İslam İbadet Esasları 10. Ünite Özeti Haramlar - Helaller

[nurşen35]

İslam İbadet Esasları 10. Ünite Özeti Haramlar - Helaller

10. Ünite Özeti


İnsan akıl başta olmak üzere pek çok nimetle donatılmış üstün bir varlıktır. Yüce Allah yeryüzünü sayısız nimetlerle donatıp insanın emrine vermiştir. İnsanın yaratılışının özü ve temel amacı yaratanını tanıması ve O'na ibadet etmesidir.
Dünya ve ahiret mutluluğunu elde edebilmek Allah'ın rızasını kazanmaya hayatını ve insani ilişkilerini O'nun istediği doğrultuda düzenlemeye bağlıdır.
Yüce Allah insan aklına rehberlik ederek vahiy adı verilen özel bir iletişim yoluyla rızasının nasıl kazanılacağının yolunu göstermiştir. Bu yolun adı dindir ve amacı, insanı hem dünyada hem de ahirette mutluluğa götüren yolları göstermektedir.
İnsan aklı sayesinde iyiyi, kötüyü , yararlı ve zararlıyı ayırt edebilir. İnsanda akıl yanında bir çok zaafın bulunduğu sonu gelmeyen ihtirasların onun dünyasını Cehenneme çevirebileceği de bir gerçektir.

Dinin insan için koyduğu yasaklar '' haram alanı''nı müdahale etmeden insanı serbest bıraktığı geniş kısım ise '' helal alanı '' nı oluşturmaktadır.
İnsanların akılları ile ihtirasları arasında denge kurmak için emirler kadar yasaklara da şiddetle ihtiyaç vardır.
Toplum hayatı ve toplumdaki düzeni sağlamak açısından düşünüldüğünde dinde haram adı verilen yasakların ne kadar gerekli olduğu daha iyi anlaşılabilir. İslam yine de helal alanı geniş bırakmış, insanlar yetkilerini kötüye kullanmadıkça hadlerini aşıp başkalarının haklarına girmedikçe ve genel ilkelere aykırı davranmadıkça da bu helal alana yasak koyarak müdahale etmemiştir.
el- Bakara , el- Casiye ayetlerden hareketle fakihler tarafından oluşturulmuş olan '' Eşyada asolan , mubah oluştur'' kuralı da bunu anlatmaktadır.

Dinin temel unsurlarından biri olan ibadetlerin hazzını alabilmek helal-haram sınırları konusunda da dine uygun bir hayat yaşamaya bağlıdır.Hatta helal ve haram dinin aslına dahil olduğu ve Kur'an'da ''Allah'ın sınırları'' (hududullah) ifadesiyle anıldığı için bunlara riayet etmek dindarlığın en önemli göstergelerindendir.
Fıkıh kitaplarında yiyecek , içecek , giyim - kuşam , insanlararası ilişkiler gibi helal ve haram hususları ''Kerahiye , İstihsan , Hazr ve İbaha'' adlı başlıklar altında ele almıştır.

Haram Kavramı = Haramlık durumuna hurmet , haram kılmaya tahrim, haram kılınan fiile haram denir. Muharram , Hazr , Mahzur , Memnu , Menhiyyun anh terimleride haram terimi yerine kullanılabilir.

Özündeki veya vasfındaki bir kötülükten dolayı kesin bir delille ve açık / bağlayıcı bir ifadeyle yapılmaması istenen fiillere haram denir.
Tanımdaki üç unsur çok önemlidir.

1. Özünde vaya vasfında bir kötülük ve zarar bulunmak
2. Yasalığı kesin bir delille sabit olmak
3. Delalet açısından kesin bir ifadeyle yasaklanmak

Allah'a şirk koşmak , ana-babaya karşı gelmek, başkasının malını haksız yere yemek , hırsızlık yapmak , eksik ölçüp tartmak , adam öldürmek , zina , içki içmek , kumar oynamak , yalan söylemek İslam dinin kesin haram kıldığı ve yasakladığı bazı fiillerdir.
Haramın sübutundaki kesin delil arayışı Hanefilere göredir.

