11.Hafta : Kurana Dokunma/Okuma Konusu...

[MERVE DEMİR]

11.Hafta : Kurana Dokunma/Okuma Konusu...

1400 yıllık İslam alimi/uleması/mütefekkiri sairlerinin çözemediği sorunu medineweb'te dile getirerek çözmek elbette mümkün değil.Lakin meşveret halinde ""TEKFİRSİZ" çözüm ararsak belkide "su aka aka yolunu bulur" tabiri gerçekleşir konunun vuzuha kavuşmasına ayrıca güzel bir beyin fırtınasına vesile oluruz...

Mezhur konuda alimlerin kahiri ekserisi haram olduğu konusunda ittifak etmiştir..

Azimet açısından ruhsat kolaylaştırma adına abdestli dokunup/okunuyor bu konuda zaten herkes hemfikir lakin,

Cünüplük hariç bir handikap olmazsa "KURANI ÖLÜLER KİTABI" haline getirmeme adına abdestsiz okunulabileceğini düşünüyorum...

Ibni Kesir ve M.İslamoğluda gibi alimlerinde bu konuda hemfikir olması konunun önemini ortaya koyuyor..


Önce sizin görüşlerinizi alalım..Sonrada Gerek M.İslamoğlu gerekse diğer alimlerin görüşlerini aktarayım...

[Yitiksevda]

Kuran inandığımız Dinin esas ve kaidelerini kendinde barındıran,İnancımız gereği nasıl ve ne şekil olacağını Allaha kul olma bilinci ile kendimize karşı ve yaşadığımız hayata karşı sorumluluklarımızın neler olduğunu ve bunları nasıl yerine getireceğimizi bildiren, Allah'ın Peygamber Efendimiz Muhammed aracılığı ile biz kullarına gönderdiği kitabın adıdır.

Kuran, Günümüz İslam aleminin müslümanları arasında her zaman en çok konuşulan ve en az anlamaya gayret edilen kitap haline getirilmiş,raflara en güzel şekilde muhafaza edilerek,örtülerin arkasına hapsedilmişliği ile kutsanmışlğı ile hayatımızdan çekilmeye başlandığı bir asırda,Bizler Kuranı toplum olarak ne kadar anlamaya ve anlatmaya yönelik çalışmalar ile meşkul olmaya gayret sarfediyoruz?Asırlar öncesinin klasik tefsirleri çağımızın bütün ihtayaçlarına cevap niteliğindemi?

Elbette Kuran bütün asırlaradır ama nedense hep birilerinin yazdıklarını ve tevil ettiklerini alıp okumak insanlığın daha kolayına gelmektedir neden kendimiz araşatırıp öğrenip öğretme çabasından uzak duruyoruz.

Kuran'ı herkes anlayamaz,an*layışı ile belli kesimlerin kendi tekellerine almaya çalışmaları neden?

Tekelcilere göre (Anlaşılamaz) olan bir kitap bize nasıl yol gösterici rehber olabiliyor?

Toplumu Kuran'dan uzaklaştıramaya yönelik anlaşılamaz mantığını iddia eden kesimlerin söylemlerine rağmen bu tür yanlış olguları reddeden Müslümanlar Kuran'ı gündemlerine almamakla bunların ekmeklerine yağ sürmemektelermi?

Kuran'ın ne olduğu doğru bir şekilde tanımlanmadan, bize vermek istediği mesajlar doğru anlaşılmaz. Doğru anlaşılamayan Kuranın ise,bizleri doğru yola iletmesi mümkün değildir.Kuran'dan uzaklaşmaların gerçek nedeni de Kuran'ın ne olduğunun anlaşılmamağından kaynaklanmaktadır

[Yitiksevda]

Kuran'ı gereğince anlamanın önünde önemli engelleri şöyle sıralayabiliriz.

