Hadis Tarihi ve Usulü 8. / 9. / 10. Ünite Soru ve Cevaplar

[nurşen35]

Hadis Tarihi ve Usulü 8. / 9. / 10. Ünite Soru ve Cevaplar

8. Ünite Deneme Soruları

1)Tahammül ve eda nedir?
C)Bir hadisi belli esaslara uyarak öğrenmeye tahammül onu ezberden veya bir kitaptan usulüne uygun olarak rivayet etme eda denir. İkisi bir arada tahammülü’l ilm kavramıyla ifade edilir.

2)Sahabe hadisleri nasıl öğrenmekteydi?
C)Bizzat Hz. Peygamber’den işiterek (muşahafe) onun davranışlarını görerek (müşahade) veya diğer sahabiler vasıtasıyla öğrenmekteydi.

3)Kendisinden hadis yazmak isteyenlere ‘’Bizim Rasulullah’tan ezberlediğimiz gibi siz de ezberleyin’’diyen sahabi kimdir?
C)Ebu Said el-Hudri

4)Kimin zamanında hadis tedvini başlamıştır?
C)Halife Ömer b. Abdulaziz’in emriyle resmi hadis tedvini başlamış ve bu durum yazılı hadis metinlerinin çoğalmasına yol açmıştır.

5)Hadislerin yazıya geçirilmesinin olumsuz yönü ne olmuştur?
C)Ehil olmayanların da hadise el atmasına yol açmıştır.

6)Tashif ve tahrif nedir?
Hadisteki nokta ve harf hatalarıdır.

7)Muhaddislerin hadislerin hatasız naklini temin için aldığı tedbirler nelerdir?
C) –Sahifelerden yapılan istinsahlarda hatalar olacağına dikkat çekmek(Ma’mer b. Raşid mr b. Dinar Haccac b. Ertat Yahya b. Kesir Nafi Eyyub es-Sahtiyani gibi alimler böyle yapmıştır)
-Sema’ ve kıraat metotları geliştirmek.

8) Sahafi kime denir?
C)Hadis âlimleri doğrudan sahifelerden rivayet edenleri sahafi diye tanıtmışlardır.

9)Ehil olmayanların eline geçer endişesiyle kitaplarını imha eden ya da edilmesini vasiyet eden muhaddisler kimlerdir?
C)Urve b. Zübeyr Yahya b. Ebi Kesir Eyyub es-Sahtiyani Hammad b. Seleme Abdullah b. Mübarek.

10)Hadis öğrenim ve öğretim metodları nelerdir?
C)-Sema’ ve kıraat
-İcazet münavele ve mukatebe
-İ’lam vasıyyet vicade

11)Sema’nın terim manası nedir?
C)Hadis hocasının (şeyh) hadisleri okuması talebenin veya talebelerin de bizzat işiterek hadisleri almalarıdır.

12)Terim olarak imla’ nedir?
C)Hocanın hadisi talebeye yazdırmasıdır.

13)Hadis almanın en güvenilir usulü hangisidir?
C)İmla’dır.Hadisleri yazdıran hocaya mümli yazan öğrenciye de müstemli denilirdi.

14)Kıraat nedir?
C)Terim olarak talebenin hadisleri bizzat hadis hocasının okuması veya başkasının okuduğunu işitmesi suretiyle hadisi almasıdır.

15)Arz nedir?
C)Hadis alimlerinin çoğuna göre bir şeyi bir kimseye sunmak göstermek manasındadır. Kıraatla eş anlamlı olarak kullanmışlardır.

16)Hadislerin aslına uygun olarak nakli için en isabetli metot nedir?
C)Sema’dır.

17)İcazet nedir?
C)Sema’ ve kıraat olmaksızın hadis âliminin belli şartlar dahilinde rivayetlerini öğrencisinin rivayet etmesine izin vermesidir.

18)İlk dönemlerde icazet nasıl verilirdi?
C)Sözlü olarak verilirdi.

19)İcazet ne zaman yazılı verilmeye başlandı?
C)Yaklaşık 5. yy.da medreselerin kuruluşundan sonra.

20)Müciz müsteciz mucazün bih nedir?
C)İcazet veren hocaya müciz icazet isteyen öğrenciye müsteciz veya mücazün leh icazete konu olan ve rivayetine izin verilen hadis sahife veya kitaba mücazün bih denir.

21)İcazet türleri nelerdir?
C) a)Muayyen icazet: Hocanın talebesine rivayetlerinin yazılı olduğu belli bir kitabı rivayet etmesi için izin vermesi-Bu kabul edilmiştir.
b)Kitap belirtmeden verilen icazet: Bazı âlimler kabul etmiş bazıları etmemiştir.
c)Umumi icazet:Alimlerin çoğu bu tür icazeti doğru bulmamıştır.
d)Belirsiz bir kitap için veya belirsiz bir şahsa verilen icazet: Geçersizdir.
e)Şarta bağlı icazet: Kabul edilmemiştir.
f)Doğmamış çocuğa verilen icazet: Kabul edilmemiştir.
g)Mümeyyiz olmayan çocuğa verilen icazet: Âlimlerin çoğu kabul etmemiştir.
h)İleride elde edilecek rivayetlere verilen icazet: Geçersizdir.
I)İcazetle elde edilen hadisleri veya kitabı rivayet etmeye verilen icazet: Bazı alimler kabul etmiştir.

22)Münavele nedir?
C)Hadis hocasının hadislerini ihtiva eden kitabını rivayet etmesi için talebesine elden vermesi veya kitabın kendisine ait olduğunu ifade etmesidir.