Hanefiler dışındaki İslam hukukçularının çoğuna göre haram , zanni delil sayılan ve kesin bilgi ifade etmeyen haber-i vahid ile de sabit olabilir.
Hanefiler haber-i vahidle kesin ve bağlayıcı şekilde yasaklanan fiile tahrimen mekruh, kesin bağlayıcı olmayan yasaklamaya da tenzihen mekruh adını verirler.
Haramın sabit olmasındaki delilin gücü kavramı, fiilin yasaklığının derecesini ortaya koyar.

Haramın Türleri
1. Özünden Haram ( haram li -zatihi / li- aynihi )
Dinin ana kaynaklarının ( Allah ve Resulünün ) özü yani mahiyeti ve varlığı açısından kötülük ve zarar içermesi dolayısıyla temelden haramlığına hükmettiği fiildir. Bu tür haramlara '' doğrudan , temelden , sürekli'' haramda denir.
Kasıtlı cinayet , zina , murdar et (meyte) yemek ve satmak , yalan söylemek , içki imek , başkasının malını haksız yere yemek , evlenme yasağı olan biriyle evlenmek , uyuşturucu kullanmak gibi..
Özünden haramlar , dinin beş temel amacı olan akıl, can , din , nesil ve malın korunmasını hedefleyen yasaklardır.
Hükmü ;
a. Meşruiyeti = Fiil , temelden gayri meşru sayılır. Zaruret durumunda da sadece zarureti savacak ölçüde geçici bir ruhsat / izin vardır.
b. Hukuki Sonucu = Mükellef bu fiili yaparsa batıl kabul edilir. Evlenmesi haram kılınan yakınıyla evliliğe meşru evliliğe bağlanan mirasçılık ve nesebin sübutu gibi sonuçlar bağlanamaz.
Hırsızlık fiili, mülkiyetin kazanılması için sebep oluşturamaz gibi örnekler verilebilir..
c. Yaptırımı = Bir şeyin haram kılınarak yasaklanmış olması, hem iman , hem de amel bakımından büyük önem taşır.
Haramı inkar edenler , hafife alıp alay edenler veya helal sayanlar , dinin sınırları dışına çıkar.
Haram fiili işlemekten sakınanlara adil, işleyenlere ise fasık, asi ve günahkar denir.
Haramı yapmayıp terkeden övgü ve sevap kazanır, özürsüz yapan ise fiilin haramlık derecesine göre asi ve günahkar olur, kınanır.
Toplumun huzur ve düzenine zarar verdiklerinden Allah'ın gazabına uğrarlar.
Yüce Allah rızasını gözetmek ve hitabına uymak niyetiyle haramdan uzak duranı ödüllendirir.


Dolaylı Haram ( haram li-ğayrihi)

Dinin ana kaynaklarının (Alah ve Resulünün ) özü / mahiyeti açısından değil, vasfı açısından kötülük ve zarar içermesine dayanarak dış bir unsur dolayısıyla haramlığına hükmettiği fiildir.
Bu tür haramlara vasfından dolayı / geçici haram da denir. Riba (faiz ) veya fasit şart içeren satış başkasının malını rızasız almak gibi. Bu fiiller özünden zarar ve kötülük içerdiklerinden dolayı değil, vasfından dolayı haramdır.

