dhbt ve mbsts için Güzel notlar(hacc-Umre)

[küskün]

dhbt ve mbsts için Güzel notlar(hacc-Umre)

HAC
Fıkıh Terimi Olarak Hac: imkânı olan Müslümanların belirlenmiş zaman içinde Kâ’be, Arafat,
Müzdelife ve Mina’da belli dînî görevleri şart ve usulüne uygun olarak yerine getirmek suretiyle yapılan ibadeti ifade eder. Haccın farz olduğunun delili Al-i İmran suresi 97. Ayet-i kerimedir. Hicretin dokuzuncu yılında farz kılınmıştır.
Fevri: Haccın imkân elde edildiği yıl yapılmasını ifade eder. Ebu Yusuf, Ebu Hanife, Maliki ve Hanbelî bu görüştedir. Erteleyen günahkâr olur.
Terahi: Hac, imkân elde edildiği yıldan sonra da yapılabilir. Şafii ve İmam Muhammed bu görüştedir.
Haccın Farz Olmasının Şartları: 1-Müslüman 2- Akıl 3- Baliğ 4- Özgür olmak 5- İmkânı olmak *İmam-ı Malik’e göre Mekke dışında ikamet eden kimse yürüyerek hacca gitmeye gücü yetiyor ve yolda yiyecek ve içeceğini kazanabiliyorsa, binit ve parası dahi olmasa o kişiye hac farzdır. Şoför ve işçiler bu sınıfa girer.
6- Sağlıklı olmak *Ebu Hanife’nin bir görüşüne göre ekonomik gücü olsa ve kendisine refakat edecek bir kimse bulunsa bile a’ma kimseye hac farz değildir. İmam Muhammed ile İmam Ebû Yusuf’un tercih ettikleri görüşe göre ekonomik gücü ve kendisine refakat edecek biri varsa o zaman a’maya hac farz olur. Diğer mezheplerin görüşleri de bu istikamettedir. *Şâfiî ve Hanbelîmezheplerine göre ekonomik imkânı bulunan ve diğer şartları da taşıyan ancak çok yaşlı olması veya felçli ve kötürüm olma gibi bedensel bir engeli ve tedavisi imkânsız bir hastalığı bulunması sebebiyle bizzat haccı yapamayacak durumunda olan kimselerin yerlerine bedel göndermeleri gerekir.
7- Yol güvenliği 8- Haccın farz olduğunu bilmek 9- Hac vaktine yetişmek 10- Kadınların güvenliği sağlanmış olmak, Hanefîve Hanbelîmezheplerine göre yukarda zikredilen şartları taşıyan bir kadına haccın farz olabilmesi için kendisine refakat edecek eşi veya bir mahremi bulunması gerekir. Kadın, yanında eşi ya da mahremi olmadan hacca gidemez. Şâfiîve Malikîmezheplerine göre kadına haccın farz olabilmesi için, yanında eşinin ya da bir mahreminin bulunması şart değildir. Kadın güvenilir bir gurup kadınla birlikte hacca gidebilir. 11- Eşi ölmüş veya boşanmış kadınların iddet beklemesi gerekir.
Haccın Geçerli Olmasının Şartları: 1- İhrama girmek, 2- Haccı belirli zamanda yapmak, 3- Haccı belirli mekânlarda yapmaktır.
Hükmüİtibari ile Hac: Farz, vacip ve nafile.
Edasıİtibari ile Hac: İfrad, Temettu ve Kıran
İfrad: Umresiz yapılan hacdır.
Temettu: Hac ve umreyi ayrı ayrı niyet ve ihramla yapmaktır.
Kıran: Hac ve umreye birlikte niyet edip tek ihramla ikisini yapmaktır.
Temettu ve Kıran Haccını Yapmanın Şartları: 1-Afakî olmak 2-Umre ve hac aynı yılın hac aylarında olmalı 3- Umreden sonra memlekete dönülmemelidir.

31
En faziletli hac: Şafii ve Malikiàİfrad, HanefiàKıran, HanbelîàTemettü
Haccın müstakil farzları: Hanefi: İhram şart, Arafat vakfesi ve Kâbe’yi tavaf rükündür. Şafii: İhram, Tavaf, Arafat vakfesi, Say, Tıraş ve rükünler arası en az dördünde tertip. Maliki ve Hanbelî: İhram, Tavaf, Vakfe, Say.