23)İcazetli münavele nedir?
C)Hoca rivayet hakkına sahip olduğu hadisleri öğrencisinde kalmak veya yazıp iade etmek üzere verirken bunları rivayet etmesine de izin vermesidir.

24)İcazetsiz münavele nedir?
C)Hocanın talebeye nüshayı verirken rivayetine izin verip vermediğini söylememesidir.

25)Mükatabe nedir?
C)Hadis hocasının rivayet hakkı bulunan hadislerinin tamamını veya bir kısmını yakında ya da uzakta bulunan bir kimseye göndermesidir.

26)İcazet münavele mukatebe metodlarıyla rivayet hakkı verirken –kısaca- nelere dikkat edilirdi?
C)Hadis alimleri yazılı metinleri kontrol eder varsa hataları düzeltir ve hadis öğrencisinin güvenirliğine dikkat ederdi.

27)İ’lam nedir?
C)Hadis hocasının hadis veya hadis kitabını rivayeti için herhangi bir açıklamada bulunmadan öğrenciye göstererek bunları sema’ yoluyla aldığını ifade etmesidir.

>>>İ’lam hadis rivayeti için sağlıklı ve yaygın bir metot değildir.

28)Vasiyyet nedir?
C)Hadis hocasını n rivayet ettiği bir kitabı ölümünden veya seyahate çıkmadan önce birisine vasiyet etmesidir.

29)Vicade nedir?
C)Bir kişinin herhangi bir ravinin hadis kitabı müellifinin el yazısı ile yazılmış kitabını veya bazı hadislerini bulup ele geçirmesidir.

30)Rivayet döneminde hadisler sırasıyla hangi metotlarla nakledilirdi?
C)Çoğunlukla sema ve kıraat metotlarıyla bunlara imkan bulunmadığında icazet münavele mukatabe metotlarıyla nakledilirdi.İ’lam vasiyet ve vicade metotlarına nadiren başvurulurdu.

31)Nakil döneminde hadis rivayetinde izlenen metotlar nelerdir?
C)İcazet metodu yaygınlaşmış ve vicade metodu kullanımı da artmıştır.

32)Rivayet lafızları niçin kullanılmıştır?
C)Hadisin hangi metotla rivayet edildiğini belirtmek için kullanılmıştır.

33)Hicri 3. Asırda en çok kullanılan lafız hangisidir?
C)An haddesena ahberena.

34)Sema metoduna delalet eden en üstün lafız hangisidir?
C) Semi’tü’dür.Bunun dışında haddeseni ve haddesena.

35)Kıraat metoduna delalet eden lafızlar hangileridir?
C) Kara’tü kara’na ala fülan aradtü ahbereni ahberena

36)İcazet metoduna delalet eden lafızlar hangileridir?
C)Ecaze li enbeena a’tani habbereni habberena

37)Münavele metoduna delalet eden lafızlar hangileridir?
C)a’tani defaa ileyye kitabehu.

38)Mükatabe metoduna delalet eden lafızlar hangisidir?
C)Ketebe ileyye fülan.

39)Vasiyyet metoduna delalet eden lafız hangisidir?
C) Evsa ileyye

40)Vicade metoduna delalet eden lafızlar hangileridir?
C) vecedtü vecettü bi hatti fülan kara’tü fi kitabi fülan kara’tü fi kitabi fülan bi hattihi belegani.

41)Rivayet metotlarının hepsine delalet eden lafızlar hanfileridir?
C) an-enne fülan kale.

42)Hadis âlimleri hangi lafızla yapılan rivayetleri hoş görmemiştir ve niçin?
C) kale.Çünkü bu lafız hicri 2. Ve 3. Asırlarda genellikle munkatı’(isnadı kopuk)rivayetlere veya tedlise delalet ederdi.

43)Rivayet metotlarının kullanımdaki mastarları nelerdir?
C) haddesena için tahdis ahberena için ihbar an için an’ane.

44)Hadis rivayet etmek için yapılan yolculuğa ve bunu yapana ne denirdi?
C)Bu yolculuğa er-Rihle fi talebi’l-hadis yolculuğu yapana rahhale cevvale tavvafü’l-ekalim denirdi.

45)Hadis yolculuklarının en yoğun olduğu ve sona erdiği dönem nedir?
C)Yoğun olduğu2.-4. Yy.
5.yy.da medreselerin 6. Yy.da ise darulhadislerin açılmasıyla bu yolculuklar önemli ölçüde son bulmuştur.

46)Kitapların naklinde uygulanan kurallar nelerdir?
a)Hata düzeltilmeden hatalı kısım üzerine dikkat çekmek için sah işareti konur.
b)sah işareti konur ve kenara doğrusu yazılır.
c)Hatalı kısmın üstüne yazıya temas etmeyecek şekilde çizgi çizilir.
d)Hatalı kısmın üzeri çizilerek iptal edilir.
e)Hatalı kısmın başına ve sonuna (0…0)şeklinde boş daire konulur.
f)Hatalı kısma yan yana noktalar(…)konulur.
g)Hatalı kısma < > şeklinde işaret edilir.
h)Hata yapılan kısma sehv kelimesi yazılır.

47)Keşt ve mahv nedir nasıl değerlendirilir niçin?
C)Yazının bıçak gibi keskin bir aletle kazınması keşt mürekkebin ıslak parmak veya bez parçasıyla silinmesi mahv’dır. Bunlara ısrarla karşı çıkılmıştır.Çünkü yazılı metinler ehil olmayan kişilerce hatalı olarak düzeltilebilir.

