DEUZEM İSLAM Ahlak Felsefesi ÖZET Çalışma-Medineweb

**Mihrinaz** · 29 Ekim 2017, 19:35

DEUZEM İSLAM Ahlak Felsefesi ÖZET Çalışma-Medineweb

DEUZEM - Ünite 1
S-1:Ahlak ın kelime anlamı nedir?
C:arapça bir kelime olan hulk un çoğuludur.yaratmak ,şekillendirmek,form vermek vb . anlamlara gelir
S-2:terim olarak ahlak ne demektir?
C:huy,hareket tarzı,gibi anlamlara gelen ahlak;insanda yerleşmiş bulunan karakter yapısı,fertlerin iradi alanıyla ilgilenen bir alandır aynı zamanda ahlak.
S-3:islam ahlakının oluşmasına etki eden yerli en önemli iki kaynak nedir?
C:Kur an ve hadisler dir
S:-4mutezileye göre ahlak anlayışında doğru ve yanlışın ,belirlenebilmesi nasıl olmaktadır?
C:rasyonel ve dini emirlerden bağımsız belirlenebilir
S-5:islam öncesi araplarda ahlak anlayışının karakteri nelerdi?
C:-kabileci-dünyevi ve ahiret inacından yoksun bir ahlak anlayışı vardı
S-6:Hz. Peygamber sav in ahlakı nasıl tarıf edilebilir?
C:”O nun ahlakı Kur’an ahlakıydı”
S-7:Ahlak-ı alai” diye bilinen ahlak kitabı kime aittir?
C:---kınalızade ali efendi(türk )
S-8:Ahlak felsefesi denince ilk akla gelen Müslüman filozof kimdir? Ve eseri nedir?
C: Miskeveyh tir--- eseri;tezhib-ül ahlak
S-9:Tasavvufta ahlak nasıl tarif edilmiştir?
C:husn-ül hulk ve el-ahlak ur-radiyye
S-10):et-tusiden sonraki islam ahlakçılarında ameli felsefe veya hikmetin üç ana konusunu ne teşkil eder?
C:---ahlak (kişiyi ferdi ilgilendiren ahlak)
---tedbirul menazil(aile içi ahlak)
---siyaset ül müdün(sehirlrin ve ülkenin ahlakı)
S-):maturidinin ahlak anlayışı nasıldır?
Mutezile ve eşariyye nin ortasında bir ahlak anlayışı ..aklın ve naklin etkili olduğu özgür iradenin neticesi seçme hürriyetine sahip olduğu ve bunun neticesinde de sorumlu olacağı görüşü hakimdir.

Ünite 2
1) Ahlak kelimesinin Batı'da kullanılan karşılığı nedir?
Cvp : Ahlak kelimesinin Batı'da kullanılan karşılığı Cicero tarafından Yunanca ethos kelimesinden elde edilen moral kelimesidir
2) ''Hulk, öyle bir melekedir ki onun sebebiyle nefisten fiiller kolaylıkla meydana gelir.
Fikir ve düşünceye muhtaç olmaz'' Bu alıntıdan anlaşılan nedir?
Cvp: Bu alıntıdan hulk kelimesinin bir insan nefsinde yer eden bir çeşit meleke olduğu anlaşılmaktadır
3) Ahlak kelimesi nerden gelmektedir?
Cvp: Ahlak kelimesi, Arapça'da hulk kelimesinden gelmekte ve onun çoğulu olarak kullanılmaktadır. Bu kelime ise huy ve karakter kelimeleriyle karşılanmaktadır
4) İnsan nefsinin keyfiyet iki kısımdır.Bunlar nelerdir?
Cvp: Bunlar hal ve melekedir
5) Kişide bir anlık meydana gelen ve geçici olan durumlar neyi ifade eder?
Cvp: 'Hal'i ifade eder ( mesela ağlamak ve gülmek anlık zaman dilimlerinde
geçici durumları ifade ettikleri için hal olarak kabul edilirler)
6) Nefiste yerleşmiş, kökleşmiş ve çok güç kaybolan durumlar neyi ifade eder?
Cvp: Meleke
7) Boşluğu doldurunuz.
Bir şeyin huy olabilmesi için o şeyin ............... olması gerekir.
Cvp: Nefiste yerleşmiş
8) Bir kişide cömertlik huyu adet olsa ancak bunu dışarıdan gelen zorlama ve zahmetle yapıp içten yapmasa bu kişinin nefsinde yine cömertlik huyunun yerleşmiş olduğunu söyleyebilir miyiz?
Cvp: Hayır.Bu kişide muhtaçlara yardımda bulunmak için bağışta bulunmak kolaylıkla nefisten sadır olmamıştır.
9) Ahlakın konusu nedir?
Cvp: İnsanın niyet, tutum ve eylemleridir
Ahlâk çok genel anlamda, iyi-kötü değerlendirmesine tâbi olan her şeyi kapsayan alanı
ifade eder.
10) Tarih boyunca yapılan tanımlarından hareketle ahlâkta üç unsurun var
olduğunu görmekteyiz.Bunlar nelerdir?
Cvp: Birincisi, insanda var olan yapıyla ilgisidir.İkincisi, topyekûn
bir hayat felsefesini ifade etmesidir. Üçüncüsü, davranışı yöneten ilkeler ve kurallar
anlamındadır. Belli bir mesleğin dayandığı temel ilkeleri içermesi etiğin bu yönünü
ortaya koyar.Bu üç unsurun hepsi ahlâk kapsamına girmektedir
11) Etik ne demektir?
Cvp: Etik, ahlâk felsefesi demektir. Felsefenin ahlâk alanıyla ilgili soruşturma şubesidir
12) Ormanda bir insanı öldürmek için saklanmış bir kişinin amacına ulaşması için takip ettiği insanı öldürmesi ile o ormanda gezinen bir avcının yanlışlıkla bir kişiyi vurarak öldürmesi aynı mıdır?
Cvp: Hayır aynı değildir.İlk insan eylemini belli bir kötü niyet ve amaçla yaptığı
için cezai müeyyideye çarpıtılacak, ikinci kişi ise eylemini öldürme niyeti olmadan
yanlışlıkla yaptığı için ahlaki açıdan sorumluluk taşımayacaktır
13) Kant ahlaki değeri nerede aramıştır?
Cvp: Kant ahlaki değeri sadece eylemin niyetinde aramıştır.
14) Eşya, bitki, hayvan sorumluluk taşır mı,neden?
Cvp: Eşya, bitki, hayvan sorumluluk taşımaz çünkü bunlar için bilinçli bir tercih söz konusu değildir.
15) Ahlaki sorumluluk nedir?
Cvp: Ahlaki sorumluluk, akıl sahiplerinin belli niyet ve amaçla işledikleri fiillerinden doğan sorumluluktur
16) İnsandan sadır olan her hangi bir fiilin sorumluluğa sebep olması için gereken şartlar nelerdir?
Cvp: Akıl ve özgürlük. İnsandan meydana gelen fiilin faili bu iki şartı taşımaksızın o fiilin sahibine tam sorumluluk yüklenemez. Kişinin sorumluluk şartlarından akıl, kişinin sergilediği davranışın öncesini ve neticesini derinliğine düşünebilmesiyle ilgilidir. O halde herkesin sorumluluğu aynı olmayacak
kişinin akıl ve özgürlük durumuna göre de değişiklik gösterecektir.
17) Kişi kime sorumludur?
Cvp: Kişi onu yaratana karşı sorumludur, kişi kendisine karşı sorumludur, kişi en yakınından en uzağına diğer kişilere karşı sorumludur ve kişi içinde yaşadığı aleme karşı sorumludur.
18) Her insanda şu veya bu şekilde iyi ve kötünün ne olduğuna dair bir bilincin varolduğuna
ve bu vesileyle iyiye yönelmeye, kötüden ise sakınmaya çalıştıklarını gözlemliyoruz. İşte bu kendiliğinden ve fıtraten olan,özel bir ahlak eğitimi alınmaksızın her insanda var olan iyi bilgisine ne diyoruz?
Cvp: Vicdan
19) Vicdan öznel midir,nesnel mi?
Cvp: Öznel
20) Vicdan'ın mahiyeti ve kaynağı nedir?
Cvp: İnsanda fıtraten bulunur, ona her hangi bir eğitim almaksızın iyi yahut kötü hakkında
bilgiler verir.
21) Ahlaki sahada insanın karşı karşıya kaldığı ödevler kaç kısma ayrılır ve nelerdir?
Cvp: Beş kısma ayrılır:
1. İlahi vecibeler ve vazifeler
2. Şahsi vecibeler ve vazifeler
3. Ailevi vecibeler ve vazifeler
4. Vatani vecibeler ve vazifeler
5. İctimai vecibeler ve vazifeler
22) ....................ahlak felsefesinin imkânının temel şartıdır. Boşluğu doldurunuz.
Cvp: Özgürlük

23) Herhangi bir konuda ahlâklılıktan söz edebilmek için öncelikle neyin var olması gerekir?
Cvp: İrade Özgürlüğü'nün
24) Etik'in ayırt edici özellikleri nelerdir?
Cvp: Etikin ayırt edici özelliklerinden ilki, irade (istenç) özgürlüğüdür. Diğerleri,rasyonellik, objektiflik, özgecilik(diğergamlık), analiz-sentez, tutarlılık, ilkeye bağlılık, evrensellik, niyet, yanlış yapanı model almamak, fiile yansıma ya dayansıtma, bilinçlilik, iyiye yönlendirme Ģevki (melyorizm), kendimize yönelik ödev çıkarma ve değer vurgusudur
25) İrade özgürlüğünün her kullanımında 'ahlâklılık'tan söz edilebilinir mi? Örnekle açıklayınız.
Cvp: Hayır,örneğin; karnı acıkan birinin lokantaya gittiğini düşünelim. Bu kişi şu yemeği değil de bu yemeği tercih ettiğinde ya da „seçtiğinde irade özgürlüğünü kullanmış olur. Ne var ki, bu durumda ahlâklılıktan söz edilemez. Ahlâklılığın var olabilmesi için irade özgürlüğüne ilaveten iyi-kötü değerlendirmesine tâbi olan davranışların ortaya konulması gerekmektedir
26) Objektiflik neyi ifade eder?
Cvp: Objektiflik, bir olayı, konuyu, bir ilişkiyi vb. değerlendirirken, karar verme, çıkarım ve muhakeme süreçlerinde hissiyatımızı (duygularımızı) dışarıda tutmayı ifade etmektedir
27) Gündelik hayatımızda bir takım değerlendirmelerden kaçamadığımıza ve onlara göre
davranışlar ortaya koyduğumuza göre, bu değer biçmelerimizin etik açıdan isabetli
olabilmesi için nasıl bir bilgiye dayanması gerekir?
Cvp: Açık ve seçik bilgiye
28) Açık ve seçik bilgiye nasıl bir yöntemle ulaşılır?
Cvp: Analiz ve sentez yöntemiyle
29) Bir şeyi açık bilmek için neye bakarız?
Cvp: . Bir şeyi açık bilmek için o şeyin ayrıntılarına, içerdiği şeylere bakarız.
30) Bir şeyi seçik bilmek için neye bakarız?
Cvp: Seçik bilmek için ise ayrıntılı incelemeyi, yani analiz işlemini izleyerek o şeyin diğer şeylerden farkını anlamak için daha genel çerçevede bir karşılaştırma yaparız.
31) Davranış ortaya konulurken, bu davranışın dayandığı ahlâki ilkenin bilinmesi, göz önünde bulundurulması, davranışın bilerek ve isteyerek yapılması hangi ilkenin bir gereğidir?
Cvp: Biliçlilik İlkesi'nin
32) İlke ve kural aynı şeyler midir?
Cvp: Hayır. İlke, tutumumuzu yönlendirir ve içselleşmiştir. Buradan kurallar çıkararak gündelik hayatımızı şekillendiririz
33) Tutarlılık nedir? Etik açıdan katkısı var mıdır?
Cvp: Tutarlılık, çok genel anlamda, benzer koşullar oluştukça benzer davranmamız gerekliliğini ortaya koyan bir ölçüttür. Etik açıdan, herkese iyi, adil ve hakkaniyetli davranmaya, ayrımcılıkları ortadan kaldırmaya katkı sağlar.
34) Pesimizm nasıl bir tutumdur?
Cvp: Her şeyin kötü olduğundan, hayatın gerçeğinin kötülük olduğundan söz ederek karamsar bir şekilde yaşar ve dolayısıyla hiçbir şeyin düzeltilemeyeceği, etik açıdan söylersek, hiçbir kötülüğün iyileştirilemeyeceği düşüncesiyle ilişkilerini düzenler ve davranış ortaya koyar. Sonuçta da iyi şeyler yapmamış olur.
35) Optimizm nasıl bir tutumdur?
Cvp: Optimizm, ilk etapta, etik açıdan olumlu bir şey olarak anlaşılabilir. Böyle bir tutumda,
hayatta kötü olan bir şey olmayacağı için, dolayısıyla düzeltilecek ve iyileştirilecek bir şey olmayacaktır. Bu anlayış da son noktada insanı kötü şeyleri düzeltmeye motive edemez; çünkü kötü şeylerin olmadığını savunur.
36) Bizi, kötü şeyleri ve yanlışlıkları düzeltmeye, iyi şeyler ortaya koymaya motive edecek anlayış hangisidir?
Cvp: Melyorizmdir. Kelime anlamı olarak, “iyiye yönlendirme yolu” demektir ve bizim iyi şeyler ortaya koymamızı bu konudaki inancımıza bağlayan bir anlayışı ifade eder.
37) ''Cehennemin yolu iyi niyet taşlarıyla döşelidir'' sözünden ne alıyoruz?
Cvp: İyi niyetli olduğunu (sadece) söylemek ve başka bir şey yapmamak ahlâken anlamsızdır. İyi niyete sahip olmak,Kant'ın diliyle söylersek, ödevinin ne olduğunu bilme ve ona göre davranmayı ifade etmektedir.
38) Huy-Karakter kelimelerinin karşılığı ne olabilir?
cvp: Ahlak
39) İnsan tamamıyla objektif olabilir mi?
Cvp: Hayır
40) Değer vurgusu nedir?
Cvp: Değer vurgusu, etiğin ayırt edici yönünü oluşturmaktadır. Bu ölçüt, gündelik hayatımızda ahlâklılığın oluşmasının temel koşullarından birisidir. Değer vurgusu davranışın, şu ya da bu şekilde değil, en iyi şekilde yapılmasını beraberinde getirmektedir. Biz değer verdiğimiz davranışları en iyi şekilde yapmaya çalışırız ve bunu yaparken de pek bir engel tanımayız. Ne yapıp edip değer verdiğimiz şeyi gerçekleştirmeye çalışırız.

**Mihrinaz** · 29 Ekim 2017, 19:38

Ünite 3
İSLAM ETİK TARİHİNDEKİ TEMEL TEORİLER
1-Etiğin tanımını yapınız?
Cevap:* İnsanların davranışlarını kendilerine göre düzenlediği bir ilkeler sistemi ya da dizisidir.
2-Platoncu etiğin özellikleri nelerdir?
Cevap:* Platoncu etiğe göre,ahlaksızlık bilgi eksikliğinden ileri gelmektedir.
*İyinin keşfedilmesi matematiksel işlemler gibi apaçıktır.
*Platon bilgi sahibi olmayan kişilerinde iyi bir yaşam süreceklerini düşünmüştür.Ancak kişilerin bunu düzensiz yada tesadüfen yapacaklarını ifade etmiştir.
*Platon felsefesi mutlakiyetçidir.Buna göre Platon iyiliğin yapısındaki hakikatin 2x2 = 4 gibi kesin matematiksel hakikate benzediğini düşünür
*Platon ahlaki ilkelerin nesnelliğini de savunur.Buna göre bir eylem ya doğrudur ya da yanlıştır
3-Platon’un etik anlayışının üzerinde durduğu 2 varsayım nedir?
Cevap:* 1)İnsanın iyi hayatın ne olduğunu bilmesi halinde asla gayri ahlaki davranamayacağı
2)Bütün insanlar için ancak ama ancak tek bir iyi hayatın söz konusu olduğudur.
4-Aristotelesçi etik anlayışını,Platoncu etikten ayıran özellik nedir?
Cevap:* Aristo’nun Platonda olmayan şekliyle Tecrübeyi de Aklın yanına koyması ve Etik anlayışını AKIL+TECRÜBE üzerine inşa etmesidir.
5-Aristocu Etiğin özellikleri nelerdir?
Cevap:* 1)Akıl+Tecrübeyi esas alır
2)İnsan için iyi olan hayatın mutluluk getiren hayat olduğunu düşünmüştür.
3)Aristo mutluluğu elde etmek için İTİDAL İçerisinde davranması ve iki aşırı uç arasındaki orta dinamik noktaya(yani Orta Öğretiye) riayet etmeleri gerektiğini ileri sürer
6-Kyreneci Hedonizm’in merkezindeki anlayış nedir?
Cevap: * ‘’Mevcut olandan haz ve tat alma
Mevcut olmayandan haz alma peşinde koşmama’’ ilkesi vardır.
7-Kyreneci Hedonizm Mutluluk kavramına nasıl bakar?
Cevap:* Mutluluk’un yegane kaynağını Haz olarak görür ve Mutluluğu Anın hazlarının maksimum düzeyde yaşanmasında görür.
8-Epikürcü Hedonizmin özellikleri nelerdir?
Cevap:* 1)Epikür e göre,itidalli ancak Haz alınan bir hayatı yaşamalıdır.
2)Epikür’e göre elde etmeye çalışılan haz ona sıkıntı ve acı getirecekse böylesi hazlardan kaçınmalıdır.
3)Epikür felsefesinde ,hazzı elde etmek öğüdünden çok Acıdan kaçınma öğüdü ve hatta ısrarı vardır.
9-Psikolojik ve Etik Hedonizm ne demektir?
Cevap:* İnsanların yaşamlarında sadece ve sadece haz peşinde koştuklarını savunan öğreti Psikolojik Hedonizm dir.
*Etik Hedonizm ise,insanların sadece haz peşinde koştuklarını değil aynı zamanda böyle davranması gerektiğini savunan öğretidir.

10-Kınıkçilik Ekolünün özellikleri nelerdir?
Cevap:* 1)Kınıkçiler İyi hayat ve Kurtuluşu Münzevi ve Çileci bir yaşamla olabileceğini savunurlar.
2)Köpeklere yaraşır bir yaşam sürdükleri için Köpek anlamına gelen ‘KINİK’ sözüğüyle hitap edilmişlerdir.
3)Kınikler temelde Dünyanın kötü olduğuna inanırlar.
4)Kınikler,Kurtuşun ancak insanın kendi iç dinamikleriyle mümkün olabileceğine inanmışlardır.
5)Öz olarak iyi bir hayatı,’Dünyadan el etek çekme’ olarak görürler.
11-Stoacı etiğin Özellikleri nelerdir?
Cevap:* 1)Temel Savları ‘’Dış Etkilere Kayıtsız kalmayı Öğren’’dir
2)Hristiyanlığı derinden etkilemiş bir ekoldür.
3)İyi yada Kötü şeylerin insanın kendine bağlı olduğunu ve insanı sadece Harici şeylerin etkilediğini düşünürler.
4)Stoacılığın en büyük temsilcisi Epiktetus’a göre; kişi iradesine sahip olursa hayatı harici şeyler dışında tahribata uğramaz.
5)Stoacılar en büyüğünden en küçüğüne tüm olayların,ilahi bir plana göre takdir edildiğini savunurlar.
12-Stoacılar kimi ‘’Erdemli Biri’’ olarak kabul ederler?
Cevap:* Kişi olup biten şeylere rıza göstermeyi öğrenebilirse ve bunlar üzerinde söz sahibi olamayacağı İlahi Takdiri kabul ederse ‘’Erdemli Biri’’ dir.
13-Stoacıların karşılaştığı 3 Güçlük nedir?
Cevap:* 1)Özgürlük ve Kader hakkındaki mantıksal güçlük
2)Kayıtsızlık öğretisinin Sağduyuya olan muhalifliği
3)Etiğin Evransel bir yapıda kabul edilemez oluşuna mütealik olan güçlük
14-Spinozanın Etik Düşüncesi nasıldır?
Cevap:*Sosyal hayatın bütün koşullarını beyhude ve faydasız görür.
*Hakiki mutluluk ; zenginlik ve şöhret gibi gelip geçici şeylerdeyse terk etmek gerekir.
*Servet,şöhret ve şehvet amaç değil,araç olmalıdır.
*Her şeyin,Doğanın ezeli-ebedi yasalarına göre olup bittiğini katı olarak savunur.
*İnsanın,’’Gücünün sınırlı olduğunu anladığı zaman Mutlu olabileceğini’’ savunur.
15-Etik Egoizm in Evrensel formülasyonlu tanımı nedir?
Cevap:*‘’Her kişi(A) ve her bir eylem(B) için şayet sadece ve sadece B,A nın bütünüyle kendi menfaatine ise A Ahlaken B’yi yapmalıdır’’
16-İnsanların doğal olarak bencil olduklarını ve kendi istekleri peşinde koşmaya güdülenmiş olduklarını savunan Egoizm türü nedir?
Cevap:* PSİKOLOJİK EGOİZM
17-Rasyonel Egoizm nedir?
Cevap:* ‘’Rasyonel insanlar kendi çıkarlarına göre davranmalıdırlar’’ilkesini kabul eden Egoizmdir.
18-Faydacı Etik’in Özellikleri nelerdir?
Cevap:*Bir eylem en çok sayıda insanda,en büyük oranda mutluluğu meydana getirebildiğinde ahlaki olarak doğrudur.
*Eylemin doğruluk yada yanlışlığı,o eylemi yapan kişinin erdemli ya da erdemsizliğinden ayırt edilir.
*Bir Eylem Faydalı sonuçlar üretiyorsa iyi,zararlı sonuçlar üretiyorsa kötüdür.Şöyle ki İyi niyetle başlanan eylemin sonucu Kötü olursa bu eylem dahi Kötüdür.
19-Kantçı Etiğin özellikleri nelerdir?
Cevap:*Kant ; davranışları’’Eğilimden Kaynaklanan Davranışlar’’ ve ‘’Zorunlulukla yapılan Davranışlar’’ olarak 2’ye ayırır.
*Ahlakiliğin özü eylemin yapılmasını sağlayan motivlerde aranmalıdır.Yani Ahlaklı kişi,ödev duygusunda dolayı eylemde bulunmalıdır.
*Kant’a Göre ; Ahlaki eylem,ödeve saygıdan dolayı yapılan eylemdir.
*Ahlaklı davranmak için tutarlı davranmak ve o davranışı Evrenselleştirmek gerekir.
*’’Kategorik Buyruk’ ve ‘’Hipotetik Buyruk’’kavramlarını geliştirmiştir.
20-Hipotetik buyrukve Kategorik buyruk’a birer örnek veriniz?
Cevap: * Hipotetik Buyruk:Şartlı buyruktur.Örnek: ‘’Sağlıklı kalmak istiyorsan spor yapmalısın’’
*Kategorik Buyruk:Eğer şartına ve sonuca bağlanılmayan buyruktur.Örnek:’’Hiçbir durumda insanları kandırmamalısın’’
21-Modern Kuramlar kaç gruba ayrılır,nelerdir?
Cevap:* 1)Öznelci yada Nesnelci
2)Doğacı,Doğacıolmayan yada Heyecancı
3)Motivist,Deontolojikyada Sonuçcu kuramlar
*Faydacılık Doğacı kuramdır-
*Dini etik,Platonculuk ve Kantçı etik Doğacı olmayan kuramlardır.
22-Heyecancı(Emotivist) Kuram nedir?
Cevap:* Ahlaki yargıların ne doğru ne deyanlış olduğunu kabul eden ve bunları ifade eden kişilerin duygularının birtaşıyıcısı olduğunu savunan kuramdır.
23-Heyecancılar Ahlaki yargılara ilişkin duyguları neye benzetirler?
Cevap: *Yemekten sonraki hoşnutluk duygusuna benzetirler.Onlara göre nasıl ki yemeğin verdiği hoşnutluk doğru ya da yanlış olarak nitelenemezse, ahlaki yargılara yönelik olan duygular da doğru yada yanlış olarak nitelenemez.
24-Motivist Etik Kuram’ı tanımlayınız?
Cevap:* Bireylemin doğruluk yada yanlışlığı eylemin kendisinden kaynaklandığı motive bağlıysa bu kurama Motivist Etik Kuramdenir.
*Motivist Etik Kuram’a örnek Kant Etiği dir
*Sonuçcu Etik Kuram’ a örnek Faydacılık Etiği dir.
25-Yahudi Etiğinin merkezini oluşturan ‘’10 Emir’’ nedir?
Cevap:* 1)Bendenbaşka ilahların olmayacak
2)Kendin için oyma put, yukarıda göklerde olanın yahut aşağıda yerde olanın yahut yerin altında sularda olanın resmini yapmayacaksın
3)Tanrın Yehova’nın adını boş yere ağzına almayacaksın
4)Sebt gününü hatırında tut ve onun kutsallığını unutma
5)Babana ve annene hürmet et
6)Öldürmeyeceksin
7)Zina etmeyeceksin
8)Çalmayacaksın
9)Komşuna karşı yalancı şahitlik yapmayacaksın
10)Komşunun evine tamah etmeyeceksin

26-Yahudi Fesefesi denildiğinde akla gelen en büyük Filozof kimdir?
Cevap:* İbn-i MEYMUN dur
27-Hristiyan Etiğinin Öz olarak Genel Bakış açısı nedir?
Cevap: *İnsaniçin Hayat,Tanrı Sevgisine dayanır ve Hayat; Tanrını koyduğu temelkurallara uygun davranmakla kazanılır .
28-Hristiyan Etiği kaç Döneme Ayrılır,Nelerdir?
Cevap: * 3 Döneme ayrılır:
1)PastoralHristiyan Etiği
2)Kilise Etiği
3)Reform ve Protestanlık dönemleridir.

Ünite 4
İRADE ÖZGÜRLÜĞÜ
S1-İrade nedir?
C1-İrade yüksek bir zihinfonksiyonudur.
S2-İradenin en belirgin özelliğinedir?
C2-İradenin en belirginözelliği aklilikdir.
S3-İradi hareketi mekanik hareketlerden ayıran özelliknedir?
C3- İradi hareketi mekanikhareketlerden ayıran özellik de aklilikdir.
S4-İradede amacınönemi nasıldır?
C4- İradede amaç çok önemli bir yere sahiptir. Kişi amaçhakkında bir hüküm vermiştir. Böylesi bir hüküm ancak seçeneklerinkarşılaştırılması sonucu verilmiştir. İrade işte tespit edilmiş amaçlara iştahhareketi olarak bu bağlamda anlam bulmuş olmaktadır
S5-Etik alanın entemel şartı nedir?
C5-Etik alanın entemel şartı irade özgürlüğüdür.