Haccın müstakil vacipleri: Hanefi: Say, Müzdelife vakfesi, Cemrelere taş atmak, Tıraş ve Veda tavafı. Şafii ve Hanbelî: İhrama mikattan girmek, cemrelere taş atma, Müzdelife’de vakfe, bayramın 1, 2, 3. günlerinde Mina’da gecelemek, Veda tavafı. Maliki: Telbiye, Müzdelife’de geceleme, Tıraş, Eyyamı teşrikte Mina’da gecelemek,
Haccın müstakil sünnetleri: Hanefi: Kudum tavafı; Mekke, Arafat ve Mina’da hutbe okunması, Arefe gecesi Mina’da gecelemek, Bayram gecesi Mina’da gecelemek, Bayram günleri Mina’da kalmak.
İHRAM
Hanefi: Haccın geçerlilik şartıdır. Diğer üç mezhepte, haccın rüknüdür.
İhramın farzları: Hanefi: Niyet ve Telbiye; Şafii ve Hanbelî: Niyet ve Telbiye sünnettir. Maliki: vaciptir. Şafii: Şafii’de niyet belirtilmelidir aksi halde hac ve umre yapılmış olmaz. İbadetlerde niyet şarttır.
İhramın vacipleri: Mikat sınırlarını ihramlı geçmek, İhram yasaklarına uymak, Hanefi’de Mikat yerinden önce ihrama girilebilir, diğer üç mezhepte ise mekruhtur.
İhrama girme: Hanefi ve Maliki’de hac aylarından önce ihrama girilebilir, Şafii’de ise girilemez. Aksi halde yapılan hac nafile olur.
* Hanbelî mezhebinde kişi ihrama şartlı olarak girebilir. Engellenirsem kurban kesmeyeceğim gibi.
Fes etme: Hanefi, Şafii ve Maliki’de kişi haccı fes edip umreye çeviremez, Hanbelî’de bir sakınca yoktur.
Harem Bölgesi: * En yakın 8 Km Tenim, * En uzak Cirane’dir. * Aşair, * Seniyyetü’l-Cebel, *Edat-ü Libn, * Batn-ı Nemire
Hıll Bölgesi: * Zül-Huleyfe, * Cuhfe, * Karn, * Yelemlem, * Zat-ı Irak
Afak Bölgesi: İhrama girme yerleri: * Zül Huleyfe; en uzak mikat sınırıdır 450 km., Medineliler ve bu yönden gelenlerin mikatıdır. Cuhfe: Şamlılar, Karn(Seyl): Kuveyt, Yelemlem: Yemenlilerin mikatıdır. 54 km. ile en yakın mikattır. Zat-u Irak: Irak ve o cihetten gelenlerin mikatıdır.
* Hangi maksatla olursa olsun harem bölgesine girecek olan âfâkîlerin Mîkat sınırlarında ihrama girmeleri gerekir. Şâfii mezhebine göre hac ve umre dışında başka bir maksatla Harem bölgesine ihramsız olarak girilebilirse de ihramlı olarak girilmesi daha faziletlidir.
TAVAF
Kudum Tavafı: Sünnettir. İfrad hacılarının Mekke’ye vardıklarında yaptıkları ilk tavafa denir. Mekkeliler, hıll ve harem bölgesinde yaşayanlar bu tavafı yapmazlar. Şafii’de ise Kıran haccı yapanların Mekke’ye vardıklarında yaptıkları ilk tavaf Kudüm tavafıdır.
Ziyaret Tavafı: (İfaza tavafı) Hac için gerekli farz olan tavaftır.
Ziyaret Tavafının Geçerlilik Şartları: * Arafat vakfesini yapmış olmak, * Belirli günde yapmak (Kurban bayramının ilk günü başlar, ömrün sonuna kadar yapılabilir. Ebû Hanife bayramın ilk üç gününde yapmanın vacip olduğunu söyler.)
Ziyaret tavafının vakti: Hanefi: kurban bayramının ilk günü fecri sadığın doğması ile başlar. Şafii ve Hanbelî: Zilhiccenin 9. gününü 10. gününe bağlayan gecenin yarısından itibaren yapılabilir. İmameyn, Şafii, Maliki ve Hanbelî’de ziyaret tavafını bayramın ilk üç gününde yapmak sünnettir. Hanefi: vaciptir aksi halde dem gerekir.