48)Lahak nedir?
C)Metin içerisinde tespit edilen noksanlıkların yazının okunmasını engellememesi için kitabın kenarına ilave edilmesidir.

49)Sema’ ve kıraat kayıtları nedir?
C)Nüshanın hocadan alındığının yer ve zamanı bildiren ve öğrenciye rivayet hakkı veren bir belgedir.

50)İcazet kaydı nedir?
C)Öğrencinin bu nüshayı rivayet yetkisinin bulunduğunu ifade eden belgedir.

51)Belağ kaydı nedir?
C)Yazma eserlerde metnin kontrolden geçtiğini ifade eder.

52)Mukabele nedir?
C)Eserin farklı yollarla gelen rivayetlerini ve farklılıklarını bir araya getirme işlemidir.İşlemin sonunda mukabele kaydı düşülür.

53)Arapçada benzer harf ve kelimelerin yanlış okunmasını önlemek amacıyla yazılan kitaplar ve müellifleri kimlerdir?
C) Askeri’nin Tashifü’l Muhaddisin Hattabi’nin İslahu galati’l Muhaddisin

54)Müttefik ve müfterik isimli kitaplar niçin yazılmıştır?
C)İsimleri aynı olduğu için karıştırılan ravileri ayırt etmek için yazılmıştır.

55)Mü’telif ve muhtelif isimli kitaplar niçin yazılmıştır.
C)Yazılışları aynı okunuşları farklı isimlerin karıştırılmasını ayırt etmek için yazılmıştır.

56)Mübhemat kitapları niçin yazılmıştır?
C)İsnatlarda adı geçen kimliği kapalı isimlerin kimliklerini ayırt etmek için yazılmıştır.

57)Hadis kitabı okuma usulleri nelerdir?
-Okuyup geçme yöntemi: Genellikle bir hadis kitabının sahanın uzmanı âlimler arasında okunması durumunda uygulanır.
-Açıklama ve araştırma yöntemi: Bir hadis kitabının talebelere okunması durumunda uygulanır.
-Geniş açıklamalı yöntem: Bir hadis kitabının halka yönelik okunması durumunda uygulanır. Bu yöntem daha çok kıssacıların başvurduğu bir usuldür.

Alıntı.

[nurşen35]

9. Ünite Deneme Soru ve Cevaplar

1)Haber-i vahid kaça ayrılır tanımlayın.
C)Makbul hadisler ve merdud hadisler diye ikiye ayrılır. Hz. Peygamber’e ait olma ihtimali fazla olanlara makbul az olanlara merdud denir.

2)Makbul hadis kaça ayrılır?
C)Sahih ve hasen diye ikiye ayrılır.

3)Sahih hadis nedir?
C)Senedinin başından sonuna kadar sika(adalet ve zabt sahibi)ravinin sika raviden rivayet ettiği şazz ve muallel olmayan hadistir.

4)Sahih hadisin özellikleri nelerdir?
C)-Ravilerinin sika olması
-Ravileri arasında kopukluk olmaması yani senedinin muttasıl olması
-Şazz yani diğer ravilerin rivayetlerine aykırı olmaması
-Muallel yani sahihliğine zarar verecek gizli bir kusurun olmaması

5)Sahih hadis kaça ayrılır?
C)Sahih li zatihi ve sahih li gayrihi diye ikiye ayrılır.

6)Sahih li zatihi ve li gayrihi nedir?
C)Sahih li zatihi: Sahihlik özelliklerini bizzat taşıyan hadistir.
Sahih li gayrihi: Sahihlik niteliğini zikredilen özellikler bizzat kendisinde bulunmadığı için başka hadisin desteğiyle kazanan hadis demektir.

7)Sahihayn hangi hadis kitaplarını ifade eder?
C)Buhari ve Müslim’in el-Cemi’s Sahih isimli kitaplarını ifade eder.

8)Sahihaynda bulunan bir hadise ne denir?
C)Müttefekün aleyh üzerinde ittifak edilmiş hadis denir.

9)Hasen hadis nedir?
C)Sahih hadisin bütün niteliklerini taşıdığı halde ravilerinden birinin veya birkaçının zabt sıfatı tam olmayan hadistir.

10)’’Senedinde Hz. Peygamber’e iftira etmekle itham edilen kimse bulunmayan şazz da olmayan ve başka bir yönden benzeri rivayet edilen hadis bize göre hasendir.’’ Sözü kime aittir?
C)Hasen terimini meşhur eden Tirmizi’ye aittir.

11)Hasen hadis kaça ayrılır?
C)Hasen li zatihi ve hasen li gayrihi diye ikiye ayrılır.

12)Bunları tanımlayınız.
C)Hasen li zatihi:Hasenlik özelliklerini bvizzat taşıyan hadistir.
Hasen li gayrihi: Aslında zayıf olan ama bir hadisin desteğiyle hasen niteliğini kazanan hadistir.

13)Merdud(zayıf)hadis türleri nelerdir?
C)Mürsel munkatı’ mu’dal mu’allak müdelles mu’allel muzdarip maklub şazz-mahfuz münker-ma’ruf metruk.

14)Mürsel hadis nedir?
C)Tabiinin doğrudan(aradaki sahabiyi atlayarak)Hz. Peygamber’den naklettiği hadistir.
-Hasan Basri’nin mürsel hadisleri zayıf
-Said ibnü’l Müseyyeb’inkiler makbul sayılmıştır.