S6- İradeyle terciharasındaki fark nedir?
C6- Tercih iradeyle yapılır; ancak irade dahakapsamlıdır. İradî eylemler çocuklarda ve hayvanlarda da görülür; ama tercihgörülmez. Bu durumda tercih edilen şey, elimizde olan şeyleri düşündükten sonraarzu (irade) edilen şey olduğuna göre; tercih de kendi elimizde olan şeylerin enineboyuna düşünülmüş arzusu (irade) olur.
S7-İnsanın irade özgürlüğü denince ne akla gelmelidir?
C7- İnsanın iradeözgürlüğünden söz edildiğinde bunun seçme ve tercih özgürlüğünü de ihtivaettiği düşünülmektedir. Başka bir deyişle insanın irade özgürlüğünden öncelikleonun seçme özgürlüğünü (tercih) sonra da eyleme özgürlüğünü anlamaktayız
S8-Ahlaki davranış nasılolmalıdır?
C8-Her tercih edilen davranışahlaki değildir. Zira tercih edilip, ortaya konulan davranışın iyi/kötüdeğerlendirmesine tâbi olan bir davranış olması gerekir.
S9-Eylemler kaça ayrılır ?
C9- Eylemler, ahlâk alanınıilgilendiren ve ilgilendirmeyen eylemler olarak ikiye ayrılır.
S10- Ahlaki anlamda değerbiçilemeyen davranışlar hangisidir?
C10- Ahlaki anlamda değerbiçilemeyen davranışlar ahlaki değer sahasının dışında kalan davranışlardır.
S11-Ahlak alanıyla alakalıdavranışlar kaça ayrılır? Bu davranışlar nelerdir?
C11- Ahlâk alanıyla ilgilidavranışlar da iyi ya da kötü değerlendirmesine bağlı olarak kendi içinde ikikısma ayrılır. Bunlardan sadece iyi değerlendirmesini hak eden (övülen)davranışlar erdemlerin ve dolayısıyla mutluluğun kazanılmasına yol açar; kötüolarak değerlendirilen (yerilen) davranışlar ise mutsuzluğa sebep olur.
S12- İradeÖzgürlüğünün teolojik (dini) zemini nasıl olmalıdır?
C12- İrade özgürlüğü insanınyapıp-etmelerinin ahlâken anlam ve değerinin postulatı konumundadır. Bununlabirlikte, „her şeyi bilen‟, „her şeyi yaratan‟, „her şeye kâdir olan‟ ve „herşeyi takdir eden‟ bir Yaratıcının varlığı kabul edildiğinde insanın iradeözgürlüğü meselesi aynı zamanda Tanrı-ahlâk ilişkisi meselesine dönüşmektedir.
S13-İslam filozoflarınınirade özgürlüğüne bakış açıları nasıldır?
C13- İslam filozoflarınınneredeyse tamamı irade özgürlüğünü tereddütsüz kabul etmişlerdir.
S14-Cebriye ekolünün iradeözgürlüğüne bakış açısı nasıldır?
C14- Kelam ekollerindenCebriye ekolü, kudret merkezinde şekillenen Tanrı anlayışı doğrultusunda iradeözgürlüğünün var olmadığını savunmuştur
S15-Mu’tezile ekolünün iradeözgürlüğüne bakış açısı nasıldır?
C15- Mu‟tezile ekolü,Tanrı‟nın ahlâkî sıfatlarını (özellikle adalet sıfatını) ön plana çıkaranulûhiyet anlayışı doğrultusunda insanın irade özgürlüğünü kabul etmeklekalmamış; insanın, fiillerinin öznesi (faili) olmasının yanı sıra yaratıcısıolduğunu savunmuştur.
S16-Ehli Sünnetten Eş’ariliğegöre irade özgürlüğü nasıldır?
C16 Eş‟arilik, insanın iradeözgürlüğünün varlığı konusunda ilk bakışta belirsiz bir tutum takınmış; ancakson tahlilde insana irade özgürlüğü tanımanın Tanrı‟nın kudretini sınırlandıracağıdüşüncesiyle Cebriye ekolüne yaklaşmıştır.
S17- Ehli SünnettenMaturidiliğe göre irade özgürlüğü nasıldır?
C17- Matürîdîliğe göre,insan, irade özgürlüğüne sahiptir; fiillerinin öznesidir; fakat yaratıcısıdeğildir.
S18-insanın dinin muhatabı olabilmesiiçin ne gibi şartlar taşıması gerekmektedir?
C18-İnsanın dinin muhatabıolabilmesi için akıl ve tercih sahibi (ihtiyar) olmasıgerekmektedir. Bu insanın özgürce ortaya koyduğu davranışların var olduğunu vetüm bunlardan da sorumlu olduğunu göstermektedir.
S19-Hayatın bir düzeniçerisinde anlam kazanabilmesi neler gereklidir?
C19-Hayatta bir düzen gözeçarpmaktadır. Böyle bir düzenin olması, hayatı anlamlı kılan şeyleri; akıl vezekâyı, çalışıp çabalamayı, özgürlüğü (hürriyet), tercih sahibi olmayı(ihtiyar), ve davranışın değerli olmasını beraberinde getirmektedir.
S20-İslam düşünürlerinininsanın yaratılış amacına ve dinin varlık şartına bakış açıları nasıldır?
C20-İslam düşünürleri heminsanın yaratılış amacının, hem de dinin varlık şartının insanın özgür olarakiyilikler yapması gayesine yönelik olduğunu belirtmektedirler.
S21-İrade özgürlüğüyleilgili temel hususlar nelerdir?
C21-(i) İrade ve akıl ahlâktavazgeçilmezdir; (ii) irade özgürlüğü insana verilmiştir; (iii) insanınözgürlüğü mutlak değil, sınırlıdır; (iv) özgürlüğe sahip insanın Tanrı‟yla(Tanrı‟nın sıfatlarıyla) ahlâkî ilişkisi vardır özgürlük (v) görev ve (vı)sorumluluğu beraberinde getirir.
S22-Bilgi ve iradenin ahlâkaçısından önemi nasıldır?
C22- Akla ve iradeözgürlüğüne sahip olması insanın diğer varlıklardan ayrılan yönünü oluşturur. İnsanınayırt ediciliği ahlâk alanında özellikle bu yönüyle ortaya çıkmaktadır.
Bu durum, bilgi veiradenin ahlâkta önemli olduğunu göstermektedir.
Zira akıl, herşeyden önce bilgiyle, tercih ise iradeyle ilgilidir.
Ancak ahlâkta irade, bilgiden daha önemlidir.
S23-Bilgi ahlakiaçıdan nasıl değerlendirilmelidir?
C23- Bilgi kuşkusuzahlâk için son derece önemli ve gereklidir ancak tek başına yeterli değildir.Bilgi ve davranışın yanı sıra ahlâkta irade de önemli bir unsur olmaktadır.
S24- İrade ve bilgidışında iyi davranışın ortaya çıkabilmesi için ne gereklidir?
C24- İrade ve bilgi dışında bir de iyi davranışın ortayaçıkabilmesi için kudret/güç gerekmektedir.
S25- İslam düşünürlerine göre Tanrı‟nın yeryüzünde insanı(halife) yaratması ona ne gibi yükümlülükler yükler?
C25- İslamdüşünürlerine göre Tanrı‟nın yeryüzünde insanı (halife) yaratması, O‟nuniradesi, gücü ve sıfatlarından bazı yetkileri insana verdiği anlamınagelmektedir.
S26- İnsanın güç (kudret) sahibi olması ne anlama gelir?
C26-İnsanın güç (kudret) sahibi olması onun, tercih hakkına, seçme özgürlüğüne sahip olması anlamına gelir.
S27- Bir davranışın ortaya çıkmasında, gerekli olan irade veniyet insan için ne anlama gelmektedir?
C27- Bir davranışınortaya çıkmasında, gerekli olan irade ve niyet insanın söz konusu davranışınfaili olduğu anlamına gelmektedir.
S28- İradenin var olmasına rağmen davranışın ortayaçıkmaması nedendir?
C28- Bu durum insanın bütünkoşulları kontrol eden bir varlık olmamasından, başka deyişle Yaratıcıolmamasından kaynaklanmaktadır.
S-29-İslam filozoflarının irade özgürlüğü bakış açıları nasıldır?
C29-Yaratılışta ilahi iradeye bağlı olmayan hiçbirşey yoktur. Ancak çalışıp-çabalamayla (kesb) ilgili konularda ilahi iradeinsanın iradesini takip etmektedir. Zira insanın yeryüzünün halifesi olarakkonumlandırılması ona diğer varlıklara nazaran bazı üstünlükleri vermiştir. İştebu üstünlüklerden birisi de irade özgürlüğüdür.
İnsanın iyi ya da kötüdavranışlar ortaya koyması tamamen kendi elindedir ve buna ilahi irade engeloluşturmaz. Ancak insanın her istediğinin gerçekleşmesi diye bir şey de sözkonusu olamaz. İstenilen her şeyin gerçekleşmiyor olması insanın sınırlı birvarlık olmasından kaynaklanmaktadır. İşte her şeyin ilahi iradeyle ilgiliolması bu anlama gelmektedir.
İnsanın iradesinin geçerli olduğu alanların tek biristisnası vardır. O da vehbî denilen, Tanrı vergisi olan alanlardır. Bunlarınen önemlisi peygamberliktir.
Bunun dışındaki bütün alanlar, kesb alanıdır ve insanıniradesinin ortaya konacağı ve etkili olduğu alanlardır.
Hidayetin ve dalaletin kazanılması(kesb edilmesi) dahi bu kapsamdadır.

S30-İslam düşünürlerinden Elmalıya göre insanın özgürlüğü – hidayet/dalalet ilişkisi açısından nasıldır?
C30-Elmalılı‟yagöre, hidayet ve dalalet, insanın özgür iradesiyle yapıp ettiklerininkarşılığı olarak onda oluşan ikinci yapıyı (cebrî tabiatı) ifadeetmektedir.
Eğer insan, hidayetin ilk türü olan kognitif (bilişsel)yönü Kur‟an‟la, ikinci türü olan davranışsal yönü Kur‟an‟ın buyruklarınıdikkate alarak gerçekleştirirse bu durum onda hidayet denilen yapıyı oluşturur.Kişi eğer bunları yapmaz, ya da tersi şeyler yaparsa onda, dalalet denilen yapıoluşur.
Tanrı‟nın hidayet etmesi ya da dalalete düşürmesi, insanınözgür iradesine ve seçme özgürlüğüne bağlı olarak ortaya koyduğu davranışlarınyapılaşması sonucu oluşmaktadır.
S31-İnsanın teist(tanrıcı) görüşe göre Mutlak varlıkkarşısında özgürlüğü nasıldır?
C31-İnsanın Mutlak Varlıkkarşısında özgür olduğunu, Tanrı‟nın ezeli-ebedi, her şeyi bilen, her şey gücüyeten sıfatlarının insanın özgürlüğünü çıkmaza sokmadığını, insana bu gücünyine Tanrı tarafından verildiğini savunmuştur. Bu görüşe göre insan özgürdür,nitekim insan farklı seçenekler karşısında kararsızlığı ya da birisini tercihetmesi onun özgür olduğunun kanıtları olarak sunulmaktadır İnsan Tanrıtarafından kendisine çizilen dairede özgür ve sorumludur.
S32- İnsanın ateist(tanrıyı kabul etmeyenler) görüşe göreMutlak varlık karşısında özgürlüğü nasıldır?
C32- Ateist filozoflarınınbüyük bir kısmı insan özgürlüğünü Tanrı‟nın inkârında aramaktadır. Kısacaonların düşüncesini ifade edecek olursak, şayet Tanrı var olsa, Onun zihnindebir insan tasarımı olacak ve insan bu tasarım tarafından belirlenip özgürolamayacaktır.
S33- İnsanının panteist( tüm tanrıcı) görüşe göre Mutlakvarlık karşısında özgürlüğü nasıldır?
C33- Spinoza ortayakoymuştur. Spinoza tek cevher kabul eder, o cevher Tanrı‟dır. Her şeyTanrıda‟dır, Tanrının dışında bir şey yoktur. Tanrı her şeyin nedenidir. Tekhür sebep Tanrı‟dır. Tabiatta bir şey olmasın ki o, Tanrıya uzanmış olmasın Onagöre insanda özgür irade bulunmamakta, insanın isteği zorunlu olarakbelirlenmiş bulunmaktadır. Spinoza‟da insanın özgür olması, akla uygun, o databiata uygun yaşamla mümkün olmaktadır. Bu çerçevede ahlaki sorumluluk veödevin hiçbir şekilde rasyonel ve teolojik zemini gözükmemektedir. Zirapanteist görüşte insana ahlaki bir sorumluluk yüklemenin şartı olan özgürlüğübütün dışında ve ondan ayrı olarak belirlemek sistemin iç mantığına aykırıgözükmektedir.
S34- Cebriye mezhebine göreMutlak varlık karşısında insan özgürlüğü nasıldır?
C34- Cebriye mezhebi Mutlakvarlık karşısında insana özgürlük tanımamıştır. Zira onlara göre her şeyTanrı‟nın mutlak iradesine bağlı olarak görülmüştür. Cebriye ekolününsavunucuları konuya dair iki delil sunmuşlardır. Bunlardan ilki Allah‟ınbirliği, diğeri ise Allah‟ın âlim sıfatıdır. İlkine göre şayet insan kendifiilini kendisi yaratırsa insanın da yaratıcı olması gerekecek ve bu durumAllah‟ın birliği hususunu çelişkiye düşürecektir. İkincisine göre ise Allah herşeyi bilmektedir, bir insanın faaliyetlerini insan önceden bilmektedir. şayetkişi özgür olup iradesiyle hareketlerini değiştirirse bu hal Tanrı‟nın ezelibilgisinde değişikliğe yol açacaktır, bu durum Allah‟ın âlim olmasını çelişkiyedüşürmektedir.
S35- Kaderiye mezhebine göreMutlak varlık karşısında insan özgürlüğü nasıldır?
C35- Kaderiye mezhebi iseinsanın tüm fiillerini Tanrı‟nın iradesinden ayrı olarak değerlendirmiş veinsana irade kudreti tayin etmişlerdir.
S36-Mu’tezile mezhebine göreMutlak varlık karşısında insan özgürlüğü nasıldır?
C36- İnsan fiillerinde özgürve fiillerinin yaratıcısıdır. Bu hususu Mutezile Allah‟ın adaleti ve insanınAllah karşısında sorumluluğuna dayandırmaktadırlar. Mutezileye göre Tanrıkullarının fiillerini yaratmaz, kullar işledikleri fiilleri Tanrı‟nınkendilerine verdiği kuvvetle yapmaktadırlar.
Bu görüşler Kaderiyle mezbebigörüşleriyle aynı doğrultudadır.
S37-Eş’ariliğe göre Mutlakvarlık karşısında insan özgürlüğü nasıldır?
C37- Eşariliğe göre kişinin irade kudreti var olsa da bu gücün yaptığı işler üzerine herhangi bir tesirikabul edilmemektedir. İnsan için söz konusu olan irade kudreti ancak kesbe muktedirdir. Ancak kesb de Allah tarafından yaratılmakta ve belirlenmektedir..Eşarilere göre kesb, „kulun kudretinin takdir olunana yaklaşması‟ olaraktanımlanmış ve kulun sorumluluğunun gerekçesi olarak kabul edilmiştir. Ancak bunoktada var olan insanın irade kudretinin insanların fiillerinde katkısının neolduğu tartışmalı olarak gözükmekte ve Eşarilik „cebr-i mutavassıt‟ (ortacebir) olarak nitelendirilmiştir. Eş‟arilik de insana özgürlük tanımanınAllah‟ın sıfatlarını değiştirmek anlamına geleceğini ve bu durumun O‟nunkudretine halel getireceğini düşünmüştür.
S38-Maturidiliğe göre Mutlak varlık karşısında insan özgürlüğü nasıldır?
C38- Maturidiye‟ye göre insanfiillerinde özgürdür, ancak insan fiillerinin yaratıcısı değildir. Fiillerinyaratıcısı Allah‟tır. Maturidi, kesb kavramında insanın tercihini öne çıkarmışlarıdır.Buna göre insan kendisine Allah tarafından bahşedilen güçle fiili iĢleyip işlememede,yapıp yapmamakta özgürdür.
S39- İslam mütefekkiri olanElmalılı Hamdi Yazır‟ın düşüncesine göre Mutlak varlık karşısında insanözgürlüğü nasıldır?
C39- Tanrı’nınkudreti mutlaktır ve hiçbirşekilde sınırlandırılamaz.
Öte yandan, Allah insanlara kendi kudretinden bir kısmınıvermiştir. Tanrı‟nın insanlara kudret vermesi O‟nun gücünden bir şeyeksiltmemekte ve O‟nun gücüne bir halel getirmemektedir.
İlahi takdir ya da kader açısındanbakıldığında, olup biten her şey Tanrı‟nın takdiri çerçevesinde olupbitmektedir. Takdir ya da kader, evrende olup biten her şeyin belli bir özelliğe,belli bir ölçüye ve belli bir imkâna göre olup bitmesinin önceden belirlenmişolmasıdır. İlahi kudretin mutlaklığı,insan özgürlüğü açısından bir problem ortaya çıkarmamaktadır. Buna göre kader, Elmalılı düşüncesinde, insanınne yapacağının önceden belirlenmesi değil, ne yapabileceğinin öncedenbelirlenmiş olmasıdır.
S40- İnsanın özgürlüğüile Tanrı‟nın sıfatları arasındaki ilişki nasıldır?
C40- İnsan evrendeolup biten her şeyin, son noktada, Allah‟tan olduğunu düşünmelidir. Bu durum,insan üzerinde psikolojik bir rahatlama sağlayacak gibi durmaktadır.
İnsanın özgür seçimine bağlı olarak ortaya koyduğu davranışlarözellikle iyi davranışların da son noktada Tanrı‟dan olduğu bilinmelidir. Buhususun da eğitim amaçlı olduğu görülmekte, insanın Tanrı‟nın varlığınıunutmaması ve O‟nunla ahlâkî ilişkisini sürdürmesi beklenmektedir.
İnsan geneldekendini iyi başkasını kötü, iyiliği kendisinden kötülüğü ise başkasından bilir.İşte, hayır ve şerrin, her şeyin Allah‟tan olduğunun düşünülmesi gerektiğiinancı buna bir ders olması içindir.Ayrıca, böyle olduğunda insan gurur vekibre kapılmaz, alçak gönüllü olur; kötülüklerin kaynağını kendisi olarak gördüğüiçin de onları düzeltme yoluna gider. İnsan için ifade edilen özgür irade aslındaahlaki tutumu geliştirmekte ve insanın ontolojik eksik ve sınırlılığına dikkat çekmektedir.
S41- Görevve iyilik bakımından irade özgürlüğü nasıl olmalıdır?
C41- Görev,zorunluluk‟u (mecburiyet) ima eder, bu ise özgürlüğün (hürriyet) zıttıdır. Bunagöre insan görevli ise özgür değil, özgür ise görev ile bağlı değildir. Hâlbukiinsan için her iki durum da söz konusudur.
İnsan, zorunluluk ile özgürlüğü kendinde toplayan bir varlıktır.İnsana mutlak zorunlu demek ne kadar hata ise mutlak özgür demek de o kadarhatadır.
Özgürce ortayakonan hareketlerimiz zorunlu olarak yaptığımız hareketlerimizden istifade ettiğigibi, zorunlu hareketlerimiz de özgürce ortaya koyduğumuz hareketlerimizdenistifade eder. Mesela midemiz sindirim görevini yapabilmek için, ellerimizin ağzımızdanona bir şeyler göndermesini bekler. Ellerimiz bu görevi yerine getirebilmek için,mideye gönderdiği gıdadan kendisine isabet etmiş bir kana, bir güce ihtiyaçduyar.
S42- Ahlakisorumluluk bakımından irade özgürlüğü nasıl olmalıdır?
C42- İnsanınirade özgürlüğüne sahip olması demek, davranışların failinin insanın kendisiolduğu anlamına gelir. Zira insanın bir şeyi yapma ya da yapmama, şöyle değilde böyle yapma durumunda olması onun yaptığı şeyleri bilerek ve isteyerekyapması dolayısıyladır. Böyle olunca da yapılan şeyin sorumluluğu da yapana aitolacaktır.
İslam ahlak düşüncesindeinsanın ahlâkî sorumluluğa sahip olması, irade özgürlüğüne sahip olmasıyla aynıdayanağa sahip olarak kabul edilmektedir.
S43-İnsanözgürlüğünün bilgi ve akıl alanıyla olan ilişkisi nasıldır?
C43- İnsan özgürlüğününbilgi meselesiyle ilişkisi vardır. Zira insan özgürlüğünün sınırı aynı zamandabilginin de sınırıdır İnsan seçimini akıl yürütmeleri sayesinde, akıl yürütmeleriise bilgileri sayesinde yapmaktadır. O halde insan için özgürlüğün sınırı onunbilgilerinin sınırında sona ermektedir insanın özgürlüğünün sınırı aynı zamandaaklın sınırıdır. Nitekim seçme iradi bir işlem, irade de akli bir faaliyettir. İnsan söz konusu olduğunda özgürlük alanı, akılalanı ve bilgi edinebilme alanı aynı şeylerdir.
S44- İnsanın özgürlükalanını oluşturan alanlar nelerdir
C44-- İnsanın özgürlükalanını oluşturan alanlar Seçme-Eyleme özgürlüğüdür

**Mihrinaz** · 29 Ekim 2017, 19:41

Ünite 5
MUTLULUK VE YETKİNLİK
SORU: Ahlak felsefesiyle ilgili literatürde mutluluk teriminin ne olduğuna dair filozoflar nasıl açıklama getirmişlerdir?
CEVAP: Faydacılar, doğru eylemin ölçütünün en çok sayıdaki insana en büyük mutluluğu sağlaması olarak iddia ederken, hedonistler mutluluğun içeriğini hazla, edomonistler ise erdeme uygun etkinlikle ifade etmişlerdir.
NOT: İslam ahlak düşüncesinde mutluluk saadet ve felah terimleri, mutsuzluk da şekavet terimleri ile karşılanmaktadır. Bu düşünce çizgisinde kurtuluşa ermek aynı zamanda mutluluğu elde etmek demektir.
SORU: Mutlulukla ilgi birbirine iki zıt görüş vardır. Bunlar nelerdir?
CEVAP: 1.si hayatın tüm alanlarında mutlu olmayı ifade eden, 2.si ise hayatın bazı anlarda belli duygular ve duygulanımlarla gerçekleşen mutluluktur.
SORU: Mutluluğun formel ve maddi anlamda olan tanımlarını yapınız ve bu anlamlar felsefe tarihinde hangi filozoflara aittir söyleyiniz.
CEVAP: Formel anlamı, kişinin belli bir anda ve mekanda mutluluğundan ziyade onun hayatına bir bütün olarak perspektif sunar. Sokrates, Platon, Aristoteles ve İslam filozoflarını birçoğuna aittir. Maddi anlamı ise kişi için öncesine ve sonrasına bakmaksızın aceleye getirilmiş olan haz ve zevk duygusunu tezahürüdür. Demokritos, Kyrene, Holbach gibi...
SORU: Mutluluğun ne olduğunu daha sabite ve net bir şeklide ortaya koymamız için neleri soruşturmamız gerekir?
CEVAP: Nihai gaye, nihai iyi, nihai yetkinlik.
NOT: Mutluluk ayeti; â€œ O gün geldiğinde Oâ€™ nun izni olmadan hiç kimse konuşamaz. Onlardan kimi şaki (bahtsız) kimi said (mutlu) dir. Bahtsızlar ateştedirâ€¦Mutlu kılınanlar ise cennettedir.â€
SORU: Kurâ€™anda mutluluğa ve mutsuzluğa işaret eden terimler vardır bunlar nelerdir?
CEVAP: Olumlu; salih, muttaki, muhsin, felah, sürur ve fevz, hayr, hasene , tayyib ve rızk, Salih amel.
Olumsuz; hüsran, hızy, hüzün ve havf.
SORU: İslam düşüncesinde mutluluk kaç kısma ayrılır? Tanımlarını yapınız.
CEVAP: 3 e ayrılır. Ruhani, bedensel ve harici mutluluktur.
Ruhani mutuluk; teorik güç ile pratik gücün yetkinleşmesiyle elde edilir. Teorik güç bilgi ile patik güç ise erdemli ahlak ile yetkinleşir.
Bedeni mutluluk; insanın sağlıklı ve sıhhatli olmasıdır.
Harici mutluluk; insanın mal mülke, makan mevkiye sahip olmasıdır.
Bunlardan en önemlisi ruhani mutluluktur. Diğerleri ancak ilkine hizmet ettiği ölçüde anlamlı ve değerli olur.
SORU: Aristoteles erdemlerle kazanılan mutluluğun derecelerini nasıl ayırt etmektedir?
CEVAP: Akıl gücünün erdemleriyle kazanılan â€œtemaşa etkinliğiâ€ en yüce mutluluktur. Zira bu mutluluk insandaki en iyi kısmın yani aklın etkinliğidir.
Ahlâkî erdemlerle ya da karakter erdemleriyle kazanılan mutluluk ise ikincil mutluluktur. Bu tür bir mutluluğun kazanılması için harici iyilere ihtiyaç vardır.
Aristoteles birinci türünü tanrısal etkinlik, ikinci türünü ise insani etkinlik diye nitelemektedir.
SORU: İslam düşüncesinde mutluluk önem ve derece bakımından kaç kısma ayrılır?
CEVAP: Dünyevi ve uhrevi mutluluk.
Mutluluk derecelerinin en üstünü â€œyarışta öne geçenlerdirâ€. Bunlar hakka kullukta iman ve taatte hayır yarışlarında öne geçenlerdir.
SORU: Yetkinlik alanıyla ilgili olan pratik felsefesinin konuları nelerdir?
CEVAP: 3 ana konusu vardır. Yetkinleşmeyi fert çerçevesinde ele alan ahlak, aile bakımından değerlendiren tedribuâ€™l menazil, toplum ve yönetimle ilgili yönü inceleyen siyasetül müdündür.
SORU: Yetkinlik çeşitleri ve dereceleri nelerdir?
CEVAP: Ruhani, bedeni ve harici olarak mutluluk tasnifindeki gibi sınıflandırdığımızda, ruhani yetkinleşme, bedeni ve harici olanlara göre amaç, ebedi yetkinlik açısından ise araç durumundadır ve ilk yetkinliği ifade etmektedir.
SORU: İslam ahlak düşüncesinde aklın iki tür işlevi vardır bunlar nelerdir?
CEVAP: Bunlardan birincisi olan fikir düşünüp taşınmayla ilgilidir. İkincisi ise aklı mesmu yani alışkanlıklarla ilgilidir.
SORU: Akıl düzeylerinin sıralanışını açıklayınız.
CEVAP: Potansiyel akıl; buna aklı heyulani denir. İnsanın doğuştan getirdiği nötr durumu ifade eden bu düzeydeki insan iyiye de yönelebilir kötüye de. Bu basamaktaki kavram arzu ve öfke güçlerinin kontrolüne girer ve hayatını düşünce gücünü dikkate almadan yaşarsa daha alt varlık haline düşer.
Meleke akıl; ileri düzeyde bilgileri elde etme yolunu açtığı için önemlidir.
Bilfiil akıl; daha önce elde ettiği bilgileri kullanarak bilinmeyen fikirleri öğrenir.
Faal akıl; akıl düzeylerinin yükselmesi faal aklın varlığına bağlıdır.
SORU: İslam düşünürlerinden olan Elmalılı teorik gücün yetkinleşmesini nasıl ifade etmiştir?
CEVAP: Teorik gücün bilgi ile yetkinleştiğini, bu bilgi kapsamına tanrı ile ilgili bilgilerin de dahil olduğunu, tanrının birliğine ilişkin bilgiye sahip olmanın teorik gücün yetkinliğinin en son derecesi olduğunu vurgulamaktadır.
SORU: Aklı matbu ( kuvvei kudsiye) ne demektir?
CEVAP: İnsanın potansiyel olarak şu ya da bu derecede sahip olduğu fakat yetkinleşme imkanı olmayan bir akıl türüdür.
NOT: Teorik yetkinlik açısından sınıflandırma yaptığımızda insanların en yetkini peygamberler, onların altında müstefad akıl düzeyinde yer alan kişiler, bilfiil akıl düzeyinde olanlar, onları meleke akıl düzeyindeki insanlar izlemekte ve en alt düzeyde ise potansiyel akıl sahipleri bulunmaktadır.
SORU: Pratik gücün yetkinleşmesi hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Pratik gücü yetkinleştiren şey ahlaki erdemlerdir. Güzel ahlakı meydana getiren iyiliğin alışkanlık haline gelmesidir. Kötülüğün alışkanlık haline gelmesi ise çirkin ahlakı meydan getirir.
SORU: İyi davranışın iki yönü vardır bunlar nelerdir?
CEVAP: Birincisi insanın bizzat kendisine yararı olan davranışlar; diğeri başkasına yararı olan davranışlardır.İlkine mükemmel-i nefs diğerine mükemmel-i gayr denir.
Pratik gücün en yetkin derecesini takva oluşturmaktadır.

