Arapça İsim Cümlesi

[FECR]

Arapçada cümle ikiye ayrılır:
1-İsim Cümlesi
2-Fiil Cümlesi
İsim cümlesi;mübteda ve haber olmak üzere iki kısımdan meydana gelir.Mübteda başta olur,sonra haber gelir.
Ama bazı istisnai durumlarda haber başa geçer ,sonra da mübteda gelir.Haberin öne geçtiği durumlardan birisi de;
Mübteda hasr(özelliğin veya hükmün kendisine ait olması) kastedilince haber önce gelir,sonra da mübteda gelir.Sizin verdiğiniz örnekte olduğu gibi:
ما عالم haber olur, الا الله ise mübteda olur.Anlamı:
"Allah'tan başka alim-bilen yoktur"

[güldibare]

bu kurala örnek verirken hep istisna harfleri mi kullanılacak .haberde bulunan özellik ve hüküm mbtedada olması kastedilir denilirse yanlış olurmu

[güldibare]

konuyu biraz daha açarsanız sevinirim

[FECR]

İstisnai durumlar fazla açılmaz ki.Çünkü adı üstünde istisnai durum.
İsim cümlesinde haberin başa gelmesi durumu ile ilgili 3-4 tane başlık vardır:
1-Mübteda nekre,haber de şibih cümle olduğunda (zarf veya harfi cerle mucrurundan meydana gelirse)
2-Haber soru ismi olduğunda
3-Mübtedada habere ait bir zamir bulunduğunda
4-Mübteda hasr (özelliğin veya hükmün kendisine ait olması) kastedilince.
Bu sizin araştırdığınız cümleye örnektir

[güldibare]

haberdeki özellik mi mübtedaya mahsus olacak

[Medine-web]

İSİM CÜMLESİ
(İsimle Başlayan Cümleye Denir)

[size=x-large]A-MÜBTEDA
1- Başa gelir
2- Son harfinin harekesi ötre olur. (ikildeانِ kurallı müzekker çoğulda ونَ olur)
3- Başında ل أ(elif-lam) bulunur.

B-HABER
( dir dıra bitişen kelime veya kelimeler haberdir) (Küllü dır dir in haber. Her dır dir haberdir.)
1- Sonra gelir
2- Son harekesi çift ötre olur. ( İkildeانِ kurallı müzekker çoğuldaونَ olur)
3- Başında ل أ(elif-lam) bulunmaz.
4- Haber sadece şu konularda mübteda’ya uyar. (müzekker-müennes (Tekil-ikil-çoğul)
Ancak İnsan dışındakilerin çoğullarının haberi sıfatı fiili zamiri ism-i mevsulü vb. müennes-tekil gelir.
5- Başında harf-i cer varsa kurala uymaz sadece harf-i cer sonunu esre yapar.
6- Mübteda isim-sıfat tamlaması masdar manalı fiil cümlesi olabilir
Haber de isim-sıfat tamlaması fiil ve isim cümlesi şeklinde gelebilir. Haber fiil cümlesi şeklinde gelirse fiil tekil-ikil-çoğul ve müzekkerlik-müenneslik açısından mübtedaya uyar. Ancak İnsan dışındakilerin çoğullarının haberi sıfatı fiili zamiri ism-i mevsulü vb. müennes-tekil gelir.

