Medineweb Haftanin Konusu 'İslamın Reddettiği Riya ve Murailik'

[Emekdar Üye]

Birçok defasında bizzat riyakâr şahsın kendisi bile amel*lerine riyanın sızdığından ve amellerinin gösteriş için olup hiçbir değer ifade etmediğinden habersiz olur. Zira şeytan ve nefsin hile ve desiseleri oldukça dakik ve zariftir. Diğer yan*dan insanlık yolu da o kadar ince ve karanlıktır ki insan kılı kırk yararcasma araştırmayınca kendisinin ne durumda ol*duğunu anlayamaz. İnsanın kendisi tüm işlerinin Allah için olduğunu sanır, halbuki hakikatte şeytan içindir. İnsanın bizzat kendi fıtratında nefs sevgisi bulunduğundan bencillik perdesi tüm ayıplarını ondan gizlemekte ve örtmektedir. Al*lah'ın izniyle bu konuda bazı hususlara bazı hadislerin zım*nında değinecek, açıklamaya çalışacağız. Allah Teala'dan bu huusta tevfik diliyorum

[Emekdar Üye]

Rasulullah şöyle buyurdu: Allah'ın sevdiği bir şeyi in*sanlar için yapan ve gizlide ise Allah'ın sevmediği bir şeyi iz*har eden kimse Allah'ı kendisine gazaplandığı ve öfkelendiği bir halde mülakat eder. (*)

(*) Vesailu'ş-Şia, C. 1, S. 50.

Hadis-i şerifte iki ihtimal vardır. Birinci ihtimal, iyi ve salih amellerini halka gösteren ve gizlide ise kötü ameller iş*leyen kimsedir. İkinci ihtimal ise, insanlara gösterdiği amel*lerini riya kasdıyla yapan kimsedir. Her iki surette de riya vardır. Zira vacipleri ve tercih edilir amelleri riya olmaksızın eda etmek gazabı gerektirmez. Belki de ikinci ihtimal daha iyidir de denebilir. Zira açıkta kötü bir amel işlemenin gü*nah ve şiddeti daha çoktur. Velhasıl Allah korusun, Maliku'l-Mülûk ve Erhemu'r-Rahimin, bir insana gazaplanmış olsun. 'Halim olan Allah 'in gazabından Allah 'a sığınırım

[Emekdar Üye]

Bunlardan biri de şu anda bahsetmekte olduğumuz riya*dır. Riyanın tüm mertebelerinden halis olmak, evliyanın özelliklerindendir. Ve diğer insanlar bunda şerik ve ortak de*ğildirler.

Mesela halkın genelinin riyadan bir makam ile muttasıf olmaları, sahip oldukları makam hasebiyle kendile*ri için bir eksiklik ve naks değildir. Onların iman ve ihlasla-rına bir zararı olmaz.

Mesela halkın geneli, fıtratları gereği iyiliklerinin ve hayırlarının başkaları tarafından bilinmesini ister. Hayırları açığa çıksın niyetiyle yapmasalar danefisleri fıtraten bu sevgiyi beslemektedir. Bu, amelin batıl olmasını veya küfür, şirk ve nifakı gerektirmez.

Ama bu mesele evliya için bir eksikliktir ve velî veya ilahî ariflerin nazarında şirk ve nifaktır. Şirkin tüm makamlarından münezzeh ve berî ol*mak evliyanın makamlarından ilkidir

[Emekdar Üye]

Bir cemaatin arasında kabul göreceği şekilde giyinmek de riyadır.Kendini o cemaatin içinden biri olduğunu göstermek amacıyla aynı elbiseye peygamber kisvesi olduğunu düşünmeden bilmeden bürünmek riyaya girer.

Hatta böyle kimseler dahada aşırıya giderler.Mesela normal kumaştan sade bir cübbe giymek varken onlar parlayan bir kumaştan beyaz rengi tercih ederler.Sarığı normal bir şekilde sarmak varken daha büyük ve geniş sarar ve aşırıya kaçarlar.Bunlarda aynı kategoriye girer.Dünya ehlinin riyası ise güzel elbiseler,kıymetli binekler,genişlikler,mesken,ev aşyası,mobilya,rengarenk libaslar dır.Bu gürüpların her biri,mertebesini giydiği kıyafette görmektedir.O kiyafetten daha düşük bir kıyafet ona ağır gelir.Her ne kadar o kıyafeti giymek mubah isede kötülenmek korkusundan giymez

(Bu niyette olmayan kardeşlerimi tenzih ederim.)

