.
· Haram iki türlüdür.1) Haram liaynihi: Bizzat kendisindeki kötülük sebebiyle baştan haram olan fiildir. 2) Haram liğayrihi: Aslında meşru ve serbest olduğu halde haram kılınmasını gerekli kılan geçici durumla ilgili fiildir.
· Azimet: herhangi bir zarurete bağlı polmaksızın ilkten konmuş olan ve her mükellefe normal durumlarda ayrı ayrı hitab eden asli hükümdür. Ruhsat ise, herhangi bir zaruret sebebiyle azimetin hükmünün terkedilebilmesi durumudur.
· Mai müstamel: abdest,gusul gibi hükmi temizlikte kullanılmış sudur.
· eşek ve katırın artığı şüphelidir.bunlarla abdest almak zorunda kalırsak ayrıca teyemmüm yaparız.

[Medine-web]

Diğer üç mezhepte abdeste başlarken niyet farzdır.hanbelide besmele farzdır.tertib yani farzın ayette sayılan sıraya uygun yapılması şafi ve hanbelide farzdır. muvalat yani abdest işlemlerinin ara verilmeden yapılması maliki ve hanbelide farzdır. Caferiler ayağın yıkanması değil meshedilmesi farzdır der.
· Mestle 6 km yürünebilmeli ve topuktan aşağı kısmında üç ayak parmağı girecek delik yırtık bulunmamalıdır.
· Şafiler cünüpluk için şehvetle gelmeyi şart koşmaz.
· Gusulde delk yani ovalama ve muvalat yani ara vermeden yapma maikilere göre farzdır.
· teyemmümde niyet farzdır.
· Farzlara bağlı olmaksızın Allah rasulunun değişik zamanlarda nafile olarak kıldığı regaib namazlar gönüllü olarak kılındığı için tatavvu namazlar olarak da adlandırılır. Farzlara bağlı kıldıkları ise revatib adını alır.
· Hanefide isfar yani sabah namazını oralık aydınlandıktan sonra kılmak müstehaptır. sadece kurban bayramının ilk günü müzdelifede bulunan hacıların o günün sabah namazını tağliste yani fecri sadık doğar doğmaz karanlıkta kımak faziletlidir. diğerlerine göre her zaman tağliste kılmak daha iyidir.
· namazda tadili erkan vaciptir.ebu hanifeye göre huruç bi sunih yani namazdan kendi fiili ile çıkmak rukundür.
· ezan okunurken her cümle arasında biraz beklenir ve ikinci cümlede ses biraz yükseltilir. buna teressül veya irtisal denir.kamet ise duraklama yapılmaksızın seri okunur. buna hedir denir.
· Muhazatün nisa: kadınların erkeklerle aynı safta veya hizada bulunmasıdır.
· Tek başına namaz kılana münferid, imama uyarak kılana muktedi denir.
· Müdrik: Namazın tamamını imamla kılan kişi./ lahik: namaza imamla başlamış ama namaza ara vermek zorunda kalmış kişi./ Mesbuk ise imama namazın 1. rekatinin rukusundan sonra yetişen kişidir.
· Kefeni sünnet: Erkek için Kamis,izar ve lifafe;kadınlar için bunlarla birlikte baş ve göğüs örtüsüdür.
· kefeni kifayet:erkek için izar ve lifafe ve kadın için bir de başörtüsüdür.
· kefeni zaruret ise tek parça beze sarılmak.
· haram ayların perşembe cuma ve cumartesi günleri oruç tutmak ve zilhiccenin ilk dokuz günü oruç tutmakl tavsiye edilmiştir. Savmı davud ise bir güntutup bir gün yemektir.en faziletli oruçtur.
· ramazan bayramı 1. gün ve kurban bayramı günleri oruç tutmak haramdır.
· Nema: Zekatın şarlarından olan nema malın artıcı nitelikte olmasıdır. havelanül havl ise malın üzerinden bir kameri yıl geçmesidir.
· Nisab:Altında 20 miskal:85 gram; Gümüşte 200 dirhem:595 gram; hayvanlarda 5 deve;30 sığır ve 40 koyundur.
· Rikaz:yer altındai maden, define hazine gibi şeyler için kullanılır.
· zekat için hayvan saime olmalı yani senenin çoğunu meralarda otlayarak geçirmelidir.yemle beslenen hayvana ise malufe, ziraat nakliyat gibi işlerde kullanılan hayvana ise amile denir.
· devede 5ten 9a kadar 1 koyun, 10dan 14e kadar 2 koyun, 15ten 19a kadar 3 koyun gerekir. sığırda 30dan kırka kadar 2 yaşına basmış erkek veya dişi buzağı; 40tan 60a kadar 3 yaşına basmış erkek veya dişi buzağı gerekir. koyunda 40tan 120ye kadar 1 koyun, 121den 200e kadar 2 koyun, 200den 399 kadar 3 koyun gerekir.
· Fıtr sadakası ramazan bayramına kavuşan ve temel ihtiyaçları dışında belli bir miktar mala sahip müslümanın kendisi ve velayeti altındaki kişiler için verdiği bir sadakadır.