Veda (sader) tavafı: Afakîlerin Mekke’den ayrılmadan önce yapmaları gereken son tavaftır. Maliki: sünnet, diğerlerinde vaciptir. * Şâfii mezhebine göre, veda tavafının, bütün işler bitirildikten sonra tam yola koyulmak üzere iken yapılması ve yapıldıktan hemen sonra dönüş yolculuğuna başlanması vaciptir.
Umre Tavafı: Umrenin farzlarındandır.

32
Nezir Tavafı: Tavaf adağı olanın yapması gereken tavaftır.
Nafile Tavaf ve Tahiyyatü’l-Mescit Tavafı: Hareme girenin vakit müsaitse yapması tavsiye edilen tavaftır.
Tavafın geçerlilik şartları: 1- Niyet (Şafii’de Ziyaret ve Kudüm tavafı için niyet şart değildir.) 2- Belirli zaman, 3- Tavafı Kâbe’nin etrafında yapmak, 4- En az dört şavt yapmak, (diğer mezheplerde 7’ye tamamlamak farzdır)
Tavafın Vacipleri: 1- Abdestli olmak (diğer mezheplerde geçerlilik şartıdır yani farzdır, aksi halde o tavaf yeniden yapılır.) * Maliki: Adetli kadının iki kanama arasındaki kesintisi temizlik sayılır ve bu durumda olan kadın tavafını yapabilir. 2- Setr-i avret (Şafii’de geçerlilik şartıdır) 3- Teyamün (tavafı Kâbe’nin sağından yapmak) 4- İlk şavta Hacerü’l-Evsedi geçmeden başlamak. 5- Tavafı yürüyerek yapmak (Şafii: sünnettir) 6- Tavafı hatmin dışından yapmak, 7- Tavafı 7 şavta tamamlamak (diğer mezheplerde farzdır) 8- Tavaf namazı kılmak, bu namazı kılmayana Maliki’de dem cezası gerekir. Şafii ve Hanbelî’de sünnettir. Hanefi’de vaciptir kılmayan günahkâr olur. Tavaf namazı tavafın vacibi değil müstakil bir ibadettir. Bu sebeple terkinden dolayı dem gerekmez. Ancak bu namazı kılmayan kimse, günahkâr olur.
Teyamün: Kâbe’yi sağından tavaf etmek, yani Kâbe tavaf edenin soluna gelecek şekilde başlamak.
Muvalat: Şaftları ara vermeden yapmaktır. Hanefi ve Şafii’de sünnet, Maliki ve Hanbelî’de vaciptir.
Tavafın Sünnetleri: * Tavafa Rükn-i Yemani tarafından gelmek, * Her şavtın sonunda Hacerü’l-Esved’i istilam etmek, * Remel yapmak, * Iztıba yapmak, * Tavafı Kâbe’nin yakınından yapmak, * Müvalat (şaftları ara vermeden yapmak), * Tavaf esnasında dua etmek, * Vücut, elbise ve metafta necasetin bulunmaması Hanefi’de sünnettir. Diğer mezheplerde tavafın geçerlilik şartıdır. * Tavaftan sonra zemzem içmek
SAY
Say: Hanefi’de haccın asli vacibidir. Diğer mezheplerde hac ve umrenin rüknüdür. Say’in dört şavtı rükün, yediye tamamlamak vaciptir. Diğer mezheplerde 7 şavta tamamlamak rükündür. Hanefi’de dörtten sonrası terk edilirse her şavt için sadaka-i fıtır, tamamen terk edilirse dem gerekir.
Say’in Şartları: 1- Hac Say’ini ihrama girdikten sonra yapmak, 2- Hac say’ini hac ayları girdikten sonra yapmak, 3- Say’i geçerli bir tavaftan sonra yapmak, 4- Safa ve Merve arasında yapmak, 5- Safa’da başlayıp Merve’de bitirmek, 6- En az 4 şavtını yapmış olmak. (diğer mezheplerde 7 şavta tamamlamak rükündür)
Say’in Vacipleri: * Yürüyerek yapmak, * Say’i 7 Şavta tamamlamak, * Umre say’ini ihramlı yapmak, * Safa ve Merve arasını tamamen yürümek.