Hükmü üç açıdan ele alınır.
a. Meşruiyeti = Fiil, aslı açısından meşrudur ama vasfı açısından gayri meşru sayılır.
b. Hukuki Sonucu = Mükellef dolaylı haram fiili yaparsa, Hanefilere göre bu fiil batıl kabul edilmez. Ribalı veya fasit şart taşıyan satış, batıl akitlerden değil, fasit akitlerden sayılır.
Şari'nin yani Allah ve Resulünün bunun haramlığını gerektiren yasağının bulunması dikkate alınınca böyle bir mülkiyet nezih sayılamaz, böyle bir mülkiyet habis bir mülkiyettir.
c. Yaptırımı = Dolaylı haramda meşru kısım yapılabilir, ama haram kısmın terki farzdır. Haramı yapmayıp terkeden mükafat ve sevap kazanır, yapanda haramlık derecesine göre asi ve günahkar olur, dünyevi , uhrevi ceza söz konusudur.
Haram şüphesi bulunan şeyden kaçınmak esastır.

Helalliği- haramlığı şüpheli şeyler konusunda Peygamber Efendimiz (sav) sınır çizgileri hassasiyetini hatırlatarak '' hükümdarın Korusu'' benzetmesiyle sınırı geçme tehlikesiyle karşı karşıya bırakan şüpheli şeylerden de kaçınmak onların uzağında olmak gerekir.
Haram şüphesi haram veya helale ilişkin nasların sübut (varlık kuvveti) veya delaletiyle ( açıklık) ilgili olabileceği gibi, hükmün yaşanan olaya uygulanması sırasında da ortaya çıkabilir.
Helal ve haram birarada bulunduğunda haram helale tercih edilir ilkesi, haramların işlenmesinin doğuracağı zararların ve kötülüklerin önlenmesinin önceliğini anlatır.
En büyük haram Allah'a şirk koşmak gelmektedir. Bu çerçevede putların ve onlara sunulan kurbanların ''rics'' (pis, iğrenç, murdar) olarak nitelenmesi ve İslami usule göre kesilmiş olmasına rağmen sırf Allah'dan başkası adına veya Allah adı anılmaksızın kesilip helal olması gereken hayvan etlerinin haram kılınmasıdır.
Ayrıca hac ibadeti sırasında ihramlıyken ihram yasaklarının olması ve domuz etinin de haram kılınması gibi..


Haramın Dereceleri
1. Allah'a Şirk Koşmak
2. Büyük Günahlar = Hz. Peygamberimize (sav) hangi günah en büyüktür, diye sorulunca Allah'a şirk koşmaktır. Tekrar sorulduğunda , komşunun hanımıyla zina etmektir. Üçüncü defa sorulduğunda , seninle yemeğini paylaşır korkusuyla çocuğunu öldürmendir. Ayrıca namaz oruç gibi farzları terk etmek, kumar , hırsızlık , yalan , iftira , cinayet gibi fiilleri de yapmak büyük günahlardandır.
3. Küçük Günahlar = Haramların en alt kademesidir. Dini litaratürde sağira , çoğulu sağair'dir.
Haramı İşleme Ruhsatı

1. Terfih ( genişlik ) ruhsatı (mubah ruhsat)
Haram (azimet / ana) hükmü ve bu hükmün sebebi ortadan kalkmadığı halde mubah muamelesi gören ruhsattır.

İkrah altında yani öldürülme veya bir uzvun yokedilmesi baskı ve tehdidiyle zorlanma durumunda başkasının malını telef etme , baskı altında orucunu bozma , ihramlıyken hac yasağını işleme ve hayati tehlike oluşturan açlık durumunda izinsiz olarak başkasının malından yeme gibi.
Hükmü ise mükellef azimet hükmüne uymak ile ruhsattan yararlanmak arasında serbest bırakılır. Azimeti tercih ederek ruhsatın kullanılmaması evladır, ecir ve sevap kazandırır.
2. Iskat (zaruret ve kolaylık) ruhsatı ( Vacip ruhsat)
Haram (azimet) hükmü ve onun sebebi ortadan kalkan ruhsattır. Şiddetli açlık durumunda hayati tehlikeyi atlatıp ölümden kurtulmak için domuz eti veya meyte gibi haram gıdaları kullanmak , boğaza takılan bir lokmayı başka bir sıvı bulamayınca şarap içerek hareket ettirmek gibi.. Bu durumda ruhsatı kullanılır, ruhsat azimet olmuştur.