Kuran'ın neden ve niçin gönderildiğini kavrayamamış olmak.
Örnekleri kıssaları ve bilimsel açıklamaları yanlış değerlendirmek.
Kuran'a bütüncül değil parçacı anlayışla yaklaşmak.
Kuran'ı başka kaynaklarla açıklamak.
Alimlerin görüş ve düşüncelerini hatasız görüp ölçü almak.
Geleneksel kültür ve Atalar dini
Allah ile kul arasındaki aracılar.(Belli kesimler!!!!)
Peygamberi ve peygamberliği yanlış anlamak ve anlatmak.
Kuran'ı herkes anlayamayız anlayışı
Tevhidi düşünceyi gereğince kavrayamamış olmak.
Kavramların önemi ve günümüzde nasıl değişikliğe uğradığını.

Bu engel olarak verilen şeyleri nasıl düzeltme yoluna gidebiliriz bunların üzerinde durmaya çalışalım.

[Yitiksevda]

Kuran'ın Ne için gönderildiğine Ayetleri ile bakalım.

Diri olanları uyarsın ve kafirler cezayı hak etsinler diye (Yasin 70)

Korunanlara yol göstermek(2/2)

İnsanlara yol göstermek, doğruyu, yanlışı birbirinden ayırmak(2/185)

Karanlıklardan aydınlığa çıkarmak ve doğru yola iletmek(5/16)

Her şeyi açıklamak, mü'minler için yol göstermek(12/111)

İnsanları aziz ve hamid olan Allah'ın yoluna çıkarmak(14/1)

Akıl sahiplerinin öğüt almaları için insanlara bir mesaj olmak(14/52)

En doğru yola iletmek(17/9)

Hakkı gerçekleştirmek(177 105)

Hakkı batıldan ayırmak (25/1)

Yaşayan dirileri uyarmak (36/70)

İnsanlara öğüt vermek (39/27)

Zalimleri uyarmak, güzel davrananları müjdelemek(46/12)

[Yitiksevda]

İbni Abbas dedi ki : Ben yastığın enine yattım. Resulullah ile ehli de yastığın uzunluğuna başlarını koyarak uzandılar. Resulullah s.a.v uyudu.Nihayet gece yarısı olduğunda yahut biraz evvelce yahut biraz sonraca uyandı. Oturup eliyle yüzünden uykuyu silmeye başladı. Ondan sonra Ali İmran suresinin son on Ayet’lerini okudu. Sonra kalkıp asılı duran küçük bir kırbaya uzandı. Ondan güzel bir abdest aldı. Sonra namaza durdu. İbni Abbas dedi ki : Ben de kalktım ve onun yaptığı gibi yaptım.Sonra gittim ve yanıbaşına durdum.
Buhari:1.c.324.s Müslim:1.c.256.n

Bu hadisten de anlaşıldığı gibi,Allah resulü abdest almadan önce Kur’an okumuştur.
Kuran’ın abdestsiz okunabileceğinin delillerden bir tanesi de sahabe uygulamalarıdır.

حدثني يحيى عن مالك عن أيوب بن أبي تميمة السختياني عن محمد بن سيرين أن عمر بن الخطاب كان في قوم وهم يقرؤون القرآن فذهب لحاجته ثم رجع وهو يقرأ القرآن فقال له رجل يا أمير المؤمنين أتقرأ القرآن ولست على ضوء فقال له عمر من أفتاك بهذا أمسيلمة

Muhammed bin Sirin. Şöyle dedi:Ömer İbnu’l Hattab Kur’an okuyan bir toplulukla beraber oturuyordu ve haceti için gitti, sonra gelip Kur’an okumaya devam etti. Topluluktan birisi :Ey mü’mimlerin emiri ! abdestsiz olduğun halde Kuran’mı okuyorsun ? dedi. Ömer r.a da cevaben :Okunmayacağı hakkında sana kim fetva verdi, yoksa Müseyleme mi ?Yani,yalancı peygamber mi?

