Arapça Soruları Cevaplayalım

[FECR]

karolin Üyemizden Alıntı

Ve kalellezine la ya'lemün:
Burada ism-i mevsuller;kendinden sonra gelen cümleyi özne mi yapıyor?
Yani;Bilmeyen kimseler dediler..Burada La ya'lemün;bilmezler demek iken başına ellezi gelince ''Bilmeyen'' manasına mı geldi?

İsmi mevsuller sonra gelen cümleyi özne(fail) yapmaz. Eğer ismi mevsul olan kelimenin konumu cümle içinde fail ise o da fail olur. Eğer meful ise o da mefuldur.Mesela;
رَأَيْتُ الطَّالِبَ الَّذِي ذَهَبَ إلى الْمَكْتَبَةِ =Kütüphaneye giden öğrenciyi gördüm.

Aslında burada iki ayrı cümle bulunmaktadır. Birincisi رَأَيْتُ الطَّالِبَ
“Öğrenciyi gördüm”, ikincisi ise الطَّالِبُ ذَهَبَ إلى الْمَكْتَبَةِ “Öğrenci kütüphaneye gitti” cümlesidir. İsm-i mevsûl bu cümleleri birbirine bağlamış ve kendisi الطالب kelimesinin sıfatı olmuştur. Mef’ûl olan الطالب kelimesinin harekesi üstün olmasına rağmen, onun sıfatı olan الَّذِي ism-i mevsûlünün harekesinde bir değişiklik olmamıştır. Çünkü mebnîdir. Ref, nasb ya da cer hâlinde harf veya harekesinde herhangi bir değişiklik olmaz. Oysa normalde sıfatların murab olduğunda öncesindeki isme hareke yönünden uyması gerekir.

Mübteda oluşu:
اَلَّذِي نَالَ الجَْائِزَةَ كَرِيمٌ . Ödülü kazanan Kerim’dir.
Bu bir isim cümlesidir. İsm-i mevsûl mübtedâ, كَرِيمٌ lafzı da haberidir. نَالَ الجَْائِزَةَ kısmı ise ism-i mevsûlün sıla cümlesidir.
Haber Oluşu
أُمِّي هِيَ الَّتِي تَرْعَى الْبَيْتَ . Evle ilgilenen annemdir.
Burada ise أُمِّي lafzı mübtedâ, ism-i mevsûl ise haberidir. هِيَ ise fasıl zamiri, تَرْعَى الْبَيْتَ kısmı ise sıla cümlesidir.

Fâil Oluşu
وَصَلَ الَّذِي نَجَحَ فِي اْلاِمْتِحَانِ . Sınavda başarılı olan geldi.
Bu cümlede ise ism-i mevsûl وَصَلَ fiilinin fâilidir.
Mef’ûl Oluşu
رَأَيْتُ الَّذِينَ يَشْتَرِكُونَ فِي الْمُؤْتَمَرِ . Kongreye katılanları gördüm.
Burada ise ism-i mevsûl رَأَيْتُ fiilinin mef’ûlüdür.
Cümledeki bir Ögenin Sıfatı Olması
Yukarıda da belirtildiği gibi hâs ism-i mevsûller cümlenin ögelerinin sıfatı olarak da gelebilirler. Bu durumda niteledikleri isme sayı ve müzekkerlik müenneslik bakımından uyarlar.

[karolin]

Hocam..İza cee nasrullahi vel feth..Burada çeviri:Allahın yardımı ve fetih geldiği zaman..diyor..Burada iza ,şart manasında-se,-sa manası katmıyorki,buna ne dersiniz?
Yani iza'nın -dığı zaman gibi bir manası da var sanki,aynı lemma'daki gibi?

[karolin]

leinittebağte ehvâehum bağdellezî câeke minel ılmi ..Burada ellezi neyin sıfatı?

[FECR]

karolin Üyemizden Alıntı

Hocam..İza cee nasrullahi vel feth..Burada çeviri:Allahın yardımı ve fetih geldiği zaman..diyor..Burada iza ,şart manasında-se,-sa manası katmıyorki,buna ne dersiniz?
Yani iza'nın -dığı zaman gibi bir manası da var sanki,aynı lemma'daki gibi?