Say’i yürüyerek yapmak: Hanefi ve Maliki’de vaciptir. Aksi halde dem cezası gerekir. Şafii ve Hanbelî’de sünnettir. Maliki’de şavtları peş peşe (muvalat) yapmak say’in geçerlilik şartıdır.
Say’in Sünnetleri: * Say’e tavaf namazını kıldıktan sonra ara vermeden başlamak, * Abdestli olmak, * üzerinde ve say alanında necaset bulunmamak, * İstilamdan sonra Safa’ya yürümek, * Safa ve Merve’de Kâbe’ye yönelip dua ve tesbihte bulunmak, * Yeşil ışıklar arasında hervele yapmak, * Say esnasında dua etmek, * Şavtları peş peşe (Muvalat) yapmak.
ARAFAT VAKFESİ
Rüknü: Belirli zamanda, belirli yerde bir müddet durmaktır.
Geçerlilik Şartı: * Hac için ihramlı olmak, * Zilhiccenin 9’u ile 10. Günü fecr-i sadık arası Arafat’ta olmak. * Vakfeyi Arafat’ta yapmak.
Arafat Vakfesinin Vacibi: Arafe günü gün batımına kadar beklemektir.
Arafat Vakfesinin Sünnetleri: a)Arefe günü sabahı güneş doğduktan sonra Mina’dan Arafat’a hareket etmek. b) Zeval vaktinden önce Arafat bölgesinde bulunmak. c) Mümkünse vakfe için gusletmek. d) Öğle namazı öncesinde Nemîre Mescidi’nde hutbe okunması. e) Oruçlu olmamak. f) Vakfe esnasında abdestli ve kıbleye yönelik bulunmak. g) Mümkün olduğu kadar vakfeyi “Cebelü’r-Rahme” denilen tepenin yakınında yapmak. h) Öğle vakti olunca öğle ve ikindi namazlarını birleştirerek kılmak (cem‘-i takdîm). Ebû Hanîfe’ye göre öğle ile ikindi namazının cem‘-i takdîm ile kılınabilmesi için; Arefe günü hac için ihramlı olarak Arafat’ta

33
bulunmak ve namazı Mescid-i Nemîre’de “cemâat-i kübrâ” ile kılmak gerekir. Aksi halde her namaz kendi vaktinde kılınır. Ebû Yûsuf ve İmam Muhammed ile Şâfiî, Hanbelîve Mâlikîmezheplerine göre, Arefe günü hac için ihramlı olanların, öğle ile ikindi namazlarını; ister Nemîre Mescidi’nde ister çadırlarda, ister cemaatle, ister münferit olsun herkesin cem‘-i takdîm ile kılması sünnettir.
Arafat Vakfesinin Yeri: Urane vadisi hariç Arafat’ın her yeridir.
· Arafat vakfesinin vakti: Hanbelî’de arefe günü fecri sadıktan kurban bayramının 1. Günü fecr-i sadığa kadardır. Maliki’de gecenin bir cüzünde Arafat’ta bulunmak vakfenin geçerlilik şartıdır.
· Maliki: Arafat’ta mukim olsun seferi olsun herkesin namazları seferi kılmaları sünnettir.
MÜZDELİFE VAKFESİ
Rüknü: Belli zamanda, belli mekânda bir müddet durmaktır. Bayramın 1. Günü fecr-i sadıktan güneşin doğmasına kadar ki zamandır. Şafii-Hanbelî: Arefe’yi bayrama bağlayan gecenin yarısından güneşin doğuşuna kadardır. Maliki: Arefe güneşin batımından bayram günü güneşin doğuşuna kadar.
Geçerlilik Şartları: * Hac için ihramlı olmak, * Arafat vakfesini yapmış olmak, * Vakfeyi Müzdelife’de yapmak, * Belli zamanda yapmak.
Müzdelife Vakfesinin Vacibi: Cem-i tehir
Müzdelife Vakfesinin Sünnetleri
a) Arefe gününü bayram gününe bağlayan geceyi burada geçirmek b) Vakfeyi Kuzeh dağı üzerindeki Meş‘ar-i Harâm civarında yapmak c) Sabah namazını erkence kılmak d) Sabah namazından sonra telbiye, tekbir, tehlîl, zikir, dua ve istiğfar ile vakfeyi ortalık aydınlanıncaya kadar sürdürmek e) Ortalık iyice aydınlandıktan sonra güneş doğmadan Mina’ya hareket etmek
Cem-i Tehir: Müzdelife’de akşam ile yatsı namazını yatsı vaktinde birlikte kılmak Hanefi’de vaciptir, Ebu Yusuf ve Diğer 3 mezhepte sünnettir.