15)Munkatı’hadis nedir?
C)Senedinde sahabeden sonra bir veya peşpeşe birkaç ravi atlanmış olan hadistir.

16)Mu’dal hadis nedir?
C)Senedinde peşpeşe iki veya daha fazla ravi atlanmış olan hadistir.

17)Mu’allak hadis nedir?
C)Senedinin müellif tarafı bir veya birkaç ravisi atlanmış gibi eksik olan hadistir.

18)Müdelles hadis nedir?
C)Bir kusuru veya ekseriya hoş görülmeyen bir özelliği gizlenerek onun bulunmadığı zannettirilecek şekilde rivayet edilmiş olan hadistir. Hadisi bu şekilde rivayet etmeye tedlis denir.

19)Tedlisü’l isnad nedir?
C)Gizlenmek istenen kusur senede bir ravi atlanmış olduğu halde bunu belli etmemeye çalışma şeklinde ise buna tedlisü’l isnad denir.

20)Tedlisü’ş şuyuh nedir?
Gizlenmek istenen kusur hocanın meşhurluğu veya zayıflığı ise bu duruma tedlisü’ş şuyuh denir.

21)Mu’allel hadis nedir?
C)Ancak işin uzmanı âlimlerin anlayabileceği ve sahihliğe zarar veren gizli bir kusuru(illeti)bulunan hadistir.

22)Bu sahada eser yazan âlimler kimlerdir?
C)Ali ibnü’l Medini Ahmed b. Hanbel ed-Darimi el-Buhari Ebu Hatim er-Razi Tirmizi Derukutni.

23)Muzdarip hadis nedir?
C)Birbirine zıt olmakla beraber birini diğerine tercih imkânı bulunmayan hadislere denir.

24)Muzdarip hadisin hükmü nedir?
C)Bunlardan hatalı olanı tespit imkânı bulunmayınca iki hadiste zayıf sayılmıştır. Bu tür zıtlıkların bazısı hadise zarar vermeyebilir.

25)Maklub hadis nedir?
C)Senet ve metnindeki kelime veya cümleler arasında yer değişikliği yapılmış
olan hadistir.

26)Şazz-Mahfuz hadis nedir?
C)Sika bir ravinin kendisinden daha sika olan bir raviye veya ravilere zıt olarak rivayet ettiği hadistir.

27)Münker-Ma’ruf hadis nedir?
C)Zayıf bir ravinin kendisinden daha iyi durumda olan raviye aykırı bir şekilde rivayet ettiği hadistir.

28)Metruk hadis nedir?
C)Hz. Peygamber’e(s.a.s) yalan isnada bulunmakla itham edilen(müttehem bil kizb)veya çok hata yapan(fahişu’l galat)yahut çok dalgın olan(fartu’l gaflet)ravinin rivayet ettiği hadistir.

29)Kudsi hadis ne demektir?
C)Yüce Allah’a Kur’an olmayarak nispet edilen söz ve işle ilgili hadis demektir. Buna rabbani hadis veya ilahi hadiste denir.

30)Kudsi hadisin içeriği nelerdir?
Daha ziyade Yüce Allah’ın büyüklüğü kudreti merhameti ve lütfu gibi konuları ele alan bu hadislerin sayısı fazla değildir.

31)Merfu hadis nedir?
C)Hz. Peygamber’e(a.s)ait olduğu söylenen söz iş ve herhangi bir durumla ilgili hadis demektir. Hadis denince ilk akla gelen mana budur.

32)Mevkuf hadis nedir?
C)Bir sahabiye ait olduğu söylenen söz ve işle ilgili hadise denir.

33)Horasan âlimleri mevkuf hadisi nasıl isimlendirmişler ve bunun sonucu bazı âlimler eserlerine hangi ismi vermişler?
C)Mevkuf yerine eser(çoğulu asar)kelimesini kullanmışlardır. Bundan dolayı bazı âlimler hem merfu hem mevkuf hadisler içeren kitaplarına es-Sünen ve’l Asar ismi vermişlerdir.

34)Mevkuf hadisler hangi tür hadis kitaplarında bulunur? Örnek bir eser verin?
C)Musannef türü hadis kitaplarında bulunur. Ebu Hafs Ömer b. Bedr el Mevsıli’nin Ma’rifetü’l vukuf ale’l mevkuf isimli itabı vardır.

35)Maktu’hadis nedir?
C)Tabiundan birine ait olduğu söylenen söz ve işle ilgili hadis demektir.

36)Muhkem hadis ne demektir?
C)Kendisine zıt manada sağlam bir hadis veya şer’i bir delil bulunmayan yani diğer dini delillerle çelişmeyen hadis demektir.

37)Muhtelifu’l hadis nedir?
C)Başka bir hadise veya dinen makbul bir delile/bilgiye zıt olan çelişen hadistir.

38)Muttasıl hadis nedir?
C)Senedinde başından sonuna kadar ravi düşmesi bulunmayan isnad zinciri kesintisiz olarak devam eden hadistir.

39)Mu’an’an hadis nedir?
C)Senedinde bir veya birden çok ravi ile hadisi aldıkları hocaları arasında an edatı buluna hadistir.

40)Müenen hadis nedir?
C)Senedinde iki veya daha çok ravi arasında enne bulunan hadistir.

41)Haber-i vahid nedir? Haber-i vahid olan hadisler kendi arasında kaç kısımdır?
C)Mütevatir olmayan hadis demektir. Dört kısımdır. Meşhur aziz ferdve garip

42)Meşhur ve müştehir nedir?
C)Her nesilde (tabakada )asgari üç ravi tarafından rivayet edilmiş olan hadise denir.