SORU: Teorik ve pratik yetkinleşme açısından insanlar kaç gruba ayrılmaktadır?
CEVAP: Üç gruba ayrılır.Birinci grupta güçlerini yetkinleştirmemiş,kötü eylemler yapmış insanlar. İkinci grupta bireysel gelişimi söz konusu olan iman etmiş fakat iyi davranışlar ortaya koymamış insanlar. Üçüncü grupta ise düşünce gücünü geliştirmiş, ortaya iyi ürünler koymuş insanlar vardır.
SORU: Etik tarihinde hazla ilgili temelde yatan bakış açıları nelerdir açıklayınız?
CEVAP:Bunlar nihai iyinin, mutlak amacın ve en mükemmel şeyin haz almak olduğunu savunan hedonist yaklaşım; hazzın mutlak anlamda kötü olduğunu kabul eden yaklaşım; ve hazzın iyi olduğunu savunan yaklaşımdır.
Aristoteles ve İslam filozoflarının çoğu üçüncü bakış açısını savunmaktadırlar.
SORU: Hazlar kaç gruba ayrılır açıklayınız?
CEVAP: Duyusal hazlar ve akli hazlar diye.
Duyusal hazlar; Hayatımızın devamı için zorunlu olan yeme, içme ve cinsel ilişki gibi etkinliklerden doğar. Kolayca elde edilebilir ve güçlü bir şekilde idrak edilebilirler.
Bu hazların eşlik ettiği etkinlikler insanın ayırt edici yönüyle ilgili etkinlikler değildir.
Akli (Düşünsel) Hazlar;
İnsanın ayırt edici yönünü oluşturan aklî etkinlikler sonucu elde edilirler.
Duyusal hazlardan daha güçlü ve daha uzun vadelidir. Sonunda acı ortaya çıkmaz.
SORU: Mutluluk ve yetkinliğin mal mülk ve makam mevki ile ilişkisini açıklayınız?
CEVAP: Bunların her ikisi de kendileri amaç olmadıkları, duyusal zevkler yolunda harcanmadıkları bilakis insanın bilgisel gelişimi erdem kazanması yolunda ve kamusal amaçlar doğrultusunda kullanıldıkları zaman iyi olmuş olurlar. Aksi durumda ise bu durum insanı mutluluğa değil mutsuzluğa götürür.

Ünite 6
Soru: aristoles ve İslam filozoflarına göre erdem nedir?
Cevap: işlerin aklı selime uygun güzel bir vecih üzere ve itidal sınırında meydana gelmesiyle bu nevi işlere sebep olan huya fazilet erdem denir.
Soru: rezilet nedir?
Cevap: itidalden çıkarak ya ifrat ya da tefrit gayesine meyledip bu işlerin meydana gelmesine rezilet denir.
Soru: bir işin erdemli olup olmadığını nasıl anlarız?
Cevap: yapılan hayır, iyilik istemdışı ya da tesadüfen zorunlu yapılıyorsa o eylemde erdem aranmaz. Erdemli sayılabilmesi için iradeli vazifeye uygun ve devamlı olması gerekir.
Soru: platona göre erdem kaç çeşittir?
Cevap? Platon erdemi nefsin üç temel gücüne bağlı olareak 4 ana grupta ele alır. 1-bileşik 2-iffet 3-yiğitlik 4- adalet.
Soru: aristolesin erdem anlayışı hakkında bilgi veriniz?
Cevap: aristoles nefsin rasyonel ve irrosyonel kısımlarına bağlı olarak düşünce ve karakter erdemlerini ortaya çıkarmaktadır.
Soru:İslam filozoflarının erdem anlayışları hakkında bilgi veriniz?
Cevap: İslam filozofları genel olarak platon ve aristolesin erdem anlayışını benimsemiş ve bunları sentezlemişlerdir.
Soru: hem kendi başına hem de mutluluğa götüren en değerli erdem hangisidir?
Cevap: alışkanlık haline gelmiş erdem. (benzer fiillerde bulunma)
Soru:erdem ahlakı analizi yapıldığında dikkati çeken en önemli kavram nedir?
Cevap: orta vasat kavramı.
Soru:orta vasat kavramı kaça ayrılır?
Cevap: 1-orta vasat (iki şeye uzaklığı eşit olan vasat, ki bu imkansızdır) 2-izafi vasat (duruma veya vakte göre değişken vasattır. Bu herkese göre değişken, göreceli olabilir.)
Soru: izafi vasatı bencillik ya da öznel bir tutum olarak görebilir miyiz?
Cevap: elbette hayır. Bu izafi vasatın tanımındaki değişkenlik özelliği değil nesnelliği ifade eder. Erdemin kişilerin durumuna göre ortaya çıkacağı vurgulanmaktadır.
Soru: erdem ana manası dışında hangi mana da kullanılır?
Cevap: erdemin teknik anlamı dışında brşeyin diğerinden daha üstün olduğunu ifade manasında kullanılır.
Soru:erdem çeşitleri bakımından en önemlisi hangisidir?
Cevap:en önemlisi hikmet (bilgeliktir)
Soru:İslam alimleri hikmeti nasıl tanımlamaktadır?
Cevap: onun nazari ve ameli yönlerini dikkate alarak â€œhakkı bilmeâ€ ve â€œona göre davranış ortaya koymakâ€ tanımlamaktadır. Bu çerçevede hikmet; ilmi sevap, doğru davramış, fiâ€™li sevaptır.
Soru: hikmeti kaça ayırabiliriz?
Cevap:ikiye ayırabiliriz. 1-nazari (teorik) 2- (pratik)
Soru:nazari hikmeti nasıl tanımlarız?
Cevap: zihnin hakikati elde etmesini sağlayan niteliklerden alıp, bilimsel bilgiyle aklın (rasyonel sezginin) birlikteliğini ifade etmektedir.
Soru: ameli hikmet nedir?
Cevap: en başında filozofların bazıları tarafından yerli yerinde yapılan (fiili sevap) olarak tanımlanmaktadır. Ama ameli hikmete nazari hikmetin eşlik etme zorunluluğu vardır.
Soru: hikmetin kaç alt dalı vardır?
Cevap: yedi alt dalı vardır. 1-zeka 2- çabuk anlama 3- zihnin duruluğu 4- kolay öğrenme 5- doğru düşünme 6- bellek 7-düşünme
Soru: dört ana erdemden ikincisi olan iffet hakkında bilgi veriniz?
Cevap: iffetin ortaya çıkması arzu gücünün aklın rehberliğinde kullanılmasıyla oluşur. İffetin kararı; olması gereken erdemi, arzu ve iştaha gücündeki ölçülülüğü karşılamaktadır.
Soru: iffet erdeminin altında kaç alt dalı vardır?
Cevap: on iki alt dalı vardır. 1-haya 2-incelik 3-temiz huyluluk 4-kendin ve çevreyle barışık olman 5-arzuları dizginleme 6-sabır- 7-kanaat 8-olgunluk ve ölçülü olma 9-vera 10-intizam 11-hürriyet (meşru daire içinde) 12-cömertlik
Soru: cömertlik nedir?
Cevap: cömertlik israf ifratı ile cimrilik tefriti arasında bir orta yoldur.
Soru: cesaret nedir?
Cevap: cesaret erdemi öfke gücünün erdemi olup, körü körüne atılganlık ile her şeyden korkma arasında bir nokta olarak tanımlanır.
Soru: cesaretin kaç alt dalı vardır?
Cevap: on bir alt dalı vardır. 1-vakar ve olgunluk 2-hadiseleri göğüsleme 3-gayret ve itidal yüceliği 4-azim 5-hilm 6-ölçülü olmak 7-kendini iyiliğe ve hayra adamak 8-tahammül 9-tevazu 10-fedakarlık 11-rikkat
Soru: adalet nedir?
Cevap: hikmet iffet ve yiğitlik erdemlerinin hem fertte hem de toplumda bir arada bulunmasıyla ortaya çıkan ahlaki bir erdemdir.
Soru: toplumsal ve tanrısal açıdan adaleti nasıl değerlendirebiliriz?
Cevap: haksızlıklar zulum cevr bağy taşkınlıklar toplumsal boyutunu, tanrının birliğini kabul etmeyi gerektirmesiyle tanrısal boyutunu ortaya koyar.
Soru: adalet erdeminin kaç alt dalı vardır?
Cevap: 1-sadakat 2-iffet 3-vefa 4-şefkat 5-sılai rahim 6-iyiliğe fazlasıyla mukavelede bulunma 7-müşterek işlerde iyi davranma 8-dürüstlük 9-sevgiyi kazanmaya aday olma 10-teslimiyet 11-tevekkül 12-ibadet
Soru: adaletin korunması için toplumda kaç şeye ihtiyaç duyulur?
Cevap: üç şeye. 1-namusu rabbani 2-hakimi insani 3-dinari mizani
Soru: aristolese göre dostluk nedir?
Cevap: iyi insanın kendisini sevmesine dayanan bir karakter durumu bir erdemdir.
Soru: bu aristoles kendini sevme derken ne demek istiyor acep?
Cevap: egoist bir mantıkla demiyor. İyi ve kötü olarak kendini sevme vardır. İyi kendini sevme: adil ölçülü erdemli davranışlar ortaya koyan kişide bulunur. Kötü kendini sevme: bencil menfaat haz peşinde koşan kişilerde bulunur. Bknz: burhan altintop
Soru: aristolesin dostluk türleri kaça ayrılır?
Cevap: üçe ayrılır. 1-yarar 2-haz 3-erdem (en önemlisi)
Soru: farabiye göre sevgi kaça ayrılır?
Cevap: 1-doğuştan sevgi. Misal: annenin, babanın çocuğuna olan sevgisi 2-iradi sevgi, başlangıcının kendisinin izlediği sevgidir. Yani bence bir kızı filan seviyon ya işte o iradi sevgidir.
Soru: ibni mskeveyhe göre sevgi ve dostluğun kaç varlık gerekçesi vardır?
Cevap: iki tane. 1-onun doğal bir ihtiyaç olması 2-ahlaken gerekli olması.
Soru: dostluğun psikolojik değerini açıklayınız?
Cevap: dostluğun psikolojik değeri onun varlığın duyulan zevkle ilgilidir. Başarı ve mutluluktan zevk alınması ancak dostlarla paylaşılınca mümkün olur.
Soru: dostluğun toplumsal değeri hakkında biraz bilgi veriniz?
Cevap: insanları bir arada belli bir amaç etrafında tutmasından kaynaklanır. Dostluk adaletle birlikte toplum için vazgeçilmezdir.
Soru: nefsine hakim olma nedir?
Cevap: nefsine hakim olmama, bedensel hazlara gereğinden fazla düşkün olmayla birlikte, bunlara daha az düşkün olma arasındaki orta durumdur.
Soru: nefse hakim olmamadaki en büyük etkenler nelerdir?
Cevap: tutkuları arzuları (cinsel arzular, tutkular, akıl sağlığını bile bozabilirmiş.)
Soru: haz veren şeyler kaç türlüdür?
Cevap: iki türlüdür. 1- zorunlu hazlar (beslenme cinsellik) 2-zorunlu olmayan kendi başına hazlar. (zafer onur servet)
Soru: nefsine hakim olma ile haz tutkunu arasındaki fark nedir?
Cevap: nefsine hakim olmayan kimse düşünür, karar verir ancak içindeki tutkunun etkisiyle kendi doğrularına uyamaza, sadık kalamaz.
Soru: aristolese göre bilgili olmak kaç anlama gelmektedir?
Cevap: iki anlama gelir. 1-bilgili olmayı ama bunu özel durumlarda kullanmayı 2-hem bilgili olup hem de bunu tek tek durumlarda kullanmayı ve uygulamayı ifade eder.
Soru: aristolese göre nefsine hakim olmamada bilgi nasıldır?
Cevap: nefsine hakim olmama da var olan bilgi asıl anlamda bilgi değildir. Olsa olsa sahte bilgidir. (sokrateste bu benzer bir sonuca varmıştır)
Soru: nefsine hakim olmama kaç çeşittir?
Cevap: iki çeşittir. 1-tezcanlılık: düşünüp taşınma yoktur, tutku tarafından yönetilir. 2-zayıflık, koyverme: bunda düşünme vardır ama tutkular ağır basar gönüllü olarak sevilir.
Soru: aristolese göre erdem sahibi olmak neyle mümkündür?
Cevap: asıl anlamda bilgiye sahip olmakla mümkündür. Asıl anlamda bilgiye sahip olmak; hem bilgiye sahip olmak hem de bunun bilincinde olmak, hem de tikel durumlarda kullanmayı ifade eder.
Soru: aristolese göre erdem nedir, işlevini yazınız?
Cevap: ahlakın amacını oluşturan mutluluğun kazanılması için, yegane vasıtadır.
Soru: erdem ve nefsine uyamama zıttı nasıl değerlendrilir?
Cevap:nefsine uyma tam kötü değil yarı kötüdür. Sadece tek yönüyle kötüdür. Ama erdemsizlik tam kötüdür.
Soru: nefsine hakim olmama temelinde ne vardır?
Cevap: hakiki bilginin yokluğu vardır. Bu tür bilgisizlik ancak pratik bilgiyle giderilir.
Soru: nefsine hakim olan kişiyle, erdemli kişiyi kıyaslayınız?
Cevap: nefsine hakim olan kişi tutkularıyla erdemleri arasında bir uyum olmadığı çin güzel davranışlardan zevk alamaz. Erdemli kişi hem özde hem de fiilde iyi ve bu uyum haz, zevk verir. Nefsine hakim kişi bazen iyi davranmaktan sapar, erdemli kişide ise kötü arzular potansiyel düzeyde bile yoktur.

ÜNİTE 7

S.1 : Erdemsizliklerin giderilmesi Terim olarak hangi anlama gelir. ?
C.1 : Ahlaki Hastalıkların tedavisi ( Teknik Adı )
S.2.: Erdemsizliğin giderilmesi ile ilgili yazılan eserler hangileridir.
C.2: - Kindi : Hüzünlerin giderilmesi
- Ebu Bekir Razi : et- Tıbbuâ€™-Ruhani
S.3: Erdemsizlik Nedir.?
C.3: İki anlamda kullanılır
a-) Erdemin hiç var olmayışı : Bitkiler, hayvanlar irade ve bilinci olmayanlar için kullanılır.
b-) Erdemin zıtlarını oluşturan ifrat ve tefrit durumlarını ifade eder.
S.4: İfrat ve Tefrit Nedir ?
c.4: İfrat :aklı gereksiz şeylerde kullamak , Tefrit :hiç kullanmamak
S.5 Erdemsizlik Nelerden Kaynaklanır . ?
C.5
-Erdemin yokluğu
-Rezilet; ifrat â€“ tefrit : İfrat :aklı gereksiz şeylerde kullamak , Tefrit :hiç kullanmamak
-Tanrıâ€™nın buyruklarını ihlal : İlkeleri Bilmemek. İlahi buyrukları bilmek
-Nefsanî hastalıklarâ€ (emraz-ı ruhaniye) : İki yüzlülük, bozgunculuk vs.
İnsandaki yapı
-Doğuştan (fıtrat) : Başka bir tarifle insanın kapasitesini ifade eder.
-Kazanılan : Ahlak, güzel davranışlar
S.6 İnsanda bulunan güçler nelerdir. Ve bu güçler nasıl kullanılmalıdırç ?
C.6 . İnsanın düşünme gücünü kullanarak iradesine hakim olması, yani insanın yeterli bilgiye sahip olup bu bilginin doğru olduğunu düşündüğü bir işte iradesine hakim olarak, zıt yönde karar vermemesidir. Burada insan öfkesine ve arzularına hakim olarak doğru bildiğinden şaşmaması onu erdemli birisi yapar.
İnsan-da Güçler
Arzu Gücünün temel olması
Öfke gücünün temel olması
Akıl (düşünme) gücünün temel olması
S.7
C.7
Düşünme G. :
Cerbeze Beladet
Arzu G. :
Fücur Humud
Öfke G. :
Tehevvür Pısırıklık
Adalet :
Zulüm İnzılam
S.8: Teorik/Nazari ve Pratik/ Ameli tedavi nedir ?
c.8: İnsanın, erdemli bir karaktere kavuşmaya engel olan şeyleri bilmesine denir. İslam Ahlak felsefesinde ise daima bilgi ile eylem, akıl ile irade bir birini tamamlamaktadır. Pratik düzeyde bu bilginin uygulamaya dönüştürülmesi, davranış haline getirilmesi gerekir.
S.9: Erdemsizliği ve tedavisine bir örnek veriniz.
Servet Sevgisi â€“hırs ve cimrilik
Servet elde etme sevgisi hırs, Serveti elde tutma sevgisi cimriliktir.Servet sevgisinin tedavisi aynı zamandahırs ve cimriliğin tedavisidir.
Servet Sevgisi Kuramsal ve Pratik Tedavi
- İnsanların ihtiyaçları bitmez.
- Cömert (lik) sevilir, cimri(lik) yerilir.
- İnsanların rızıkları kararlaştırılmıştır.
- Yoksullarla oturup kalkmalı, zenginlerden uzakdurmalı.
- Cömertliğin övülen, cimriliğin yerilen bir tutum olduğuna karar vermeli, serveti iyi amaçlar için
kullanmalıdır.
- Sevgi objesinden uzaklaşmalı (servet hayır işlerinde kullanılmalı).
- Cömerttir diye ün kazanmak için malını ayrım gözetmeden hayır işlerinde kullanmalı.
- Müşfik bir öğretmenden devamlı öğüt almalı.
S.10: Erdem kazanma yolları nelerdir. ?
C.10:Akıl (düşünme),İlim,İrade,Eğitim,Alışkanlık,Zaman

S.11: Cerbeze ve Beladet nedir, orta noktasında ne vardır. ?
C:11: Cerbeze ile beladet arası orta nokta. Bilgeliktir.
Cerbeze; aklın gereksiz yerlerde kullanılması,
hile ve kötülükler için çalıştırılması.
Beladet; ahmaklık ve budalalalık manalarına
gelir. Aklın kullanılmamasından,
geliştirilememesinden ötürü insan ilim ve
ameldeki incelikleri takdir edemez
S:12 : Bilgelik ( Hikmet ) Nedemektir. ?
C:12: Hikmet, eşyayı ve varlıkları prensipleriyle beraber bilmek
manasında kullanılmaktadır.
Teorik ve pratik yönü vardır.
Hakkı bilme ve ona göre davranma
Doğru bilgi ve doğru davranış
(İlm-i savab ve fiâ€™l-i savab)
Yerli yerinde söz ve yerli yerinde davranıştır.

S.13: Teorik ve Pratik Bilgelik Nedir. ?
C:13: Teorik Bligelik
Zihnin hakikati elde etmesini sağlayan niteliklerdendir.
Bilimsel bilgi ile aklın (rasyonel sezginin) birlikteliğini ifade etmektedir.
Sadece ilkelere dayanan şeylerde değil, ilkeler konusunda da doğruyu bulmayı içermektedir.
Nazari hikmet, insanı aşan (ilahi) şeylerle ilgilidir ve bu yüzden ameli hikmetten üstündür.
Ameli hikmeti önceler.
Pratik Bilgelik
Erdem, amaçladığımız hedefin doğruluğunu, pratik bilgelik bu hedefe götüren araçların
doğrulunu sağlar.İnsanın diğer erdemleri ortaya koyabilmesini sağlayan bir yetidir.
S.14 : Bilgeliğin Alt Dalları nelerdir. ?
C.14: Zekâ , Çabuk anlama , Zihin duruluğu, Kolay öğrenme, Doğru düşünme, Bellek, Düşünme
S.15: İffet (İtidal) erdeminin ifratı ve tefriti nedir. ?
C.15: İffet erdeminin ifratı, hayatı duyusal amaçlar (yeme, içme, cinsellik vb.) çerçevesinde yaşamaktır ve bunun adı fücurdur.
Bu erdemin tefriti, arzu gücünün yokluğu demek olan humudtur. Duyusal zevkleri bütünüyle mahkum etmek ve onları hayatın dışında tutmak iffet erdeminin tefriti olarak değerlendirilebilir.
S.16: İffet Erdeminin Alt Dalları Nelerdir. ?
C.16: Hayâ, İncelik, Temiz huyluluk, Kendin ve çevreyle barışık olma, Arzuları dizginleme (nefsine hakim olma), Sabır, Kanaat, Olgunluk ve ölçülü olma, Veraâ€™, İntizam, Hürriyet , Cömertlik

Ünite 8
1)Ahlakın temel değerini ifade eden'İYİ'nin tanımı nedir?
cevap)'Herşeyin kendisini amaçladığı şey'dir.
2)'İYİ' kavramı hangi şekillerde dile getirilir?
cevap)cevher kategorisinde'TANRI' ve 'AKIL';nitelik olarak 'ERDEMLERİN NİTELİĞİ';nicelik olarak'DOĞRU MİKTAR';ilişki bakımından'YARARLI OLAN';zaman olarak'UYGUN ZAMAN';yer olarak'YAŞANAN ÇEVRE' v.b. şeklinde dile getirilebilir.
3)'İYİ' kavramı kaç çeşittir?
cevap)2 çeşittir.AMAÇ olarak iyi,ARAÇ olarak iyi
4) Hakiki mutluluğun mahiyeti nedir?
cevap)Nihaidir;kendi kendine yeterlidir ve kendi başına arzu edilir.Bu mutluluk mal-mülk,haz ve şeref gibi diğer iyilerden oluşan sözde mutlulukla karıştırılmamalıdır.
5)İyi olan şeyler kaç çeşittir?
cevap) 3 çeşittir.1)Dış (harici) iyiler 2)nefsin iyilikleri 3)bedensel iyiler
6)Harici iyilik neyi ifade eder?
cevap)Mal-mülk gibi şeylere sahip olmayı ifade eder.
7)Bedensel iyi ve mutluluğu ifade eden şeyler nelerdir?
cevap)sıhhat ve sağlığa sahip olmak.
8)Nefsani iyilik neyi ifade eder?
cevap)Erdemlerleelde edilen teorik ve pratik yetkinliği ifade eder.
9)Nefsani mutluluk ile diğer mutluluk türleri arasındaki fark nedir?
cevap)Nefsani mutlulukAMAÇ olan yani;başkası için değilkendisi için istenen kalıcı,araçsal ve süreksiz mutluluğu ifade eder.Diğerleri(bedensel ve harici mutluluk) isehakiki mutluluğa ulaşmada ARAÇ'tır.
10)ARİSTOmutluluğu nasıl tanımlamıştır?
cevap)Mutluluğu ''erdeme uygun etkinlik'' olarak tanımlar.
11)hazlar kaça ayrılır?
cevap)AKLİ ve DUYUSAL HAZLAR olarak ikiye ayrılır.
12)Duyusal hazların ahlaken tercih edilmeme sebebi nedir?
cevap)Onların birçok iyiden insanı alıkoyduğu fikrinden dolayıdır.
13)ELMALILI hazzı nasıl değerlendirir?
cevap)Aristo ve diğer büyük islam düşünürleri gibi hazzı mutluluk ve yetkinlik açısından değerlendirir.
14)ELMALILIya göreen büyük mutluluk ve yetkinlik derecesi nedir?
cevap)Tanrının hoşnutluğunu kazanmaktır.Bu ise hazların en yücesi''A'ZAM-I LEZZAT''tır.
15)''Lezzet mülayimi,mülayim olduğu cihetten idraktir''açıklaması kime aittir?
cevap)ELMALILI
16)Mal-mülk,makam-mevki hangi konumdadır?
cevap)ARAÇSAL İYİ konumunda,HARİCİ İYİLER kapsamındadır.Bunlar ayrıca hem iyi hemde kötüyoldakullanılabildiği için VASITA İYİ konumundadır
17)Asıl iyi olan şeyin elde edilmesine katkı sağlayabilen aracı şeyler nelerdir?
cevap)HARİCİ İYİLERDİR
18)Mal-mülkün teorik pratik yetkinleşme içinyararlı olması ononbu yoldakullanılması adına kullanılan terim hangisidir?
cevap)İNFAK'tır.
19)Cimrilik,pintilik,eli sıkılık gibi şeylerin karakterdeki kökenine ne denir?
cevap) ŞUH denir.
20) Bunların davranıştaki tezahürüne ne denir?
cevap)BUHL denir.
21)en yüce iyiliğe ulaşmanın yolu nedir?
cevap)Sevilen şeylerden infak etmektir.
22)Tanrının buyruklarını yerine getirmek hangi iyi çeşididir?
cevap)Uhrevi mutluluğauaşmayı sağlayacak ARAÇSAL İYİ sınıfındadır.
23) İYİ vurgusu Kur'an da hangi kavramlarla ifade edilir?
cevap)HAYR,SALİH,HASEN,TAYYİB,NİMET,İHSAN,FELAHv.b .
24)''BİRR''kavramı ne demektir?
cevap)İhsan,geniş çaplı iyilik ve iyiliğin(hayr)en büyüğüdür.
25)İhsan kelimesinin manası nedir?
cevap)2 manadadır.Birincisi BİR ŞEYİ GÜZEL YAPMAK,GÖREVİ EN GÜZEL ŞEKİLDE YAPMAK demektir.İkincisi İYİLİK ETMEK demektir.
26)FELAH'ın anlamı nedir?
cevap)İyiliktedevamlılık''HAYIRDA BEKA''diye tanımlanır
27)''TEDBİR AHLAKI''ne demektir?
cevap)Kulluk görevini sadeceileriye dönük fayda sağlamak için yapanlar,yanigörevlerini özgür iradeleriyle değilfayda temininin sevk ettiği bir zorlamayla yerine getiren insanların sahip olduğu ahlak için kullanılır.
28)''EUTHYPHRO DİLEMİ''diye meşhur olmuştartışmanınkaynağı nedir?
cevap)PLATON'a dayanan ve''BİRŞEY TANRI İSTEDİĞİ İÇİN Mİ İYİDİR,YOKSA İYİ OLDUĞU İÇİN Mİ TANRI ONU İSTEMİŞTİR''şeklindeki ifadesidir...