Hükmü ise yükümlünün canını veya bir uzvunu kaybetmekten endişe etmesi durumunda ruhsatı kullanmak vaciptir.
Helal Kavramı
Helal mübah teriminin eş anlamlısıdır. Mubah için hıll ( bağlanmamış, yasaklanmamış, bağsız ) , mutlak , caiz terimleri de kullanılır. Mubahın kaynağı, ya dindir ( ibaha-i şer'iyye) ya da insanlara her şeyin serbestliği kuralına haram - helal , kötülük - iyilik , zarar - yarar ölçütlerinin uygulanmasıyla görevli insan aklıdır
(ibaha-i akliyye)
1. İbaha-i Şer'iyye = Şari'nin fiil veya terkinin cevazını bizzat düzenlediği mubahlardır.
Deniz avının ve yenmesinin helalliği kurban etlerini saklamanın helalliği.. Helalleri inkar etmek kesin bir delile dayanıyorsa küfürdür, kişiyi dinden çıkarır.
2. İbaha-i Akliyye = Asli hüküm olan mubahlık aksi sabit oluncaya kadar aynen devam eder. Bunun için
'' Eşyada asolan , mubah oluştur'' ( el-aslu fi'l eşyai el-ibaha) ilkesi vardır.
Şeker yemek, yün yatakta yatmak gibi...İbaha-i akliyye , çok geniş bir helal dairesi ortaya koyar.
İslam'da haram dairesi oldukça dar tutulmuştur.
Hayvani Gıdalar
a. Kara Hayvanları = Domuz etinin ve yağının yenmesi haramdır. Kur'anı Kerim'de kesin bir biçimde yenmesi yasaklanan tek hayvan türü domuzdur.
Diğer kara hayvanların yenmesinde ( tayyibat - habais ) temel ölçütler verilmiştir.

Eti yenmeyen hayvanlar üç kısma ayrılabilir;
* Azı dişleriyle kapıp avlayan, parçalayan ve kendisini savunan hayvanların etleri haramdır. Domuz, aslan, kaplan , pars , maymun, sansar , sırtlan , kedi , köpek , tilki , gelincik , fil , kurt gibi...
* Tırnaklarıyla kapıp avlanan ve korkunç tabiatlı olan kuşların etleri de haram veya tahrimen mekruhtur.
* İğrenç tabiatlı olan, insana tiksinti veren hayvanların etleri de haramdır. Fare , yaban faresi, yılan , akrep , kene , kurbağa , kara ve deniz kaplumbağası , arı , karasinek , sivrisinek , köstebek , kirpi ve haşerat bunlardandır.

Melez Hayvanlar
Eti yenen bir hayvanla eti yenmeyen bir hayvanın çiftleşmesinden doğan hayvanların etlerinin yenilip yenilmeyeceği tartışmalıdır.
Hanefiler ve Malikiler doğan yavrunun annesine tabi olduğunu belirtirler. at ve eşekten olma katır, hüküm itibariyle annesine bağlıdır.
Şafiiler ve Hanbeliler ise baba veya anneden birinin etinin yenmemesinin yavrunun etinin haramlığı için yeterli olduğu görüşündedirler.