· haccın geçerlik şartları: 1) Hac niyetiyle ihrama girmek 2)özel mekan 3) özel zaman
· İhramın rukunleri: Niyet ve telbiyedir.
· Mikat yerleri: 1) Zulhuleyfe: Medine tarafından gelenlerin ihram yeri.mekkeye en uzak burasıdır.hz. peygamber veda haccında halen Ahbarı Ali denen bu yerde ihrama girmiştir.
· 2) Cuhfe: Mısır ve Suriyeden
· 3) zatuırk. ırak , 4) Karnulmenazil. necid ve kuveyt
· 5) yelemlem: yemen ve hindistan yönünden gelenlerin mikat yeridir.mekkeye en yakın mikat da budur.
· Haccın farzları ihram,arafat vakfesi ve ziyaret(ifaza) tavafıdır.
· haccın asli vacipleri. say, müzdelife vakfesi,şeytan taşlama, halk veya taksir(saçları kısaltma) ve veda (sader) tavafı olmak üzere 5tir.
· Remyi cimar:Şeytan taşlama işlemi.
· ilk tehallül: Cinsel ilişki dışında yasaklar kalkar. saçların traş edilmesiyle başlar. ikinci tehallülde ise cinsel ilişki dahil tüm yasaklar kalkar. ziyaret tavafının yapılmasıyla olur.
· Umrenin farzları ihram ve tavaftır.
· sahih ilmam: Umre ile hac arasında herhangi bir sebeble memlekete dönmek.
· Hedy:hac ve umre menasikiyle ilgili kesilen kurbana denir.Kurban bayramı dolayısıyla kesilene ise udhiyye denir.
· Cinayet:İhramlıyken harem bölgesinde yapılması yasak olan şeylerin yapılmasına denir.
· Kurban için koyu ve keçi 1 yaşını ama koyun gösterişli ise 6 aylık olabilir,sığır için 2 yaş ve deve için 5 yaş şartı aranır.
· kurban bayramın 3. günü akşama kadar kesilebilir,şafiye göre 4. gün de kesilebilir.
· Akika kurbanı hanefide mübahveya mendupken diğerlerinde sünnet, zahirilere göre vaciptir.
· Adam öldürme keffareti, mümin bir köle azad etmek buna gücü yetmezse 2 ay peş peşe oruç tutmaktır.
· hacda traş olma keffareti; 3 gün oruç veya 6 fakiri doyurmak yada bir koyun kurban etmektir.
· Rici talak: kocaya yeni bir nikaha ihtiyaç olmadan boşadığı karısına dönme imkanı veren boşama türüdür.
· Bain talak: kocaya boşadığı eşine ancak yeni bir nikahla dönme imkanı veren boşama şeklidir.
· Karşılıklı rıza ile boşanmaya muhalea veya hul denir.
· mahkemeye boşnma için başvurmaya tefrik denir.
· Lian: karısına zina etti deyip bunu ispat edemeyen karı kocanın karşılıklı lanetleşmesididr.
· İla: Kocanın 4 ay veya daha fazla karısına yaklaşmayacağına yemin etmesi, adamasıdır.
· Teokrasi: Din temelli devlet türü; Bizantinizm ise siyasal otoritenin dini otoritenin önüne geçmesi ve onu himayesine almasıdır.
· Ariyet: bir kimseye bedelsiz olarak belli bir süre kullanmak üzere bir malın verilmesi, türkçede bu akde iğreti sözleşmesi de denir.
· Karz: geri ödenmek üzere birine verilen mal, borç.
· Hibe: bir malın bedelsiz olarak başkasına temlikidir.
· havale. borcun bir kimsenin zimmetinden başka bir kimsenin zimmetine nakledilmesidir.
· Şüfa: Sahibine, satım akdine konu olan bir akarı, müşteriye mal olduğu bedel karşılığında mülkiyetine geçirme yetkisi vermedir.
· kefalet. Kefilin zimmetinin borçlunun zimmetine birleştirilmesidir.
· vedia: emanet mal.
· lukata:buluntu mal.
· Hisbe teşilatı: İslam toplumunda genel ahlakı ve kamu düzenini sağlardı. muhtesib denen görevliler vardı.
· diyanet dergisi 1962 de çıkmaya başladı.
· istilam:haceri esvedi selamlamak.

[Medine-web]

TECVİD KONULARI
· Lahn: Hata. 1) Lahnı celi: hemen herkesin anlayabileceği okuyuş hataları. 2) Lahnı hafi: ancak işin uzmanlarınca farkedilebilecek hatalar.
· sukun: harekesizlik demektir.alameti cezmdir. 1) sukunu lazım.durulduğunda ve geçildiğinde var olan sukuna denir. 2) sukunu arız: durulduğunda açığa çıkan geçildiğinde ortadan kalkan sukundur.
· Med, uzatmak demektir. Asli med,med harfinden ayrılmayan meddir ki buna tabii med de denir.Feri med ise, kendisinde asli meddin miktarını artıracak başka bir sebebin bulunduğu meddir ki buna mezid med de denir. kasr ise kısaltmak demektir.kelimenin herhangi bir harfini uzatmadan okumak demektir.