**Mihrinaz** · 29 Ekim 2017, 19:44

Ünite 9
DEĞER
SOKRATES; BİLGİSEL DOĞRULUĞU AHLAKSAL DOĞRULUKLA ÖZDEŞKILOMIŞ OLMAKTADIR, ZİRA BİLGİSEL DOĞRULUK İLE AHLAKSAL DĞRULUĞUN İŞARET ETTİĞİAYNI VARLIK OLMAKTADIR. MATLUBA ULAŞILAN YOL FARKLI GÖZÜKSEDE SOKRATES BUYOLLARI BİRBİRİYLE ÖZDEŞLEŞTİRMİŞ OLMAKTADIR.
PLATON; VARLIK HİYERARŞİSİNİN EN ÜSTÜNDE YER ALAN VARLIKOLARAK TANRI AYNI ANLAMDA SALT İYİ VE GÜZEL OLARAK DÜŞÜNÜLMÜŞTÜR. ONDAN SONRAGELEN TİNSEL VE RUHSAL VARLIKLAR ONDAN PAY ALMAK KOŞULUYLA TANRIDAN DAHA AZKAMİL VE O NİSPETLE İYİ VE GÜZEL, MADDE İSE VARLIK HİYERŞİSİNİN EN ALTINDAOLMASI HASEBİYLE KÖTÜ VE ÇİRKİN OLARAK DÜŞÜNÜLMÜŞTÜR.
ARİSTOTELES İSE DEĞERLER KONUSUNDA HOCASI PLATON2UNESNELCİLİK ANLAMINDA DEVAM ETTİRSEDE DEĞERLER ÇERÇEVESİNİ TEOLOJIK OLMAKTANTELEOLOJIK OLMAYA KAYDIRMIŞTIR. ARİSTOTELES DOĞADA VAR OLAN TELEOLOJİK DÜZENDENHAREKET EDEREK HER BİR UYUMUN BİR DEĞER SUNDUĞUNU DÜŞÜNÜR. ARİSTOTELES’TEDOĞADA VAR OLAN DÜZENE GÖRE AHLAKTA DA EN YÜKSEK İYİYE ULAŞMAK BİR AMAÇ OLARAKGÖRÜLMÜŞTÜR.
DAVİD HUME: DEĞERLERİN ÖZNEL VE DEĞİŞKEN OLUP, BİLİMSEL ETKİNLİKLERİNKARIŞTIRILMAMASI GEREKTİĞİNİ İLERİ SÜRER
LOCKE İSE; TANRI İLE İNSAN ARASINDAKİ İLİŞKİNİNİNCELENMESİYLE AÇIK AHLAKI İLKELERE ULAŞILABİLECEĞİNİ VE BU GENEL İLKELERDEN DEDAHA ÖZNEL AHLAKİ İLKELERİN ÇIKARILABİLECEĞİNİ MÜMKÜN GÖRMÜŞTÜR
WİNDELBAND; FELSEFENİN TÜMÜ BİR DEĞERLER BİLİMİDİR DEMİŞ VEFELSEFENİN TÜMÜNÜ BİR ÇEŞİT DEĞERLER FELSEFESİ OLARAK GÖRMÜŞTÜR.
H.RİCKERT’E GÖRE İNSAN SADECE DOĞA VARLIĞI DEĞİL AYNIZAMANDA KENDİ MEYDANA GETİRMİŞ OLDUĞU KÜLTÜRÜNÜN VARLIĞIDIR.
S-FELSEFE TAHİRİNDE DEĞER PROBLEMİ ÇOĞUNLUKLA HANGİ İKİPENCEREDEN GÖRÜLMÜŞTÜR
C-NESNELCİ VE ÖZNELCİ
S-FELSEFENİN 3 SAÇ AYAĞI DİYE TABİR EDİLEN OLGULAR NELERDİR.
C-VARLIK, BİLGİ, DEĞER
S-BİR KURAMIN ÖZNELCİ OLMASINI SAĞLAYAN İKİ TEMEL NİTELİKNELERDİR
C-A)ŞAYET KURAM YALAN SÖYLEMEK YANLIŞTIR GİBİ SIRADAN ETİKYARGILARIN NE DOĞRU NE DE YANLIŞ OLDUĞUNU SAVUNUYORSA ÖZNELDİR
B)ŞAYET KURAM ETİK YARGILARIN DOĞRU YA DA YANLIŞ OLDUĞUNUNKİŞİNİN PSİKOLOJİSİYLE DAİMA İLGİLİ OLDUĞUNU SAVUNUYORSA YİNE ÖZNELDİR
S-İNSAN HERŞEYİN ÖLÇÜSÜDÜR SAVINI SAVUNAN SOFİST KİMDİR
C)PRATOGARAS
S-ORTAÇAĞDA HRİSTİYAN VE İSLAM AHLAK FELSEFELERİNİ DEĞERLERKONUSUNDA BÜYÜK ÖLÇÜDE HANGİ DÖNEM FELSEFESİNDEN ETKİLENMİŞLERDİR.
C-ANTİK YUNAN FELSEFESİNDEN
S-SOKRATES, PLATON, ARİSTOLETELES HANGİ YAKLAŞIMIN ÖENMLİTEMSİLCİLERİDİR
C-NESNEL, RASYONALİST, TÜMELCİ FELSEFE YAKLAŞIMININ
S-YENİ KANITÇI BADEN OKULUNUN EN ÖENMLİ TEMSİLCİSİ KİMDİR
C-W.WİNDELBANDDIR.
S-SCHELER DUYGUSAL EDİMLERLE ANLAŞILABİLEN DEĞERLERİ 4 GRUBAAYIRMIŞTIR.
A)YAŞAMSAL DEĞERLER: İNSANIN YAŞAMI İÇİNHAYATİ DEĞER TAŞIYANNESNELER MESELA HAVA, SU, IŞIK VB NESNELER TAŞIDIKLARI ÖNEM DOĞRULTUSUNDA İNSANİÇİN YAŞAMSAL DEĞERLERE SAHİPLARDİR.
B)DUYGUSAL DEĞERLER: İNSANLAR NESNELERİ ÇOĞU ZAMAN YARARLI-YARASIZ,GÜZEL-ÇİRKİN OLARAK TASNİF EDER VE ONLARA BU DEĞER YARGILARI DOĞRULTUSUNDATAVIR YAKINIRLAR. İŞTE NESNELERE BİÇİLEN BU DEĞERLER DUYGUSAL DEĞERLER OLARAKKARŞILIK BULMAKTADIR.
C)TİNSEL DEĞERLER: BU DEĞERLER SCHELER’DE TOPLUMSAL-KÜLTÜRELALANDA ORTAYA ÇIKMAKTA OLUR, ESTETİK, ADALET VE BİLGİ DEĞERLERİ OLMAK ÜZERE ÜÇANA BAŞLIKTA TOPLANMAKTADIRLAR.
D)MUTLAK DEĞERLER: SCHELER’E GÖRE BU DEĞERLERİN NESNELERLEHİÇ BİR İLİNTİSİ YOKTUR. KUTSAL-KUTSAL OLMAYAN, İMAN, VECD GİBİ DEĞERLER BUNESNELER ÜSTÜ SINIFINA AİT OLARAK DÜŞÜNÜLMÜŞLERDİR

Ünite 10
1-"EUTHYPHRO"dilemi diye bilinen ikilem nasıl bir sorudur?
cevap:Bir şey Tanrı istediği için mi iyidir,yoksa o şey iyi olduğu için mi Tanrı onu buyurmuştur.
2-Bir şey Tanrı istediği için mi iyidir,yoksa o şey iyi olduğu için mi Tanrı onu buyurmuştur”sorusuna verilen cevaplar kaç gruba ayrılır?
Cevap:3 gruba ayrılır 1-ahlakı dine dayandıran 2-ahlak ile dini iki ayrı (otonom)alan olarak gören görüş
3 -ahlak ile din arasında bir sebep sonuç bağlantısı görmemekle beraber başka türden ilişkilerin olduğunu kabül eden görüş. -3-Din ve ahlak arasındaki ilişki düşünce tarihinde nasıl ele alınmıştır?
Cevap:genellikle iki şekilde ele almıştır.1-dinden ahlaka 2-ahlaktan dine doğru giden bir yol takip etmişler.1.yol:ahlakı dine bağlamış ve dini yönü ağır basan bir ahlak anlayışına sahip (bunun felsefi açıdan teknik adı teolojik ahlaktır)2.yol;insanın ahlaki tecrübesinden hareket ederek ilahiyatı temellendirmeye ve ahlaki yönü vurgulanan bir din anlayışına götürmektedir.bunun adı ahlak teolojisidir.Dini ahlak anlayışı birinci yolu kant’ın ahlak anlayışı ikinci yolu benimsemiş.
4-teistik sübjektivizm kavramı nın karşılığı nedir?
Cevap:”bir şey sırf Tanrı emrettiği için iyidir”
5-ahlak-din ilişkisinin reddini savunanların yaklaşımı nasıldır?
Cevap:dini ahlak için zararlı görmektedir.
6-“biz iki kere ikinin dört ettiği veya dünyanın yuvarlak olduğu gibi konularda “inanma”dan söz etmeyiz.ancak duyguyu delilin yerine koyduğumuz zaman inanmadan söz edebiliriz”sözü kime aittir .
Cevap:B.RUSSELL
7-Sıkı bir din ahlak ilişkisini savunanların görüşü nasıldır?
Cevap:salt ahlakın bencilliğe hatta nihilizme sebep olduğunu söylemektedir.”eğer Tanrı yoksa her şey mubahtır”sözü bu tutumun klasikleşmiş ifadesidir
8-Nihilizm ne demektir?
Cevap:hiççilik yokçuluk
9-ahlakta dinin teşvik edici rolünü savunanların görüşünü açıklayınız?
Cevap:dini ahlak için yeni bir çevre olarak görmüştür.bu doğrultuda inanç ahlaki davranışa yeni bir boyut kazandırmıştır.
10-Russell’a göre,tedbirli görüşün,yahut ihtiyat ahlakının,davranışlarımıza temel olması hangi fikri teşvik eder?
Cevap:hedonizmi(hazcılık-)teşvik eder.
11-Hristiyanlık ne çeşit bir ahlakı savunmuştur?
Cevap:daima tedbir ahlakını benimsemişler.
12-“ordo essendi”ne demektir?
Cevap:Tanrı ahlak ilişkisine”varlık düzeyinde” bakmaya denir.
13-“ordo congnoscendi”ne demektir?
Cevap:Tanrı ahlak ilişkisine “bilgi düzeyinde” bakmaya denir.
14-teizm açısından bakıldığında Tanrı hakkında nasıl bir görüş vardı?
Cevap:Tanrı olmasaydı hiç bir şey olmazdı.
15-tedbirli bir teistle,tedbirli ateist arasında nasıl bir fark vardır
Cevap:tedbirli ateist;kanundan veya toplumun kınamasından korktuğu için kötülük yapmaktan kaçınıyorsa,kanun ve toplumum elinin yetişmediği yerdeistediğini yapacaktır.oysa teist ise içinden geçenleri bile bilen bir Tanrı olduğunu inanıyor .kötülük yapamaz
16-zabit ve erdem terimlerini açıklayınız?
Cevap:zabit:arzularını dizginleyen fadıl:erdemli
17-islam düşünce tarihine baktığımızda dini farklı anlama Hz. Muhammed döneminden sonra ortaya çıkan sebepleri neler?
Cevap: 1-dinin kendi bünyesinden kaynaklanan(ayetlerin bazılarının anlamının açık olmaması)farklar 2-siyasi farklar 3-coğrafi farklar 4-kültürel farklar 5-bireysel faktörler yer alır.
18-dindar olan bir kimse eğer davranışlarında ahlaklı değilse ya sahtekardır,ya da batıl bir dine inanmaktadır.Dindarlık mahiyeti itibariyle dindarca,yani ahlaklı olarak yaşamayı gerektirir ,sözleri kime aittir?
Cevap:Bradley
19:mutezile ,cebriyye ve eşariyyenin din anlayışı nasıl olmuştur?
Cevap:mutezile Tanrının adaletini, cebriyye veeşariyyeTanrının kudretini merkeze alan din anlayışı geliştirmişlerdir.

Ünite 11
FERT AİLE VE TOPLUM
1)Ameli hikmet(pratik bilgelik )ne demektir?
CEVAP:İnsanın iradi eylemlerini amaca matuf olarak seçebilmesine,sanat ve meslek hayatlarını düzene sokmasına,geçimini meşru ve ahlaka uygun bir şekilde temin etmesine,refahını iyileştirip olgunluğa erme becerisine denir.
2)Pratik hikmet kaç kısma ayrılır?
CEVAP:İki kısma ayrılır.birincisi bireye özgü olan ikincisi ise topluma özgü olandır.ikinciside kendi içinde ev ve ev hayatıyla ilgili olan ile şehir ve ülke yönetimiyle ilgili olan diye ikiye ayrılmaktadır.böylece 3 kısma ayrılmış oluyor.1)ahlaki arınma2)ev kurma ve yönetme kuralları3)şehir ve ülke yönetimi
3)İlmi ahlak ne demektir?
CEVAP:Bir şahıstan meydana geldiği ve başka şahsa ait olmadığı açık olan eylemlerden bahsaden ameli hikmet ilmi ahlak olarak karşılık bulmuştur.
4)Bireysel ahlakın gayesi kuranı kerimde hangi ayetlerle açıklanmıştır?
CEVAP:Herkesin kazandığı iyilik kendine,işlediği fenalık yine kendinedir.
Hiçbir kimse başkasının yükünü yüklenez.
Herkesin yaptıkların agöre dereceleri vardır.
5)Aile ahlakı(tedribul menzil)hangi konuları ele aır?
CEVAP:Ev halkının fiil ve eylemleriyle ilgilenir daha net bir şekilde söylersek bütün ev halkı(anne,baba,dede,çocuklar,torun)ile hizmetliler ve çalıştırdıkları işçilerin birbirleriyle olan ilişkilerinde uyması gereken kuralları ele alır
6)Aile nedemektir?
CEVAP:Bireyin davranışlarının başkasını olumlu veya olumsuz etkilediği ,karşılıklı hukukun oluştuğu en küçük toplun birimidir.
7)Ev nedir ne işe yarar?
CEVAP:Ev insan için çok büyük gereklilik olmakla beraber bu kavram arkasında insanın en fazla ihtiyaç duyduğu güven ve huzuru saklar.insanın yaşamak için yiyeceği gıdaları güvenle saklayacağı,dış tehlikelerden kendilerini koruyacağı insanın özünde olan medeni yönünü ortaya çıkarır.
8)Aileyi gerekli kılan ilk faktörün neslin devamını sağlama arzusu olduğunu kim ifade etmiştir?
CEVAP:Nasrettin Tusi
9)Aileyi meydana getiren unsurlar nelerdir?
CEVAP:Anne,baba,çocuklar,hizmetçiler ve erzak.
10)İslam filozoflarından FARABİ ye göre aile kaç tür ilşkiyi bünyesinde barındırır?
CEVAP:4 tür ilişkiyi barındırır.1:Koca ve karı ilişkisi 2:Ebeveyn ve evlat ilişkisi 3:Hizmetçi ve efendi ilişkisi 4:Mülk ve mülk sahibi ilişkisi
11)Rızık kazanma durumu nedir ve kaça ayrılır?
CEVAP:Onun kazanılması,korunması ve harcanması şeklinde 3 e ayrılır.
12)Malın helalliğini sıkıntıya düşüren durumlar nelerdir?
CEVAP:Malın zulüm ve haksızlıklarla elde edilip edilmediği,ar ayıp ve ahlaka aykırı şekilde elde edilip edilmediği,alçaklık yalan dolan üçkağıtılıkla elde edilip edilmediği,bir emeğin ürünü olup olmadığı,dinin emir ve yasaklarına uygun şekilde elde edlip edilmediği gibi konular dikkat çekmektedir.
13)Anne nelerden sorumludur?
CEVAP:Eşine vekaletle,çocuklarına ilk terbiyelerini vermesiyle,aile içi düzenin sağlanmasıyla,ailedeki bireylerle ilgileneyle sorumludur.
14)Çocuk etrafını tanıdıktansonra ve bunda ayırt ete gücü etkinleştikten sonra ilk olarak hangi duygu meydana gelir?
CEVAP:Utanma duygusu
15)NASRETTİN TUSİ anne baba hakkının yerine getirilmesi için hangi vazifeleri elzem kabul etmiştir?
CEVAP:Anne babayı gönülden sevmek,sözde ve işte onların sözünü dinlemek,onlara karşı saygıda kusur etmemek,nazik ve yumuşak olak,ALLAH ın hoşuna gitmeyeceği söz eylem ve davranışı onlara karşı sergilememek,kendileri istemeden erzaklarını ve ihtiyaçlarını karşılamak,onlara her durumda yardıma istekle hazır olmak,onların dualarını hak edebilmek,gizli yahut açık olarak onların hem byu dünyadaki hemde diğer taraftaki iyiliklerine matuf olarak yani hem onlar hayattaykenve ahirete intikal ettikden sonra her türlü yardıma iyiliğe ve hayra hazır olmaktır.
16)Adabı muaşeret kaideleri nelerdir?
CEVAP:Yeme içme adabı,oturma susma konuşa adabı,misafir karşılama ve ağırlama adabı.
17)Toplum ahlakı (tedribul medine)nedir?
CEVAP:Ameli hikmetin bir unsuru olarak bütün köy,kasaba,şehir veya ülkede yaşayan halkın genel tutum tavır davranış ve fiilllerinden bahseder.
18)MİSKEVEYH ahlaka dair yazdığı tehzibul ahlak adlı kitabında neye işaret etmiştir?
CEVAP:Toplum meselesine insanların birbirleriyle anlaşıp yardımlaşma zorunluluğunda olduklarına işaret etmiştir.
19)FARABİNİN toplum konusundaki yazmış olduğu eseri nedir?
CEVAP:Füsulül medeni dir.
NOT:insanların topluluk kurması ve aralarındaki kaynaşmayla onlara birtakım sorumluluklar yüklemektedir.Gerek bu sorumluluklar gerekse bir arada yaşamanın intizamlı bir şekilde devamı için islam ahlak düşüncesinde öncelikle iki ilke adalet ve muhabbet ifade olunmuştur.toplum anlamındaki adalet kavramı ise hakkına razı olup başkalarının hakkına saygı göstermek ,onun hakkını alıp ona zulmetmemek anlamındada kullanılmaktadır.
20)İslam filozofları adaleti kaça ayırmışlardır?
CEVAP:Üçe ayırmışlardır.onlara göre adalet mal ve ihsandadır,alışveriştedir ve terbiyeye yönelik cezalardadır.
21)Adalet ve toplumu düzenlemekitoplumda istikrarı sağlamak,kargaşaların ve kavganın önüne geçmek için islam siyaset ahlakı düşüncesinde kaç araç kullanılmıştır.
CEVAP:Üç araç kullanılmıştır.bunlar:NAMUSİ RABBANİ(ilahi kanun) HAKİMİ İHSANİ(devlet başkanı) DİNARİ NİZAMİ(para)dır.
22)Adaleti sağlamak için devlet başkanında bulunması gereken özellikler nelerdir?
CEVAP:Babacanlık(halkın gönlüne giden yolu keşfetme ve herkese yakınlık gösterebilme), alicenaplık(nefsani yetilerini geliştirmiş olma ve gazap yeti ile şhvet yetisi arasında itidale kavuşma) metin olma 8sağlam bir feraset ve doğru düşünce ve ibret alma) azimlik(doğru görüşü doğru irade ile birleştirme) sabır,varlıklı olma,sadık ve iş gören yardımcılara sahip olma.
NOT:TUSİ bunları zikrettikten sonra devlet başkanının devleti oluşturan aygıtlar olan kalem ehli,muamele ehli ve ziraat ehliyle arasının iyi olmasının bunların birbirleriyle olan ilişkilerinde adalet,hak ve liyakat prensibinden şaşmaması gerektiğini ifade etmektedir.
MUHABBET ONURLU ,ERDEMLİ VE OLGUN OLMAYI İSTEMEK DEMEKTİR...
23)MİSKEVEY HE göre muhabbetinkaç çeşidi vardır?
CEVAP:Dört çeşittir:
A)Çabuk meydana gelen ve çabuk bozulan muhabbet
B)Çabuk meydana gelen fakat yavaş yavaş bozulan muhabbet
C)Yavaş yavaş meydana gelen fakat çabuk bozulan muhabbet
D)Yavaş yavaş meydana gelen ve yine yavaş yavaş bozulan muhabbet

24)Muhabbet şekilleri nelerdir?
CEVAP:SEBEBİ HAZ OLAN MUHABBET:Bu hemen hasıl olan ve hemen bozulan muhabbettir.Zira haz denen şey çabuk değişir.
SEBEBİ HAYIR OLAN MUHABBET:Bu hemen hasıl olan fakat yavaş bozulan muhabbettir.
SEBEBİ FAYDA OLAN MUHABBET:Bu yavaş yavaş hasıl olan fakat çabuk bozulan muhabbettir.
NOT:Sadece insanlara dair iki muhabbet çeşidi daha vardır:SADAKAT VE AŞK
SADAKAT:Muhabbet sadakatten daha şümullüdür.Bir topluluk arasında muhabbet hep birbirine vaki olduğu halde,sadakat hepsine birdan olmaz,bazı özel ve hak eden kişilere mahsus kalır.
AŞK:Bu muhabbet çeşidi sadakatten daha hususidir yani sadakat kadar şümullü değildir.
25)İslam ahlak düşünürlerince kurtuluşa götüren davranışlar (münciyat) nelerdir?
CEVAP:Doğruluk,takva,ilim,tevbe,istiğfar,şükür,ihl as,sabır,sebat,hilim,iffet,çalışma,güzel söz,ameli salih gibi davranışlardır.
26)Helaka götüren davranışlar(mühlikat) nelerdir?
CEVAP:Yalan söyleme,ölçüsüz hayat,ölçüsüz davranış,başa kakma,buğz,taşkınlık,kibir ve büyüklüktaslama gibi davranışlardır.
NOT:Aileyi meydana getiren eşlerin birbirlerine karşı hak ve sorumlulukları konusunda şu ayeti kerimeler buyurulmaktadır.
Erkeklerin maruf vech ile kadınlar üzerindeki hakları gibi,kadınlarınlarında onlar üzerinde hakları vardır.yalnız erkekler için onlar üzerinde bir derece var.(bakara 228)
Ailenin teşekkülü ve korunması,evliliğin amaçları,müşterek istişare ve rıza,geçinememe durumunda ise taraflara zulüm edilmemesi gibi ayeti kerimeler bulunmaktadır.
27)Kuranı kerim nasıl bir kardeşlik ahlakı hedeflemektedir?
CEVAP:Çekememezlik ve anlaşmazlıktan uzak,yardımlaşma ve dayanışmayı esas alan kardeşlik ahlakını hedeflemektedir.
NOT:Kuran adaletin sözde,hükümde muamelelerde,ailede ve çevrede ortaya çıkmasını ve uygulamasını talep etmekte ve adalet erdeminin hem fertte hemde toplumdda gerçekleştirilmesi gereken bir erdem olduğuna işaret etmektedir.
28)Kuranı kerimde belirtilen ahlaki emirler nelerdir?
CEVAP:İyiliği emredip kötülükten sakındırmak,yardımlaşma,affetme,güvenilir olma,sözünde durma,birlik,sevgi ve kardeşlik nazik olma,kibar davranma gibi hususlardır.

Ünite 12
BAZI UYGULAMALI ETİK ALANLARI
1)Etiğin uygulama alanları nelerdir ? C 1) Tıp etiği , medya etiği,basın etiği , meslek etiği , mühendislik etiği,iş etiği,yargı etiği vb.
2)Etik anlamıyla ilgili kavramlar nelerdir ? C2) -Yoksulluk -Suç ve Ceza -Ötenazi -Kürtaj -Hayatı – anlamı
3)Çevre etiği nedir ? C3)İnsanın doğal çevreyi ele alışında ona rehberlik eden etiktir.
4)Çevre etiğinde sorunların çözümünün dayanak noktası nedir ? C4)Neyi ahlaken dikkate değer bulduğumuzdur .
5)İnsanı ahlaken dikkate alan çevre etiği nedir ? C5)İnsan merkezli çevre etiği → Diğer unsurları araç olarak görür .
6)Canlı kompleks alma nedir ? C6)İnsan merkezli çevre etiğinin ahlaki önem ölçütüdür.
7)Hayvan merkezli etiğin kurucu unsuru nedir ? C7)Canlı komplex olma (ahlaki önem ölçütü)
8)Tüm canlıların ahlaki önemli olmaları ve eşit olmaları hangi durumu oluşturur ? C8) Biyolojik egalitar yanizmi oluşturur.
9)Ekolojik holizm nedir ? C9)Biyolojik egalitaryizimin insanın çevreye müdahalesini engelleyip sadece biyasfere ve onu oluşturan ekosistem lere ahalaki deger verip oluşturdugu durumdur.Bu durumda insan hayvan ve bitkisel araçlar degere sahip olmuş olur.
10)Herşey merkezli etik nedir ? C10)Canlı olmayan şeylere minumum ahlaki deger yükleyip, ahlaki anlamda bir degerlendirme kabul etmeyen komplex canlı degilde komplex olma durumudur.dogallık,işlevsellik,bütünlük,uyum sergileme , güzelligi sipesifik anlamda algılama durumunu dogurur.
11)Herşey merkezli anlayışta degerlendirme nasıl yapılır ? C11)Bireylerin lehine çıkan sonuçlar arasından yapılır.
12-Herşey merkezli etik kuramı ve benzerkuramlar neleri dikkate almaz C 12-Bu tür kuramlar niyeti ödevi motivi ve gayeyi dikkate almazlar.
13-İnsan merkezli etigin 2 güçlügü nedir? C13-1-İnsanı ahlaken dikkate almaz(renk dil din ırk) 2-İnsanlık tür olarak ayakta kalmak için dogaya ihtiyaç duyar Yani dogal çevrenin korunması
14-Etik degerlerin varlıgı nasıldır C14-İlişkiseldir
15-İnsan yoksulluk ilişkisi nasıldır? C15-Dünya nufusunun 1/5 i mutlak yoksulluk halindedir
16-Hobbesin egoizme dayalı insan anlayışı nasıldır? C16-İnsan insanın kurdudur
17-Aristotalesci etik anlayış hangi ortamlarda bulunur? C17-Yerleşik düzenlerin bulundugu istikrar olan erdemin bulundugu alanlarda
18-Teselli felsefeleri nelerdir? C18-Egoizm ve hedonoizmdir
19-hayattaki her alanın etiginde çözüm anlayışı nasıl olmalıdır? C19-hem o ,hem o ilkesiolmalıdır
20-Kültürel sorunların çözümünde nasıl hareket edilmelidir? C20-Negatif sorumluluk anlyışıyla
21-Negatif sorumluluk anlayışı nedir? C21-Yapıp etme (do-ing)bırakalım olsun(letting-happen) arasındaki ayırımı etik açıdan sorgulamaktır
22-Yardım nedir? C22-Yardım iyilik severligin (hayırseverligin) iyilik yapma arzusunun bir ifadesidir
23-Aristotales etiginde insaniolan neye eş olmalıdır? C23-Ahlaki olana
24-Negatif sorumluluk tezi nedir? C24-Toplumdaki yoksullara yardım gibibir görevimiz bulunmadıgı fikrini dışlamamızdır.
25-felsefenin gerçek hayatla baglantısının açıkça görüldügü alan nedir? C25-İş etigi alanı etik felsefenin hayatın iyi alanındaki soruşturmasını ifade eder
26-Ahlak nedir? C26-Bireysel olarak insanın yetkinleşmesi
27-Ev idaresi yada ev ekonomisinedir? C27-Ailenin yetkinleşmesidir
28-siyeset nedir? C28-Toplumun yetkinleşmesi
29-İş etiginin kökenleri neye dayanır? C29-Ev idaresi yada ev ekonomisiyle ilgili etik anlayışlara dayanır
30-İş etiginin kişiolarak dayandıgı köken nedir C30-Aristotales
31-İş etigi ne zamandan beri vardır C31-sümerlerden beri vardır.Sümerlerde genişçaplı ticaretin kayıt tutma etkinligi vardı
32-İlk ekonomist kimdir C32-Aristotales
33-Ariatotalese göre mal nedir C33-Degeri parayla ölçülen her şeydir
34-aristotales mal ve servetinasıl inceler C34-Erdem yönünden
35-Etik tarihinde 4 ana erdem nedir C35-bilgelik –itidal(iffet)-yigitlik-adalet
36-Ariatotalese göre mal-mülkle ilgili 2 erdem nedir C36-Cömertlik ve ihtişam
37-Cömertlik nedir C37-Mal-mülk konusunda orta olmaktır
38-savurganlık nedir C38-Malkonusunda aşırılıktır
39-cimrilik nedir C39-Malı kısma yada vermemektir **Ssavurganların çogu aynı zamanda hedonoisttir.Cömertlik her bireyin ahlaki yetkinleşmesi için gerekli bir erdemdir Ahlaki yetkinleşme için serveti gerektiren erdem ihtişam erdmidir.İhtişam erdeminde kamu yararına harcamalar yapmak esası vardır
40-Aristotalese göre onurlu harcamalar nelerdir C40-dini amaçlı yapılan harcamalar,kamu yararına yapılan harcama **aristotalese göre mal ve servete yönelikbunegatif olmayan tutumun insan için nihayi olan iyinin ne oldugu ile ilgili olarak bilimleri soruşturmasında görmek mümkündür **aristotales zenginligi serveti v.b. kendi başına amaç olarak gören ticaret formunu onaylamaz **kullanıla bilen şey amaç olamaz ancak araç olabilir
41-Dışiyiler nelerdir C41-Mal mülk servet yada zenginlik **dış iyiler mutluluk için kesin gereklidir dış iyilere sahip olmak harici erdem olarak kabul edilir
42-Oikonomikos nedir C42-Evde kullanılan şeylerin üretimi ve ticareti ,yani ev idaresi yada ev ekonomisi olarak adlandırılan tutum
43-Chrematikise nedir C43-hayat felsefesi olarak herhangi bir erdem amacı gütmeden sadece kar amacıyla ticaret yapmak
44-İşle ilgili 2 tutum nedir C44-oikonomikos-chrematikise
45-yetkinleşme programının parçaları 1-ahlak 2-oikonomikos 3-siyaset politika (yetkinleşme düzlemi oikonomikostur)
46-hedonoizm nedir C46-duyusal hazları hayatın amcı yapan anlayıştır
47-Kynik ekolü nedir C47-Hayatın ve dünyanın kötü oldugunu düşünen hertürlü kurulu düzene karşı(aile devlet okul) bireysel kurtuluşu savunan bir anlayıştır **kynik ekolünün tipik örnegi Sinoplu diyojendir
48-Bilimlerin felsefeden ayrılarak bagımsız forma kavuşmaları ne zaman gerçekleşti C48-Modern dönemde
49-insan dogası anlayışı kimindir C49-thomas hobbes
50-Fraudçu insan anlayışı nedir C50-İnsanı temelde eros ve tatanos olmak üzere iki içgüdünün şekillendirdigi ve yapılandırdıgını savunan anlayış **Akıl gücünü dikkate almaz
51-Ne gatif insan dogası anlayışını savunan kimdir C51-Bernard de mandeville ***mandeville arı masalı isimli eserinde ticaret sanayi istihdam sanat bilim ve teknigi bütün bunların hepsinin varlıgını ahlakın yok olmasına dayandırır
52-Hırsı ekonominin temeli yapan felsefi etik anlayış nedir C52-Homo ekonomikus ***Bu tutumda tek başına kar amacı güden bu amacı hayatın temel deger ve hedefi yapan hiçbir etik deger benimsemeyen tutum vardır
53-İş hayatındki katmanlar nelerdir C53-Toplumun üyesi birey,bu bireyin çalıştıgı kurum,kurumun dahil oldugu toplum
54-Atomik bireyselcilik nedir C54-işhayatındaki bir sözün sözleşmenin ve degiş tokuşun temelinioluşturan hiçbir kurumsal kural uygulama bulunmadıgını savunan görüş
55-İş etiginin kökeni neye dayanır C55-antik yunanda aristotalese