43)Aziz nedir?
C)Her nesilde( tabakada)en az iki ravi tarafından rivayet edilmilş olan hadis demektir.

44)Ferd nedir?
C)Senedinin bir veya birkaç yerinde (tabakasında)ravi sayısı bire düşen hadis demektir.

45)Ferd-i nisbi nedir?
C)Gerçekte birden fazla ravi tarafından rivayet edilmiş olsa da yalnız bir bölge ravilerinin rivayet etmesi gibi bir yönden teklik özelliği taşıyan hadislere denir.
-Ferd enilince ferd-i mutlak ve garib-i mutlak garip denince ferd-i nisbi ve garib-i nisbi kastedilir.

46)Garib ve garib-i mutlak nedir?
C)Herhangi bir yönden farklılık gösteren veya tek kalan hadis demektir.
Söz konusu bu gariplik yeni tek kalış ravi sayısının herhangi bir tabakada bire düşmesi şeklinde olursa buna garib-i mutlak denir.

47)Ali ve nazil nedir?
C)Bir hadisin farklı senedleri arasında ravi sayısı diğerlerine göre hakikaten veya hükmen az olanına ali ravi saysı çok olanına nazil denir.
-Ravi sayısının hükmen az olması: Ravileri sayıca fazla olsalarda güvenilirlik bakımından daha iyi durumda olmalarıdır. Hadisin senedinde ravilerin az olması hata yapılmış olma ihtimalini azaltır.

48)Müsned hadis nedir?
C)Hz. Peygamber’e kesintisiz(muttasıl)bir senedle nispet edilen hadise denir.

49)Müdrec hadis nedir?
C)Sened veya metnine aslında bulunmayan bir şey eklenmiş olan hadistir.Müdrec hadisin ekseriya sadec sözlü rivayetten kaynaklandığını söyleyebiliriz.

50)Hadise eklenen kısım nasıl anlaşılır?
C)Ya başka bir rivayette bu kısmın ayrı görülmesiyle yahut rivayet eden ravinin veya durumu fark eden bir âlimin söylemesiyle ya da o kısmı Hz. Peygamber’in söylemesinin imkânsızlığıyla anlaşılabilir.

51)Ziyadetü’s sika nedir?
C)Bir hadisi aynı hocafdan rivayet eden sika ravilerden birinin arkadaşlarından ayrı olarak bir fazlalıkla rivayet etmesine ve rivayet ettiği bu fazlalığa denir.

52)Musahhaf ve muharref nedir?
C)Sened veya metninde noktalama ve harekeleme hatası yapılmış olan hadise musahhaf harf hatası yapılmış olan hadise ise muharref denir.

53)Mutabi’ ve Şahid nedir?
C)Hadislerin sahabeden itibaren farklı rivayetlerinin araştırılması sonucunda o hadisi senedin her bir halkasındaki ravi dışında aynı lafızlarla rivayet eden başka raviler varsa bunların rivayetine mutabi’denir.
Hadisin başka kanallardan gelen rivayetlerini araştırma sonucu lafzı aynı olmayıp mana bakımından benzer veya yakın rivayetler bulunursa bunlara da şahid denir.Şahid bir hadisi mana bakımından destekleyen ve başka bir raviden gelen hadistir.

1-hadislerin hz.peygambere ait oluşu kesin olanlarına ........,ihtimalli olanlarına ise.........denir.
yukarıdaki boşluğa hangi ifadeler getirilmelidir?
a)makbul-mütevatir
b)mütevatir-haberi vahid
c)haberi vahid-mütevatir
d)sahih-mütevatir
e)mütevatir-sahih

2-başından sonuna kadar her tabakasında yalan söylemek üzere anlaşmaları aklen ve adeten mümkün olmayacak kadar çok ravinin rivayet ettiği hadislere ne denir?
a)makbul
b)sahih
c)haberi vahid
d)mütevatir
e)hasen

3-hangisi sahih hadisin özellikleri arasında yer almaz?
a)ravilerinin sika olması
b)ravilerinin arasında kopukluk olmaması
c)senedin muttasıl olması
d)diğer sika rivayetlerine aykırı olmaması
e)zabt kusuru taşıması


4-hz.peygambere ait olma ihtimali az olan hadislere ne ad verilir?
a)makbul hadis
b)hasen hadis
c)merdud hadis
d)mütevatir hadis
e)sahih hadis


5-merdud(zayıf) hadislerin türleri arasında hangisi yer almaz?
a)mürsel
b)makbul
c)munkatı
d)mu'allak
e)mu'allel


6-tabiunun sahabiyi atlayarak rivayeti doğrudan hz.peygamberden almışgibi rivayet ettiği hadise ne ad verilir?
a)şazz
b)mu'dal
c)mürsel
d)maklub
e)muzdarib


7-hadis ilminde peşpeşe iki veya daha fazla ravinin düştüğü rivayetlere ne ad verilir?
a)mu'dal
b)mu'allak
c)mürsel
d)müdelles
e)mu'allel


8-hadis ilminde sened veya metindeki kelime veya cümlelerin arasında yer değişikliği yapılmış olan hadislere ne ad verilir?
a)muzdarib
b)maklub
c)şazz
d)müdelles
e)ma'ruf


9-tek bir senedi bulunan veya tek bir ravi tarafından rivayet edilen hadise ne ad verilir?
a)münker
b)mahfuz
c)şazz
d)metruk
e)mürsel