Deniz / Su Hayvanları
a. Bütün Deniz Hayvanları Helaldir Görüşü = Fakihlerin çoğuluğu bütün deniz / su hayvanlarının kendiliğinden ölmüş olsa bile helal olduğu görüşündedir.
Ancak karada yaşayan ve yenmesi haram olan insan, domuz , köpek , ayı gibi hayvanların adını taşıyan deniz hayvanlarınında farklı görüşler öne sürülmüş, bazıları helal olmadığını savunmuştur.
İmam Malik'e göre deniz domuzu mekruhtur.

b. Eti Yenen Kara Hayvanlarına Benzeyenlerin Helalliği Görüşü = Şafii mezhebi içinde Hanefilere biraz paralel düşecek biçimde su hayvanlarından eti yenen kara hayvanlarına benzeyenleri helal, eti yenmeyen kara hayvanlarına benzeyenleri haram sayan bir görüş bulunmaktadır.

c. Yalnızca Balık Helaldir Görüşü = Hanefilere göre deniz hayvanlarından yalnızca bütün türleriyle balık helaldir.
Kendiliğinden ölmüş ve su üzerine çıkmış balıklar yenmez çünkü; el- Maide ve diğer ayetlerde geçen meyte (leş) kavramı balıklar içinde geçerlidir. Dalga , taş , buzlar arasına sıkışma , havasızlık , suyun çok sıcak ya da soğuk oluşu , suyun çekilmesi , avlanma , başına sert cisimle vurma gibi sebeplerle ölen balıklar yenir.
Balık dışındaki deniz hayvanları ya iğrençtir (habais) ya da boğazlanmadığı için leş (meyte) sayılır.

Allah Adı Anılmadan Kesilen Hayvan = Hayvan kesiminde Allah adını anmak (besmele çekmek , tesmiye ) etin yenmesinin helal olması için şarttır.
Allah'tan başkası veya putlar adına kesilen hayvanların yenmesi, özleri helal olsa bile sırf bu sebeple haram kılınmıştır.
Üzerine Allah'ın adını anma , ifadesi Kur'anı Kerim'de bir kaç yerde hayvanı kesme anlamına da kullanılmıştır.
Hayvanı kesen veya avlayan kişinin Müslüman ya da ehli kitap olması gerekir.
Bu yüzden ateistlerin , animistlerin ve putperestlerin kestiği hayvanın eti helal değildir.

Usulünce Kesilmeden Ölen Hayvan = Dini kesim usulünce yapılmayıp kendiliğinden veya başka hayvanların saldırısı sonucu ölmüş hayvanlara meyte (murdar) adı verilir. Meytenin yenmesi haramdır.
Balık ve su ürünleriyle çekirgede bu şart aranmaz.

Pislik Yiyen Hayvan (cellale) = Tavuk , kaz , ördek ve hindi gibi eti helal kümes hayvanlarının dinen necis sayılan maddelerle beslendikleri takdirde bekletilmeden kesilip yenmeleri bütün mezheplere göre mekruhtur.
Bu hayvanların bir süre temiz gıdayla beslenmesinden sonra yenmeleri daha uygundur.
Bu süre için iki , üç, on veya kırk gün gibi rakamlar verilirse de , bazı Hanefi fakihlerin ifadelerine göre bir rakam belirleme yerine hayvandaki pis kokunun gitmesini sağlayacak kadar bir süre esas alınmaladır.

Bitkisel Gıdalar
İçki bütün kötülüklerin anasıdır.
Sarhoş edici maddelerin zararları, yararlarından daha büyüktür. İçki olan hamr Kur'an'da ele alınmış birey ve toplumlara büyük zararlar veren şeytan işi pisliklerden sayılarak yasaklanmıştır.
Uyuşturucu her çeşit madde de bu kapsamdadır.
islam içilmesinin yanısıra içki ticaretini de haram saymış, Müslümanın gayri müslimle de olsa içki alışverişini yasaklamıştır.

Sigara içmenin hükmü konusunda farklı bir takım görüşler ileri sürülmüştür. Tıbben sağlığa zararlı olduğunun bilimsel yönden açık biçimde anlaşılması , ekonomik yönden israf olması , ailelerin nafakasını kısıtlaması doğal ve toplumsal çevreye zararlı sayıldığından haram olduğu da söylenmiştir. Nargile ve enfiye de sigara gibidir.