· Feri med, meddi muttasıl ve munfasıl olarak ikiye ayrılır: 1)Meddi muttasıl: harfi medden sonra sebebi medden hemze gelir ve bu ikisi aynı kelimede bulunursa meddi muttasıl olur. Mesela: Caaaae kelimesi.uzatılması vaciptir. En az bir elif daha uzatılmalıdır. 2)Meddi Munfasıl:Harfi medden sonra sebebi medden hemze gelir ve ikisi farklı kelimelerde bulunursa meddi munfasıl olur, uzatılması caizdir. mesela: Ya eyyühellezine kelimesi. 3) Meddi Lazım: Harfi medden sonra sebebi medden sukunu lazım gelirse meddi lazım olur ve 4 elif uzatılması vaciptir.mesela fatihada veledaallin. 4 kısma ayrılır. kelimede olur ve şeddeli olursa kelimei musakkal:veleddallin gibi. kelimede olur ve cezmli olura kelimei muhaffef: eelene leimesi gibi; harfte olur şeddeli olursa harfi musakkal: laaammim gibi.harfte olur cezm olursa harfi muhaffef: miiim gibi. 4) Meddi Arız: harfi medden sonra sebebi medden sukunu arız gelirse meddi arız olur ve 1ile 4 elif arası okumak mümkündür.mesela alemine kelimesinde durulursa. burada son harekeye göre çeşitli vecihler vardır.son hareke fetha ise 3 vecih caiz: tul,tevassut ve kasr; son hareke kesre ise 4 vecih caizdir: tul,tevassut,kasr ve revm. (Revm: sebebi med olan sukunun geldiği harfin harekesini gizli bir ses ile istemeye veya belirtmeye denir.): son hareke damme ise 7 vecih caizdir: tul,tevassut,kasr,revm,tul ile işmam, tevassut ile işmam ve kasr ile işmam.( İşmam: harfin ötre olan harekesine dudakları yumarak işaret etmektir.
· Meddi lin: Bir kelimede lin harfleri vav ve ye'den biri bulunur, hemen ardından da med sebeblerinden olan sukun bulunursa meddi lin olur. mesela fil suresinin sonları: vessayf diye durulduğunda...Meddi line sebeb olan sukun, lazım sukun ise meddi lini tul ( 4elif) ve tevassutla ( 2elif) okumak caizdir, kasrla okunmaz.. meddi line sebeb olan sukun, sukunu arız ise tul,tevassut ve Kasr (1 elif) ile okunabilir.
· İdğam: sakin bir harfi müteharrik bir harfe doğrudan veya çevirip katarak okumaktır.
· 1) İdğamı Misleyn: mahreç ve sıfatları aynı olan iki harften birincisi saki ikincisi harekeli olarak yan yana bulunursa olur. sakin be'nin harekeli be'ye, te nin te ye, cimin cime uğraması.... nun ile mim de gunnede yapılır.bunlarda idgamı misleyn maal gunne denir.
· 2) idgamı mütecaniseyn.Mahreçleri aynı sıfatları farklı harflerden birincisi sakin ikincisi harekeli gelirse olur. üç mahreçte sekiz harfte olur: a) Be ile MİM arasında, Kuranda tek misali var. ya buneyyerkeb meane şöyle okunur: ya buneyyerkemmeana. sakin be mime dönmüştür. b) ZI-Zel-Se( Peltek) arasında ve c) TI-DAL-TE arasında olur
· 3) İdgamı mütekaribeyn.mahreç ve sıfat bakımından birbirine yakınlığı bulunan şu harfler arasında meydana gelir: a) LAM-RA mesela bel rafeallahu şöyle okunur: berrafeallahu lam raya dönüştü. b) GAF-KEF arasında c) Sakin nun ve LAM-MİM-YE-VAV-RA arasında.bu çeşit ileride sakin nun ve tenvinde de karşımıza çıkacak.
· Sakin nun ve tenvine ait hükümler:
· 1) İhfa: lügatte gizlemek demektir. izhar ile idgam arası bir olaydır. sakin nun veya tenvinden sonra 15 ihfa harfinden biri gelirse ihfa olur.
· 2) İzhar: lügatte açığa çıkarmak, ortaya koymaktır. sakin nun ve tenvinin tabii bir şekilde okunmasına denir. sakin nun veya tenvinden sonra izhar harflerinden biri gelirse izhar olur.
· 3) İklab: lügatte çevirmek, bir halden başka bir hale döndürmek demektir. sakin nun veya tenvinden sonra BE harfi gelirse iklab olur.sakin nun veya tenvin halis mime çevrilir. mesela min badi şöyle okunur. mimbadi.
· 4)İdgam:sakin nun veya tenvinden sonra YE-MİM-NUN-VAV-LAM-RA harflerinden biri gelirse idgam olur.gunneli ve gunnesiz kısımları vardır: a) İdgamı meal gunne: sakin nun ve tenvinden sonra YE-MİM-NUN-VAV harflerinden biri gelirse gunneli idgam olur. b) İdgamı bila gunne: sakin nun ve tenvinden sonra LAM-RA harfinden biri gelirse gunnesiz idgam olur.