İmam Malik .Muvatta 1c.437.s Nesei.Süneni Kübra:1c.423.n
Abdurrezak Mus:1318.n Sahih bir senedle rivayet eymişlerdir.

1:Bu husustaki öne sürdüğünüz hadis sahih mi ?

2: Sahih diye öne sürdüğünüz hadisin metninde abdest diye bir ifade var mı ?

3:Acaba bizim saygımız Kurana mı yoksa kağıda mı?Çünkü el değmeden
Kuran okuyorsunuz,ama kağıdı tutarak okuyamıyorsunuz?

4:Abdest Ayeti Kuran da olduğuna göre, insan abdesti öğrenmek için önce neyi eline alması gerekir ki ?

5:Bilindiği gibi hadis kitaplarının her cildinde yüzlerce Ayet yazılıdır. Acaba
bu hadis kitaplarını elimize alıp okumamız için abdest almamız gerekir mi ?
Yani,kağıt üzerine yazılı olan Ayetleri abdestsiz okuyamaz isek bu hadis kitaplarındaki Ayetleri okumak için abdest mi almamız gerekir ?

6:Yok eğer Kuranın tümünü ele almak için abdest gerekir diyorsanız, bu sefer şu tezat ortaya çıkmaz mı?Çünkü Allah resulünün hayatta olduğu dönemde Kuran toplu olarak bir arada değildi. Dolayısıyla, kendi zamanında tümünün bir arada olmadığı bir kitaba sakın abdestsiz dokunmayın nasıl diyebilir Allah resulü?

(Alıntı)

[Yitiksevda]

Biz Müslümanlar olarak bu gibi hassas konularda uyanık olmalı ve sağlıklı delillere dayanmadan haramdır veya helaldir dememeliyiz deliller çok sağlam olmalı sahihi buharide dahi o kadar elenmiş hadis olmasına rağmen daha bir çok kurana ters düşen şeyle karşılaşabilmekteyiz.

Rabbimiz bu hususlarda bizleri açık bir ifadeyle uyarmaktadır:
Dillerinizin yalan yere nitelendirmesinden ötürü şu helaldır,şu haramdır
demeyin.Sonra Allah’a karşı yalan uydurmuş olursunuz.Allah’a karşı yalan
uyduranlar ise iflah olmazlar. (Nahl 116)

[Yitiksevda]

Okunup dokunulabileceğine ait delilleri sunacam öncelikle.

1-Allah’ı zikretmek isteyince, buna kuran okumak, sünnetten gelen delillerle zikri dualar okumak, Kabeyi tavaf etmek gibi amellerde girer.

1.Delil : Rasulullah abdest alırken kendinse selam verenin selamını almayıp abdest sonrası şöyle buyurdu :Abdest almam bundan beni sakındırmazdı, fakat ben Allah’ı zikrederken abdestsiz olarak bunu hoş görmem.( Ebu Davud-İbn Mace-Nesai-Darimi-Ahmed bin Hanbel-Albani sahihtir.)

Açıklama : Hadis zikir ederken abdesttin müstehab olduğuna delildir.
Not : Zikir için abdest almak şartı yoktur, ama alınırsa olur. Zira aşağıdaki delil bunu açıkça beyan eder.
1.Delil:Aişe annemiz rivayet eder, Rasulullah her halinde Allah’ı zikrederdi.(Müslim)

2-Kuran okuyabilir, Allah’ı zikredebilir.

Hayızlı ve nefse halinde olan kadınların tercih edilen görüşe göre, kuran okumasında (el sürmeden) bir sakınca yoktur. Bu görüş, Ebu Hanife, Şafi, Ahmed’in görüşüdür. Bu görüşü İbn Hazm’da desteklemiştir. Zira Rasulullah her halinde Allah’ı zikrederdi. Allah’ı zikretme kapsamına kuran okumakta girer.