Açlık veya susuzluktan ölme durumuna gelen kişi canını kurtaracak kadar haram nesne yiyebilir veya içebilir.
Hz. Peygamber (sav) '' Allah şifanızı size haram kıldığı şeylerde yaratmadı '' buyurmuştur.
Sarhoşluk veren içkilerin olağan durumlarda tedavide kullanılması haramdır.
Hz. Peygamber (sav) erkeklere ipek giymeyi haram kıldığı halde , cilt hastalığı dolayısıyla bazı sahabilerin giymesine izin vermiştir.

Müslüman erkek ve kadının giyim - kuşamında örtülmesi gereken yerler ayet ve hadislerle belirlenmiştir. Erkeğin , göbekle diz kapağı arası , kadının ise el, ayak ve yüz dışındaki bütün vücudunun örtülmesi şeklinde olur.
Erkeklerin saf ipek veya malzemesinin çoğu ipek olan giyecekler, altından yapılmış ev eşyası kullanılması haramdır.
Giyimin örtücülük , güzellik, yapay çekicilik ve cinsiyete uygun ölçütleri açısından her biri ile ilgili ayrıntılara dikkat edilerek değerlendirilmesi gerekir.

Bedene Müdahaleler

a. Saç Ektirmek ve Peruk Takmak = Hz. Peygamberin (sav) yasakladığı ve lanetlediği şeylerden biri de saçı dökülen veya dökülmeyen kimselerin başlarına başkalarının saçlarını koymaları ve bunları eklemeleridir.
Kellik , dazlaklıktan ağır psikolojik rahatsızlık duyanların saç ektirmesi bir tür tedavidir, yasak kapsamına girmez.

b. Kaş Aldırmak = Kaşın kıllarını yolarak iyice inceltme ve kaşı yukarı almak suretiyle yapılır.
Bu yaratılışı değiştirme mahiyetindedir.

c. Dövme Yaptırmak ve Dişlerin Şeklini Değiştirmek = Hz. Peygamber (sav) vücuduna dövme (veşm) yaptıran ve yapana tedavi amacı dışında dişleri yontarak (teflic) şeklini değiştiren ve bunu yaptırana lanet etmiştir.

d. Estetik ameliyat = Büyük paralar harcayarak burun , çene , göğüsler gibi uzuvların şeklini değiştirmekten ibaret olan estetik ameliyatı , insanı aşağılık kompleksine iten toplum içinde manen işkence çekmesine sebep anormallik ve veya fazlalık olursa tedavi mahiyetindedir.


Altın , gümüş kap-kacak ve ev eşyası, ipeğin sergi vb. olarak kullanılmasını erkek ve kadın bütün Müslümanlara haram kılmaktadır
Heykel şeklinde olmayan kağıt , sergi , örtü , duvar gibi yerlere yapılan resimler hakkındaki hadisler haram ve helal olduğunu göstermez.
Tevhid inancına ve İslam ahlakına aykırı resimleri kullanmak haramdır.
Canlı resimleri kutsamaya gitmedildiği takdirde caizdir. Titizlik gösterilen nokta tevhid inancının korunmasıdır.
Canlılara Ait Olmayan Resimler, bu gibi resimleri yapmak ve kullanmak serbesttir.

Heykel de '' İçinde heykel bulunan eve melekler girmez ''

Haram işlerde çalışmak , hırsızlık , gasp , karaborsa (ihtikar) , faiz , rüşvet , kumar , piyango , bireysel emeklilik ve hayat sigortası ..
Hayat sigortasının meşru olabilmesi için yapılan işlem, İslam hukukuna göre meşru bir hukuki işlem olmalı, para meşru nemalandırılmalı, helal - haram kaidelerine riyaet edilir. Sigortanın ödediği para '' ödünç '' olsa alacağı ancak verdiği kadar olur. Sigortalının ödediği para '' ortaklık sermayesi '' olsa kar ve zararda ortaklık denemez.