29 Ekim 2017, 19:35	Mesaj No:1
Mihrinaz Medineweb Baş Editörü Durumu: Medine No : 14593 Üyelik T.: 15 Kasım 2011 Arkadaşları:15 Cinsiyet:Anne Memleket:MEDİNEWEB Yaş:44 Mesaj: 12.546 Konular: 1328 Beğenildi:12684 Beğendi:9315 Takdirleri:28874 Takdir Et: Konu Bu Üyemize Aittir!	DEUZEM İSLAM Ahlak Felsefesi ÖZET Çalışma-Medineweb DEUZEM İSLAM Ahlak Felsefesi ÖZET Çalışma-Medineweb DEUZEM - Ünite 1 S-1:Ahlak ın kelime anlamı nedir? C:arapça bir kelime olan hulk un çoğuludur.yaratmak ,şekillendirmek,form vermek vb . anlamlara gelir S-2:terim olarak ahlak ne demektir? C:huy,hareket tarzı,gibi anlamlara gelen ahlak;insanda yerleşmiş bulunan karakter yapısı,fertlerin iradi alanıyla ilgilenen bir alandır aynı zamanda ahlak. S-3:islam ahlakının oluşmasına etki eden yerli en önemli iki kaynak nedir? C:Kur an ve hadisler dir S:-4mutezileye göre ahlak anlayışında doğru ve yanlışın ,belirlenebilmesi nasıl olmaktadır? C:rasyonel ve dini emirlerden bağımsız belirlenebilir S-5:islam öncesi araplarda ahlak anlayışının karakteri nelerdi? C:-kabileci-dünyevi ve ahiret inacından yoksun bir ahlak anlayışı vardı S-6:Hz. Peygamber sav in ahlakı nasıl tarıf edilebilir? C:”O nun ahlakı Kur’an ahlakıydı” S-7:Ahlak-ı alai” diye bilinen ahlak kitabı kime aittir? C:---kınalızade ali efendi(türk ) S-8:Ahlak felsefesi denince ilk akla gelen Müslüman filozof kimdir? Ve eseri nedir? C: Miskeveyh tir--- eseri;tezhib-ül ahlak S-9:Tasavvufta ahlak nasıl tarif edilmiştir? C:husn-ül hulk ve el-ahlak ur-radiyye S-10):et-tusiden sonraki islam ahlakçılarında ameli felsefe veya hikmetin üç ana konusunu ne teşkil eder? C:---ahlak (kişiyi ferdi ilgilendiren ahlak) ---tedbirul menazil(aile içi ahlak) ---siyaset ül müdün(sehirlrin ve ülkenin ahlakı) S-):maturidinin ahlak anlayışı nasıldır? Mutezile ve eşariyye nin ortasında bir ahlak anlayışı ..aklın ve naklin etkili olduğu özgür iradenin neticesi seçme hürriyetine sahip olduğu ve bunun neticesinde de sorumlu olacağı görüşü hakimdir. Ünite 2 1) Ahlak kelimesinin Batı'da kullanılan karşılığı nedir? Cvp : Ahlak kelimesinin Batı'da kullanılan karşılığı Cicero tarafından Yunanca ethos kelimesinden elde edilen moral kelimesidir 2) ''Hulk, öyle bir melekedir ki onun sebebiyle nefisten fiiller kolaylıkla meydana gelir. Fikir ve düşünceye muhtaç olmaz'' Bu alıntıdan anlaşılan nedir? Cvp: Bu alıntıdan hulk kelimesinin bir insan nefsinde yer eden bir çeşit meleke olduğu anlaşılmaktadır 3) Ahlak kelimesi nerden gelmektedir? Cvp: Ahlak kelimesi, Arapça'da hulk kelimesinden gelmekte ve onun çoğulu olarak kullanılmaktadır. Bu kelime ise huy ve karakter kelimeleriyle karşılanmaktadır 4) İnsan nefsinin keyfiyet iki kısımdır.Bunlar nelerdir? Cvp: Bunlar hal ve melekedir 5) Kişide bir anlık meydana gelen ve geçici olan durumlar neyi ifade eder? Cvp: 'Hal'i ifade eder ( mesela ağlamak ve gülmek anlık zaman dilimlerinde geçici durumları ifade ettikleri için hal olarak kabul edilirler) 6) Nefiste yerleşmiş, kökleşmiş ve çok güç kaybolan durumlar neyi ifade eder? Cvp: Meleke 7) Boşluğu doldurunuz. Bir şeyin huy olabilmesi için o şeyin ............... olması gerekir. Cvp: Nefiste yerleşmiş 8) Bir kişide cömertlik huyu adet olsa ancak bunu dışarıdan gelen zorlama ve zahmetle yapıp içten yapmasa bu kişinin nefsinde yine cömertlik huyunun yerleşmiş olduğunu söyleyebilir miyiz? Cvp: Hayır.Bu kişide muhtaçlara yardımda bulunmak için bağışta bulunmak kolaylıkla nefisten sadır olmamıştır. 9) Ahlakın konusu nedir? Cvp: İnsanın niyet, tutum ve eylemleridir Ahlâk çok genel anlamda, iyi-kötü değerlendirmesine tâbi olan her şeyi kapsayan alanı ifade eder. 10) Tarih boyunca yapılan tanımlarından hareketle ahlâkta üç unsurun var olduğunu görmekteyiz.Bunlar nelerdir? Cvp: Birincisi, insanda var olan yapıyla ilgisidir.İkincisi, topyekûn bir hayat felsefesini ifade etmesidir. Üçüncüsü, davranışı yöneten ilkeler ve kurallar anlamındadır. Belli bir mesleğin dayandığı temel ilkeleri içermesi etiğin bu yönünü ortaya koyar.Bu üç unsurun hepsi ahlâk kapsamına girmektedir 11) Etik ne demektir? Cvp: Etik, ahlâk felsefesi demektir. Felsefenin ahlâk alanıyla ilgili soruşturma şubesidir 12) Ormanda bir insanı öldürmek için saklanmış bir kişinin amacına ulaşması için takip ettiği insanı öldürmesi ile o ormanda gezinen bir avcının yanlışlıkla bir kişiyi vurarak öldürmesi aynı mıdır? Cvp: Hayır aynı değildir.İlk insan eylemini belli bir kötü niyet ve amaçla yaptığı için cezai müeyyideye çarpıtılacak, ikinci kişi ise eylemini öldürme niyeti olmadan yanlışlıkla yaptığı için ahlaki açıdan sorumluluk taşımayacaktır 13) Kant ahlaki değeri nerede aramıştır? Cvp: Kant ahlaki değeri sadece eylemin niyetinde aramıştır. 14) Eşya, bitki, hayvan sorumluluk taşır mı,neden? Cvp: Eşya, bitki, hayvan sorumluluk taşımaz çünkü bunlar için bilinçli bir tercih söz konusu değildir. 15) Ahlaki sorumluluk nedir? Cvp: Ahlaki sorumluluk, akıl sahiplerinin belli niyet ve amaçla işledikleri fiillerinden doğan sorumluluktur 16) İnsandan sadır olan her hangi bir fiilin sorumluluğa sebep olması için gereken şartlar nelerdir? Cvp: Akıl ve özgürlük. İnsandan meydana gelen fiilin faili bu iki şartı taşımaksızın o fiilin sahibine tam sorumluluk yüklenemez. Kişinin sorumluluk şartlarından akıl, kişinin sergilediği davranışın öncesini ve neticesini derinliğine düşünebilmesiyle ilgilidir. O halde herkesin sorumluluğu aynı olmayacak kişinin akıl ve özgürlük durumuna göre de değişiklik gösterecektir. 17) Kişi kime sorumludur? Cvp: Kişi onu yaratana karşı sorumludur, kişi kendisine karşı sorumludur, kişi en yakınından en uzağına diğer kişilere karşı sorumludur ve kişi içinde yaşadığı aleme karşı sorumludur. 18) Her insanda şu veya bu şekilde iyi ve kötünün ne olduğuna dair bir bilincin varolduğuna ve bu vesileyle iyiye yönelmeye, kötüden ise sakınmaya çalıştıklarını gözlemliyoruz. İşte bu kendiliğinden ve fıtraten olan,özel bir ahlak eğitimi alınmaksızın her insanda var olan iyi bilgisine ne diyoruz? Cvp: Vicdan 19) Vicdan öznel midir,nesnel mi? Cvp: Öznel 20) Vicdan'ın mahiyeti ve kaynağı nedir? Cvp: İnsanda fıtraten bulunur, ona her hangi bir eğitim almaksızın iyi yahut kötü hakkında bilgiler verir. 21) Ahlaki sahada insanın karşı karşıya kaldığı ödevler kaç kısma ayrılır ve nelerdir? Cvp: Beş kısma ayrılır: 1. İlahi vecibeler ve vazifeler 2. Şahsi vecibeler ve vazifeler 3. Ailevi vecibeler ve vazifeler 4. Vatani vecibeler ve vazifeler 5. İctimai vecibeler ve vazifeler 22) ....................ahlak felsefesinin imkânının temel şartıdır. Boşluğu doldurunuz. Cvp: Özgürlük 23) Herhangi bir konuda ahlâklılıktan söz edebilmek için öncelikle neyin var olması gerekir? Cvp: İrade Özgürlüğü'nün 24) Etik'in ayırt edici özellikleri nelerdir? Cvp: Etikin ayırt edici özelliklerinden ilki, irade (istenç) özgürlüğüdür. Diğerleri,rasyonellik, objektiflik, özgecilik(diğergamlık), analiz-sentez, tutarlılık, ilkeye bağlılık, evrensellik, niyet, yanlış yapanı model almamak, fiile yansıma ya dayansıtma, bilinçlilik, iyiye yönlendirme Ģevki (melyorizm), kendimize yönelik ödev çıkarma ve değer vurgusudur 25) İrade özgürlüğünün her kullanımında 'ahlâklılık'tan söz edilebilinir mi? Örnekle açıklayınız. Cvp: Hayır,örneğin; karnı acıkan birinin lokantaya gittiğini düşünelim. Bu kişi şu yemeği değil de bu yemeği tercih ettiğinde ya da „seçtiğinde irade özgürlüğünü kullanmış olur. Ne var ki, bu durumda ahlâklılıktan söz edilemez. Ahlâklılığın var olabilmesi için irade özgürlüğüne ilaveten iyi-kötü değerlendirmesine tâbi olan davranışların ortaya konulması gerekmektedir 26) Objektiflik neyi ifade eder? Cvp: Objektiflik, bir olayı, konuyu, bir ilişkiyi vb. değerlendirirken, karar verme, çıkarım ve muhakeme süreçlerinde hissiyatımızı (duygularımızı) dışarıda tutmayı ifade etmektedir 27) Gündelik hayatımızda bir takım değerlendirmelerden kaçamadığımıza ve onlara göre davranışlar ortaya koyduğumuza göre, bu değer biçmelerimizin etik açıdan isabetli olabilmesi için nasıl bir bilgiye dayanması gerekir? Cvp: Açık ve seçik bilgiye 28) Açık ve seçik bilgiye nasıl bir yöntemle ulaşılır? Cvp: Analiz ve sentez yöntemiyle 29) Bir şeyi açık bilmek için neye bakarız? Cvp: . Bir şeyi açık bilmek için o şeyin ayrıntılarına, içerdiği şeylere bakarız. 30) Bir şeyi seçik bilmek için neye bakarız? Cvp: Seçik bilmek için ise ayrıntılı incelemeyi, yani analiz işlemini izleyerek o şeyin diğer şeylerden farkını anlamak için daha genel çerçevede bir karşılaştırma yaparız. 31) Davranış ortaya konulurken, bu davranışın dayandığı ahlâki ilkenin bilinmesi, göz önünde bulundurulması, davranışın bilerek ve isteyerek yapılması hangi ilkenin bir gereğidir? Cvp: Biliçlilik İlkesi'nin 32) İlke ve kural aynı şeyler midir? Cvp: Hayır. İlke, tutumumuzu yönlendirir ve içselleşmiştir. Buradan kurallar çıkararak gündelik hayatımızı şekillendiririz 33) Tutarlılık nedir? Etik açıdan katkısı var mıdır? Cvp: Tutarlılık, çok genel anlamda, benzer koşullar oluştukça benzer davranmamız gerekliliğini ortaya koyan bir ölçüttür. Etik açıdan, herkese iyi, adil ve hakkaniyetli davranmaya, ayrımcılıkları ortadan kaldırmaya katkı sağlar. 34) Pesimizm nasıl bir tutumdur? Cvp: Her şeyin kötü olduğundan, hayatın gerçeğinin kötülük olduğundan söz ederek karamsar bir şekilde yaşar ve dolayısıyla hiçbir şeyin düzeltilemeyeceği, etik açıdan söylersek, hiçbir kötülüğün iyileştirilemeyeceği düşüncesiyle ilişkilerini düzenler ve davranış ortaya koyar. Sonuçta da iyi şeyler yapmamış olur. 35) Optimizm nasıl bir tutumdur? Cvp: Optimizm, ilk etapta, etik açıdan olumlu bir şey olarak anlaşılabilir. Böyle bir tutumda, hayatta kötü olan bir şey olmayacağı için, dolayısıyla düzeltilecek ve iyileştirilecek bir şey olmayacaktır. Bu anlayış da son noktada insanı kötü şeyleri düzeltmeye motive edemez; çünkü kötü şeylerin olmadığını savunur. 36) Bizi, kötü şeyleri ve yanlışlıkları düzeltmeye, iyi şeyler ortaya koymaya motive edecek anlayış hangisidir? Cvp: Melyorizmdir. Kelime anlamı olarak, “iyiye yönlendirme yolu” demektir ve bizim iyi şeyler ortaya koymamızı bu konudaki inancımıza bağlayan bir anlayışı ifade eder. 37) ''Cehennemin yolu iyi niyet taşlarıyla döşelidir'' sözünden ne alıyoruz? Cvp: İyi niyetli olduğunu (sadece) söylemek ve başka bir şey yapmamak ahlâken anlamsızdır. İyi niyete sahip olmak,Kant'ın diliyle söylersek, ödevinin ne olduğunu bilme ve ona göre davranmayı ifade etmektedir. 38) Huy-Karakter kelimelerinin karşılığı ne olabilir? cvp: Ahlak 39) İnsan tamamıyla objektif olabilir mi? Cvp: Hayır 40) Değer vurgusu nedir? Cvp: Değer vurgusu, etiğin ayırt edici yönünü oluşturmaktadır. Bu ölçüt, gündelik hayatımızda ahlâklılığın oluşmasının temel koşullarından birisidir. Değer vurgusu davranışın, şu ya da bu şekilde değil, en iyi şekilde yapılmasını beraberinde getirmektedir. Biz değer verdiğimiz davranışları en iyi şekilde yapmaya çalışırız ve bunu yaparken de pek bir engel tanımayız. Ne yapıp edip değer verdiğimiz şeyi gerçekleştirmeye çalışırız. Konuyu Bu Sitelerde Paylaş Twitter Face'de paylaş __________________ ~~~ Bilmediklerimi Ayaklarımın Altına Alsam Başım Göğe Ererdi ✒~

Konu Sahibi Mihrinaz 'in açmış olduğu son Konular Aşağıda Listelenmiştir
Konu	Forum	Son Mesaj Yazan	Cevaplar	Okunma	Son Mesaj Tarihi
Dedesi Ruhunun Yanında	Serbest Kürsü	Sükutu-Ezber	4	52	17 Aralık 2024 19:46
Peygamberler Neden Sadece Ortadoğu'ya Geldi?	Peygamberler(a.s)	Esma_Nur	1	53	16 Aralık 2024 08:47
Namaz Hep Vardı	Namaz-Abdest-Teyemmüm	Mihrinaz	0	39	16 Aralık 2024 08:36
Esad Ailesinin Keyfi Tutuklamaları	Makale ve Köşe Yazıları	Mihrinaz	3	89	09 Aralık 2024 17:02
53 Yıllık Esad Rejimi Çöktü	Gündem/ Manşetler	Vasat	8	118	08 Aralık 2024 09:59