1.Delil : Aişe annemiz rivayet eder,Rasulullah her halinde Allah’ı zikrederdi.(Buhari-Müslim)

Açıklama : Hadis, kuran okumanın da zikre girdiği için hayızlı bir kadının okuyabileceğine açık delildir.

2.Delil : Aişe annemiz anlatır. Serif ( Mekke yakınlarına yakın bir ) mevkiye geldiğimizde hayız oldum. Peygamber bana şöyle dedi. Hacıların yaptığı her şeyi yap, Sadece temizleninceye kadar Kabe’yi tavaf etme. (Buhari-Müslim)

Açıklama : Hadis hayızlının tavaf dışında her şeyi ( kuran okuma, zikretme, dua etme, istiğfarda bulunma, gezinme, yeme, içme….) yapabileceğine delildir.

3.Delil : İbn Hazm der ki Kuran okumak, secde ayeti duyunca secde etmek, kurana el sürmek, Allah’ı zikretmek, hayırlı amellerdendir. Bu ameller mendup olup yapanlar ecir alır. Kim bunların bazı hallerde olamayacağını söylerse delil getirmesi lazımdır.(İbn Hazm Mahalla 1/77-78)

3-Secde ayetini duyunca secde edebilir.
Secde etmesine gelince, bu konuda bu ameli yasaklayan bir delil bulunmamaktadır. Secde namaz gibi değildir. Buna abdestte gerekmez. Zira Rasulullah Necm suresini okumuş, kendisi, ashabı, müşrikler, cinler ve insanlar secdeye kapanmışlardır. Secdeye kapananların hepsinin abdestli olması, hayızsız olması, cunup olmamaları mümkün değildir. Bu görüşü, Zuhri, Katade doğrulamıştır. (Abdurrezzak Musannaf 1 / 321 )

4-Kurana dokunmak.
Bu konuda hayızlı kurana dokunamaz diye bir açık delil bulunmamaktadır. Alimlerin büyük çoğunluğu dokunmaz demişte olsa açık bir nass yoktur.

Ubeydullah Arslan
Uluslararası İslamabad İslam Üniversitesi Mezunu

[NUR]

Konu ihtilaflı.Yani üzerinde çeşitli içtihatların yapıldığı/yapılmaya devam edildiği bir mesele.Okunabilir diyenlerin deillerini Yitiksevda kardeşimiz belirtmiş, okunamaz diyenler ise vakıa suresi 79. ayeti''O'na ancak tertemizler dokunabilir'' ayetini delil getiriyorlar.Buradaki temizlik kavramınında abdest almak olduğunu söylüyorlar.Hadisi şeriflerde de KuR'Ana kesinlikle abdestsiz dokunulamaz ibaresi olmadığı için kesin hüküm bu konuda görüş bildiren alimlerimizce belirleniyor.

Kendi adıma KuR'An 'a abdestsiz dokunmam.Abdesti Kur'an 'a saygı ifadesi olarak görüyorum.Abdestin koruyucu bir kalkan olduğuna inanıyorum.Bu belkide psikolojik bir şey.Ama yeri geliyor abdestsiz olduğumuzda da okumamız gerekiyor.Ben de bu vakit alimlerimizin delilleriyle sunmuş olduğu ruhsattan faydalanıyorum. Dileyen bu meseledeki ruhsatı kullanabilr, dileyen de kullanamaz.Kimsede sırf bunun için yargılanamaz.

[FECR]