Muharremat
Müslüman olmayanlar veya ehli kitap değilseler onlarla evlenmek Müslüman erkek ve kadınlar için haramdır.
Ehli kitap olan gayri müslimlere gelince bunlardan kız istemek , almak caizdir yani Müslüman erkekler yahudi ve hıristiyan kadınlarla evlenebilirler.
Müslüman kadınlarda müşrik ve dinsizlerle evlenemeyecekleri gibi yahudi ve hıristiyan erkeklerle evlenemezler.
Peygamber Efendimiz (sav) nikahu'l -mut'a yasaklamıştır.
Ayrıca annenin hayatını tehdit eden zorunlu bir durum olmadıkça çocuk düşürmek ve aldırmak haramdır.
Cinsel hayat insanın vazgeçilmez doğal özelliği ve temel ihtiyacıdır. Cinsel hayat için doğallık , sadelik , meşruiyet , ahlakilik ve insanlık en başta gelen ölçülerdir.

Evde Hayvan Bakmak
Hz. Peygamber (sav) '' Av , tarla , bahçe , sürü köpekleri müstesna olmak üzere köpek besleyen kimsenin sevabından her gün bir miktar eksilir, köpek bulunan eve melek girmez'' buyurmuştur.

İnsanoğlunun eğlencesiyle ilgili tavla , satranç , kağıt , domino , okey gibi oyunları oynamanın şartları vardır.
Namazın geçmesine sebep olmamak
Hiç bir menfaat beklememek
Oyun esnasında ddilini kötü sözden korumak
Vakit israfı , alışkanlık haline getirmemek

Horoz , manda , boğa , tosun , hindi , kaz , köpek gibi hayvanları dövüştürmek yasaklanmıştır.
Dünya arzusu ve şehvet hisleriyle duyguları tahrik eden müzik haramdır.
Kadının sesi haramdır. Ancak şehveti tahrik ederse Kur'an okumasını bile dinlemek haram olur.











[Linkler Ziyaretçilere Kapalıdır.Giriş Yap Veya Üye Olmak için TIKLAYIN...]

hazırlayan nurşen35..

[nurşen35]

10. Ünite Soru ve Cevaplar



1. İnsanın yaratılışının özü ve temel amacı nedir?

* Yaratanını tanıması ve O'na ibadet etmesi



2. Helal ve haram sınırları Kur'anı Kerim'de hangi ifadeyle anılmaktadır?

* Allah'ın sınırları (hududullah )


3. Fıkıh kitaplarında yiyecek - içecek , giyim - kuşam , insanlar arası ilişkiler gibi helal ve haram konuları hangi başlıklar altında ele alınmıştır?

* Kerahiye , İstihsan , Hazr ve İbaha



4. Haram nedir ?

* Özündeki veya vasfındaki bir kötülükten dolayı kesin bir delile ve açık / bağlayıcı bir ifadeyle yapılmaması istenen fiillere denir.



5. Haram gibi çok önemli bir yasaklayıcı hüküm delilinin kesin niteliği taşıması gerektiğini savunan mezhep hangisidir?

* Hanefi Mezhebi




6. Özünden Haram ( haram li zatihi / li- aynihi ) ne demektir?

* Dinin ana kaynaklarının özü yani mahiyeti ve varlığı açısından kötülük ve zarar içermesi dolayısıyla temelden haramlığına hükmettiği fiillerdir.




7. Dinin baş temel amacı olan can , akıl , din , nesil ve malın korunmasını hedefleyen yasak hangisidir?

* Özünden haram



8. Dinin ana kaynaklarının (Allah ve Resulünün ) özü / mahiyeti açısından değil, vasfı açısından kötülük ve zarar içermesine dayanarak dış bir unsur dolayısıyla haramlığına hükmedilen fiile ne denir?

* Dolaylı Haram ( haram li ğayrihi )


9. Özünden ve Dolaylı Haramın hükmü nelerdir?