REMYİ CİMAR
· Haccın müstakil vacibidir. Belli zamanda cemrelere taş atmayı ifade eder.
Şeytan taşlama günlerinde Mina’da kalmak sünnet diğer 3 mezhepte vaciptir, mazeretsiz olarak bu görevin terki dem gerektirir.
Zamanı: Kurban bayramı günleridir. İlk günü Yevm-i Nahr, diğer üç günü Eyyam-ı Teşriktir. Şeytan taşlama: bayramın 1. Günü Akabe cemresine (büyük şeytan) 7 taş atılır. Hanefi Maliki Fecri Sadıktan itibaren, Şafii Hanbelî, Arefeyi bayrama bağlayan gecenin yarısından itibaren başlar.
*Nefr-i Evvel: Bayramın üçüncü günü Mina’dan ayrılmaya “Nefr-i Evvel” denir. * Sadece Ebû Hanîfe’ye göre her gün atılması gereken taşlar zamanında atılmazsa daha sonra kaza edilmez. Zamanında atılmadğı için dem gerekir. İmameyn’e göre vaktinde atılmayan taşlar bayramın sonuna kadar kaza olarak atılır.
· Taşların Müzdelife’den toplanması müstehaptır.
· Şafii Maliki ve Hanbelî’de atılan şey mutlaka taş olmalıdır. Hanefi de taş ve taş cinsi de olabilir.
Şeytan taşlama da tertip: küçük, orta, büyük şeytan sırayla taşlanır. Bu Tertip Hanefi’de sünnettir. Diğerlerinde vaciptir.
Atılan taşların sayısı: * 1. Günü Akabe cemresine (büyük şeytan) 7 taş atılır. * 2. ve 3. Günler her üç cemreye de 7’şer taş atılır. * 4. Gün Mina’da kalanlar 3 şeytana da 7’şer taş daha atar.
Şeytan Taşlamanın Geçerlilik Şartları: * Atılan taşları cemrelere isabet ettirmek veya yakınına düşürmek, * Taşları el ile atmak, * atılan taşın atanın fiili ile gitmesi, * Taşları ayrı ayrı atmak, * Mazereti olmayanın kendi atması, * Atılan şeyin taş cinsinden olması, * Belli vakitte atmak, * Taşların en az dördünü atmak. Dört taştan sonra eksik bırakılan her taş için bir fitre miktarı sadaka verilir.
Şeytan Taşlamanın Sünnetleri: 1. Tertibe uymak. Önce küçük, sonra orta, daha sonra büyük cemreye taş atılır. Bu sıraya uymak Şâfiî, Mâlikîve Hanbelîmezheplerine göre ise vaciptir. Bu mezheplere göre tertibe

34
uymayanların taşlarını yeniden atmaları gerekir. Atmadıkları takdirde dem gerekir. 2. Akabe cemresine atılacak taşları Müzdelife’de toplamak. Diğer cemrelere atılacak taşlar, cemarat dışında her hangi bir yerden toplanabilir. 3. Mina’ya varır varmaz ilk iş olarak cemreyi taşlamak. 4. Akabe cemresine ilk taşı atmakla birlikte telbiyeye son vermek 5. Taşları atarken duasını okumak 6. Yedi taşı peş peşe atmak 7. Küçük ve orta cemreleri taşladıktan sonra uygun bir yerde kıbleye yönelerek dua etmek. Büyük cemreyi taşladıktan sonra, beklenilmez, dua yürürken yapmak, 8. Atılan taşların nohut tanesi büyüklüğünde olması. 9. Atılacak taşların temiz olmas. 10.Taşlar sağ elin işaret ve başparmaklarının ucuyla tutup atmak. 11. Taşlama yaparken sağ eli, başın hizasını geçmeyecek kadar kaldırmak. 12. Bayramın birinci günü Akabe cemresine kuşluk vaktinde atmak; Diğer günlerde cemreleri zeval vaktinden sonra taşlamak gerekir. Öncesinde yapılan taşlama geçerli olmaz.