إِذَا جَاء نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ
وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا
فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا
Bu ayette "Size fetih ve Allahın yardımı geldiği zaman......... Bu yüzden (Fe) , Rabbini hamd ile tesbih et." Burada şart cümlesi var. Eğer Allahın yardımı ve fetih gelirse hemen Allahı tesbih et" deniyor. Yani şart cümlesi

"İza" ile başlayan ayet şart cümlesidir. 2.ayet de "iza"sız şart cümlesi yani gizli "iza" vardır. 3.ayette "fe" ise faul ceza yani "karşılık fa"sıdır.
Şart edatlarının anlamlarının birbirine yakın olması ya da aynı olması önemli değildir. Her bir şart edatının irab olarak cümle içinde farklılığı vardır. Yukarıda "lemma"nın muzari fiili cezm yaptığını anlattık. Ama şart edatı olan "iza" da ise böyle bir durum yoktur.
Birbirine yakın anlamı olan edatlar vardır ama irap olarak aynı işlevi görmezler

[FECR]

karolin Üyemizden Alıntı

leinittebağte ehvâehum bağdellezî câeke minel ılmi ..Burada ellezi neyin sıfatı?

Oradaki "ellezi" ilmin sıfatıdır

[karolin]

Sağolun..Çevirilerde hep iza'yı -dığı zaman olarak almışlar..şart manasını öğrenmiş oldum..Belki ayette bu şartın gerçekleşeceği için -dığı zaman diye çevirmişlerdir?
iza cee nasrullah.. Allahın yardımı gelirse,değilde bu yardım zaten Allah tarafından gelecek,dolayısıyla Allahın yardımı geldiği zaman diye anlamış olamazlar mı?

[FECR]

karolin Üyemizden Alıntı

Sağolun..Çevirilerde hep iza'yı -dığı zaman olarak almışlar..şart manasını öğrenmiş oldum..Belki ayette bu şartın gerçekleşeceği için -dığı zaman diye çevirmişlerdir?
iza cee nasrullah.. Allahın yardımı gelirse,değilde bu yardım zaten Allah tarafından gelecek,dolayısıyla Allahın yardımı geldiği zaman diye anlamış olamazlar mı?

Bu sure Müslümanlara bir müjde olarak ve moral motivasyonu olarak nazil olmuştur.Her ne zaman Allahın yardım ve fetih nasip olursa ve insanlar grup grup İslama girerse , müminler Allah'ı tesbih etmeleri gerekir

[karolin]

yes'elûneke mâzâ yunfigûn, gulil afv..Sana neyi infak edeceklerini soruyorlar..Burada maza ve ma soru sormak babından değil mi?Cümlenin başına ma ve maza geldiğinde soru olur..Mesela ma elkiteb dersek,kitap nedir olmaz mı?
Yukarıdaki ayette ma ve maza soru sormak manası katmıyor mu?Katmıyorsa neden?

[karolin]

hattâ yeruddûkum an dînikum inistetâû..bakara 217..burada yeredduküm,kelimesinin manası döndürmek..irtidad kelimesi ve mürted kelimesiyle aynı mı?Yani irtidad etmek,dinden dönmek demek..Ne dersiniz?

[FECR]

karolin Üyemizden Alıntı

yes'elûneke mâzâ yunfigûn, gulil afv..Sana neyi infak edeceklerini soruyorlar..Burada maza ve ma soru sormak babından değil mi?Cümlenin başına ma ve maza geldiğinde soru olur..Mesela ma elkiteb dersek,kitap nedir olmaz mı?
Yukarıdaki ayette ma ve maza soru sormak manası katmıyor mu?Katmıyorsa neden?

Bakara 219.ayetteki "maza" iki kelimeden müteşekkildir. Soru edatı olan "maza" değildir. Bu ayetteki "maza" soru edatı olan"ma" ile ismi mevsul olan "za" nın bitişmesinden "maza" olmuştur. Aslında bunlar iki ayrı harftir yani "ma za" dır.
"ma" ya da" maza" cümlenin başına geldiğinde soru edatı olur ve "ne " anlamına gelir. Eğer meful konumunda olursa "neyi" anlamında olur. Bakara suresindeki bu ayetteki "ma" cümle başında değilde ortada olduğu ve sonra ismi mevsul geldiği için "neyi" anlamı verilmiştir.
"Sana neyi infak edeceklerini soruyorlar" anlamında bir ayettir.