ÖRNEKLER اَمْثِلة

Mübteda ve Haber

اَلْمُعَلِّمُ طَوِيلٌ Öğretmen uzundur
اَلْمُعَلِّمَانِ طَوِيلَانِ İki öğretmen uzundur
اَلْمُعَلِّمُونَ طَوِيلُونَÖğretmenler uzundur
اَلْمُعَلِّمَةُ طَوِيلَةُ -k- öğretmen uzundur
اَلْمُعَلِّمَتَانِ طَوِيلَتَانِ İki-k-öğretmen uzundur
اَلْمُعَلِّمَاتُ طَوِيلَاتٌَ-k-öğretmenler uzundur
اَلْمُعَلِّمَاتُ فِى الْمَدْرَسَةِ-k-öğretmenler okuldadır.
اَلْكِتَابُ مُفِيدٌKitap faydalıdır
اَلْكِتَابَانِ مُفِيدَانِKikitap faydalıdır
اَلْكُتُبُ مُفِيدَةٌKitaplar faydalıdır
اَلْمُعَلِّمَاتُ جِئْنَ إلى الْمَدْرَسَةِBu öğretmenler okula geldi
هَؤُلاَءِ اَلْمُعَلِّمَاتُ مُعَلِّمَاتُ مَدْرَسَتِنَا Bu öğretmenler bizim okulun öğretmenleridir.

HABERİN BAŞA GEÇTİĞİ YERLER

Mübteda elif-lamsız ise haberin başında harf-i cer –zarf varsa
[size=x-large]Evde bir adam var فِى الْبَيْتِ رَجُلٌ
Bende-yanımda bir kalem var لَدَىَّ قَلَمٌ
Yanında bir kalem var mı? هَلْ عِنْدَكَ قَلَم

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
إسم الإشارة
İŞARET İSİMLERİ


Not:
1- İsmin başına gelir.
2- İşaret ismi tekil-ikil-çoğul ve müzekkerlik-müenneslikte işaret edilen isme uyar. Sadece insan dışındaki çoğullarda işaret ismi müennes tekil هَذِه * تِلْكَgelir.
3- İsmin başında mutlaka (ل أ)elif-lam bulunur.
4- İşaret isimlerinin sonlarına BAZEN eklenen “ك” harfi muhataba göre çekimlidir. Örneğin: ذَالِكَ ، ذَالِكِمَا ، ذَالِكُمْ v.b.

ÖRNEKLER اَمْثِلة

هَذَا الْمُعَلِّمُ: Bu -e-öğretmen
هَذَانِ الْمُعَلِّمَانِ:“iki-e- “
هَؤُلأء الْمُعَلِّمُونَBu -e-öğretmenler:
هَؤُلأء الْمُعَلِّمِين ل:Bu -e-öğretmenler için
هَذَيْنِ الْمُعَلِّمَيْنِلِ: “ iki-e- “ için
هَذَا الْكِتَابُ: Bu kitap
هَذَانِ الْكِتَابَانِ: Bu iki kitap
هَذَيْنِ الْكِتَابَيْنِِمِنْ: Bu iki kitaptan
هَذِهِ الْكُتُبُ: Kitaplar

ذَالِكَ الْكِتَابُ: O kitap
تِلْكَ الْكُتُبُ: Kitaplar




اِنَّ VE KARDEŞLERİ


1- İsim cümlesinin başına gelirler.
2- Mübteda’yı üstün yaparlar. Mübteda ikilse يْنِ –kurallı müzekker çoğulsa ِينَ ) alır.
Müennes çoğullar üstün alması gereken yerde onun yerine esre alır
3- Haber aynen kalır
اِنَّŞüphesiz
اَنَّDığını diğini
كَاَنَّSanki mış gibi
لَكِنَّAma fakat
لَيْتَKeşke
لَعَلَّBelki umulur ki

ÖRNEKLER اَمْثِلة

İnnenin İsmi ve Haberi


انَّ اَلْمُعَلِّمَ طَوِيلٌ -E-öğretmen uzundur
اِنَّ اَلْمُعَلِّمَيْنِ طَوِيلَانِŞüphesiz iki-öğretmen uzundur
لَيْتَ اَلْمُعَلِّمِينَ طَوِيلُونَKeşkee-öğretmenler uzun olsa
كَاَنَّ اَلْمُعَلِّمَةَ طَوِيلَةٌ Sanki -k- öğretmen uzundur
لَعَلَّ اَلْمُعَلِّمَتَيْنِ طَوِيلَتَانِBelki ikik-öğretmen uzundur
لَكِنَّاَلْمُعَلِّمَاتِ طَوِيلَاتٌَFakat-k-öğretmenler uzundur[/size][/size]