HEDY
Hedy: Hac ve umre menasiki ile ilgili olarak kesilen kurbanlara denir. Koyun ve keçiye Dem, sığır ve deveye Bedene denir.
Hedy Çeşitleri: 1- Vacip hedy: Temettu ve Kıran haccı yapanların kurbanı. 2- Ceza hedyi, 3- İhsar (hac veya umre için ihrama girip vakfe veya tavaf yapama imkânı ortadan kalkanın ihramdan çıkmak için kesmesi gereken kurban) hedyi, 4- Fevat hedyi (Arafat vakfesini kaçıranın kemesi gereken hedy), 5- Adak (nezir) hedyi.
Hedy Kurbanının kesileceği yer ve zaman: Bütün hedy kurbanları harem bölgesi içinde kesilir. Belli zamanı yoktur, geciktirilmeden bir an önce kesilmelidir. Ceza ve ihsar hedyinin etlerinden kesen ve yakınları ile zenginler yiyemez. Yoksularla tasadduk edilir. Temettu ve Kıran hedyi kurbanı kesme imkânı bulamayanlar üçü hac esnasında, yedisi memlekete döndükten sonra toplam on gün oruç tutar.
TRAŞ
Haccın asli vaciplerindendir. (Şafî mezhebine göre tıraş olmak veya saçları kısaltmak, haccın vacibi değil, rüknüdür.) Bayramın 1. Günü Mina’da Akabe cemresini taşlayıp, kurban kestikten sonra tıraş olunur.
İhramdan Çıkma (Tahallül): İhram yasaklarının kalkmasına denir. İlk Tahallül: bayramın 1. Günü tıraş olmakla gerçekleşir. Cinsel ilişki hariç diğer ihram yasakları kalkmış olur. İkinci Tahallül: Ziyaret tavafı ile başlar. Bütün ihram yasakları kalkmış olur.
İHSAR
İhsar: Hac veya umre için ihrama giren kişinin herhangi bir sebeple umre için tavafı, hac için Arafat vakfesini, ziyaret tavafını kaçırmak demektir.
Sebepleri: * düşman, * hastalık, * parasız kalmak, * hapse atılmak, * ayağı kırılmak, * yurt dışı yasağı konulmak gibi sebeplerden hac veya umreyi kaçırana muhsir denir. Muhsir olan kişi niyet eder, ihsar kurbanı keser ve ihramdan çıkar.
FEVAT
Fevat: İhrama girmiş ve çeşitli nedenlerle Arafat vakfesini kaçırmış kişiye denir. Temettu veya ifrad haccı yapacak olan umre yapıp ihramdan çıkar, Kıran haccı yapacak olan ise umre ve kaçırdığı haccın diğer hükümlerini yerine getirerek ihramdan çıkar.
BEDEL HACCI
Bedel Haccı: Bizzat hac yapamayanın bunun yerine vekil göndermesidir.
Bedel Göndermenin Şartları: 1- Vekilin Müslüman olması. 2- Vekilin müvekkil adına niyet etmesi 3- Sağ olan müvekkilin vekile söylemesi. 4- Müvekkile önceden hac farz olmalı. 5- Vekile ücret şart koşulmamalı. 6- Vekilin masrafları müvekkilden olmalı. 7- Vekilin yola müvekkilin memleketinden yola çıkması. 8- Vekilin hacla ilgili müvekkilin şartlarına uyması 9- Vekilin haccı bizzat kendisinin yapması.

35
* Şafii ve Hanbelî’de nafile hacda vekâletin geçerli olabilmesi için, vekilin daha önce kendi adına hac yapmış olması lazımdır.
HACLA İLGİLİ CEZALAR
· Hac ve umrenin vaciplerinin terkinden dolayı ceza gerekir.
· Mazeretsiz terk edilen her bir vacip için dem gerekir. Mazeret varsa bir şey gerekmez.
Mikat Sınırları ile İlgili Cezalar:
Ne maksatla olursa olsun mikatı ihramlı geçmek vaciptir. Aksi durumda dem gerekir. Geri dönülüp yeniden ihramlı geçilirse ceza düşer. Şafii: hac ve umre dışında başka maksatla mikatları ihramlı geçmek sünnettir. Aksi durumda ceza gerekmez.