· SAKİN MİME AİT HALLER.
· 1)İdgamı misleyn meal gunne.sakin mimden sonra mim gelirse olur.
· 2) ihfa-i şefevi(dudak ihfası). sakin mimden sonra BE harfi gelirse olur.
· 3) İzhar: sakin mimden sonra MİM ve BE dışında bir harf gelirse olur.
· Harfi taife ait hükümler: 1) İdgamı şemsiyye: eşşemsu kelimesine bakalım. burdaki lam okunmuyor. buradan çıkarabiliriz idgamı şemsiyeyi. 2) İzharı kameriye: elkameru kelimesine bakalım.burda lam okunuyor.lam okunanlar izharı kameriye oluyor.
· RA HARFİ:
· 1) RA kalın(tefhim ile) okunduğu yerler: a) harekesi fetha ve damme olursa: RA-RU gibi. b) ra sakin kendinden önceki harfin harekesi fetha ve damme olursa: erhame-murdifine gibi, c) ra sakin radan önceki harfin harekesi sakin ise bir önceki harfin harekesi fetha veya damme olursa: velasr, elkadr gibi, d) Ra sakin ve kendisinden önceki harfin harekesi arızi kesra (bir evveli ile okununca ortadan kalkan kesra) olursa: ircii,irkeb,irteda gibi. e) ra sakin kendinden önceki harfin harekesi kesra olur ve ra'dan sonra hurufu istila diye adlandırılan NOKTALI HA-SAD-DAD-ĞAYN-TI-KAF-ZI harflerinden biri bulunursa: irsaden, kırtasin,firgatin...
· 2) RA ince (terkik ile) okunduğu yerler: a) harekesi kere olursa . ri gibi, b) ra sakin ra dan önceki harf kesre olursa: fekebbirhu,mirfegan.. c) ra sakin radan önceki harfte sakin olur ve daha önceki harfin harekesi kesre olursa ince okunur. hicr, bikr gibi d) ra sakin olur kendinden önce lin harflerinden ye bulunursa: seyr,hayr gibi
· 3) RA hem ince hem kalın okunduğu yerler: a) ra sakin bir önceki harfin harekesi kesreli olursa ve ra dan sonra hurufu istiladan gaf bulunursa; kullu firgın gibi. b) ra sakin, bir önceki har hurufu istiladan SAD veya TI olur ve daha önceki harfte kesreli olursa : misr,gıtr gibi, c) Kurandaki şu kelimelerin de hem ince hem kalın okunabileceğine cevaz verilmiştir. en esr (sin harfiyle), feesr (sin), ize yesr (sin).

[Medine-web]

Kalkale: lügatte ırgalamak, sarsmak demektir.tecvidde ise kalkale sıfatına sahip olan harflerin sukunlarının mahreçlerine çarpılarak okunmasıdır. harfleri gutbu cedin kelimesindeki GAF-TI-BE-CİM-DAL harfleridir.· Sekte susmak demektir. tecvidde ise tilavet sırasında belli kelimeler üzerinde vakıf söz konusu olmadığı halde nefesi kesmemek şartıyla bir iki saniye sesi kesmektir. 4 yerde vardır: 1) kehf suresi birinci ayet sonunda ıvecen ile gayyimen kelimesinde var.ıvece diye bir iki saniye nefesi kesmeden bekler geçeriz. 2) yasin 52. ayette merganine ile heze ma kelimeleri arasında 3) kıyame suresi 27. ayetmen ile rag kelimeleri arasında 4) mutaffifin suresi 14. ayette kelle bel ile rane arasında var.
· Vasl: bir kelimeyi kendinden sonra gelen kelimeden ayırmadan, aralarında durmadan okumaktır. Vakf ise, kelimenin sonunda durarak onu kendinden sonra gelen kelimeden ayırmaktır.
· DİGES:Diyanet gençlik spor klubu derneği 2007 de kuruldu.
· tertil:Kıraatte, acele etmeden, harfleri ve harekeleri açık bir şekilde, mana ve hikmeti düşünerek, metni tane tane okumak anlamında kullanılan terimdir.
· tarihselci yaklaşım:Âyet ve sûrelerin içeriğinin, özellikle de ahkâma dair konuların, bütünüyle Kur’an’ın indiği dönem ve şartların ürünü olup, bugüne aynı şekilde hitap etmedikleri şeklindeki gö­rüşlerdir.
· İslam alimleri içinde sigorta kavramını ilk ele alan alim ibn abidindir.
· hilye:Hz. Peygamber’in dış görünüşünü, güzel vasıf 53. ve sıfatlarını tasvir eden ya da peygamberler ile dört büyük halifenin iç ve dış güzellikleri ile örnek davranış biçimlerini anlatan eserlere denir.
· tanah:yahudilikteki yazılı dini edebiyattır.
· meşşai ekolün ilk filozofu kindi dir.
· hitabet:Suhulet ve fesahatle îrâd-ı nutk etmek hassesi”dir.