[güldibare]

Ama haber soru ismi olursa veya mübteda özellik hüküm kendisine mahsus olursa haber öne geçer .ben mübteda özellik kendisine mahsus olursa bunu tam anlamadım . birde mübtedanın nekre olmasının şartları var

[Medine-web]

mübteda her zaman maarife(belirli) olması gerekir ki alameti elif lam takısı almasıdır.
isim cümlesi her zaman isim ile başlar.isim cümlesinde özneye mübteda yuklemine haber denilir.
haber belirsizdir yani nekiradır.alameti elif lam takısı almamış olmasıdır.
dikkat etmemiz gereken;"Mübteda, müzekker (erkek) ise haber de müzekker,Mübteda, müennes (dişi) ise haber de müennestir."
arapça klavye olsa örneklerini verirdim.
cümle içinde haber ve mübtedanın müennes müzekker yada elif lam takısı alması almaması ile mübteda haber(özne yüklem)cümle içinde anlaşılır.

[Medine-web]

[size=x-large]HABERİN ÖNE GEÇTİĞİ YERLER:
1)Mübteda nekre olup, haber zarf veya car-mecrur (şibhi cümle) olursa
عِنْدي كِتابٌ:Yanımda bir kitap vardır. ( Zarf)
المبْتدأ الخَبرُ

في حَقيبَتي قَلَمٌ : Çantamda kalem vardır. ( Car- Mecrur ).
المبْتدأ الخَبرُ

2)Haber soru ismi olursa.
مَنْ أنْتَ ؟ : Sen kimsin?
المبْتدأ الخَبرُ
كَيْفَ حالُكَ ؟: Nasılsın?
المبْتدأ الخَبرُ

* Not: Soru isminden sonra gelen kelime zarf, harfi cerli isim veya fiilse bunlar mübteda olamayacağından, soru isimi mübteda olur.
منْ جاء؟َ : Kim geldi?
المبْتدأ الخَبرُ

منْ في البيْتِ؟ : Evde kim var?
المبْتدأ الخَبرُ

3)Mübteda da habere ait bir zamir bulunursa
في الدّارِ صاحِبُها : Evde sahibi var.
الخَبرُ

4)Mübteda da hasr (özellik veya hükmün kendisine ait olması) kastedilirse.
ما عالِمٌ إلاّ أللّهُ : Allah’tan başka alim yok.
المبْتدأ الخَبرُ [/size]

[Medine-web]

[size=x-large]MÜBTEDANIN NEKRE OLMASI:
Mübteda umumilik ve hususilik bildirince nekre olarak gelir.

1) Umumilik ifade etmesi:

a) Kelimenin ifade ettiği bütün fertler kastedilince.
إنْسَانٌ خيْرٌ مِنْ بَهِيمَةٍ: İnsan (bütün insanlar) hayvandan daha üstündür.

b) Soru edatından sonra gelince
هَلْ أَحَدٌ في الدارِ: Evde hiç kimse yok mu?

c) Olumsuzluk edatından sonra gelince
ما جاهِلٌ بيْنَنا : Aramızda hiç cahil yoktur.

2) Mübteda şunlarla hususilik kazanır:

a) Sıfatla:
صَديقٌ كَريمٌ زَارَنا: Cömert bir dost bizi ziyaret etti.
المبْتد الخَبرُ

b) İzafetle:
زِيادةُ خَيْرٍ خَيْرٌ: Hayrın çoğu hayırdır.
المبْتد الخَبرُ

c) Şibhi fiil, fail veya meful aldığında:
عِلْمٌ بِاللّهِ خَيْرٌ : Allah’ı bilmek hayırlıdır.
بِاللّهِ kelimesi, عِلْمٌ mastarının mefulu bihidir.[/size]