Tavafla İlgili Cezalar:
· Üzerinde necaset varken tavaf yapmak Hanefi’de engel değildir. Diğer mezheplerde bu durumda yapılan tavaf iade edilir.
· Avret mahalli bir rükün eda edecek kadar açık kalırsa Hanefi’de dem gerekir. Diğer mezheplerde bu durumda yapılan tavaf yeniden yapılır.
· Tavafı geri geri yürüyerek yapana dem gerekir. Diğer mezheplerde bu durumda yapılan tavaf yeniden yapılır.
· Tavaf namazı müstakil vaciptir. Terk edene bir şey gerekmez, günahkâr olur.
· Kudüm tavafının tamamı veya şavtların yarıdan fazlası cünüp, adetli olarak yapılırsa dem gerekir. Son üç şavt için her bir şavt için sadaka verilir. Eğer tavaf abdestsiz yapılmış ise her şavta sadaka-i fıtır verilir. Yeniden yapılırsa ceza düşer.
· Umre tavafının tamamı abdestli olmalıdır. Aksi halde dem gerekir.
· Ziyaret tavafının tamamı ya da yarıdan çoğu cünüp, adetli veya loğusa olarak yapılırsa bedene, abdestsiz olarak yapılırsa dem gerekir, yeniden yapılırsa ceza düşer.
· Veda tavafı abdestsiz yapılırsa her şavta sadaka gerekir. Yarıdan fazlası cünüp, loğusa, adetli yapılırsa dem gerekir. Mâlikîmezhebine göre veda tavafı sünnet olduğundan terk edilmesi halinde her hangi bir ceza gerekmez.
Say İla İlgili Cezalar:
· Say’i, mazeretsiz yürüyerek yapmamak dem gerektirir.
· Say’in 3 veya daha az şavtını terkinde her bir şavt için sadaka-i fıtır.
Arafat Vakfesi İle İlgili Cezalar: Vakfe günü gün batımından önce Arafat’tan ayrılan için dem gerekir. Şafii ve Maliki’de gün batımına kadar beklemek sünnettir, ceza gerekmez. Ayrıca Maliki’de gecenin bir cüzünde Arafat’ta bulunmayanın haccı fasit olur.
Müzdelife Vakfesi İle İlgili Cezalar: Haccın asli vaciplerindendir. Yapmamak dem gerektirir.
Remyi Cimar İle İlgli Cezalar: Şeytan taşlamayı terk etmek, atılacak olan taşların yarıdan fazlasını atmamak dem; yarıdan azını atmamak her bir taş için sadaka gerektirir. İmameyn ve diğer üç mezhepte vaktinde atılamayan taşlar bayramın 3. Günü, gün batımından önce atılırsa ceza düşer.
Tıraşİle İlgili Cezalar: Bayramın 3. Günü gün batımına kadar vakti vardır. Vaktinden sonraya kalır ise dem gerekir. Maliki ve Hanbelî’de saçların tamamı tıraş edilir. Şafii’de en az üç tel kesilmelidir.
Şeytan Taşlama, Kurban Kesme ve Tıraş Olma Tertibi: Hanefi’de bu tertip vaciptir, terkinde dem gerekir. Diğer mezhep ve İmameyn’e göre tertip sünnettir, ceza gerekmez.
Giyim Yasakları Cezaları: * Gece gündüz bir gün boyunca ihramlı iken bir şey giymek dem, bir günden az olursa sadaka gerekir. Yaradan dolayı giysi giyinmek, sargı sarmak: dem, 3 gün oruç, 6 fakire sadaka vermek

36
şıkları içinde muhayyerdir, istediğini seçebilir. Baştaki yara veya kırıktan dolayı sargı sarılmışsa bir şey gerekmez. * Kadınların yüzlerini bir gündüz veya gece örtmeleri dem, az bir zamanı sadaka gerektirir.
Koku Sürünme Cezası: * ihramlı iken sürülen kokunun etkisi bir gece veya bir gündüz devam ederse dem, daha az bir zaman devam ederse sadaka gerekir. * koku sürülen yer bir organın tamamı olursa dem, azı olursa sadaka gerektirir. * Göze üç defa sürme çekmek dem, azı sadaka gerektirir. * Bir karış kadar yere koku sürme dem, azı sadaka gerektirir. * İhramlının saçını boyaması ya da kına yakması dem gerektirir. * Şafii’de kokulu sabun için ceza gerekmez.