· Allah’ın Kur’ân’da kendisinden bahsederken, insanlarda bulunan bazı uzuvları ve bazı va­sıfları kendisine izafe etmesi antropomorfist bir dil kullanıldığını gösterir.
· tevil:Meşru bir sebep veya delilden ötürü âyeti zahirî manasından alıp, kendisinden önce ve sonraki âyete mutabık, kitâb ve sünnete uy­gun manalardan birine hamletmeye denir.
· Kur’an’ın herhangi bir hüküm getirmediği konuda sünnetin bir hüküm ortaya koyması Sünnet-Kur’an ilişkisinde teşri kavramıyla ifadse edilir.
· mehri müsemma: Nikah sırasında belirlenen mehir.
· velayet:Aile hukukunda eksik ehliyetli ve ehliyetsizlerin bir yakını tarafından rızaları alınarak veya alınmaksızın evlendirilme yetkisine denir.
· riben nesie:“vade karşılı­ğında alacağın miktarının arttırılması.
· eda ehliyeti:Temelini akıl ve temyiz gücü teşkil eden ve kişinin dinen, hukuken muteber olacak tarzda davranmaya ve hukukî işlem yapmaya elverişli oluşu anlamına denir.
· “Vitir namazı, fıtır sadakası, namazda Fatiha’nın okunması” gibi meselelerin hükmü­nün Hanefilere göre vacip olmasının sebebi delilin zanni olmasıdır.
· mutezileye göre amel imandan bir cüzdür.
· gazali,İslam dünyasında Meşşâiliğe bir tepki mahi­ yetinde ortaya çıkan, kendisine has yapısı ve özellikleriyle tasavvuf, kelâm, hukuk, mantık, ahlâk ve felsefeyi etkileyen düşünce ekolünün sahibidir.
· islami kaynaklarda vahye dayanan dinler için milel diğerleri için nihal kavramı kullanılır.
· agnostizm:metafizik hakikatler insan zihni tarafındanbilinemezler. Dinin ve felsefenin izah etmeye çalıştığı konular bilimsel yöntemlerle doğru­lanmadıkça bilinemezlikleri devam eder. Bu durumda konuşmak yerine susmak tercih edilir.
· hasen hadis:Sahih hadisin tüm niteliklerini taşımasına rağmen, ravilerden birinin ya dabirkaçının zabt sıfatı tam olmayan hadis.
· şemail:Hz. Peygamber’in fiziki ve ruhi özellikleri, ibadet ve yaşayışı, giyim ve kuşam tarzıgibi konuların ele alındığı kitap.
· sünen:Fıkıh bablarına göre tasnif edilmiş, merfu nitelikli ahkâm hadislerini ihtiva edenkitaplara denir.
· ruhul beyan işari tefsirdir.
· nezair:“Kur’an-ı Kerim’de birden çok kelimenin aynı manayı ifade etmesi” anlamındakullanılan kavram.
· Kur’an tefsirinde İsrailî rivayetler hususunda kendisine müracaat edilmekle şöhretbulan sahâbî kabul ahbar dır.
· Kur'an ayetleri arasında zahiren çelişkili gibi görünen, aslında çelişkili olmayanifadelerle ilgili ilme müşkilul kuran denir."
· haraci arazi:Müslümanlar tarafından fethedilip, belirli bir vergi karşılığında eski sahiplerininelinde bırakılan gayr-i Müslimlere ait arazilere denir.
· Muhkem ve müteşâbih lafızlarının birlikte geçtiği ayet aşağıdaki surelerden ali imran da geçmektedir.
· Hadisleri ilk defa tedvin eden tâbiî ibn şihab ez zührüdür.
· imam maturidi eseri kitabut tevhid.
· ehli sünnete göre “Allah'ın sıfatları zatının ne aynı ne de gayrıdır”.
· İnsanın doğuştan aşkın bir varlığa inanma duygusuyla yaratılmış olmasıfıtratla alakalıdır.
· ganimetlerle ilgili sorulan soruların cevabı vetaksimat şeklini bildiren ayetler enfal suresindedir.
· Mehir belirlenmeden akdedilen nikah sahihtir. Kadın mehr-i misil alır.
· Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kuruluş ve görevleri hakkındaki kanun maddesi 633 tür.
· usulud din kelam ilmi ile eş anlamda kullanılır.
· “Kul kendi fiilinin yaratıcısıdır.” fikrini benimseyerek irade hürriyetine vurguyapan itikadî mezhep muteziledir.
· Kavl-i kadîm ve kavl-i cedîd terimleri mezhep imamlarından şafi için şöhret kazanmıştır. onun eski ve yeni görüşlerinden dolayı.
· hidane:Çocuğun bakımı ve yetiştirilmesidir
· mucemler hadis edebiyatında aler rical olarak tasnif edilmiştir.
*Hanefilere göre ramazan orucu, nafile oruçlar ve vakti belirtilmiş adak (nezri muayyen) oruçların niyet vakti gün batımından başlar ertesi gün kuşluk vakti hatta öğle namazının girmesine az kalaya kadar devam eder.