29 Ekim 2017, 19:38	Mesaj No:2
Mihrinaz Medineweb Baş Editörü Durumu: Medine No : 14593 Üyelik T.: 15 Kasım 2011 Arkadaşları:15 Cinsiyet:Anne Memleket:MEDİNEWEB Yaş:44 Mesaj: 12.546 Konular: 1328 Beğenildi:12684 Beğendi:9315 Takdirleri:28874 Takdir Et: Konu Bu Üyemize Aittir!	Ünite 3 İSLAM ETİK TARİHİNDEKİ TEMEL TEORİLER 1-Etiğin tanımını yapınız? Cevap:* İnsanların davranışlarını kendilerine göre düzenlediği bir ilkeler sistemi ya da dizisidir. 2-Platoncu etiğin özellikleri nelerdir? Cevap:* Platoncu etiğe göre,ahlaksızlık bilgi eksikliğinden ileri gelmektedir. İyinin keşfedilmesi matematiksel işlemler gibi apaçıktır. Platon bilgi sahibi olmayan kişilerinde iyi bir yaşam süreceklerini düşünmüştür.Ancak kişilerin bunu düzensiz yada tesadüfen yapacaklarını ifade etmiştir. Platon felsefesi mutlakiyetçidir.Buna göre Platon iyiliğin yapısındaki hakikatin 2x2 = 4 gibi kesin matematiksel hakikate benzediğini düşünür Platon ahlaki ilkelerin nesnelliğini de savunur.Buna göre bir eylem ya doğrudur ya da yanlıştır 3-Platon’un etik anlayışının üzerinde durduğu 2 varsayım nedir? Cevap:* 1)İnsanın iyi hayatın ne olduğunu bilmesi halinde asla gayri ahlaki davranamayacağı 2)Bütün insanlar için ancak ama ancak tek bir iyi hayatın söz konusu olduğudur. 4-Aristotelesçi etik anlayışını,Platoncu etikten ayıran özellik nedir? Cevap:* Aristo’nun Platonda olmayan şekliyle Tecrübeyi de Aklın yanına koyması ve Etik anlayışını AKIL+TECRÜBE üzerine inşa etmesidir. 5-Aristocu Etiğin özellikleri nelerdir? Cevap:* 1)Akıl+Tecrübeyi esas alır 2)İnsan için iyi olan hayatın mutluluk getiren hayat olduğunu düşünmüştür. 3)Aristo mutluluğu elde etmek için İTİDAL İçerisinde davranması ve iki aşırı uç arasındaki orta dinamik noktaya(yani Orta Öğretiye) riayet etmeleri gerektiğini ileri sürer 6-Kyreneci Hedonizm’in merkezindeki anlayış nedir? Cevap: * ‘’Mevcut olandan haz ve tat alma Mevcut olmayandan haz alma peşinde koşmama’’ ilkesi vardır. 7-Kyreneci Hedonizm Mutluluk kavramına nasıl bakar? Cevap:* Mutluluk’un yegane kaynağını Haz olarak görür ve Mutluluğu Anın hazlarının maksimum düzeyde yaşanmasında görür. 8-Epikürcü Hedonizmin özellikleri nelerdir? Cevap:* 1)Epikür e göre,itidalli ancak Haz alınan bir hayatı yaşamalıdır. 2)Epikür’e göre elde etmeye çalışılan haz ona sıkıntı ve acı getirecekse böylesi hazlardan kaçınmalıdır. 3)Epikür felsefesinde ,hazzı elde etmek öğüdünden çok Acıdan kaçınma öğüdü ve hatta ısrarı vardır. 9-Psikolojik ve Etik Hedonizm ne demektir? Cevap:* İnsanların yaşamlarında sadece ve sadece haz peşinde koştuklarını savunan öğreti Psikolojik Hedonizm dir. Etik Hedonizm ise,insanların sadece haz peşinde koştuklarını değil aynı zamanda böyle davranması gerektiğini savunan öğretidir. 10-Kınıkçilik Ekolünün özellikleri nelerdir? Cevap: 1)Kınıkçiler İyi hayat ve Kurtuluşu Münzevi ve Çileci bir yaşamla olabileceğini savunurlar. 2)Köpeklere yaraşır bir yaşam sürdükleri için Köpek anlamına gelen ‘KINİK’ sözüğüyle hitap edilmişlerdir. 3)Kınikler temelde Dünyanın kötü olduğuna inanırlar. 4)Kınikler,Kurtuşun ancak insanın kendi iç dinamikleriyle mümkün olabileceğine inanmışlardır. 5)Öz olarak iyi bir hayatı,’Dünyadan el etek çekme’ olarak görürler. 11-Stoacı etiğin Özellikleri nelerdir? Cevap:* 1)Temel Savları ‘’Dış Etkilere Kayıtsız kalmayı Öğren’’dir 2)Hristiyanlığı derinden etkilemiş bir ekoldür. 3)İyi yada Kötü şeylerin insanın kendine bağlı olduğunu ve insanı sadece Harici şeylerin etkilediğini düşünürler. 4)Stoacılığın en büyük temsilcisi Epiktetus’a göre; kişi iradesine sahip olursa hayatı harici şeyler dışında tahribata uğramaz. 5)Stoacılar en büyüğünden en küçüğüne tüm olayların,ilahi bir plana göre takdir edildiğini savunurlar. 12-Stoacılar kimi ‘’Erdemli Biri’’ olarak kabul ederler? Cevap:* Kişi olup biten şeylere rıza göstermeyi öğrenebilirse ve bunlar üzerinde söz sahibi olamayacağı İlahi Takdiri kabul ederse ‘’Erdemli Biri’’ dir. 13-Stoacıların karşılaştığı 3 Güçlük nedir? Cevap:* 1)Özgürlük ve Kader hakkındaki mantıksal güçlük 2)Kayıtsızlık öğretisinin Sağduyuya olan muhalifliği 3)Etiğin Evransel bir yapıda kabul edilemez oluşuna mütealik olan güçlük 14-Spinozanın Etik Düşüncesi nasıldır? Cevap:Sosyal hayatın bütün koşullarını beyhude ve faydasız görür. Hakiki mutluluk ; zenginlik ve şöhret gibi gelip geçici şeylerdeyse terk etmek gerekir. Servet,şöhret ve şehvet amaç değil,araç olmalıdır. Her şeyin,Doğanın ezeli-ebedi yasalarına göre olup bittiğini katı olarak savunur. İnsanın,’’Gücünün sınırlı olduğunu anladığı zaman Mutlu olabileceğini’’ savunur. 15-Etik Egoizm in Evrensel formülasyonlu tanımı nedir? Cevap:‘’Her kişi(A) ve her bir eylem(B) için şayet sadece ve sadece B,A nın bütünüyle kendi menfaatine ise A Ahlaken B’yi yapmalıdır’’ 16-İnsanların doğal olarak bencil olduklarını ve kendi istekleri peşinde koşmaya güdülenmiş olduklarını savunan Egoizm türü nedir? Cevap:* PSİKOLOJİK EGOİZM 17-Rasyonel Egoizm nedir? Cevap:* ‘’Rasyonel insanlar kendi çıkarlarına göre davranmalıdırlar’’ilkesini kabul eden Egoizmdir. 18-Faydacı Etik’in Özellikleri nelerdir? Cevap:Bir eylem en çok sayıda insanda,en büyük oranda mutluluğu meydana getirebildiğinde ahlaki olarak doğrudur. Eylemin doğruluk yada yanlışlığı,o eylemi yapan kişinin erdemli ya da erdemsizliğinden ayırt edilir. Bir Eylem Faydalı sonuçlar üretiyorsa iyi,zararlı sonuçlar üretiyorsa kötüdür.Şöyle ki İyi niyetle başlanan eylemin sonucu Kötü olursa bu eylem dahi Kötüdür. 19-Kantçı Etiğin özellikleri nelerdir? Cevap:Kant ; davranışları’’Eğilimden Kaynaklanan Davranışlar’’ ve ‘’Zorunlulukla yapılan Davranışlar’’ olarak 2’ye ayırır. Ahlakiliğin özü eylemin yapılmasını sağlayan motivlerde aranmalıdır.Yani Ahlaklı kişi,ödev duygusunda dolayı eylemde bulunmalıdır. Kant’a Göre ; Ahlaki eylem,ödeve saygıdan dolayı yapılan eylemdir. Ahlaklı davranmak için tutarlı davranmak ve o davranışı Evrenselleştirmek gerekir. ’’Kategorik Buyruk’ ve ‘’Hipotetik Buyruk’’kavramlarını geliştirmiştir. 20-Hipotetik buyrukve Kategorik buyruk’a birer örnek veriniz? Cevap: * Hipotetik Buyruk:Şartlı buyruktur.Örnek: ‘’Sağlıklı kalmak istiyorsan spor yapmalısın’’ Kategorik Buyruk:Eğer şartına ve sonuca bağlanılmayan buyruktur.Örnek:’’Hiçbir durumda insanları kandırmamalısın’’ 21-Modern Kuramlar kaç gruba ayrılır,nelerdir? Cevap: 1)Öznelci yada Nesnelci 2)Doğacı,Doğacıolmayan yada Heyecancı 3)Motivist,Deontolojikyada Sonuçcu kuramlar Faydacılık Doğacı kuramdır- Dini etik,Platonculuk ve Kantçı etik Doğacı olmayan kuramlardır. 22-Heyecancı(Emotivist) Kuram nedir? Cevap:* Ahlaki yargıların ne doğru ne deyanlış olduğunu kabul eden ve bunları ifade eden kişilerin duygularının birtaşıyıcısı olduğunu savunan kuramdır. 23-Heyecancılar Ahlaki yargılara ilişkin duyguları neye benzetirler? Cevap: Yemekten sonraki hoşnutluk duygusuna benzetirler.Onlara göre nasıl ki yemeğin verdiği hoşnutluk doğru ya da yanlış olarak nitelenemezse, ahlaki yargılara yönelik olan duygular da doğru yada yanlış olarak nitelenemez. 24-Motivist Etik Kuram’ı tanımlayınız? Cevap: Bireylemin doğruluk yada yanlışlığı eylemin kendisinden kaynaklandığı motive bağlıysa bu kurama Motivist Etik Kuramdenir. Motivist Etik Kuram’a örnek Kant Etiği dir Sonuçcu Etik Kuram’ a örnek Faydacılık Etiği dir. 25-Yahudi Etiğinin merkezini oluşturan ‘’10 Emir’’ nedir? Cevap:* 1)Bendenbaşka ilahların olmayacak 2)Kendin için oyma put, yukarıda göklerde olanın yahut aşağıda yerde olanın yahut yerin altında sularda olanın resmini yapmayacaksın 3)Tanrın Yehova’nın adını boş yere ağzına almayacaksın 4)Sebt gününü hatırında tut ve onun kutsallığını unutma 5)Babana ve annene hürmet et 6)Öldürmeyeceksin 7)Zina etmeyeceksin 8)Çalmayacaksın 9)Komşuna karşı yalancı şahitlik yapmayacaksın 10)Komşunun evine tamah etmeyeceksin 26-Yahudi Fesefesi denildiğinde akla gelen en büyük Filozof kimdir? Cevap:* İbn-i MEYMUN dur 27-Hristiyan Etiğinin Öz olarak Genel Bakış açısı nedir? Cevap: İnsaniçin Hayat,Tanrı Sevgisine dayanır ve Hayat; Tanrını koyduğu temelkurallara uygun davranmakla kazanılır . 28-Hristiyan Etiği kaç Döneme Ayrılır,Nelerdir? Cevap: 3 Döneme ayrılır: 1)PastoralHristiyan Etiği 2)Kilise Etiği 3)Reform ve Protestanlık dönemleridir. Ünite 4 İRADE ÖZGÜRLÜĞÜ S1-İrade nedir? C1-İrade yüksek bir zihinfonksiyonudur. S2-İradenin en belirgin özelliğinedir? C2-İradenin en belirginözelliği aklilikdir. S3-İradi hareketi mekanik hareketlerden ayıran özelliknedir? C3- İradi hareketi mekanikhareketlerden ayıran özellik de aklilikdir. S4-İradede amacınönemi nasıldır? C4- İradede amaç çok önemli bir yere sahiptir. Kişi amaçhakkında bir hüküm vermiştir. Böylesi bir hüküm ancak seçeneklerinkarşılaştırılması sonucu verilmiştir. İrade işte tespit edilmiş amaçlara iştahhareketi olarak bu bağlamda anlam bulmuş olmaktadır S5-Etik alanın entemel şartı nedir? C5-Etik alanın entemel şartı irade özgürlüğüdür. S6- İradeyle terciharasındaki fark nedir? C6- Tercih iradeyle yapılır; ancak irade dahakapsamlıdır. İradî eylemler çocuklarda ve hayvanlarda da görülür; ama tercihgörülmez. Bu durumda tercih edilen şey, elimizde olan şeyleri düşündükten sonraarzu (irade) edilen şey olduğuna göre; tercih de kendi elimizde olan şeylerin enineboyuna düşünülmüş arzusu (irade) olur. S7-İnsanın irade özgürlüğü denince ne akla gelmelidir? C7- İnsanın iradeözgürlüğünden söz edildiğinde bunun seçme ve tercih özgürlüğünü de ihtivaettiği düşünülmektedir. Başka bir deyişle insanın irade özgürlüğünden öncelikleonun seçme özgürlüğünü (tercih) sonra da eyleme özgürlüğünü anlamaktayız S8-Ahlaki davranış nasılolmalıdır? C8-Her tercih edilen davranışahlaki değildir. Zira tercih edilip, ortaya konulan davranışın iyi/kötüdeğerlendirmesine tâbi olan bir davranış olması gerekir. S9-Eylemler kaça ayrılır ? C9- Eylemler, ahlâk alanınıilgilendiren ve ilgilendirmeyen eylemler olarak ikiye ayrılır. S10- Ahlaki anlamda değerbiçilemeyen davranışlar hangisidir? C10- Ahlaki anlamda değerbiçilemeyen davranışlar ahlaki değer sahasının dışında kalan davranışlardır. S11-Ahlak alanıyla alakalıdavranışlar kaça ayrılır? Bu davranışlar nelerdir? C11- Ahlâk alanıyla ilgilidavranışlar da iyi ya da kötü değerlendirmesine bağlı olarak kendi içinde ikikısma ayrılır. Bunlardan sadece iyi değerlendirmesini hak eden (övülen)davranışlar erdemlerin ve dolayısıyla mutluluğun kazanılmasına yol açar; kötüolarak değerlendirilen (yerilen) davranışlar ise mutsuzluğa sebep olur. S12- İradeÖzgürlüğünün teolojik (dini) zemini nasıl olmalıdır? C12- İrade özgürlüğü insanınyapıp-etmelerinin ahlâken anlam ve değerinin postulatı konumundadır. Bununlabirlikte, „her şeyi bilen‟, „her şeyi yaratan‟, „her şeye kâdir olan‟ ve „herşeyi takdir eden‟ bir Yaratıcının varlığı kabul edildiğinde insanın iradeözgürlüğü meselesi aynı zamanda Tanrı-ahlâk ilişkisi meselesine dönüşmektedir. S13-İslam filozoflarınınirade özgürlüğüne bakış açıları nasıldır? C13- İslam filozoflarınınneredeyse tamamı irade özgürlüğünü tereddütsüz kabul etmişlerdir. S14-Cebriye ekolünün iradeözgürlüğüne bakış açısı nasıldır? C14- Kelam ekollerindenCebriye ekolü, kudret merkezinde şekillenen Tanrı anlayışı doğrultusunda iradeözgürlüğünün var olmadığını savunmuştur S15-Mu’tezile ekolünün iradeözgürlüğüne bakış açısı nasıldır? C15- Mu‟tezile ekolü,Tanrı‟nın ahlâkî sıfatlarını (özellikle adalet sıfatını) ön plana çıkaranulûhiyet anlayışı doğrultusunda insanın irade özgürlüğünü kabul etmeklekalmamış; insanın, fiillerinin öznesi (faili) olmasının yanı sıra yaratıcısıolduğunu savunmuştur. S16-Ehli Sünnetten Eş’ariliğegöre irade özgürlüğü nasıldır? C16 Eş‟arilik, insanın iradeözgürlüğünün varlığı konusunda ilk bakışta belirsiz bir tutum takınmış; ancakson tahlilde insana irade özgürlüğü tanımanın Tanrı‟nın kudretini sınırlandıracağıdüşüncesiyle Cebriye ekolüne yaklaşmıştır. S17- Ehli SünnettenMaturidiliğe göre irade özgürlüğü nasıldır? C17- Matürîdîliğe göre,insan, irade özgürlüğüne sahiptir; fiillerinin öznesidir; fakat yaratıcısıdeğildir. S18-insanın dinin muhatabı olabilmesiiçin ne gibi şartlar taşıması gerekmektedir? C18-İnsanın dinin muhatabıolabilmesi için akıl ve tercih sahibi (ihtiyar) olmasıgerekmektedir. Bu insanın özgürce ortaya koyduğu davranışların var olduğunu vetüm bunlardan da sorumlu olduğunu göstermektedir. S19-Hayatın bir düzeniçerisinde anlam kazanabilmesi neler gereklidir? C19-Hayatta bir düzen gözeçarpmaktadır. Böyle bir düzenin olması, hayatı anlamlı kılan şeyleri; akıl vezekâyı, çalışıp çabalamayı, özgürlüğü (hürriyet), tercih sahibi olmayı(ihtiyar), ve davranışın değerli olmasını beraberinde getirmektedir. S20-İslam düşünürlerinininsanın yaratılış amacına ve dinin varlık şartına bakış açıları nasıldır? C20-İslam düşünürleri heminsanın yaratılış amacının, hem de dinin varlık şartının insanın özgür olarakiyilikler yapması gayesine yönelik olduğunu belirtmektedirler. S21-İrade özgürlüğüyleilgili temel hususlar nelerdir? C21-(i) İrade ve akıl ahlâktavazgeçilmezdir; (ii) irade özgürlüğü insana verilmiştir; (iii) insanınözgürlüğü mutlak değil, sınırlıdır; (iv) özgürlüğe sahip insanın Tanrı‟yla(Tanrı‟nın sıfatlarıyla) ahlâkî ilişkisi vardır özgürlük (v) görev ve (vı)sorumluluğu beraberinde getirir. S22-Bilgi ve iradenin ahlâkaçısından önemi nasıldır? C22- Akla ve iradeözgürlüğüne sahip olması insanın diğer varlıklardan ayrılan yönünü oluşturur. İnsanınayırt ediciliği ahlâk alanında özellikle bu yönüyle ortaya çıkmaktadır. Bu durum, bilgi veiradenin ahlâkta önemli olduğunu göstermektedir. Zira akıl, herşeyden önce bilgiyle, tercih ise iradeyle ilgilidir. Ancak ahlâkta irade, bilgiden daha önemlidir. S23-Bilgi ahlakiaçıdan nasıl değerlendirilmelidir? C23- Bilgi kuşkusuzahlâk için son derece önemli ve gereklidir ancak tek başına yeterli değildir.Bilgi ve davranışın yanı sıra ahlâkta irade de önemli bir unsur olmaktadır. S24- İrade ve bilgidışında iyi davranışın ortaya çıkabilmesi için ne gereklidir? C24- İrade ve bilgi dışında bir de iyi davranışın ortayaçıkabilmesi için kudret/güç gerekmektedir. S25- İslam düşünürlerine göre Tanrı‟nın yeryüzünde insanı(halife) yaratması ona ne gibi yükümlülükler yükler? C25- İslamdüşünürlerine göre Tanrı‟nın yeryüzünde insanı (halife) yaratması, O‟nuniradesi, gücü ve sıfatlarından bazı yetkileri insana verdiği anlamınagelmektedir. S26- İnsanın güç (kudret) sahibi olması ne anlama gelir? C26-İnsanın güç (kudret) sahibi olması onun, tercih hakkına, seçme özgürlüğüne sahip olması anlamına gelir. S27- Bir davranışın ortaya çıkmasında, gerekli olan irade veniyet insan için ne anlama gelmektedir? C27- Bir davranışınortaya çıkmasında, gerekli olan irade ve niyet insanın söz konusu davranışınfaili olduğu anlamına gelmektedir. S28- İradenin var olmasına rağmen davranışın ortayaçıkmaması nedendir? C28- Bu durum insanın bütünkoşulları kontrol eden bir varlık olmamasından, başka deyişle Yaratıcıolmamasından kaynaklanmaktadır. S-29-İslam filozoflarının irade özgürlüğü bakış açıları nasıldır? C29-Yaratılışta ilahi iradeye bağlı olmayan hiçbirşey yoktur. Ancak çalışıp-çabalamayla (kesb) ilgili konularda ilahi iradeinsanın iradesini takip etmektedir. Zira insanın yeryüzünün halifesi olarakkonumlandırılması ona diğer varlıklara nazaran bazı üstünlükleri vermiştir. İştebu üstünlüklerden birisi de irade özgürlüğüdür. İnsanın iyi ya da kötüdavranışlar ortaya koyması tamamen kendi elindedir ve buna ilahi irade engeloluşturmaz. Ancak insanın her istediğinin gerçekleşmesi diye bir şey de sözkonusu olamaz. İstenilen her şeyin gerçekleşmiyor olması insanın sınırlı birvarlık olmasından kaynaklanmaktadır. İşte her şeyin ilahi iradeyle ilgiliolması bu anlama gelmektedir. İnsanın iradesinin geçerli olduğu alanların tek biristisnası vardır. O da vehbî denilen, Tanrı vergisi olan alanlardır. Bunlarınen önemlisi peygamberliktir. Bunun dışındaki bütün alanlar, kesb alanıdır ve insanıniradesinin ortaya konacağı ve etkili olduğu alanlardır. Hidayetin ve dalaletin kazanılması(kesb edilmesi) dahi bu kapsamdadır. S30-İslam düşünürlerinden Elmalıya göre insanın özgürlüğü – hidayet/dalalet ilişkisi açısından nasıldır? C30-Elmalılı‟yagöre, hidayet ve dalalet, insanın özgür iradesiyle yapıp ettiklerininkarşılığı olarak onda oluşan ikinci yapıyı (cebrî tabiatı) ifadeetmektedir. Eğer insan, hidayetin ilk türü olan kognitif (bilişsel)yönü Kur‟an‟la, ikinci türü olan davranışsal yönü Kur‟an‟ın buyruklarınıdikkate alarak gerçekleştirirse bu durum onda hidayet denilen yapıyı oluşturur.Kişi eğer bunları yapmaz, ya da tersi şeyler yaparsa onda, dalalet denilen yapıoluşur. Tanrı‟nın hidayet etmesi ya da dalalete düşürmesi, insanınözgür iradesine ve seçme özgürlüğüne bağlı olarak ortaya koyduğu davranışlarınyapılaşması sonucu oluşmaktadır. S31-İnsanın teist(tanrıcı) görüşe göre Mutlak varlıkkarşısında özgürlüğü nasıldır? C31-İnsanın Mutlak Varlıkkarşısında özgür olduğunu, Tanrı‟nın ezeli-ebedi, her şeyi bilen, her şey gücüyeten sıfatlarının insanın özgürlüğünü çıkmaza sokmadığını, insana bu gücünyine Tanrı tarafından verildiğini savunmuştur. Bu görüşe göre insan özgürdür,nitekim insan farklı seçenekler karşısında kararsızlığı ya da birisini tercihetmesi onun özgür olduğunun kanıtları olarak sunulmaktadır İnsan Tanrıtarafından kendisine çizilen dairede özgür ve sorumludur. S32- İnsanın ateist(tanrıyı kabul etmeyenler) görüşe göreMutlak varlık karşısında özgürlüğü nasıldır? C32- Ateist filozoflarınınbüyük bir kısmı insan özgürlüğünü Tanrı‟nın inkârında aramaktadır. Kısacaonların düşüncesini ifade edecek olursak, şayet Tanrı var olsa, Onun zihnindebir insan tasarımı olacak ve insan bu tasarım tarafından belirlenip özgürolamayacaktır. S33- İnsanının panteist( tüm tanrıcı) görüşe göre Mutlakvarlık karşısında özgürlüğü nasıldır? C33- Spinoza ortayakoymuştur. Spinoza tek cevher kabul eder, o cevher Tanrı‟dır. Her şeyTanrıda‟dır, Tanrının dışında bir şey yoktur. Tanrı her şeyin nedenidir. Tekhür sebep Tanrı‟dır. Tabiatta bir şey olmasın ki o, Tanrıya uzanmış olmasın Onagöre insanda özgür irade bulunmamakta, insanın isteği zorunlu olarakbelirlenmiş bulunmaktadır. Spinoza‟da insanın özgür olması, akla uygun, o databiata uygun yaşamla mümkün olmaktadır. Bu çerçevede ahlaki sorumluluk veödevin hiçbir şekilde rasyonel ve teolojik zemini gözükmemektedir. Zirapanteist görüşte insana ahlaki bir sorumluluk yüklemenin şartı olan özgürlüğübütün dışında ve ondan ayrı olarak belirlemek sistemin iç mantığına aykırıgözükmektedir. S34- Cebriye mezhebine göreMutlak varlık karşısında insan özgürlüğü nasıldır? C34- Cebriye mezhebi Mutlakvarlık karşısında insana özgürlük tanımamıştır. Zira onlara göre her şeyTanrı‟nın mutlak iradesine bağlı olarak görülmüştür. Cebriye ekolününsavunucuları konuya dair iki delil sunmuşlardır. Bunlardan ilki Allah‟ınbirliği, diğeri ise Allah‟ın âlim sıfatıdır. İlkine göre şayet insan kendifiilini kendisi yaratırsa insanın da yaratıcı olması gerekecek ve bu durumAllah‟ın birliği hususunu çelişkiye düşürecektir. İkincisine göre ise Allah herşeyi bilmektedir, bir insanın faaliyetlerini insan önceden bilmektedir. şayetkişi özgür olup iradesiyle hareketlerini değiştirirse bu hal Tanrı‟nın ezelibilgisinde değişikliğe yol açacaktır, bu durum Allah‟ın âlim olmasını çelişkiyedüşürmektedir. S35- Kaderiye mezhebine göreMutlak varlık karşısında insan özgürlüğü nasıldır? C35- Kaderiye mezhebi iseinsanın tüm fiillerini Tanrı‟nın iradesinden ayrı olarak değerlendirmiş veinsana irade kudreti tayin etmişlerdir. S36-Mu’tezile mezhebine göreMutlak varlık karşısında insan özgürlüğü nasıldır? C36- İnsan fiillerinde özgürve fiillerinin yaratıcısıdır. Bu hususu Mutezile Allah‟ın adaleti ve insanınAllah karşısında sorumluluğuna dayandırmaktadırlar. Mutezileye göre Tanrıkullarının fiillerini yaratmaz, kullar işledikleri fiilleri Tanrı‟nınkendilerine verdiği kuvvetle yapmaktadırlar. Bu görüşler Kaderiyle mezbebigörüşleriyle aynı doğrultudadır. S37-Eş’ariliğe göre Mutlakvarlık karşısında insan özgürlüğü nasıldır? C37- Eşariliğe göre kişinin irade kudreti var olsa da bu gücün yaptığı işler üzerine herhangi bir tesirikabul edilmemektedir. İnsan için söz konusu olan irade kudreti ancak kesbe muktedirdir. Ancak kesb de Allah tarafından yaratılmakta ve belirlenmektedir..Eşarilere göre kesb, „kulun kudretinin takdir olunana yaklaşması‟ olaraktanımlanmış ve kulun sorumluluğunun gerekçesi olarak kabul edilmiştir. Ancak bunoktada var olan insanın irade kudretinin insanların fiillerinde katkısının neolduğu tartışmalı olarak gözükmekte ve Eşarilik „cebr-i mutavassıt‟ (ortacebir) olarak nitelendirilmiştir. Eş‟arilik de insana özgürlük tanımanınAllah‟ın sıfatlarını değiştirmek anlamına geleceğini ve bu durumun O‟nunkudretine halel getireceğini düşünmüştür. S38-Maturidiliğe göre Mutlak varlık karşısında insan özgürlüğü nasıldır? C38- Maturidiye‟ye göre insanfiillerinde özgürdür, ancak insan fiillerinin yaratıcısı değildir. Fiillerinyaratıcısı Allah‟tır. Maturidi, kesb kavramında insanın tercihini öne çıkarmışlarıdır.Buna göre insan kendisine Allah tarafından bahşedilen güçle fiili iĢleyip işlememede,yapıp yapmamakta özgürdür. S39- İslam mütefekkiri olanElmalılı Hamdi Yazır‟ın düşüncesine göre Mutlak varlık karşısında insanözgürlüğü nasıldır? C39- Tanrı’nınkudreti mutlaktır ve hiçbirşekilde sınırlandırılamaz. Öte yandan, Allah insanlara kendi kudretinden bir kısmınıvermiştir. Tanrı‟nın insanlara kudret vermesi O‟nun gücünden bir şeyeksiltmemekte ve O‟nun gücüne bir halel getirmemektedir. İlahi takdir ya da kader açısındanbakıldığında, olup biten her şey Tanrı‟nın takdiri çerçevesinde olupbitmektedir. Takdir ya da kader, evrende olup biten her şeyin belli bir özelliğe,belli bir ölçüye ve belli bir imkâna göre olup bitmesinin önceden belirlenmişolmasıdır. İlahi kudretin mutlaklığı,insan özgürlüğü açısından bir problem ortaya çıkarmamaktadır. Buna göre kader, Elmalılı düşüncesinde, insanınne yapacağının önceden belirlenmesi değil, ne yapabileceğinin öncedenbelirlenmiş olmasıdır. S40- İnsanın özgürlüğüile Tanrı‟nın sıfatları arasındaki ilişki nasıldır? C40- İnsan evrendeolup biten her şeyin, son noktada, Allah‟tan olduğunu düşünmelidir. Bu durum,insan üzerinde psikolojik bir rahatlama sağlayacak gibi durmaktadır. İnsanın özgür seçimine bağlı olarak ortaya koyduğu davranışlarözellikle iyi davranışların da son noktada Tanrı‟dan olduğu bilinmelidir. Buhususun da eğitim amaçlı olduğu görülmekte, insanın Tanrı‟nın varlığınıunutmaması ve O‟nunla ahlâkî ilişkisini sürdürmesi beklenmektedir. İnsan geneldekendini iyi başkasını kötü, iyiliği kendisinden kötülüğü ise başkasından bilir.İşte, hayır ve şerrin, her şeyin Allah‟tan olduğunun düşünülmesi gerektiğiinancı buna bir ders olması içindir.Ayrıca, böyle olduğunda insan gurur vekibre kapılmaz, alçak gönüllü olur; kötülüklerin kaynağını kendisi olarak gördüğüiçin de onları düzeltme yoluna gider. İnsan için ifade edilen özgür irade aslındaahlaki tutumu geliştirmekte ve insanın ontolojik eksik ve sınırlılığına dikkat çekmektedir. S41- Görevve iyilik bakımından irade özgürlüğü nasıl olmalıdır? C41- Görev,zorunluluk‟u (mecburiyet) ima eder, bu ise özgürlüğün (hürriyet) zıttıdır. Bunagöre insan görevli ise özgür değil, özgür ise görev ile bağlı değildir. Hâlbukiinsan için her iki durum da söz konusudur. İnsan, zorunluluk ile özgürlüğü kendinde toplayan bir varlıktır.İnsana mutlak zorunlu demek ne kadar hata ise mutlak özgür demek de o kadarhatadır. Özgürce ortayakonan hareketlerimiz zorunlu olarak yaptığımız hareketlerimizden istifade ettiğigibi, zorunlu hareketlerimiz de özgürce ortaya koyduğumuz hareketlerimizdenistifade eder. Mesela midemiz sindirim görevini yapabilmek için, ellerimizin ağzımızdanona bir şeyler göndermesini bekler. Ellerimiz bu görevi yerine getirebilmek için,mideye gönderdiği gıdadan kendisine isabet etmiş bir kana, bir güce ihtiyaçduyar. S42- Ahlakisorumluluk bakımından irade özgürlüğü nasıl olmalıdır? C42- İnsanınirade özgürlüğüne sahip olması demek, davranışların failinin insanın kendisiolduğu anlamına gelir. Zira insanın bir şeyi yapma ya da yapmama, şöyle değilde böyle yapma durumunda olması onun yaptığı şeyleri bilerek ve isteyerekyapması dolayısıyladır. Böyle olunca da yapılan şeyin sorumluluğu da yapana aitolacaktır. İslam ahlak düşüncesindeinsanın ahlâkî sorumluluğa sahip olması, irade özgürlüğüne sahip olmasıyla aynıdayanağa sahip olarak kabul edilmektedir. S43-İnsanözgürlüğünün bilgi ve akıl alanıyla olan ilişkisi nasıldır? C43- İnsan özgürlüğününbilgi meselesiyle ilişkisi vardır. Zira insan özgürlüğünün sınırı aynı zamandabilginin de sınırıdır İnsan seçimini akıl yürütmeleri sayesinde, akıl yürütmeleriise bilgileri sayesinde yapmaktadır. O halde insan için özgürlüğün sınırı onunbilgilerinin sınırında sona ermektedir insanın özgürlüğünün sınırı aynı zamandaaklın sınırıdır. Nitekim seçme iradi bir işlem, irade de akli bir faaliyettir. İnsan söz konusu olduğunda özgürlük alanı, akılalanı ve bilgi edinebilme alanı aynı şeylerdir. S44- İnsanın özgürlükalanını oluşturan alanlar nelerdir C44-- İnsanın özgürlükalanını oluşturan alanlar Seçme-Eyleme özgürlüğüdür Konuyu Bu Sitelerde Paylaş Twitter Face'de paylaş __________________ ~~~ Bilmediklerimi Ayaklarımın Altına Alsam Başım Göğe Ererdi ✒~