10-yüce allah'a kuran olmayarak nispet edilen söz ve işle ilgili hadislere ne ad verilir?
a)merfu
b)kudsi
c)mevkuf
d)maktu
e)muhkem


11-hangisi hadislerin senedine göre sınıflandırmasında yer almaz?
a)muttasıl
b)mu'an'an
c)muennen
d)haberi vahid
e)muhteliful hadis


12-hadis türlerinden hangisi haberi vahid'den değildir?
a)meshur
b)aziz
c)müsned
d)ferd
e)garib


13-sened veya metninde aslında bulunmayan birşey eklenmiş olan hadise ne ad verilir?
a)müsned
b)müdrec
c)mu'allak
d)muteber
e)meşhur


14-sened veya metninde noktalama ve harekeleme hatası yapılmış olan hadise ne ad verilir?
a)musahhaf
b)muharref
c)mutabi
d)şahid
e)garib


15- ı-harf hatası yapılmış hadislere muharref denir.
ıı-her nesilde ravi sayısı asgari üç olan hadislere meşhur denir.
ııı-bir sahabiye ait olduğu söylenen söz ve işle ilgili hadise merfu denir.
yukarıdaki bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
a)yalnız ııı
b)yalnız ıı
c)ı , ııı
d)ı , ıı
e)ıı , ııı



1-b 2-d 3-e 4-c 5-b 6-c 7-a 8-b 9-c 10-b 11-e 12-c 13-b 14-a 15-d

----ALINTIDIR--

[nurşen35]

10. Ünite Deneme Sorular ve Cevaplar

1)Mütevatir nedir?
C)Yalan bir haberi rivayet etme hususunda birleşmeleri aklın ve âdetin kabul etmeyeceği kadar kalabalık raviler topluluğunun kendileri gibi bir topluluktan alıp naklettikleri görülen ve duyulan bir olayla ilgili hadislerdir.

2)Mütevatir hadisin şartları nelerdir?
C)_hadisin kalabalık bir topluluk tarafından rivayet edilmesi ve bu topluluğun her nesilde tevatür sayısının altına düşmemesi
_bu kalabalığın yalan üzerine birleşmelerin in aklen ve adeten
mümkün olmaması.
_haberi nakleden kişilerin o haberi bizzat kaynağından işitmeleri veya olayı kendi gözleriyle görmeleri.

3)Bir hadisin mütevatir olması için önerilen en düşük sayı kaçtır?
C)4 tür.
NOT:Suyuti her nesilde en az on kişiden meydana gelen ravilerin naklettiği haberin mütevatir şartını taşıdığı kanaatini ifade ederken yaygın görüşün 3 ten az olmamak kaydıyla belirli bir rakam verilmemesi olduğunu da söyler.

4)Lafzi mütevatir nedir?
C)Bütün rivayetlerinde lafızları aynı olan yani hz peygamberin ağzından çıktığı şekilde bize ulaşan hadislerdir.

5)Manevi mütevatir nedir?
C)Ravilerin aralarında müşterek bir nokta olan çeşitli hükümleri veya bilgileri ayrı ayrı lafızlarla nakletmeleri şeklinde meydana gelen ortak manaya denir.

6)Mütevatir hadisler konusunda ilk eser ve yazarı kimdir?
C)Suyuti ‘nin ezharul mütenasire fil ahbaril mütevatire isimli eseri.daha sonra bu kitabını suyuti katfül ezharil mütenasire fil ahbaril mütevatire ismiyle özetlemiştir.

7)Mütevatir hadisler konusunda en geniş çalışmayı yapan yazar ve eseri nedir?
C)Muhammed bin Cafer elkettani nazmülmütenasir minel hadisil mütevatir adlı eseridir.

8)Haberul vahid nedir?
C)Bir kişinin diğer bir kişiden rivayet ettiği haber demektir. mütevatir haberin şartlarını taşımayan veya mütevatir seviyesine ulaşmayan haber olarak da tanımlanmıştır.

9)Haberul ehad nedir?
C)Birden fazla kişinin rivayet ettiği haber anlamına gelir.

10)Haberi vahidle amel etmenin hükmü nedir?
C)İslam âlimleri sahih olduğu ortaya çıkmış haberi vahid ile amel etmenin gerekli olduğu hususunda görüş birliği etmişlerdir.

11)Zayıf hadis nedir?
C)Sahih ve hasen hadis için aranan şartlardan birini yada bir kaçını taşımayan hadislere denir.

12)Zayıf hadisin çok çeşitli olmasının nedenleri nelerdir?
C)_ravinin tenkid edilmesindeki sebeplerin farklılığı.
_senette ravi düşmesinin az veya çok olması.
_ravi eksikliğinin senedin değişik yerlerinde olması.
_hadisin metnindeki kusurun onun sahihliğine zarar verme derecesindeki değişiklikler.

13)Rivayet asrı olan 3. Asırdan önceki dönemlerde zayıf hadis terimleri nelerdi?
C)Merdud metruk münker sakim.

14)Muzaaf hadis nedir?
C)Zayıf olduğu hakkında hadis alimleri arasında ittifak bulunmayan bazılarına göre zayıf bazılarına göre de zayıf olmayan hadistir.buna göre muzaaf hadis zayıf hadisten üstündür.

15)Nasiruddin elbani’nin kendince zayof saydığı ebu davud’un süneninde bulunan hadislere dair yazdığı kitabın ismi nedir?
C)Zaifü süneni ebi davud.