Saç ya da Tüyleri Giderme Cezaları: * Başının tamamı veya ¼ tıraş etme dem, daha azı sadaka gerektirir. * Enseyi tıraş dem gerektirir. * İhramlının ihramsızı tıraş etmesi sadaka gerektirir. * Kaşınırken üç tel düşerse yarım sadaka gerekir. * Şafii: saça kına yakmak ceza gerektirmez. İhramlı iken kesilen saç az da olsa dem gerekir.
Tırnak Kesme: * Aynı zaman ve mekânda bütün tırnakları ya da yarıdan fazlasını kesmek dem, ayrı ayrı yerlerde el ve ayak tırnaklarını keserse iki dem, yarıdan azı kesilirse her tırnağa sadaka gerekir. * İhramlının başkasının tırnağını kesmesi sadaka gerektirir.
Cinsel İlişki Cezaları:
* Hac için ihrama girip, Arafat vakfesinden önce cinsel ilişkiye girenin haccı fasit olur. Ayrıca dem gerekir. Diğer mezheplerde bu durumda olan kişiye bedene gerekir.
* Arafat vakfesinden sonra ilk tahallülden önce cinsel ilişkiye giren kişiye bedene gerekir. Diğer mezheplerde hac fasit olur ayrıca bedene keser.
* İlk tahallülden sonra, ziyaret tavafından önce cinsel ilişkiye girene dem gerekir.
* İhramlı iken eşini şehvetle öpme, sarılma, kucaklama dem gerektirir.
* Mastürbasyon yapıp boşalan kişiye dem gerekir. Boşalma olmazsa bir şey gerekmez.
Av ile İlgili Yasaklar ve Cezalar: Avlanılan hayvanın kıymeti takdir edilir, haremdeki fakirlere dağıtılır.
Bitkiler: Bitkilere verilen zararın karşılığı tasadduk edilir. Şafii ve Hanbelî: Büyük ağaçları kesene dem, küçük bitkileri kesene sadaka gerekir. Hanefi dışındaki üç mezhep Medine ve civarının bitkilerini de yasak sayar.
· Hanefi’de ihramlının evlenmesinde bir sakınca yoktur. Diğer mezheplerde bu evlilik fasitdir.
v
UMRE
Umrenin Farzları: 1- İhrama girmek, 2- Kâbe’yi tavaf olmak üzere ikidir. İhram şart, tavaf ise rükündür.
Umrenin vacipleri: 1-Say, 2- Tıraştır. Umrenin yasaklarına uymayan ve vaciplerini terk edene dem gerekir.
* Şafii ve Hanbelî’de ömürde bir defa umre yapmak farzdır.
HACLA İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR
Nefr-i Evvel: Bayramın 3. Günü (zilhicce 12) Mina’dan ayrılmaya denir. Nefr-i Ahir: zilhicce 13. Günüdür.
Tevriye Günü: Arefeden bir gün önceye 8 zilhicceye denir.
Tağlis: Kurban bayramı günü Müzdelife’de kalanların henüz ortalık karanlıkken sabah namazını kılmalarıdır.
Mültezem: Hacerü’l-Esved ile Kâbe’nin kapısı arasında kalan yere denir.
Remel: Tavafta kısa adımlarla koşarak ve omuzları silkerek çalımlı ve çabuk yürümektir. Sünnettir. Sadece sonunda say yapılacak tavaflarda yapılır. Kadınlar yapmaz.
Iztıba: Ridanın yani ihramın vücudun belden yukarısını örten parçanın bir ucunu sağ kolun altından geçirip sol omuz üzerine atarak sağ omuz ve kolu açık bırakmaktır. Remel yapılacak tavaflarda ıztıba sünnettir.
Hervele: Say yaparken yeşil ışıklar arasında kısa adımlarla koşarak canlı ve çalımlı yürümektir. Sünnettir. Kadınlar hervele yapmazlar.

37
Hacc-ı Ekber: Kurban bayramı arefesinin cumaya rastlaması halinde halk arasında o yıl yapılan haccın, "hacc-ı ekber" (büyük hac) olarak isimlendirilir.__

[Mihrinaz]

2020 dhbt geri sayım başladı. Bu notlara bakmadan sınava girmeyin