[Emekdar Üye]

"O ettiklerine sevinen, yapmadıklan şeylerle övülmeyi sevenlerin, azâbdan kurtulacaklannı sanma." Âl-i İmran, 188.

[Emekdar Üye]

İslamın reddettiği bu kavramın ana teması ibadetin kim için yapıldığı hususudur.İbadetler Allah için yapılır.Allah rızası dışında bir amaçla gösteriş olarak ibadet yapmak bu rızayı ortadan kaldırır.
Bende konuya riyanın kısımlarını belirterek iştirak edeyim.

----------

Birinci kısım:BEDEN YÖNÜNDEN DİNDE RİYA YAPMAK
Bu beden zayıflığını belirtmek ve rengin sarardığını göstermektir ki bu durum,muhataplarına ahiretten çok korktuğunu ve din hususunda çok üzüldüğünü belirtmek içindirBeden zafiyetiyle az yediğine, ve sararmaklada geceleyin uykusuz kaldığına,fazla çalıştığına ve din için pek üzüldüğüne inandırmak isterBu sebepler belirdiğinde halk bu adama güzel hasletlerinden dolayı istidlal ederRiyakarın nefside bu hasletlerinin halk tarafından bilinmesi ile zevk ve rahatlık duyar


İkinci kısım:GÖRÜNÜŞ VE KİSVE İLE RİYAKARLIK YAPMAK
Bir cemaatin arasında kabul göreceği şekilde giyinmek de riyadırKendini o cemaatin içinden biri olduğunu göstermek amacıyla aynı elbiseye peygamber kisvesi olduğunu düşünmeden bilmeden bürünmek riyaya girerHatta böyle kimseler dahada aşırıya giderlerMesela normal kumaştan sade bir cübbe giymek varken onlar parlayan bir kumaştan beyaz rengi tercih ederlerSarığı normal bir şekilde sarmak varken daha büyük ve geniş sarar ve aşırıya kaçarlarBunlarda aynı kategoriye girerDünya ehlinin riyası ise güzel elbiseler,kıymetli binekler,genişlikler,mesken,ev aşyası,mobilya,rengarenk libaslar dırBu gürüpların her biri,mertebesini giydiği kıyafette görmektedirO kiyafetten daha düşük bir kıyafet ona ağır gelirHer ne kadar o kıyafeti giymek mubah isede kötülenmek korkusundan giymez


Üçüncü kısım:SÖZ İLE YAPILAN RİYA
Din ehlinin riyası vaaz etmek,hatırlatmak,hikmetle konuşmak,hadis ve eserleri,menkıbeleri ezberlemekBunları,ilmin çokluğunu isbat etmek için yapariyiliği emretmek,kötülükten nehyetmek,münkerlere karşı kzıp reaksiyon göstermek,konuşurken sesini zayıf çıkarmak,Kuran'ı okurken mahzun olduğunu korktuğunu göstermek için ince sesle okumak,hasmını susturmak için mücadele etmek vs bunlarda din ilmindeki kuvvetini halka göstermek ve gözlere alim,bilgili olarak gözükmek için yaparDünya ehlinin sözle riyası,şiirleri ezberlemek,darb-ı meselleri hıfzetmek,ibarelerde belagat ve fesahat göstermek vsdirBunları berlirli amaçlar ile yaparlar


Dörüdüncü kısım:AMEL iLE YAPILAN RİYAİnsanların yanında iyi bir müslüman olduğunu göstemrek için namaz kılarken uzun süre ayakta durması,sırtını düzeltmesi,uzunca secdede ve rukuda kalması,başını eğmesi,sağa sola bakmayı terketmesi,sükuneti belirtmesi,ayaklarını ve ellerini düzgün tutması gibi fiillerdirAceleci bir riyakar acele iel yürürDin ehlinden birini gördüğü zaman yavaşlar va vakara bürünürAceleciliğe nisbet edilmekten korkarEğer o kişi gözden kaybolursa yine aceleyle yürümeye başlarBuna göre misallei genişçe çoğaltabilirsiniz
Burada bir gurup vardır ki bunu okuduğu ve bildiği zaman yanlız halinin,halkın arasındaki haline benzemesnden korarVe yanlız yani halvette kendisini halkın arasında olmak istediği şekle zorlarZorlar ki halkın arasında bir amellerinde bir değişiklik yapmaya muhtaç olmasınBu kişi böyle yapmakla riyadan kurtulduğunu znnederAncak riyası katmerleşmiştirÇünkü halvethanesinde de riyakar olduMisal halvet ve tenhada,halkın gözleri önünde güzel yürüyebilmek için güzel yürümeye çalışmıtırAllah'dan koktuğu veya haya ettiği için değil