* Meşruiyeti - Hukuk sonucu - Yaptırımı


10. Helal ve haram bir arada bulunduğunda haram helale tercih edilir , ilkesinden anlamamız gereken nedir?

* Haramların işlenmesinin doğuracağı zararların ve kötülüklerin önlenmesinin önceliğini anlatır.



11. Haramın dereceleri nelerdir?

* Allah'a şirk koşmak - Büyük günahlar - Küçük günahlar



12. Namaz ve oruç gibi farzları terk etmek hangi haram derecesine girmektedir?

* Büyük günahlar



13. Haramı işleme ruhsatı nelerdir?

* Terfih (Mubah ) Ruhsat - Iskat (Vacip) Ruhsat


14. Helal kavramları nelerdir?

* İbaha-i Şer'iyye - İbaha -i Akliyye (Asliyye)



15. Kur'anı Kerim'de hangi hayvanın etinin yenmesinin yasak olduğundan bahseder?

* Domuz eti ve yağı



16. Eti yenmeyen kara hayvanları hangileridir?

Azı dişleriyle kapıp avlayan - Tırnaklarıyla kapıp avlanan - İğrenç tabiatlı olan hayvanlar



17. Eti yenen bir hayvanla eti yenmeyen bir hayvandan doğan yavrunun annesine tabi olduğunu hangi mezhepler savunmuştur?

* Hanefiler ve Malikiler



18. Deniz ürünlerinden sadece balık helaldir, görüşü hangi mezhebe aiittir?

* Hanefi mezhebi



19. Deniz ürünlerinden deniz domuzu mekruhtur, diyen kimdir?

* İmam Maliki


20. Helal etlerinin yenmesinin helal olma ölçütlerinden en önemlisi hangisidir?

* Allah adı anılarak kesilen hayvan



21. Pislik yiyen hayvan (cellale) olan tavuk , kaz , ördek , hindi gibi eti helal hayvanların kesilmesi için Hanefilere göre bekleme süresi ne kadardır?

* Hanefilere göre sadece hayvandaki pis kokunun gitmesini sağlayacak kadar bir süre beklenir.



22. Hz. Peygamberimiz (sav) '' ... yapanı , yaptıranı , taşıyanı , taşınanı , dağıtanı , satanı , parasını yiyeni , satın alanı ve kendisi için satın alınanı lanetlemiştir, hadis-i şerifde hangi yasaktan bahsedilmiştir?

* Sarhoş edici ve uyuşturucu maddelerden...



23. Hz. Peygamberin (sav) psikolojik rahatsızlıklar vermesi dışında bedene müdahalelerde yasakladığı ve lanetlediği nelerdir?

* Saç ektirmek ve peruk takmak
* Kaş aldırmak
* Dövme yaptırmak ve dişlerin şeklini değiştirmek
* Estetik ameliyat



24. Hz. Peygamberin (sav) hangisi hakkında yasaklayıcı hadisler buyurmuştur?

* Tevhid inancına ve İslam ahlakına aykırı resimler
* Canlı resinleri
* Heykel



25. Muharremat ne demektir?

* Müslüman olmayan aynı zamanda ehli kitap değilseler onlarla evlenmek Müslüman erkek ve kadınlar için haramdır.



26. Haram nesnelerle tedavinin zaruretleri nelerdir?

* Yerine geçecek helal bir ilaç olmamalı
* Kullanıldığı taktirde sağlığı tehdit eden gerçek bir hastalık bbulunmamalı
* Zaruret bulunmalı
* Uzmanlığına güvenilir bir doktor tarafından tavsiye edilmeli


27. Dinlence ve eğlence ile ilgili haramlar nelerdir?

* Evde hayvan bakmak
* Tavla , santranç ..
* Hayvan döğüştürmek
* Şarkı dinlemek , söylemek ve çalgı çalmak
















www.medineweb.net


hazırlayan nurşen35...