16)Zayıf bir hadisin birden çok senetle rivayet edilerek zayıflıktan çıkması için gereken şartlar nelerdir?
C)_hadisteki zayıflık aşırı cerh sebeplerine dayanmamalı .yani hadisin zayıflığı şiddetli olmamalıdır..
_takviye eden diğer senetler (tarik)kuvvet bakımından takviye edilen senetle ya aynı seviyede veya daha üstün olmalıdır.

17)Hiçbir şekilde zayıf hadisle amel edilmeyeceğini savunan alimle kimlerdir?
C)Yahya bin main Müslim ibni hazm ebu Bekir ibnül Arabi.

18)Zayıf hadislerle ahkam dışında amellerin faziletine dair konularda amel edilebileceğini savunan alimler kimlerdir?
C)Sufyan essevri Abdullah bin mubarek ahmed bin hanbel ebu davud.
NOT: Ayrıca Ahmed bin Hanbel’in amellerin faziletleri dışında da helal ve haram kapsamına giren konularda zayıf hadislerle amel edilebileceği görüşünde olduğu nakledilmiştir.

19)Hadislerin sahih hasen ve zayıf olarak taksimi kime aittir?
C)Tirmizi.

20)Faziletlerine dair konularda da olsa zayıf hadisle amel edebilmek için İbni hacer el askalani nin belirlediği şartlar nelrdir?
C)_Zayıf hadis yalancı bir ravinin tek başına rivayet etmesi gibi aşırı zayıf olmamalı.
_İslam dininin amel edilen genel esaslarından birisine uygun olmalı.
_amel edilirken zayıf hadisin sabit olduğuna kesin şekilde inanılmamalı aksine ihtiyaten amel edildiği bilinmelidir.

21)Zayıf hadisle amel konusundaki görüşler nelerdir?
C)_İsnatları zayıf da olsa muhtevasıyla ümmetin amel ede geldiği hadislerle ahkâmda amel edilir.
_İhtiyata daha uygunsa zayıf hadisle ahkâmda amel edilebilir.
_Herhangi bir konuda zayıf hadisten başka delil yoksa rey’e tercih edilerek zayıf hadisle amel edilebilir.

22)Ebu Hanife ‘nin amel ettiği zayıf hadislere örnekler?
C)Kıyasa aykırı olmaların rağmen namazda kahkaha hurma şırasıyla abdest hayızın azami süresinin 10 gün olduğu on dirhemden aşağı mehir olmayacağı gibi zayıf hadislerle amel etmiştir.

23)İmamı şafinin amel ettiği zayıf hadislere örnekelr?
C)Taif yakınlarındaki Vecc denilen yerde avlanmanın haram olduğu mekkede yasaklanan zamanlarda namaz kılmanın caiz olduğu kusan kişinin abdest alması ile ilgili zayıf hadislerle amel etmiştir.

24)Mevzu hadis nedir?
C) Söylemediği veya yapmadığı halde Hz. Peygambere nispet edilen söz ve işlerle ilgili haberdir

25. Mevzu hadisler ne zaman ortaya çıkmaya başlamıştır.
C) Hz. Osman’ın şehit edilmesi ile başlayıp Hz alinin şehit edilmesi ile derinleşen siyasi ihtilaflarda tarafların cahil ve beklide ard niyetli mensuplarının kendilerini övünmek muhaliflerini yermek maksadıyla bu tür haberler üretmeye başladıkları anlaşılmaktadır.

26. Hadis uydurma sebepleri nelerdir?
a) İslam düşmanlığı (Abdulkerim b.ebul avca Muhammed b.ssait el esedi Beyan bin seman el mehdi)
b) Irk ve mezhep yanlılığı
c) Maddi yarar elde etme hırsı
d) İslam a hizmet arzusu

27. Hadis uydurma yöntemleri nelerdir?
C) Uyduranın bizzat kendisinin düzmesi veya başkasının sözünü alıp hadis diye ortaya sürmesi şeklinde iki yöntem bilhassa filozof sufi tabip ve hakimlerin sözlerinden istifade edilmiş
28. Uydurma hadisin ravideki belirtileri nelerdir.
c) Bunu itiraf edenler ravinin içindeki bulunduğu ortam hocadan öğrenme zamanı olarak verdiği tarihin imkânsız olması

29. Uydurma hadisin metindeki belirtileri nelerdir.
C) Metinde görünen dil ve özelliklede mana bozuklukları ile ölçüsüz ifadeler metnin kesinleşmiş bazı bilgilere aykırı olması metnin belli bazı konularda olması metnin rivayet asrında yazılmış hadis kitaplarında bulunmaması

30. Hadis uydurmaya karşı yapılan mücadeleler nelerdir?
C) Hadis usulü ölçülerine göre sağlam senetlerle ümmete intikal etmiş ve Hz. Peygambere aidiyeti konusunda galip bir kanaat oluşturan sahih hadisleri müstakil kitaplarda toplamak ve sahih hasen zayıf ve mevzu hadisleri ihtiva eden ayrı ayrı eserler kaleme alınması uydurma hadislerin tespit edilmesine büyük ölçüde yardımcı olmuştur

31. Cerh ve tadil faaliyetleri ve mevzuat eserleri çerçevesinde ortaya çıkan çalışma guruplarını açıklayın
C) Genel olarak tenkide uğramış ravileri özel olarakta hadis uyduran veya bununla suçlana kimseleri tespit edip tanıtmak ve uydurma hadisleri tanıtmak.

