Evlat edinmenin hükmü

[CaferTayar]

Evlat edinmenin hükmü

İslam’dan önce Arap toplumu akıl, zeka ve cesareti hoşuna giden çocuğu
evlat edinip, yanına alır, toplumda onu kendisine nispet ederdi.
Böylece yabancı bir çocuğun mirasçı olması sağlanır, gerçek mirasçı ise ya mahrum edilir, ya da miras payı eksiltilirdi.
Hatta Allah’ın Rasulü de Zeyd b. Harise’yi evlat edinmişti.
Toplum Zeyd’i "Muhammed’in oğlu Zeyd" diye adlandırmıştı.
Ancak evlatlık müessesesi şu ayetle kaldırıldı:

"Onları kendi babalarına nispetle çağrın. Bu, Allah nezdinde daha doğrudur.
Eğer babalarını bilmiyorsanız, onlar, sizin din kardeşiniz ve dostlarınızdır." (Ahzab/5)

Cahiliye döneminde evlatlık; neseb, evlenme, boşanma, miras ve sıhri hısımlık gibi konularda öz çocuk gibi kabul edilirdi.
Bu yüzden evlatlığın dul kalan eşi ile evlat edinen erkek evlenemezdi. İ
şte Hz. Peygamber’in evlatlığı Zeyd b. Harise de Zeyneb b. Cahş ile evlenmiş, ancak mutlu olamamışlardı.
Hz. Peygamber’in Zeyd’e sabır tavsiye etmesine rağmen sonunda Zeyd, Zeyneb’i boşadı.
Bundan sonra evlatlık lağvedildiği için bunu belirleyecek bir uygulama örneği olarak Hz. Peygamberle Zeyneb evlendiler.
Allahu Teala bu evliliği şöyle bildirir:

"Madem ki Zeyd eşiyle ilgisini kesti, biz onu seninle evlendirdik ki evlatlıkları eşleriyle ilgisini kestiklerinde
onlarla evlenmek konusunda mü’minlere bir sorumluluk olmadığı bilinsin." (Ahzab/38)

Hangi gayeyle olursa olsun bir çocuğun gerçek anne babası dışında
bir yabancı erkek veya kadın üzerinde tescil edilmesi bir takım haksızlıklara yol açar.
Bu yüzden başkasına neseb iddiası aleyhinde şiddet ifade eden hadisler varid olmuştur.
Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:

"Bir kadın kendilerinden olmayan kimseyi bir aileye sokarsa, Allah’tan bir şey bulamaz.
Allah onu cennetine sokmaz. Bir erkek de çocuğa bakar olduğu halde onun nesebini inkar ederse,
Allah onunla kendi arasına perde koyar ve onu kıyamete kadar öncekilerin ve sonrakilerin önünde rezil ve rüsvay eder.
Bilerek babasından başkasına neseb iddiasında bulunan kimseye cennet haramdır.” (Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Aile ilmihali, 544)

İslam hukukunda kimsesiz çocukların bakım ve gözetilmesi tavsiye edilmiştir.
Onlara iş imkanı sağlamak, ev edindirmek, evlendirmek, dünyevi ihtiyaçlarını gidermek,
ahiret için de İslami prensipleri öğretmek, Kur’an ve sünnete göre bir hayat tarzı sağlamak müslümanların yapması gereken güzel hasletlerdendir.
Burada yasaklanan miras konusudur.
Zira mirasla ilgili Allah (c.c.) Kur’an Kerim’de kişilerin yakınlıklarına göre önce taksimatı yapmış,
sonunda da uymayanların ahiretteki azabının şiddetini belirtmiş, hatta cehennemi de adres olarak göstermiştir.
Bir mü’min için acı bir gerçektir.
İşe erkekle kızı fark ettirerek veya evlatlar arasında sevdiğim veya sevmediğim diyerek
ilahi adalete uymayanların ahiretteki durumunu Allah (c.c.) şöyle beyan ediyor:

"Kim Allah’a ve Peygamberine karşı isyan eder ve sınırlarını aşarsa,
Allah onu devamlı kalacağı bir ateşe sokar ve onun için alçaltıcı bir azap vardır." (Nisa/14)

Neticede evlatlar mal sahibi olur, a
mma bu yanlışı yapan anne ve babalar ve benzerleri azabı hak eder. Allah’ım, bizi ilahi adaletten ayırma! Amin.

Başkalarının dünyası için evlatları dahi olsa, kendi ahiretini yıkan kişilerin vay haline.
(İlkadım Dergisi fıkıh köşesi)

[Mihrinaz]

Soru: İslami açıdan yeni doğmuş bir bebeği evlat edinmenin hükmü nedir? Evlat edinilen çocukla evlat edinen ailenin (anne ve baba) durumu nedir?
Cevap:
Evlat edinme cahiliye Araplarında yaygın bir durumdu. Evlatlık öz çocuk gibi sayılır, adam öldüğü zaman da ona mirasçı olurdu. İslam bu durumu ortadan kaldırmıştır. Allah Teala şöyle buyurmuştur:

” … (Allah) Evlatlıklarınızı öz oğullarınız olarak tanımadı… Onları babalarının kim olduğunu bildirerek çağırın. Allah yanında en doğrusu budur. Eğer babalarını bilmiyorsanız onlar din kardeşleriniz ve dostlarınızdır.” (Ahzab 33/4-5)

Evlatlık yasaktır, ama kimsesiz çocukları büyütüp yetiştirmek sevaptır. Bu bir durumda şunlara dikkat etmek gerekir:

1 – Çocuk, yanında büyüdüğü kimselerin gerçek annesi ve babası olmadığını bilecek.

2 – Yanında büyüdüğü kimseler vefat ettiğinde onlara mirasçı olamayacak. Ancak o kimselerin hayattayken kendisine verdiği malı alabilecek.

3 – Onun, bakımı üstlenilmiş bir yabancı olduğu unutulmayacak. Erkekse, yabancı erkeklerden, eğer kız ise yabancı kızlardan bir farkının olmadığı bilinecek.

Yeni doğmuş bir bebek alınır, kadın onu emzirirse bebeğin sütannesi olur. Kız çocuğu ise kadının kocasına, erkek çocuğu ise kadının kendisine yabancılığı kalkar. Çünkü bunlarla evlenmesi ebediyen haram olmuş olur. Ama diğer konularda yabancılığı devam eder.

Kurallarına riayet ederek yetim ve kimsesiz bir çocuğu eve alıp büyütüp yetiştirmek ve topluma kazandırmak son derece yararlı bir iştir. Bu konuda Peygamberimiz şöyle buyurmuştur:

” Yetimi himaye eden kimse ile ben cennette, şehadet parmağı ile orta parmak gibi yakın olacağız.” (Buhari, Edep, 24; Müslim, Zühd, 42)

alıntıdır...