29 Ekim 2017, 19:41	Mesaj No:3
Mihrinaz Medineweb Baş Editörü Durumu: Medine No : 14593 Üyelik T.: 15 Kasım 2011 Arkadaşları:15 Cinsiyet:Anne Memleket:MEDİNEWEB Yaş:44 Mesaj: 12.546 Konular: 1328 Beğenildi:12684 Beğendi:9315 Takdirleri:28874 Takdir Et: Konu Bu Üyemize Aittir!	Ünite 5 MUTLULUK VE YETKİNLİK SORU: Ahlak felsefesiyle ilgili literatürde mutluluk teriminin ne olduğuna dair filozoflar nasıl açıklama getirmişlerdir? CEVAP: Faydacılar, doğru eylemin ölçütünün en çok sayıdaki insana en büyük mutluluğu sağlaması olarak iddia ederken, hedonistler mutluluğun içeriğini hazla, edomonistler ise erdeme uygun etkinlikle ifade etmişlerdir. NOT: İslam ahlak düşüncesinde mutluluk saadet ve felah terimleri, mutsuzluk da şekavet terimleri ile karşılanmaktadır. Bu düşünce çizgisinde kurtuluşa ermek aynı zamanda mutluluğu elde etmek demektir. SORU: Mutlulukla ilgi birbirine iki zıt görüş vardır. Bunlar nelerdir? CEVAP: 1.si hayatın tüm alanlarında mutlu olmayı ifade eden, 2.si ise hayatın bazı anlarda belli duygular ve duygulanımlarla gerçekleşen mutluluktur. SORU: Mutluluğun formel ve maddi anlamda olan tanımlarını yapınız ve bu anlamlar felsefe tarihinde hangi filozoflara aittir söyleyiniz. CEVAP: Formel anlamı, kişinin belli bir anda ve mekanda mutluluğundan ziyade onun hayatına bir bütün olarak perspektif sunar. Sokrates, Platon, Aristoteles ve İslam filozoflarını birçoğuna aittir. Maddi anlamı ise kişi için öncesine ve sonrasına bakmaksızın aceleye getirilmiş olan haz ve zevk duygusunu tezahürüdür. Demokritos, Kyrene, Holbach gibi... SORU: Mutluluğun ne olduğunu daha sabite ve net bir şeklide ortaya koymamız için neleri soruşturmamız gerekir? CEVAP: Nihai gaye, nihai iyi, nihai yetkinlik. NOT: Mutluluk ayeti; â€œ O gün geldiğinde Oâ€™ nun izni olmadan hiç kimse konuşamaz. Onlardan kimi şaki (bahtsız) kimi said (mutlu) dir. Bahtsızlar ateştedirâ€¦Mutlu kılınanlar ise cennettedir.â€ SORU: Kurâ€™anda mutluluğa ve mutsuzluğa işaret eden terimler vardır bunlar nelerdir? CEVAP: Olumlu; salih, muttaki, muhsin, felah, sürur ve fevz, hayr, hasene , tayyib ve rızk, Salih amel. Olumsuz; hüsran, hızy, hüzün ve havf. SORU: İslam düşüncesinde mutluluk kaç kısma ayrılır? Tanımlarını yapınız. CEVAP: 3 e ayrılır. Ruhani, bedensel ve harici mutluluktur. Ruhani mutuluk; teorik güç ile pratik gücün yetkinleşmesiyle elde edilir. Teorik güç bilgi ile patik güç ise erdemli ahlak ile yetkinleşir. Bedeni mutluluk; insanın sağlıklı ve sıhhatli olmasıdır. Harici mutluluk; insanın mal mülke, makan mevkiye sahip olmasıdır. Bunlardan en önemlisi ruhani mutluluktur. Diğerleri ancak ilkine hizmet ettiği ölçüde anlamlı ve değerli olur. SORU: Aristoteles erdemlerle kazanılan mutluluğun derecelerini nasıl ayırt etmektedir? CEVAP: Akıl gücünün erdemleriyle kazanılan â€œtemaşa etkinliğiâ€ en yüce mutluluktur. Zira bu mutluluk insandaki en iyi kısmın yani aklın etkinliğidir. Ahlâkî erdemlerle ya da karakter erdemleriyle kazanılan mutluluk ise ikincil mutluluktur. Bu tür bir mutluluğun kazanılması için harici iyilere ihtiyaç vardır. Aristoteles birinci türünü tanrısal etkinlik, ikinci türünü ise insani etkinlik diye nitelemektedir. SORU: İslam düşüncesinde mutluluk önem ve derece bakımından kaç kısma ayrılır? CEVAP: Dünyevi ve uhrevi mutluluk. Mutluluk derecelerinin en üstünü â€œyarışta öne geçenlerdirâ€. Bunlar hakka kullukta iman ve taatte hayır yarışlarında öne geçenlerdir. SORU: Yetkinlik alanıyla ilgili olan pratik felsefesinin konuları nelerdir? CEVAP: 3 ana konusu vardır. Yetkinleşmeyi fert çerçevesinde ele alan ahlak, aile bakımından değerlendiren tedribuâ€™l menazil, toplum ve yönetimle ilgili yönü inceleyen siyasetül müdündür. SORU: Yetkinlik çeşitleri ve dereceleri nelerdir? CEVAP: Ruhani, bedeni ve harici olarak mutluluk tasnifindeki gibi sınıflandırdığımızda, ruhani yetkinleşme, bedeni ve harici olanlara göre amaç, ebedi yetkinlik açısından ise araç durumundadır ve ilk yetkinliği ifade etmektedir. SORU: İslam ahlak düşüncesinde aklın iki tür işlevi vardır bunlar nelerdir? CEVAP: Bunlardan birincisi olan fikir düşünüp taşınmayla ilgilidir. İkincisi ise aklı mesmu yani alışkanlıklarla ilgilidir. SORU: Akıl düzeylerinin sıralanışını açıklayınız. CEVAP: Potansiyel akıl; buna aklı heyulani denir. İnsanın doğuştan getirdiği nötr durumu ifade eden bu düzeydeki insan iyiye de yönelebilir kötüye de. Bu basamaktaki kavram arzu ve öfke güçlerinin kontrolüne girer ve hayatını düşünce gücünü dikkate almadan yaşarsa daha alt varlık haline düşer. Meleke akıl; ileri düzeyde bilgileri elde etme yolunu açtığı için önemlidir. Bilfiil akıl; daha önce elde ettiği bilgileri kullanarak bilinmeyen fikirleri öğrenir. Faal akıl; akıl düzeylerinin yükselmesi faal aklın varlığına bağlıdır. SORU: İslam düşünürlerinden olan Elmalılı teorik gücün yetkinleşmesini nasıl ifade etmiştir? CEVAP: Teorik gücün bilgi ile yetkinleştiğini, bu bilgi kapsamına tanrı ile ilgili bilgilerin de dahil olduğunu, tanrının birliğine ilişkin bilgiye sahip olmanın teorik gücün yetkinliğinin en son derecesi olduğunu vurgulamaktadır. SORU: Aklı matbu ( kuvvei kudsiye) ne demektir? CEVAP: İnsanın potansiyel olarak şu ya da bu derecede sahip olduğu fakat yetkinleşme imkanı olmayan bir akıl türüdür. NOT: Teorik yetkinlik açısından sınıflandırma yaptığımızda insanların en yetkini peygamberler, onların altında müstefad akıl düzeyinde yer alan kişiler, bilfiil akıl düzeyinde olanlar, onları meleke akıl düzeyindeki insanlar izlemekte ve en alt düzeyde ise potansiyel akıl sahipleri bulunmaktadır. SORU: Pratik gücün yetkinleşmesi hakkında bilgi veriniz. CEVAP: Pratik gücü yetkinleştiren şey ahlaki erdemlerdir. Güzel ahlakı meydana getiren iyiliğin alışkanlık haline gelmesidir. Kötülüğün alışkanlık haline gelmesi ise çirkin ahlakı meydan getirir. SORU: İyi davranışın iki yönü vardır bunlar nelerdir? CEVAP: Birincisi insanın bizzat kendisine yararı olan davranışlar; diğeri başkasına yararı olan davranışlardır.İlkine mükemmel-i nefs diğerine mükemmel-i gayr denir. Pratik gücün en yetkin derecesini takva oluşturmaktadır. SORU: Teorik ve pratik yetkinleşme açısından insanlar kaç gruba ayrılmaktadır? CEVAP: Üç gruba ayrılır.Birinci grupta güçlerini yetkinleştirmemiş,kötü eylemler yapmış insanlar. İkinci grupta bireysel gelişimi söz konusu olan iman etmiş fakat iyi davranışlar ortaya koymamış insanlar. Üçüncü grupta ise düşünce gücünü geliştirmiş, ortaya iyi ürünler koymuş insanlar vardır. SORU: Etik tarihinde hazla ilgili temelde yatan bakış açıları nelerdir açıklayınız? CEVAP:Bunlar nihai iyinin, mutlak amacın ve en mükemmel şeyin haz almak olduğunu savunan hedonist yaklaşım; hazzın mutlak anlamda kötü olduğunu kabul eden yaklaşım; ve hazzın iyi olduğunu savunan yaklaşımdır. Aristoteles ve İslam filozoflarının çoğu üçüncü bakış açısını savunmaktadırlar. SORU: Hazlar kaç gruba ayrılır açıklayınız? CEVAP: Duyusal hazlar ve akli hazlar diye. Duyusal hazlar; Hayatımızın devamı için zorunlu olan yeme, içme ve cinsel ilişki gibi etkinliklerden doğar. Kolayca elde edilebilir ve güçlü bir şekilde idrak edilebilirler. Bu hazların eşlik ettiği etkinlikler insanın ayırt edici yönüyle ilgili etkinlikler değildir. Akli (Düşünsel) Hazlar; İnsanın ayırt edici yönünü oluşturan aklî etkinlikler sonucu elde edilirler. Duyusal hazlardan daha güçlü ve daha uzun vadelidir. Sonunda acı ortaya çıkmaz. SORU: Mutluluk ve yetkinliğin mal mülk ve makam mevki ile ilişkisini açıklayınız? CEVAP: Bunların her ikisi de kendileri amaç olmadıkları, duyusal zevkler yolunda harcanmadıkları bilakis insanın bilgisel gelişimi erdem kazanması yolunda ve kamusal amaçlar doğrultusunda kullanıldıkları zaman iyi olmuş olurlar. Aksi durumda ise bu durum insanı mutluluğa değil mutsuzluğa götürür. Ünite 6 Soru: aristoles ve İslam filozoflarına göre erdem nedir? Cevap: işlerin aklı selime uygun güzel bir vecih üzere ve itidal sınırında meydana gelmesiyle bu nevi işlere sebep olan huya fazilet erdem denir. Soru: rezilet nedir? Cevap: itidalden çıkarak ya ifrat ya da tefrit gayesine meyledip bu işlerin meydana gelmesine rezilet denir. Soru: bir işin erdemli olup olmadığını nasıl anlarız? Cevap: yapılan hayır, iyilik istemdışı ya da tesadüfen zorunlu yapılıyorsa o eylemde erdem aranmaz. Erdemli sayılabilmesi için iradeli vazifeye uygun ve devamlı olması gerekir. Soru: platona göre erdem kaç çeşittir? Cevap? Platon erdemi nefsin üç temel gücüne bağlı olareak 4 ana grupta ele alır. 1-bileşik 2-iffet 3-yiğitlik 4- adalet. Soru: aristolesin erdem anlayışı hakkında bilgi veriniz? Cevap: aristoles nefsin rasyonel ve irrosyonel kısımlarına bağlı olarak düşünce ve karakter erdemlerini ortaya çıkarmaktadır. Soru:İslam filozoflarının erdem anlayışları hakkında bilgi veriniz? Cevap: İslam filozofları genel olarak platon ve aristolesin erdem anlayışını benimsemiş ve bunları sentezlemişlerdir. Soru: hem kendi başına hem de mutluluğa götüren en değerli erdem hangisidir? Cevap: alışkanlık haline gelmiş erdem. (benzer fiillerde bulunma) Soru:erdem ahlakı analizi yapıldığında dikkati çeken en önemli kavram nedir? Cevap: orta vasat kavramı. Soru:orta vasat kavramı kaça ayrılır? Cevap: 1-orta vasat (iki şeye uzaklığı eşit olan vasat, ki bu imkansızdır) 2-izafi vasat (duruma veya vakte göre değişken vasattır. Bu herkese göre değişken, göreceli olabilir.) Soru: izafi vasatı bencillik ya da öznel bir tutum olarak görebilir miyiz? Cevap: elbette hayır. Bu izafi vasatın tanımındaki değişkenlik özelliği değil nesnelliği ifade eder. Erdemin kişilerin durumuna göre ortaya çıkacağı vurgulanmaktadır. Soru: erdem ana manası dışında hangi mana da kullanılır? Cevap: erdemin teknik anlamı dışında brşeyin diğerinden daha üstün olduğunu ifade manasında kullanılır. Soru:erdem çeşitleri bakımından en önemlisi hangisidir? Cevap:en önemlisi hikmet (bilgeliktir) Soru:İslam alimleri hikmeti nasıl tanımlamaktadır? Cevap: onun nazari ve ameli yönlerini dikkate alarak â€œhakkı bilmeâ€ ve â€œona göre davranış ortaya koymakâ€ tanımlamaktadır. Bu çerçevede hikmet; ilmi sevap, doğru davramış, fiâ€™li sevaptır. Soru: hikmeti kaça ayırabiliriz? Cevap:ikiye ayırabiliriz. 1-nazari (teorik) 2- (pratik) Soru:nazari hikmeti nasıl tanımlarız? Cevap: zihnin hakikati elde etmesini sağlayan niteliklerden alıp, bilimsel bilgiyle aklın (rasyonel sezginin) birlikteliğini ifade etmektedir. Soru: ameli hikmet nedir? Cevap: en başında filozofların bazıları tarafından yerli yerinde yapılan (fiili sevap) olarak tanımlanmaktadır. Ama ameli hikmete nazari hikmetin eşlik etme zorunluluğu vardır. Soru: hikmetin kaç alt dalı vardır? Cevap: yedi alt dalı vardır. 1-zeka 2- çabuk anlama 3- zihnin duruluğu 4- kolay öğrenme 5- doğru düşünme 6- bellek 7-düşünme Soru: dört ana erdemden ikincisi olan iffet hakkında bilgi veriniz? Cevap: iffetin ortaya çıkması arzu gücünün aklın rehberliğinde kullanılmasıyla oluşur. İffetin kararı; olması gereken erdemi, arzu ve iştaha gücündeki ölçülülüğü karşılamaktadır. Soru: iffet erdeminin altında kaç alt dalı vardır? Cevap: on iki alt dalı vardır. 1-haya 2-incelik 3-temiz huyluluk 4-kendin ve çevreyle barışık olman 5-arzuları dizginleme 6-sabır- 7-kanaat 8-olgunluk ve ölçülü olma 9-vera 10-intizam 11-hürriyet (meşru daire içinde) 12-cömertlik Soru: cömertlik nedir? Cevap: cömertlik israf ifratı ile cimrilik tefriti arasında bir orta yoldur. Soru: cesaret nedir? Cevap: cesaret erdemi öfke gücünün erdemi olup, körü körüne atılganlık ile her şeyden korkma arasında bir nokta olarak tanımlanır. Soru: cesaretin kaç alt dalı vardır? Cevap: on bir alt dalı vardır. 1-vakar ve olgunluk 2-hadiseleri göğüsleme 3-gayret ve itidal yüceliği 4-azim 5-hilm 6-ölçülü olmak 7-kendini iyiliğe ve hayra adamak 8-tahammül 9-tevazu 10-fedakarlık 11-rikkat Soru: adalet nedir? Cevap: hikmet iffet ve yiğitlik erdemlerinin hem fertte hem de toplumda bir arada bulunmasıyla ortaya çıkan ahlaki bir erdemdir. Soru: toplumsal ve tanrısal açıdan adaleti nasıl değerlendirebiliriz? Cevap: haksızlıklar zulum cevr bağy taşkınlıklar toplumsal boyutunu, tanrının birliğini kabul etmeyi gerektirmesiyle tanrısal boyutunu ortaya koyar. Soru: adalet erdeminin kaç alt dalı vardır? Cevap: 1-sadakat 2-iffet 3-vefa 4-şefkat 5-sılai rahim 6-iyiliğe fazlasıyla mukavelede bulunma 7-müşterek işlerde iyi davranma 8-dürüstlük 9-sevgiyi kazanmaya aday olma 10-teslimiyet 11-tevekkül 12-ibadet Soru: adaletin korunması için toplumda kaç şeye ihtiyaç duyulur? Cevap: üç şeye. 1-namusu rabbani 2-hakimi insani 3-dinari mizani Soru: aristolese göre dostluk nedir? Cevap: iyi insanın kendisini sevmesine dayanan bir karakter durumu bir erdemdir. Soru: bu aristoles kendini sevme derken ne demek istiyor acep? Cevap: egoist bir mantıkla demiyor. İyi ve kötü olarak kendini sevme vardır. İyi kendini sevme: adil ölçülü erdemli davranışlar ortaya koyan kişide bulunur. Kötü kendini sevme: bencil menfaat haz peşinde koşan kişilerde bulunur. Bknz: burhan altintop Soru: aristolesin dostluk türleri kaça ayrılır? Cevap: üçe ayrılır. 1-yarar 2-haz 3-erdem (en önemlisi) Soru: farabiye göre sevgi kaça ayrılır? Cevap: 1-doğuştan sevgi. Misal: annenin, babanın çocuğuna olan sevgisi 2-iradi sevgi, başlangıcının kendisinin izlediği sevgidir. Yani bence bir kızı filan seviyon ya işte o iradi sevgidir. Soru: ibni mskeveyhe göre sevgi ve dostluğun kaç varlık gerekçesi vardır? Cevap: iki tane. 1-onun doğal bir ihtiyaç olması 2-ahlaken gerekli olması. Soru: dostluğun psikolojik değerini açıklayınız? Cevap: dostluğun psikolojik değeri onun varlığın duyulan zevkle ilgilidir. Başarı ve mutluluktan zevk alınması ancak dostlarla paylaşılınca mümkün olur. Soru: dostluğun toplumsal değeri hakkında biraz bilgi veriniz? Cevap: insanları bir arada belli bir amaç etrafında tutmasından kaynaklanır. Dostluk adaletle birlikte toplum için vazgeçilmezdir. Soru: nefsine hakim olma nedir? Cevap: nefsine hakim olmama, bedensel hazlara gereğinden fazla düşkün olmayla birlikte, bunlara daha az düşkün olma arasındaki orta durumdur. Soru: nefse hakim olmamadaki en büyük etkenler nelerdir? Cevap: tutkuları arzuları (cinsel arzular, tutkular, akıl sağlığını bile bozabilirmiş.) Soru: haz veren şeyler kaç türlüdür? Cevap: iki türlüdür. 1- zorunlu hazlar (beslenme cinsellik) 2-zorunlu olmayan kendi başına hazlar. (zafer onur servet) Soru: nefsine hakim olma ile haz tutkunu arasındaki fark nedir? Cevap: nefsine hakim olmayan kimse düşünür, karar verir ancak içindeki tutkunun etkisiyle kendi doğrularına uyamaza, sadık kalamaz. Soru: aristolese göre bilgili olmak kaç anlama gelmektedir? Cevap: iki anlama gelir. 1-bilgili olmayı ama bunu özel durumlarda kullanmayı 2-hem bilgili olup hem de bunu tek tek durumlarda kullanmayı ve uygulamayı ifade eder. Soru: aristolese göre nefsine hakim olmamada bilgi nasıldır? Cevap: nefsine hakim olmama da var olan bilgi asıl anlamda bilgi değildir. Olsa olsa sahte bilgidir. (sokrateste bu benzer bir sonuca varmıştır) Soru: nefsine hakim olmama kaç çeşittir? Cevap: iki çeşittir. 1-tezcanlılık: düşünüp taşınma yoktur, tutku tarafından yönetilir. 2-zayıflık, koyverme: bunda düşünme vardır ama tutkular ağır basar gönüllü olarak sevilir. Soru: aristolese göre erdem sahibi olmak neyle mümkündür? Cevap: asıl anlamda bilgiye sahip olmakla mümkündür. Asıl anlamda bilgiye sahip olmak; hem bilgiye sahip olmak hem de bunun bilincinde olmak, hem de tikel durumlarda kullanmayı ifade eder. Soru: aristolese göre erdem nedir, işlevini yazınız? Cevap: ahlakın amacını oluşturan mutluluğun kazanılması için, yegane vasıtadır. Soru: erdem ve nefsine uyamama zıttı nasıl değerlendrilir? Cevap:nefsine uyma tam kötü değil yarı kötüdür. Sadece tek yönüyle kötüdür. Ama erdemsizlik tam kötüdür. Soru: nefsine hakim olmama temelinde ne vardır? Cevap: hakiki bilginin yokluğu vardır. Bu tür bilgisizlik ancak pratik bilgiyle giderilir. Soru: nefsine hakim olan kişiyle, erdemli kişiyi kıyaslayınız? Cevap: nefsine hakim olan kişi tutkularıyla erdemleri arasında bir uyum olmadığı çin güzel davranışlardan zevk alamaz. Erdemli kişi hem özde hem de fiilde iyi ve bu uyum haz, zevk verir. Nefsine hakim kişi bazen iyi davranmaktan sapar, erdemli kişide ise kötü arzular potansiyel düzeyde bile yoktur. ÜNİTE 7 S.1 : Erdemsizliklerin giderilmesi Terim olarak hangi anlama gelir. ? C.1 : Ahlaki Hastalıkların tedavisi ( Teknik Adı ) S.2.: Erdemsizliğin giderilmesi ile ilgili yazılan eserler hangileridir. C.2: - Kindi : Hüzünlerin giderilmesi - Ebu Bekir Razi : et- Tıbbuâ€™-Ruhani S.3: Erdemsizlik Nedir.? C.3: İki anlamda kullanılır a-) Erdemin hiç var olmayışı : Bitkiler, hayvanlar irade ve bilinci olmayanlar için kullanılır. b-) Erdemin zıtlarını oluşturan ifrat ve tefrit durumlarını ifade eder. S.4: İfrat ve Tefrit Nedir ? c.4: İfrat :aklı gereksiz şeylerde kullamak , Tefrit :hiç kullanmamak S.5 Erdemsizlik Nelerden Kaynaklanır . ? C.5 -Erdemin yokluğu -Rezilet; ifrat â€“ tefrit : İfrat :aklı gereksiz şeylerde kullamak , Tefrit :hiç kullanmamak -Tanrıâ€™nın buyruklarını ihlal : İlkeleri Bilmemek. İlahi buyrukları bilmek -Nefsanî hastalıklarâ€ (emraz-ı ruhaniye) : İki yüzlülük, bozgunculuk vs. İnsandaki yapı -Doğuştan (fıtrat) : Başka bir tarifle insanın kapasitesini ifade eder. -Kazanılan : Ahlak, güzel davranışlar S.6 İnsanda bulunan güçler nelerdir. Ve bu güçler nasıl kullanılmalıdırç ? C.6 . İnsanın düşünme gücünü kullanarak iradesine hakim olması, yani insanın yeterli bilgiye sahip olup bu bilginin doğru olduğunu düşündüğü bir işte iradesine hakim olarak, zıt yönde karar vermemesidir. Burada insan öfkesine ve arzularına hakim olarak doğru bildiğinden şaşmaması onu erdemli birisi yapar. İnsan-da Güçler Arzu Gücünün temel olması Öfke gücünün temel olması Akıl (düşünme) gücünün temel olması S.7 C.7 Düşünme G. : Cerbeze Beladet Arzu G. : Fücur Humud Öfke G. : Tehevvür Pısırıklık Adalet : Zulüm İnzılam S.8: Teorik/Nazari ve Pratik/ Ameli tedavi nedir ? c.8: İnsanın, erdemli bir karaktere kavuşmaya engel olan şeyleri bilmesine denir. İslam Ahlak felsefesinde ise daima bilgi ile eylem, akıl ile irade bir birini tamamlamaktadır. Pratik düzeyde bu bilginin uygulamaya dönüştürülmesi, davranış haline getirilmesi gerekir. S.9: Erdemsizliği ve tedavisine bir örnek veriniz. Servet Sevgisi â€“hırs ve cimrilik Servet elde etme sevgisi hırs, Serveti elde tutma sevgisi cimriliktir.Servet sevgisinin tedavisi aynı zamandahırs ve cimriliğin tedavisidir. Servet Sevgisi Kuramsal ve Pratik Tedavi - İnsanların ihtiyaçları bitmez. - Cömert (lik) sevilir, cimri(lik) yerilir. - İnsanların rızıkları kararlaştırılmıştır. - Yoksullarla oturup kalkmalı, zenginlerden uzakdurmalı. - Cömertliğin övülen, cimriliğin yerilen bir tutum olduğuna karar vermeli, serveti iyi amaçlar için kullanmalıdır. - Sevgi objesinden uzaklaşmalı (servet hayır işlerinde kullanılmalı). - Cömerttir diye ün kazanmak için malını ayrım gözetmeden hayır işlerinde kullanmalı. - Müşfik bir öğretmenden devamlı öğüt almalı. S.10: Erdem kazanma yolları nelerdir. ? C.10:Akıl (düşünme),İlim,İrade,Eğitim,Alışkanlık,Zaman S.11: Cerbeze ve Beladet nedir, orta noktasında ne vardır. ? C:11: Cerbeze ile beladet arası orta nokta. Bilgeliktir. Cerbeze; aklın gereksiz yerlerde kullanılması, hile ve kötülükler için çalıştırılması. Beladet; ahmaklık ve budalalalık manalarına gelir. Aklın kullanılmamasından, geliştirilememesinden ötürü insan ilim ve ameldeki incelikleri takdir edemez S:12 : Bilgelik ( Hikmet ) Nedemektir. ? C:12: Hikmet, eşyayı ve varlıkları prensipleriyle beraber bilmek manasında kullanılmaktadır. Teorik ve pratik yönü vardır. Hakkı bilme ve ona göre davranma Doğru bilgi ve doğru davranış (İlm-i savab ve fiâ€™l-i savab) Yerli yerinde söz ve yerli yerinde davranıştır. S.13: Teorik ve Pratik Bilgelik Nedir. ? C:13: Teorik Bligelik Zihnin hakikati elde etmesini sağlayan niteliklerdendir. Bilimsel bilgi ile aklın (rasyonel sezginin) birlikteliğini ifade etmektedir. Sadece ilkelere dayanan şeylerde değil, ilkeler konusunda da doğruyu bulmayı içermektedir. Nazari hikmet, insanı aşan (ilahi) şeylerle ilgilidir ve bu yüzden ameli hikmetten üstündür. Ameli hikmeti önceler. Pratik Bilgelik Erdem, amaçladığımız hedefin doğruluğunu, pratik bilgelik bu hedefe götüren araçların doğrulunu sağlar.İnsanın diğer erdemleri ortaya koyabilmesini sağlayan bir yetidir. S.14 : Bilgeliğin Alt Dalları nelerdir. ? C.14: Zekâ , Çabuk anlama , Zihin duruluğu, Kolay öğrenme, Doğru düşünme, Bellek, Düşünme S.15: İffet (İtidal) erdeminin ifratı ve tefriti nedir. ? C.15: İffet erdeminin ifratı, hayatı duyusal amaçlar (yeme, içme, cinsellik vb.) çerçevesinde yaşamaktır ve bunun adı fücurdur. Bu erdemin tefriti, arzu gücünün yokluğu demek olan humudtur. Duyusal zevkleri bütünüyle mahkum etmek ve onları hayatın dışında tutmak iffet erdeminin tefriti olarak değerlendirilebilir. S.16: İffet Erdeminin Alt Dalları Nelerdir. ? C.16: Hayâ, İncelik, Temiz huyluluk, Kendin ve çevreyle barışık olma, Arzuları dizginleme (nefsine hakim olma), Sabır, Kanaat, Olgunluk ve ölçülü olma, Veraâ€™, İntizam, Hürriyet , Cömertlik Ünite 8 1)Ahlakın temel değerini ifade eden'İYİ'nin tanımı nedir? cevap)'Herşeyin kendisini amaçladığı şey'dir. 2)'İYİ' kavramı hangi şekillerde dile getirilir? cevap)cevher kategorisinde'TANRI' ve 'AKIL';nitelik olarak 'ERDEMLERİN NİTELİĞİ';nicelik olarak'DOĞRU MİKTAR';ilişki bakımından'YARARLI OLAN';zaman olarak'UYGUN ZAMAN';yer olarak'YAŞANAN ÇEVRE' v.b. şeklinde dile getirilebilir. 3)'İYİ' kavramı kaç çeşittir? cevap)2 çeşittir.AMAÇ olarak iyi,ARAÇ olarak iyi 4) Hakiki mutluluğun mahiyeti nedir? cevap)Nihaidir;kendi kendine yeterlidir ve kendi başına arzu edilir.Bu mutluluk mal-mülk,haz ve şeref gibi diğer iyilerden oluşan sözde mutlulukla karıştırılmamalıdır. 5)İyi olan şeyler kaç çeşittir? cevap) 3 çeşittir.1)Dış (harici) iyiler 2)nefsin iyilikleri 3)bedensel iyiler 6)Harici iyilik neyi ifade eder? cevap)Mal-mülk gibi şeylere sahip olmayı ifade eder. 7)Bedensel iyi ve mutluluğu ifade eden şeyler nelerdir? cevap)sıhhat ve sağlığa sahip olmak. 8)Nefsani iyilik neyi ifade eder? cevap)Erdemlerleelde edilen teorik ve pratik yetkinliği ifade eder. 9)Nefsani mutluluk ile diğer mutluluk türleri arasındaki fark nedir? cevap)Nefsani mutlulukAMAÇ olan yani;başkası için değilkendisi için istenen kalıcı,araçsal ve süreksiz mutluluğu ifade eder.Diğerleri(bedensel ve harici mutluluk) isehakiki mutluluğa ulaşmada ARAÇ'tır. 10)ARİSTOmutluluğu nasıl tanımlamıştır? cevap)Mutluluğu ''erdeme uygun etkinlik'' olarak tanımlar. 11)hazlar kaça ayrılır? cevap)AKLİ ve DUYUSAL HAZLAR olarak ikiye ayrılır. 12)Duyusal hazların ahlaken tercih edilmeme sebebi nedir? cevap)Onların birçok iyiden insanı alıkoyduğu fikrinden dolayıdır. 13)ELMALILI hazzı nasıl değerlendirir? cevap)Aristo ve diğer büyük islam düşünürleri gibi hazzı mutluluk ve yetkinlik açısından değerlendirir. 14)ELMALILIya göreen büyük mutluluk ve yetkinlik derecesi nedir? cevap)Tanrının hoşnutluğunu kazanmaktır.Bu ise hazların en yücesi''A'ZAM-I LEZZAT''tır. 15)''Lezzet mülayimi,mülayim olduğu cihetten idraktir''açıklaması kime aittir? cevap)ELMALILI 16)Mal-mülk,makam-mevki hangi konumdadır? cevap)ARAÇSAL İYİ konumunda,HARİCİ İYİLER kapsamındadır.Bunlar ayrıca hem iyi hemde kötüyoldakullanılabildiği için VASITA İYİ konumundadır 17)Asıl iyi olan şeyin elde edilmesine katkı sağlayabilen aracı şeyler nelerdir? cevap)HARİCİ İYİLERDİR 18)Mal-mülkün teorik pratik yetkinleşme içinyararlı olması ononbu yoldakullanılması adına kullanılan terim hangisidir? cevap)İNFAK'tır. 19)Cimrilik,pintilik,eli sıkılık gibi şeylerin karakterdeki kökenine ne denir? cevap) ŞUH denir. 20) Bunların davranıştaki tezahürüne ne denir? cevap)BUHL denir. 21)en yüce iyiliğe ulaşmanın yolu nedir? cevap)Sevilen şeylerden infak etmektir. 22)Tanrının buyruklarını yerine getirmek hangi iyi çeşididir? cevap)Uhrevi mutluluğauaşmayı sağlayacak ARAÇSAL İYİ sınıfındadır. 23) İYİ vurgusu Kur'an da hangi kavramlarla ifade edilir? cevap)HAYR,SALİH,HASEN,TAYYİB,NİMET,İHSAN,FELAHv.b . 24)''BİRR''kavramı ne demektir? cevap)İhsan,geniş çaplı iyilik ve iyiliğin(hayr)en büyüğüdür. 25)İhsan kelimesinin manası nedir? cevap)2 manadadır.Birincisi BİR ŞEYİ GÜZEL YAPMAK,GÖREVİ EN GÜZEL ŞEKİLDE YAPMAK demektir.İkincisi İYİLİK ETMEK demektir. 26)FELAH'ın anlamı nedir? cevap)İyiliktedevamlılık''HAYIRDA BEKA''diye tanımlanır 27)''TEDBİR AHLAKI''ne demektir? cevap)Kulluk görevini sadeceileriye dönük fayda sağlamak için yapanlar,yanigörevlerini özgür iradeleriyle değilfayda temininin sevk ettiği bir zorlamayla yerine getiren insanların sahip olduğu ahlak için kullanılır. 28)''EUTHYPHRO DİLEMİ''diye meşhur olmuştartışmanınkaynağı nedir? cevap)PLATON'a dayanan ve''BİRŞEY TANRI İSTEDİĞİ İÇİN Mİ İYİDİR,YOKSA İYİ OLDUĞU İÇİN Mİ TANRI ONU İSTEMİŞTİR''şeklindeki ifadesidir... Konuyu Bu Sitelerde Paylaş Twitter Face'de paylaş __________________ ~~~ Bilmediklerimi Ayaklarımın Altına Alsam Başım Göğe Ererdi ✒~