*zimmette subut bulmuş oruçlarda ise en geç imsak vaktine kadar niyet edilmesi lazımdır.orucun zimmette subut bulmuş olması demek oruç borcunun kaçınılmaz bir şekilde kesinleşmiş sabit hale gelmiş olması demektir. mesela başlanmış fakat bir sebeble tamamlanamamış nafile orucun kazası,(hanefide bozulan nafile vaciptir,şafide bişey gerekmez), ramazan orucunun kazası, kefaret oruçları ve mutlak adak oruçlarda zimmette subut bulmuştur ve bunlara imsaktan evvel niyet edilmelidir.
*yahudiliğin on emri:
1.Karşımda başka ilahların olmayacak.
2.Kendin için oyma put, yukarda göklerde olanın, yahut aşağıda yerde olanın, yahut yerin altında sularda olanın hiç suretini yapmayacaksın, onlara eğilmeyeceksin ve onlara ibadet etmeyeceksin.
3.Yehova'ın ismini boş yere ağıza almayacaksın.
4.Sebt gününü takdis etmek için onu hatırında tutacaksın. Altı gün işleyeceksin ve bütün işini yapacaksın, fakat yedinci gün Sen ve oğlun ve kızın, kölen ve cariyen ve hayvanların ve kapılarında olan garibin hiçbir iş yapmayacaksınız. Çünkü Rab gökleri, yeri ve denizi ve onlarda olan bütün şeyleri altı günde yarattı.
5.Babana ve anana hürmet edeceksin.
6.Katletmeyeceksin.
7.Zina etmeyeceksin.
8.Çalmayacaksın.
9.Komşuna karşı yalan şehadet etmeyeceksin.
10.Komşunun evine tamah etmeyeceksin, komşunun karısına, yahut kölesine, yahut cariyesine, yahut öküzüne, yahut eşeğine, yahut komşunun hiçbir şeyine tamah etmeyeceksin.
*Tanah, Tevrat ve Zebur'u da kapsayan, Musevilik dininin kutsal kitabıdır. 3 bölümden oluşur.
*"TaNaH" sözcüğü, Yasa (Tora), Peygamberler (Neviim), ve Yazılar (Ketuvim) bölümlerinin baş harflerinin (TNK) bir araya gelmesiyle oluşmuştur.Tora,neviim ve ketuvim.
*Talmud, Yahudi medeni kanunu, tören kuralları ve efsanelerini kapsayan dini metinlerdir, Mişna ve Gemara bölümlerinden müteşekkildir.
*HİCRİ TAKVİM muharrem ile başlar zilhicce ile biter.
*mevlit kandili: Rebiyyül evvel ayının 12. Gecesi, Pazartesi günü.
*Regaip kandili, Recep ayının ilk Cuma gecesidir. İkram, değeri çok olan, bağış, ihsan, istenilen gibi manalar taşıyan ve Hz. Amine’nin Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’e hamile olduğunu anladığı gün olarak bilinen, mübarek gece olarak ibadetlerle değerlendirdiğimiz, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in kendisinin de 12 rekat şükür namazı kıldığı mübarek gecemizin adı.
*İsra ve Miraç: Recep ayının 27.ci gecesidir.
*berat kandili şaban ayı . gecesi.Yaratılmışların bir sene içindeki rızıklarına, zengin veya fakir, aziz veya zelilolacaklarına, diriltilip öldürüleceklerine ve ecellerine dair Allah (c.c.) tarafından meleklerine bilgi verilen mübarek gecemiz.
*itikaf: Ramazan ayının son on gününde beş vakit namaz kılınan cami veya mescitte, ibadet niyeti ile ikamet edilen (kalınan) ve bayram namazı ile son bulan ibadetin adı, kifai sünnettir.
*Vaktinde kılınan namaza; “Eda”, Vaktinden sonra kılınan namaza ise; “Kaza” denir.

[Medine-web]

İstinca:Dinimizde büyük abdest temizliği dediğimiz kan, meni, sidik, ve gaita (büyük pislik) gibi pisliklerin çıkmış oldukları yerleri temizlemeye verilen isim. istibra ise küçük abdestte olur.
*Tahiyyetül Mescit: mescide giren oturmadan rekat namaz kılar.
*Duha (kuşluk) namazı: Güneş doğup bir miktar yükseldikten sonra istiva vaktine kadar iki, dört,sekiz veya on iki rekat kılınabilen nafile namaz.
*İstihare namazı: İnsanın kendi hakkında bir şeyin hayırlı olup olmadığına dair bir işarete kavuşmak istediğinde, yatacağı zaman iki rekat namaz kılıp özel duasını okuyarak bitirdiği namaz.
*teheccüd: Yatsı namazından sonra daha uyumadan veya bir miktar uyuduktan sonra kalkıp kılınan, iki rekatta bir selam verilerek iki, dört, altı veya sekiz rekat kılınabilen, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in devam ettiği ve çok sevap olan namazın adı.
*şunlara zekat verilmez: a- Ana ve babaya b- Dede ve ninelere c- Evlatlara d- Karı veya kocaya e- Zenginlere f- Cami, mescit, çeşme ve benzerlerini yaptırmak veya onartmak için g-müslüman olmayanlara.