32. Tenkide uğramış ravilere dair yazılmış eserler hangileridir.
C) İbn hibbanın kitabül mecruhin ile ibn adinin el kamil fiddu afası

33. Hadis uyduranlar hakkında yazılan eser hangisidir?
C) Burhanettin el halebi’nin el keşfül hasis ammen rumiye bivazil hadis

34. El mevzuat nedir?
C) Ebul ferec ibnul cevzinin uydurma olduğu tespit edilen 1850 haberi fıkıh konularına göre bir araya getirdiği eseridir.

35. İbnul cevzinin söz konusu eserindeki yanlışlıkları ortaya koymak için yazılan eser nedir?
C) Suyutinin el alil masnua fil ehadisil mevzua

36. Menkezebe lafzı ile kasdedilen hadis hangisidir?
C) Kim bilerek benim adıma yalan uydurursa cehennemdeki yerini hazırlasın hadisidir.

37. İbni cevzi nin ve Suyutinin iki kitabını ihtisar edip onlarda bulunmayanları da ilave ederek fıkıh konularına göre bir araya getiren eser hangisidir.
C) İbn Arrak'ın tenzihüş şeriatil merfua anil ahbariş şeniatil mevzua adlı eseridir

38. Uydurma rivayetleri alfabetik olarak zikreden eserler hangileridir?
C) Ali el kari'nin el esraül merfua fil ahbaril mevzuası ve el masnu fi marifetil hadisil mevzu

39. 1423 uydurma rivayeti konularına göre verilen eser hangisidir? C) Şevkani'nin el fevaidül mecmua fil e hadisil mevzua

NOT: Uydurma hadislerin olumsuz etkileri başlığını kitaptan okumanızı tavsiye ediyorum.(S.274)

1-mütevatir hadisin bilgi değeriyle ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
a)kesin olarak doğru bir bilgi ifade eder.
B)şüphelidir
c)kesin doğru bir bilgi değildir.
D)mütevatir hadislerle bazı durumlarda amel edilir.
E)diğer hadislerle kıyaslanmadıkça amel edilmez

2-mütevatişr hadis türü eseri ilk yazan kimdir?
a)cafer el-kettani
b)suyuti
c)ebu hureyre
d)imam malik
e)müslim


3-sahih ve hasen hadis için aranan şartlardan birini veya birkaçını taşımayan hadise ne denir?
a)ahad hadis
b)mevzu hadis
c)muennen hadis
d)zayıf hadis
e)mu'an'an hadis


4-hadislerle amel edilmesiyle ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır?
a)mütevatir hadisle mutlak olarak amel edilir.
B)ahad haberle amel edilir.
C)zayıf hadislerle zayıflığı aşırıya gitmediği durumlarda amel edilir.
D)mevzu hadislerle amel edilir.
E)zayıf hadislerle bazı alimler amel edilmeyeceğini ifade etmişlerdir.


5-hadis uydurma sebepleri arasında hangisi yer almaz?
a)islam düşmanlığı
b)peygamber sevgisi
c)ırk ve mezhep yanlılığı
d)maddi yarar sağlama
e)islama hizmet arzusu


6-bir hadisin mevzu olup olmadığını anlamak için kullanılan yöntemler arasında hangisi yer almaz?
a)hadisin ravilerinin güvenilirliği araştırılır
b)zamansal bağa dikkat edilir
c)dil ve anlatım bozukluğuna dikkat edilir
d)metindeki mana bozukluğuna bakılır
e)metinde unutulan kelime olup olmadığına bakılır


7-tenzihu'ş-şeria ait eser kime aittir?
a)ibn hibban
b)burhaneddin el-halebi
c)ibn arrak
d)suyuti
e)ebul ferec ıbnul-cevzi


8-şevkaninin kaleme aldığı ,ozamana kadar yazılmış uydurma hadis kitaplarının özeti niteliğindeki eserin adı nedir?
a)tenzihu'ş-şeria
b)el-fevaidül-mecmua
c)el-esrarül-merfua
d)keşfül-hasis
e)kitabül-mecruhin


9-ahad haberi er-risale adlı eserinde yakın delil olarak kabul eden alim kimdir?
a)imam malik
b)buhari
c)imam şafi
d)ibn mace
e)ahme bin hanbel


10-ahad haberi yakın ilim olarak değerlendiren mezhep hangisidir?
a)hanefilik
b)şafilik
c)hanbelilik
d)malikilik
e)mutezile


11-zan ifade etmesinden dolayı ahad haberle amel edilemeyeceği kanaatini taşıyan mezhep hangisidir?
a)şafii
b)mutezile
c)hanbeli
d)maliki
e)hanefi


12-nazmül-mütenasır mine'l-hadisi'l-mütevatir adlı eser kimindir?
a)suyuti
b)cafer et-kettani
c)malik b.enes
d)ahmed b.hanbel
e)ömer b.el-hatip


13-hangisi muennen hadisin özellikleri arasında yer almaz?
a)senedin özelliklerine göre sınıflandırılan hadislerdir
b)senedinde iki veya daha fazla hadis arasında 'an' bulunur.
C)'ki falan bana şöyle dedi' gibi ifadeler vardır.
D)senedindeki bir veya birden çok ravi ile hadis aldıkları hoca arasında 'an' bulunur.
E)muttasıl ve munkatı türleri vardır.



1-a 2-b 3-d 4-d 5-b 6-e 7-c 8-b 9-c 10-c 11-b 12-b 13-d

ALINTIDIR