Şu bir gerçektir ki en güzeli/efdali Kur'an'ı abdestli olarak okumaktır.Ama abdestsiz okunmaz diyerek yüzyıllardır insanlar Kur'an'ı okumaktan uzaklaşmıştır.Batılı bazı ilim adamlarının İslama girmesinin en önemli sebeblerinden birisi de Kur'an'ı okuyarak müslüman olmalarıdır.Muhammed Esed gibi kişiler Kur'an'ı araştırarak,okuyarak İslama girmişler.Bu insanların Kur'an'ı okumaya çalışmasını buralarda yapmaya çalışsalardı herhalde öncelikle Müslümanlar onların okumasını,abdestsiz dokunulmayacığını söyleyerek engellemeye çalışırlardı.
Vakıa suresi 79.ayetine gelince yani"O'na temiz olanlardan başkası dokunamaz" ayetine gelince;
Vakıa suresi Mekke'nin ilk dönemlerinde nazil olmuş ve temiz olandan kasıtın Cebrail'in kastedildiğini rahatlıkla görebiliriz.Yani bu Kur'anı temiz bir elçi,Cebrail getirmiş ve vahye insan unsuru karışmamıştır.Ayetin siyak ve sibakına bakarsak görürüz.Ayrıca abdest ayeti Medine döneminde Maide suresindeki ayetle farz kılınıyor.
Ayrıca Vakıa suresinin veya diğer ayetlerin indiği ortamda ve Rasulullahın vefatından önce Kur'an insanların elinde bir kitap olarak da mevcut değildi.Raşit halifeler zamanında toplanıp çoğaltılmaya başlanmıştır.
Bazı Alimler "Kur'an'a abdestsiz dokunulması haramdır veya Kur'an'ı abdestli okumak farzdır fetva vererek insanların Kur'anla aralarındaki mesafeyi artırmıştır maalesef

[Yitiksevda]

Farklı görüşleri araştırıp sunmaya devam edecem inşaallah şimdilik bulduklarımı sizlere sunayım devamı gelecek.

Ona ancak arınıp temizlenmiş olanlar dokuna*bilir.

Sözü edilen mess yani dokunma kavramıyla, elle veya diğer bir azay*la dokunmak mı, yoksa manevibir temas mı kasdedilmektedir? Ayrıca muttahharu sıfatıyla kimler murad edilmektedir? Bu hususta da birta*kım farklı yorumlar, tesbitler ve içtihatlar söz konusudur. Şöyle ki:

1-Hz. Enes ile Tabii'den Sai b. Cübeyr'e göre:Bu kitaba ancak günahlardan an, duru olan tertemiz melekler dokunabilir. Öyle ki, Levhi Mahfuz'da saklı tutulan ve sonra ayrı bir tecelliyle Dünya Seması'na indirilen Kurana cinler, şeytanlar, kainler ve büyücüler değil, ancak tertemiz melekler dokunmuştur ve dokunmaktadırlar.

2-Ebu Aliye ile İbn Zeyd'e göre :Günahlardan tertemiz olan melek*ler ve peygamberler dokunabilir.

3-Kelbi'ye göre:Ona, o çok şerefli katip melekler dokunabilir.

Bu üç yorumdan şunu anlıyoruz:Ayette geçen mess den maksat, elle veya bir organla dokunma değil,indirmedir yani Kuran'ı ancak melek*ler indirmiştir.

4-Kuran'a, Levhi Mahfuzda saklı bulunan o yüce kitaba ancak melekler dokunabilir.Bu yoruma göre:Kitabı Meknundan maksat,Levhi Mahfuzdur.

5-Elimizdeki Mushafa ancak tertemiz olan kimseler dokunabilir. Bu yorumla, Kitabı Meknundan maksat,Mushafta toplanan Allah Kelamı'dır. Nitekim Hz. Ömer, henüz İslam'a girmeden önce,kız kardeşinden Kuran yazılı sahifeleri isteyip eline alarak bakmayı teklif edince,kız kardeşi ona :Hayır, buna ancak tertemiz olanlar dokunabilir demiştir. Bunun üzerine Hz. Ömer boy abdesti alıp İslam'a girmiş ve öylece Kuran ayetleri yazılı sahifeye elini dokundurmuştur.

6-Katade'ye göre :Kuran'a ancak abdestsizlik ve cünüplükten te*mizlenen müminler dokunabilir.

7-Kelbi'ye göre:Küfür ve şirkten kurtulup temizlenenler dokuna*bilir.