.*kabe etrafında defa dönme şavt, 7 defa dönme ise tavaf olur.
*feraiz:İslam hukukunda miras taksimini kendisine konu alan ilim.
*Hervele: Hac esnasında Safa ile Merve arasında müslüman erkeklerin her gidiş ve gelişte göğüslerini gererek (çalımlı çalımlı) yürümesine denir.
*ukubat:Fıkıh ilminin dört büyük kısımlarından biri olan cezalarla ilgili bölümüne denir.
*hicri ismail:Kabe’nin hemen önünde belli bir boşluktan sonra yay şeklinde bir duvar vardır. Hacılar tavaf ederken Kabe ile bu duvar arasından geçmezler. Burada Hz. Hacer ve Hz. İsmail’in mezarlarının bulunduğu rivayet edilmektedir. burası hicri ismaildir.
*Peygamberimiz (s.a.v.)Dünya kadınlarının efendisi dört kadındır“ buyurmuştur.Bunlar: Meryem, Asiye, Hatice ve Fatımadır.
*Kur’an-ı Kerim’de ismi geçen tek kadın vePeygamber olmadığı halde, Hz. Cebrail ile konuşma şerefine nail olan hz. meryemdir.
Riyazü-s Salihin, nevevinin eseridir.
*ebu hureyrenin asıl adı Abdurrahman Bin Sahr’dır.
*sahih hadis:Adalet ve zabt sahibi ravilerin kesiksiz bir senetle bir birinden rivayet ettikleri, illetli ve şaz olmaktan uzak hadislerdir.
*ibn haldun: Tarihin felsefesini yapan, tarihi bir bilim haline getiren, sosyolojinin kurucusu, sosyal psikoloji, pedagoji ve şehircilik uzmanı “Mukaddime” adlı ünlü eserin sahibi müslüman düşünür.
*şeyh şadi şirazi:“Kin tutan kimseye dostluk hatadır Çıkrık çeviren anne ve nineler devlet adamlarına lanet okurken, resmi meclisteki memurların onları övmeleri, alkışlamaları boşunadır” gibi sözlerin sahibi olan, Bostan ve Gülistan adlı eserin yazarı, İranlı ünlü ilim adamı.
*imam rabbani, mektubat isimli eseri var.
*Ölümü: “Ölüm güzel şey budur perde arkası haber, hiç güzel olmasaydı ölür müydü peygamber” diye tarif eden şairirimiz Necip Fazıl Kısakürek.
* Kadın velilerden olarak bilinir Hicri 95 yılında doğup çocuk yaşta kaçırılarak cariye olarak satılan, Allah (c c )’a olan tevekkül ve sabrı sonucu kurtulmuş, kendisine kerametler nasip olmuştur Her gece evinin damından şu duayı yapardı: “Ya Rabbi! Yıldızlar parlıyor, insanların gözleri kapanmış, kralların kapıları kapalı, her aşık maşuku (aşık olduğu) ile yalnız, bende seninle beraberim” diyerek dostluğunu dile getirirdi Kefenini daima yanında taşır ve onun üzerinde namazlarını kılardı Kudüs’te vefat eden bu veli kadın,Rabiatül Adaviyye.
*1545-1574 yılları arasında yaklaşık otuz sene Osmanlı devletinde Şeyhülislamlık makamında bulunmuş büyük İslam alimi, Hoca Çelebi adıyla da bilinen ve ikinci Ebu Hanife diye de adlandırılan büyük zat, alim insan ,Ebus-Suud Efendi.
*Fıkıh, Tıp, Ahlak, Tasavvuf, Matematik, Uzay Bilimleri, Biyoloji, Sosyoloji, Akait ve Kelama dair konuları içine alan meşhur “Marifetname”sini yazdı “Hak şerleri hayreyler, Zannetme ki gayr eyler, Arif onu seyreyler, Mevlamgörelim neyler, Neylerse güzel eyler” gibi sözleri halkın dilinde olan bu alimimiz,Erzurumlu İbrahim Hakkı.
*Amerika ve Japonya’nın varlığından ilk defa bahseden ilim adamı ,birunidir.
*Ünlü şarkiyatçı Gandz’ın kendisi hakkında “Cebir ilmi bakımından Öklit’ten bir yıl ilerde” dediği, Gerolama Cardano (İtalyan hekim, filozof ve matematikçisi)’nin ise kendisini dünyanın en büyük 12 dahisi arasında saydığı, meşhur “El Cebir vel Mukabele” adlı eserin sahibi, aynı zamanda astronom olan İslam bilgini,Harizmi (780-850).
*yunus emre:“Söz olan kese savaşı, söz olan kestire başı, söz olan oğulu aşı, yağ ile bal
ide bir söz''.
*Ceylan derisine çizmiş olduğu dünya haritasında, harita üzerinde Amerika’yı ilk defa gösteren piri reistir.