Yapılan her ibadeti,ameli,yürümeyi,kalkmayı,yatmayı,kalmayı,ye meyi,çalışmayı,ilim telab etmeyi,giyinmeyi vs ALLAH için yapmalıRızasını taleb etmek için yapmalıİnsanların sana verecek ne cenneti,nede seni cezalandıracak cehennemi varRiya yapan bir insan ahirette, amellerine karşılık bir mükafat bulamayacağı gibi azar ve ceza görecektirRiyakarlık kişisizliği ve haysiyetsizliğide aynı zamanda kabul etmektir

[cennet-irayiha]

Selamün aleyküm riya gösteriş o kadar artmışki korunma yollarını biraz açsanız.

[cennet-irayiha]

Zafer kazanmak, mücadelede başarıya ulaşmak elbette önemlidir. Asıl zafer ise cephede, seçim sathı mahallinde kazanılan zafer değil, zaferden sonrasıdır.
Asıl mücadele o zaman başlar. Menfaatperestler büyük bir iştihayla hemen üşüşürler. İkiyüzlülük, mürailik, yağcılık, dalkavukluk .Şu an seçim sürecinde bunu çokça görmekteyiz.

[cennet-irayiha]

İşte dalalette, iktidarsızlar muktedir görünmeleri ve ehemmiyetsizler şöhret kazanmaları içindir ki, hodfüruş, şöhretperest, riyakâr insanlar ve az bir şeyle iktidarlarını göstermek ve ihafe ve ızrar cihetinden bir mevki kazanmak için ehl-i hakka muhalefet vaziyetine girerler. Tâ görünsün ve nazar-ı dikkat ona celbolunsun. Ve iktidar ve kudretle değil, belki terk ve ataletle sebebiyet verdiği tahribat ona isnad edilip, ondan bahsedilsin. Nasılki böyle şöhret divanelerinden birisi, namazgâhı telvis etmiş, tâ herkes ondan bahsetsin. Hattâ ondan lanetle de bahsedilmiş de, şöhretperestlik damarı kendisine bu lanetli şöhreti hoş göstermiş diye darb-ı mesel olmuş.
(Lemalar-86)

[cennet-irayiha]

Bu ters dünyada benzerler çoktur. Onların nazarında bir gevher, çöp parçasından da bayağıdır. Her çöle, çeçip kurtulunacak yer adı verilmiştir. Ad ve suret, halkın akıllarına tuzaktır. Bir güruhu, elbisesi tanıtır. Onu o libasla görünce avamdan derler. Mürailik sureti de bir güruhun adını zahitliğe çıkarmıştır.

Halbuki kendisi riyaya boğulmuştur. Taklitten, kapıp kaçmadan arınmış nur gerek ki, onu sözünü dinlemeden, işini görmeden tanısın. Bu nura sahip olan , akılyoliyle onun kalbine girer, nakdini görür, nakil ve rivayete bağlanmaz. Gaybı adamakıllı bilen Allahnın has kulları can aleminde kalb casuslarıdır.

Lokman, kul şeklinde bir efendiydi. Kulluğu, yalnız zahiri bir görünüşten ibaretti. Meselâ, efendi tanımadık bir yere giderse kuluna elbisesini giydirir. Kendisi de o kölenin libaslarını giyer, köleyi kendisine efendi yapar. Kullar gibi onun ardından yürür. Bu suretle kendisini kimseye tanıtmaz. Ey kul sen baş köşeye otur. Ben, eski bir kul gibi ayakkabılarını götüreyim.
Sen sertlik et, bana söv, hiçbir suretle ağırlama. Şimdi hizmetin, bence bana hizmet etmeyi bırakmadan ibarettir. Ben bu suretle gurbet diyarında bile tohumu ekeceğim” der. Efendiler, kendilerini kul sanılsınlar diye kulluğu kabul etmişlerdir. Onların gözleri toktur efendiliğe doymuşlardır, kendilerine lazım olan işi yapa gelmişlerdir.