8-Rebi' b. Enes'e göre:Günahlardan arınanlar ancak dokunabilir.

9-Kuran'ın sevabına ancak mü'minler erişebilir.

10-Kaadı Ebu Bekir b. Arabi'ye göre: Şeran temiz sayılanlar doku*nabilir.


Fıkhi Yönü
Abdestsiz bir halde Mushafa dokunma konusunda ilim adamları ve müctehid imamların tesbit ve ictihadlan farklıdır:

a)Hz Ali,İbn Mesud,Sad b Ebi Vakkas,Said b Zeyd,Ata',Zühri ve Nahai'ye göre : Abdestsiz bir halde Mushafa dokunmak caiz değildir. Cumhur da bu görüşü ve içtihadı benimsemiştir. İmam Şafiinin de içtiha*dı bu doğrultudadır.

b) İbn Abbas ve Şa'bi'ye göre : Caizdir. İmam Maiik'in de içtihadı bu anlam ve hükümdedir. Bir rivayete göre, İmam Eba Hanife'nin de içtihadı bu anlamdadır. İkinci bir rivayete göre, İmam Ebu Hanife'nin, Mushafın yazılı olmayan kenar kısımlarına abdestsiz bir vaziyette dokunmakta bir sakınca yoktur dediği şeklinde bir tesbit yapılmıştır.

c) Bu konuda,Resulullah Efendimizin Amr b Hazme yazdığı mektupta Kuran'a ancak tahir (temiz) olan kimse dokunabilir mealin*deki hadis delillerin en kuvvetlisi olarak bilinmektedir.

d)Yapılan başka bir rivayette, İmam Malikin, abdestsiz kimsenin Mushafa dokunmasını sakıncalı gördüğü belirtilmiştir.

Abdurrahman el Ceziri'nin tesbitine göre: İmam Malik, abdestsiz bir halde Kur'an'a veya Onun bir sure veya ayetine dokunabilmek için birta*kım şartlar ön görmüştür:

1-Kuran'ın Arapça'dan başka bir dil ile yazılmış olması

2-Dirhem ve dinar (para) üzerine yazılmış bulunması

3-Mushafı korumak için eline almış olması

4-Bir kılıfla örtülü bulunması

5-Abdestsiz olarak taşıyan kimsenin ya öğretici, ya da öğrenci ol*ması, (İsterse bu durumda öğretici veya öğrenci ayhali olsun, yine doku*nabilir)

Bu şartlardan herhangi birinin gerçekleşmesi halinde, İmam'a göre,
Kuran'a abdestsiz bir halde dokunmakta ve onu okumakta bir sakınca yoktur.

e)Bu konuda Hanbelilerle Hanefilerin ictihad ve yorumları birbirine çok yakındır.

f)İmam Şafii de, bazı hallerde Kuran'a abdestsiz dokunmanın caiz olduğunu belirterek onları şöyle sıralamıştır:

1-Korumak maksadıyla alınıp taşınırsa,

2-Dirhem veya dinar (para) üzerinde yazılı olursa,

3-Kuran ayetlerinden bir kısmının ilim kitaplarında yazılı bulunma*sı halinde, o kitapları alıp okumak veya öğretmek durumu ortaya çıkarsa

4-Tefsir kitaplarında, meal veya tefsirde kullanılan kelimeler, Kuran kelimelerinden fazla olursa

5-Elbise üzerine yazılı bulunursa,

6-Öğrenmek maksadıyla ele alınırsa, o takdirde Kuran'a ve ayetle*rine abdestsiz olarak elle dokunmakta bir sakınca yoktur.

Davud ez-Zahiri'ye göre : Abdestli olsun olmasın Müslümanın ve kafirin Mushafa el dokundurmasında bir sakınca yoktur. Ancak kafirin onu taşıması caiz değildir.

Davud bu konuda, Resulullah'ın Rum Kayser'ine,içinde ayet yazılı bulunan mektup yazmasını delil kabul etmektedir.