*Son dönemin yetiştirdiği, kalemi ve eserleriyle insanımıza ve gençliğimize çığır açanlardan biri olan, 1950 ile 1960’lı yıllarda Üstat Necip Fazıl ile birlikte fikir çilesini oluşturan, İslami fikirlerinden ve mücadelesinden dolayı ömrü hapislerde geçen, İslami davasından tavizler vermeyen, belli dönem milletvekilliği (yani eski tabirle mebusluk) yapacak iken hakkı elinden gasp edilen, “Bu zulme mebus olamadık ama, mahpus damı da olamadık” diyerek gerçekleri haykıran “Bir Nesli Nasıl Mahvettiler” gibi eserler ortaya koyan yazar, mücahit ve mütefekkir,Osman Yüksel Serdengeçti.
*Ashaptan Medine’ye ilk hicret eden sahabe ebu seleme(abdullah).
*İslamın ilk şehidi ve şehidesi bir karı-kocadır:Yasir ve eşi Sümeyye hatun.
*ebu hureyre:En çok hadis rivayet eden sahabedir Peygamber Efendimiz (s a v ) ona kedileri çok sevdiği için kedilerin babası ismini verdiği 5374 hadis rivayet eden sahabe.
* Uhut savaşında diğer şehitlerden ayrı bir özelliğe sahip olan, evlendiği gece cihada katılıp cünüp olarak şehit olan, Peygamber Efendimiz (s a v )’in ifadesiyle: “Gasilül melaike” meleklerin yıkadığı şehit diye adlandırılan, şehitlerin omuzlarında olduğu anlatılan bu şehit,Hz Hanzala (r a ).
*Müslümanların gizli ibadet ettikleri dönemde arkadaşları ile birlikte Mekke dışına ibadet etmek için giden, ibadet etmeleri müşrikler tarafından rahatsız edilince bir deve kemiğini alarak müşriklerin birinin kafasına vurarak İslam’da ilk kan döken sahabe olmuştur Aynı zamanda düşmana savaşta ilk oku atan sahabe ünvanını taşıyan ve cennetle müjdelenen sahabe,Hz Sad Bin Ebu Vakkas (r a ).
*Hz. osman:peygamberin iki kızıyla evlenme şerefine nail olduğu için bu adı almıştır.
*Erkam (r a )’ın evinde müslüman oldu Medinelileri eğitmesi için Rasulüllah (s a v ) tarafından Medine’ye yollandı Medine’de Müslümanlara ilk defa cemaatla namazı o kıldırdı Uhut’ta müslümanların sancağını taşırken şehit oldu Önceden zengin bir ailenin çocuğu iken, müslüman olup şehit edildiğinde vücudunu tam olarak örtecek kadar bir örtüsü dahi olmayan bu sahabe,Musab Bin Umeyr (r a ).
* İslam’ın ilk müslümanları hep onun evinde dinle tanıştılar Daha müslümanlar 40 olmadan gizli toplantı ve ibadetlerini onun evinde yaptılar İslam onun evinde anlatılmaya, tebliğ edilmeye başlandı Müslümanlar ve İslam tarihi için istisna bir yere sahip olan eviyle anılan bu misafirperver sahabe,Erkam Bin Erkam (r a ).
*hendek savaşında hendek fikri selmanı farisiden geldi.
*Yaşı yirmiyi geçmediği halde, aralarında büyük sahabelerinde bulunduğu, Bizanslılara karşı savaşacak İslam ordusuna Rasulüllah (s a v ) tarafından komutan atanan sahabe,Üsame Bin Zeyd (r a ).
*Başlangıçta Rasulüllah (s a v )’in aleyhinde hicivler yazdı Fakat sonra pişman olup Medine’ye affolunmak ümidi ile gitti Rasulüllah (s a v )’in huzurunda müslümanlığı kabul etti ve Rasulüllah (s a v )’i öven meşhur “Bürde” kasidesini okudu Rasulüllah (s a v ) çok memnun kaldı ve sırtından hırkasını çıkarıp ona giydirdi Şair olan bu sahabe,Kab Bin Züheyr (r a ).
*Hz Huzeyfe (r a )'emünafıkların listesi verildi.
*Medine’de münafıkların başı olarak bildirilen şahıs,Abdullah Bin Ubey Bin Selul.
*Ashabın en güzel simalarından biri idi Bazı zaman Cebrail (a s ) Resulü Ekrem (s a v )’in huzuruna onun suretinde gelirdi Bu güzel simalı sahabe: Dıhyetül Kelbi (r a ) (Dıhye İbni Halife).
*Hz Ömer (r a )’in Sad Bin Ebi Vakkas komutasında 8000 müslümanı 60000 kafire karşı gönderdiği ve İran ordusu komutanı Calinus’la, Rüstem’i öldürerek kazanılan savaş: Kadisiye savaşı.
* Hz Peygamber Efendimiz (s a v )’i vefatından sonra hangi sahabe: Hz Ali (r a ).
*Tarık Bin Ziyad endülüsün fethi
*İslam aleyhine şiirler yazarak fitne çıkaran ve sahabe tarafından öldürülen şahıs: Kab Bin Eşref

[Mihrinaz]

hocam...

[mehmet akif2]