29 Ekim 2017, 19:44	Mesaj No:4
Mihrinaz Medineweb Baş Editörü Durumu: Medine No : 14593 Üyelik T.: 15 Kasım 2011 Arkadaşları:15 Cinsiyet:Anne Memleket:MEDİNEWEB Yaş:44 Mesaj: 12.546 Konular: 1328 Beğenildi:12684 Beğendi:9315 Takdirleri:28874 Takdir Et: Konu Bu Üyemize Aittir!	Ünite 9 DEĞER SOKRATES; BİLGİSEL DOĞRULUĞU AHLAKSAL DOĞRULUKLA ÖZDEŞKILOMIŞ OLMAKTADIR, ZİRA BİLGİSEL DOĞRULUK İLE AHLAKSAL DĞRULUĞUN İŞARET ETTİĞİAYNI VARLIK OLMAKTADIR. MATLUBA ULAŞILAN YOL FARKLI GÖZÜKSEDE SOKRATES BUYOLLARI BİRBİRİYLE ÖZDEŞLEŞTİRMİŞ OLMAKTADIR. PLATON; VARLIK HİYERARŞİSİNİN EN ÜSTÜNDE YER ALAN VARLIKOLARAK TANRI AYNI ANLAMDA SALT İYİ VE GÜZEL OLARAK DÜŞÜNÜLMÜŞTÜR. ONDAN SONRAGELEN TİNSEL VE RUHSAL VARLIKLAR ONDAN PAY ALMAK KOŞULUYLA TANRIDAN DAHA AZKAMİL VE O NİSPETLE İYİ VE GÜZEL, MADDE İSE VARLIK HİYERŞİSİNİN EN ALTINDAOLMASI HASEBİYLE KÖTÜ VE ÇİRKİN OLARAK DÜŞÜNÜLMÜŞTÜR. ARİSTOTELES İSE DEĞERLER KONUSUNDA HOCASI PLATON2UNESNELCİLİK ANLAMINDA DEVAM ETTİRSEDE DEĞERLER ÇERÇEVESİNİ TEOLOJIK OLMAKTANTELEOLOJIK OLMAYA KAYDIRMIŞTIR. ARİSTOTELES DOĞADA VAR OLAN TELEOLOJİK DÜZENDENHAREKET EDEREK HER BİR UYUMUN BİR DEĞER SUNDUĞUNU DÜŞÜNÜR. ARİSTOTELES’TEDOĞADA VAR OLAN DÜZENE GÖRE AHLAKTA DA EN YÜKSEK İYİYE ULAŞMAK BİR AMAÇ OLARAKGÖRÜLMÜŞTÜR. DAVİD HUME: DEĞERLERİN ÖZNEL VE DEĞİŞKEN OLUP, BİLİMSEL ETKİNLİKLERİNKARIŞTIRILMAMASI GEREKTİĞİNİ İLERİ SÜRER LOCKE İSE; TANRI İLE İNSAN ARASINDAKİ İLİŞKİNİNİNCELENMESİYLE AÇIK AHLAKI İLKELERE ULAŞILABİLECEĞİNİ VE BU GENEL İLKELERDEN DEDAHA ÖZNEL AHLAKİ İLKELERİN ÇIKARILABİLECEĞİNİ MÜMKÜN GÖRMÜŞTÜR WİNDELBAND; FELSEFENİN TÜMÜ BİR DEĞERLER BİLİMİDİR DEMİŞ VEFELSEFENİN TÜMÜNÜ BİR ÇEŞİT DEĞERLER FELSEFESİ OLARAK GÖRMÜŞTÜR. H.RİCKERT’E GÖRE İNSAN SADECE DOĞA VARLIĞI DEĞİL AYNIZAMANDA KENDİ MEYDANA GETİRMİŞ OLDUĞU KÜLTÜRÜNÜN VARLIĞIDIR. S-FELSEFE TAHİRİNDE DEĞER PROBLEMİ ÇOĞUNLUKLA HANGİ İKİPENCEREDEN GÖRÜLMÜŞTÜR C-NESNELCİ VE ÖZNELCİ S-FELSEFENİN 3 SAÇ AYAĞI DİYE TABİR EDİLEN OLGULAR NELERDİR. C-VARLIK, BİLGİ, DEĞER S-BİR KURAMIN ÖZNELCİ OLMASINI SAĞLAYAN İKİ TEMEL NİTELİKNELERDİR C-A)ŞAYET KURAM YALAN SÖYLEMEK YANLIŞTIR GİBİ SIRADAN ETİKYARGILARIN NE DOĞRU NE DE YANLIŞ OLDUĞUNU SAVUNUYORSA ÖZNELDİR B)ŞAYET KURAM ETİK YARGILARIN DOĞRU YA DA YANLIŞ OLDUĞUNUNKİŞİNİN PSİKOLOJİSİYLE DAİMA İLGİLİ OLDUĞUNU SAVUNUYORSA YİNE ÖZNELDİR S-İNSAN HERŞEYİN ÖLÇÜSÜDÜR SAVINI SAVUNAN SOFİST KİMDİR C)PRATOGARAS S-ORTAÇAĞDA HRİSTİYAN VE İSLAM AHLAK FELSEFELERİNİ DEĞERLERKONUSUNDA BÜYÜK ÖLÇÜDE HANGİ DÖNEM FELSEFESİNDEN ETKİLENMİŞLERDİR. C-ANTİK YUNAN FELSEFESİNDEN S-SOKRATES, PLATON, ARİSTOLETELES HANGİ YAKLAŞIMIN ÖENMLİTEMSİLCİLERİDİR C-NESNEL, RASYONALİST, TÜMELCİ FELSEFE YAKLAŞIMININ S-YENİ KANITÇI BADEN OKULUNUN EN ÖENMLİ TEMSİLCİSİ KİMDİR C-W.WİNDELBANDDIR. S-SCHELER DUYGUSAL EDİMLERLE ANLAŞILABİLEN DEĞERLERİ 4 GRUBAAYIRMIŞTIR. A)YAŞAMSAL DEĞERLER: İNSANIN YAŞAMI İÇİNHAYATİ DEĞER TAŞIYANNESNELER MESELA HAVA, SU, IŞIK VB NESNELER TAŞIDIKLARI ÖNEM DOĞRULTUSUNDA İNSANİÇİN YAŞAMSAL DEĞERLERE SAHİPLARDİR. B)DUYGUSAL DEĞERLER: İNSANLAR NESNELERİ ÇOĞU ZAMAN YARARLI-YARASIZ,GÜZEL-ÇİRKİN OLARAK TASNİF EDER VE ONLARA BU DEĞER YARGILARI DOĞRULTUSUNDATAVIR YAKINIRLAR. İŞTE NESNELERE BİÇİLEN BU DEĞERLER DUYGUSAL DEĞERLER OLARAKKARŞILIK BULMAKTADIR. C)TİNSEL DEĞERLER: BU DEĞERLER SCHELER’DE TOPLUMSAL-KÜLTÜRELALANDA ORTAYA ÇIKMAKTA OLUR, ESTETİK, ADALET VE BİLGİ DEĞERLERİ OLMAK ÜZERE ÜÇANA BAŞLIKTA TOPLANMAKTADIRLAR. D)MUTLAK DEĞERLER: SCHELER’E GÖRE BU DEĞERLERİN NESNELERLEHİÇ BİR İLİNTİSİ YOKTUR. KUTSAL-KUTSAL OLMAYAN, İMAN, VECD GİBİ DEĞERLER BUNESNELER ÜSTÜ SINIFINA AİT OLARAK DÜŞÜNÜLMÜŞLERDİR Ünite 10 1-"EUTHYPHRO"dilemi diye bilinen ikilem nasıl bir sorudur? cevap:Bir şey Tanrı istediği için mi iyidir,yoksa o şey iyi olduğu için mi Tanrı onu buyurmuştur. 2-Bir şey Tanrı istediği için mi iyidir,yoksa o şey iyi olduğu için mi Tanrı onu buyurmuştur”sorusuna verilen cevaplar kaç gruba ayrılır? Cevap:3 gruba ayrılır 1-ahlakı dine dayandıran 2-ahlak ile dini iki ayrı (otonom)alan olarak gören görüş 3 -ahlak ile din arasında bir sebep sonuç bağlantısı görmemekle beraber başka türden ilişkilerin olduğunu kabül eden görüş. -3-Din ve ahlak arasındaki ilişki düşünce tarihinde nasıl ele alınmıştır? Cevap:genellikle iki şekilde ele almıştır.1-dinden ahlaka 2-ahlaktan dine doğru giden bir yol takip etmişler.1.yol:ahlakı dine bağlamış ve dini yönü ağır basan bir ahlak anlayışına sahip (bunun felsefi açıdan teknik adı teolojik ahlaktır)2.yol;insanın ahlaki tecrübesinden hareket ederek ilahiyatı temellendirmeye ve ahlaki yönü vurgulanan bir din anlayışına götürmektedir.bunun adı ahlak teolojisidir.Dini ahlak anlayışı birinci yolu kant’ın ahlak anlayışı ikinci yolu benimsemiş. 4-teistik sübjektivizm kavramı nın karşılığı nedir? Cevap:”bir şey sırf Tanrı emrettiği için iyidir” 5-ahlak-din ilişkisinin reddini savunanların yaklaşımı nasıldır? Cevap:dini ahlak için zararlı görmektedir. 6-“biz iki kere ikinin dört ettiği veya dünyanın yuvarlak olduğu gibi konularda “inanma”dan söz etmeyiz.ancak duyguyu delilin yerine koyduğumuz zaman inanmadan söz edebiliriz”sözü kime aittir . Cevap:B.RUSSELL 7-Sıkı bir din ahlak ilişkisini savunanların görüşü nasıldır? Cevap:salt ahlakın bencilliğe hatta nihilizme sebep olduğunu söylemektedir.”eğer Tanrı yoksa her şey mubahtır”sözü bu tutumun klasikleşmiş ifadesidir 8-Nihilizm ne demektir? Cevap:hiççilik yokçuluk 9-ahlakta dinin teşvik edici rolünü savunanların görüşünü açıklayınız? Cevap:dini ahlak için yeni bir çevre olarak görmüştür.bu doğrultuda inanç ahlaki davranışa yeni bir boyut kazandırmıştır. 10-Russell’a göre,tedbirli görüşün,yahut ihtiyat ahlakının,davranışlarımıza temel olması hangi fikri teşvik eder? Cevap:hedonizmi(hazcılık-)teşvik eder. 11-Hristiyanlık ne çeşit bir ahlakı savunmuştur? Cevap:daima tedbir ahlakını benimsemişler. 12-“ordo essendi”ne demektir? Cevap:Tanrı ahlak ilişkisine”varlık düzeyinde” bakmaya denir. 13-“ordo congnoscendi”ne demektir? Cevap:Tanrı ahlak ilişkisine “bilgi düzeyinde” bakmaya denir. 14-teizm açısından bakıldığında Tanrı hakkında nasıl bir görüş vardı? Cevap:Tanrı olmasaydı hiç bir şey olmazdı. 15-tedbirli bir teistle,tedbirli ateist arasında nasıl bir fark vardır Cevap:tedbirli ateist;kanundan veya toplumun kınamasından korktuğu için kötülük yapmaktan kaçınıyorsa,kanun ve toplumum elinin yetişmediği yerdeistediğini yapacaktır.oysa teist ise içinden geçenleri bile bilen bir Tanrı olduğunu inanıyor .kötülük yapamaz 16-zabit ve erdem terimlerini açıklayınız? Cevap:zabit:arzularını dizginleyen fadıl:erdemli 17-islam düşünce tarihine baktığımızda dini farklı anlama Hz. Muhammed döneminden sonra ortaya çıkan sebepleri neler? Cevap: 1-dinin kendi bünyesinden kaynaklanan(ayetlerin bazılarının anlamının açık olmaması)farklar 2-siyasi farklar 3-coğrafi farklar 4-kültürel farklar 5-bireysel faktörler yer alır. 18-dindar olan bir kimse eğer davranışlarında ahlaklı değilse ya sahtekardır,ya da batıl bir dine inanmaktadır.Dindarlık mahiyeti itibariyle dindarca,yani ahlaklı olarak yaşamayı gerektirir ,sözleri kime aittir? Cevap:Bradley 19:mutezile ,cebriyye ve eşariyyenin din anlayışı nasıl olmuştur? Cevap:mutezile Tanrının adaletini, cebriyye veeşariyyeTanrının kudretini merkeze alan din anlayışı geliştirmişlerdir. Ünite 11 FERT AİLE VE TOPLUM 1)Ameli hikmet(pratik bilgelik )ne demektir? CEVAP:İnsanın iradi eylemlerini amaca matuf olarak seçebilmesine,sanat ve meslek hayatlarını düzene sokmasına,geçimini meşru ve ahlaka uygun bir şekilde temin etmesine,refahını iyileştirip olgunluğa erme becerisine denir. 2)Pratik hikmet kaç kısma ayrılır? CEVAP:İki kısma ayrılır.birincisi bireye özgü olan ikincisi ise topluma özgü olandır.ikinciside kendi içinde ev ve ev hayatıyla ilgili olan ile şehir ve ülke yönetimiyle ilgili olan diye ikiye ayrılmaktadır.böylece 3 kısma ayrılmış oluyor.1)ahlaki arınma2)ev kurma ve yönetme kuralları3)şehir ve ülke yönetimi 3)İlmi ahlak ne demektir? CEVAP:Bir şahıstan meydana geldiği ve başka şahsa ait olmadığı açık olan eylemlerden bahsaden ameli hikmet ilmi ahlak olarak karşılık bulmuştur. 4)Bireysel ahlakın gayesi kuranı kerimde hangi ayetlerle açıklanmıştır? CEVAP:Herkesin kazandığı iyilik kendine,işlediği fenalık yine kendinedir. Hiçbir kimse başkasının yükünü yüklenez. Herkesin yaptıkların agöre dereceleri vardır. 5)Aile ahlakı(tedribul menzil)hangi konuları ele aır? CEVAP:Ev halkının fiil ve eylemleriyle ilgilenir daha net bir şekilde söylersek bütün ev halkı(anne,baba,dede,çocuklar,torun)ile hizmetliler ve çalıştırdıkları işçilerin birbirleriyle olan ilişkilerinde uyması gereken kuralları ele alır 6)Aile nedemektir? CEVAP:Bireyin davranışlarının başkasını olumlu veya olumsuz etkilediği ,karşılıklı hukukun oluştuğu en küçük toplun birimidir. 7)Ev nedir ne işe yarar? CEVAP:Ev insan için çok büyük gereklilik olmakla beraber bu kavram arkasında insanın en fazla ihtiyaç duyduğu güven ve huzuru saklar.insanın yaşamak için yiyeceği gıdaları güvenle saklayacağı,dış tehlikelerden kendilerini koruyacağı insanın özünde olan medeni yönünü ortaya çıkarır. 8)Aileyi gerekli kılan ilk faktörün neslin devamını sağlama arzusu olduğunu kim ifade etmiştir? CEVAP:Nasrettin Tusi 9)Aileyi meydana getiren unsurlar nelerdir? CEVAP:Anne,baba,çocuklar,hizmetçiler ve erzak. 10)İslam filozoflarından FARABİ ye göre aile kaç tür ilşkiyi bünyesinde barındırır? CEVAP:4 tür ilişkiyi barındırır.1:Koca ve karı ilişkisi 2:Ebeveyn ve evlat ilişkisi 3:Hizmetçi ve efendi ilişkisi 4:Mülk ve mülk sahibi ilişkisi 11)Rızık kazanma durumu nedir ve kaça ayrılır? CEVAP:Onun kazanılması,korunması ve harcanması şeklinde 3 e ayrılır. 12)Malın helalliğini sıkıntıya düşüren durumlar nelerdir? CEVAP:Malın zulüm ve haksızlıklarla elde edilip edilmediği,ar ayıp ve ahlaka aykırı şekilde elde edilip edilmediği,alçaklık yalan dolan üçkağıtılıkla elde edilip edilmediği,bir emeğin ürünü olup olmadığı,dinin emir ve yasaklarına uygun şekilde elde edlip edilmediği gibi konular dikkat çekmektedir. 13)Anne nelerden sorumludur? CEVAP:Eşine vekaletle,çocuklarına ilk terbiyelerini vermesiyle,aile içi düzenin sağlanmasıyla,ailedeki bireylerle ilgileneyle sorumludur. 14)Çocuk etrafını tanıdıktansonra ve bunda ayırt ete gücü etkinleştikten sonra ilk olarak hangi duygu meydana gelir? CEVAP:Utanma duygusu 15)NASRETTİN TUSİ anne baba hakkının yerine getirilmesi için hangi vazifeleri elzem kabul etmiştir? CEVAP:Anne babayı gönülden sevmek,sözde ve işte onların sözünü dinlemek,onlara karşı saygıda kusur etmemek,nazik ve yumuşak olak,ALLAH ın hoşuna gitmeyeceği söz eylem ve davranışı onlara karşı sergilememek,kendileri istemeden erzaklarını ve ihtiyaçlarını karşılamak,onlara her durumda yardıma istekle hazır olmak,onların dualarını hak edebilmek,gizli yahut açık olarak onların hem byu dünyadaki hemde diğer taraftaki iyiliklerine matuf olarak yani hem onlar hayattaykenve ahirete intikal ettikden sonra her türlü yardıma iyiliğe ve hayra hazır olmaktır. 16)Adabı muaşeret kaideleri nelerdir? CEVAP:Yeme içme adabı,oturma susma konuşa adabı,misafir karşılama ve ağırlama adabı. 17)Toplum ahlakı (tedribul medine)nedir? CEVAP:Ameli hikmetin bir unsuru olarak bütün köy,kasaba,şehir veya ülkede yaşayan halkın genel tutum tavır davranış ve fiilllerinden bahseder. 18)MİSKEVEYH ahlaka dair yazdığı tehzibul ahlak adlı kitabında neye işaret etmiştir? CEVAP:Toplum meselesine insanların birbirleriyle anlaşıp yardımlaşma zorunluluğunda olduklarına işaret etmiştir. 19)FARABİNİN toplum konusundaki yazmış olduğu eseri nedir? CEVAP:Füsulül medeni dir. NOT:insanların topluluk kurması ve aralarındaki kaynaşmayla onlara birtakım sorumluluklar yüklemektedir.Gerek bu sorumluluklar gerekse bir arada yaşamanın intizamlı bir şekilde devamı için islam ahlak düşüncesinde öncelikle iki ilke adalet ve muhabbet ifade olunmuştur.toplum anlamındaki adalet kavramı ise hakkına razı olup başkalarının hakkına saygı göstermek ,onun hakkını alıp ona zulmetmemek anlamındada kullanılmaktadır. 20)İslam filozofları adaleti kaça ayırmışlardır? CEVAP:Üçe ayırmışlardır.onlara göre adalet mal ve ihsandadır,alışveriştedir ve terbiyeye yönelik cezalardadır. 21)Adalet ve toplumu düzenlemekitoplumda istikrarı sağlamak,kargaşaların ve kavganın önüne geçmek için islam siyaset ahlakı düşüncesinde kaç araç kullanılmıştır. CEVAP:Üç araç kullanılmıştır.bunlar:NAMUSİ RABBANİ(ilahi kanun) HAKİMİ İHSANİ(devlet başkanı) DİNARİ NİZAMİ(para)dır. 22)Adaleti sağlamak için devlet başkanında bulunması gereken özellikler nelerdir? CEVAP:Babacanlık(halkın gönlüne giden yolu keşfetme ve herkese yakınlık gösterebilme), alicenaplık(nefsani yetilerini geliştirmiş olma ve gazap yeti ile şhvet yetisi arasında itidale kavuşma) metin olma 8sağlam bir feraset ve doğru düşünce ve ibret alma) azimlik(doğru görüşü doğru irade ile birleştirme) sabır,varlıklı olma,sadık ve iş gören yardımcılara sahip olma. NOT:TUSİ bunları zikrettikten sonra devlet başkanının devleti oluşturan aygıtlar olan kalem ehli,muamele ehli ve ziraat ehliyle arasının iyi olmasının bunların birbirleriyle olan ilişkilerinde adalet,hak ve liyakat prensibinden şaşmaması gerektiğini ifade etmektedir. MUHABBET ONURLU ,ERDEMLİ VE OLGUN OLMAYI İSTEMEK DEMEKTİR... 23)MİSKEVEY HE göre muhabbetinkaç çeşidi vardır? CEVAP:Dört çeşittir: A)Çabuk meydana gelen ve çabuk bozulan muhabbet B)Çabuk meydana gelen fakat yavaş yavaş bozulan muhabbet C)Yavaş yavaş meydana gelen fakat çabuk bozulan muhabbet D)Yavaş yavaş meydana gelen ve yine yavaş yavaş bozulan muhabbet 24)Muhabbet şekilleri nelerdir? CEVAP:SEBEBİ HAZ OLAN MUHABBET:Bu hemen hasıl olan ve hemen bozulan muhabbettir.Zira haz denen şey çabuk değişir. SEBEBİ HAYIR OLAN MUHABBET:Bu hemen hasıl olan fakat yavaş bozulan muhabbettir. SEBEBİ FAYDA OLAN MUHABBET:Bu yavaş yavaş hasıl olan fakat çabuk bozulan muhabbettir. NOT:Sadece insanlara dair iki muhabbet çeşidi daha vardır:SADAKAT VE AŞK SADAKAT:Muhabbet sadakatten daha şümullüdür.Bir topluluk arasında muhabbet hep birbirine vaki olduğu halde,sadakat hepsine birdan olmaz,bazı özel ve hak eden kişilere mahsus kalır. AŞK:Bu muhabbet çeşidi sadakatten daha hususidir yani sadakat kadar şümullü değildir. 25)İslam ahlak düşünürlerince kurtuluşa götüren davranışlar (münciyat) nelerdir? CEVAP:Doğruluk,takva,ilim,tevbe,istiğfar,şükür,ihl as,sabır,sebat,hilim,iffet,çalışma,güzel söz,ameli salih gibi davranışlardır. 26)Helaka götüren davranışlar(mühlikat) nelerdir? CEVAP:Yalan söyleme,ölçüsüz hayat,ölçüsüz davranış,başa kakma,buğz,taşkınlık,kibir ve büyüklüktaslama gibi davranışlardır. NOT:Aileyi meydana getiren eşlerin birbirlerine karşı hak ve sorumlulukları konusunda şu ayeti kerimeler buyurulmaktadır. Erkeklerin maruf vech ile kadınlar üzerindeki hakları gibi,kadınlarınlarında onlar üzerinde hakları vardır.yalnız erkekler için onlar üzerinde bir derece var.(bakara 228) Ailenin teşekkülü ve korunması,evliliğin amaçları,müşterek istişare ve rıza,geçinememe durumunda ise taraflara zulüm edilmemesi gibi ayeti kerimeler bulunmaktadır. 27)Kuranı kerim nasıl bir kardeşlik ahlakı hedeflemektedir? CEVAP:Çekememezlik ve anlaşmazlıktan uzak,yardımlaşma ve dayanışmayı esas alan kardeşlik ahlakını hedeflemektedir. NOT:Kuran adaletin sözde,hükümde muamelelerde,ailede ve çevrede ortaya çıkmasını ve uygulamasını talep etmekte ve adalet erdeminin hem fertte hemde toplumdda gerçekleştirilmesi gereken bir erdem olduğuna işaret etmektedir. 28)Kuranı kerimde belirtilen ahlaki emirler nelerdir? CEVAP:İyiliği emredip kötülükten sakındırmak,yardımlaşma,affetme,güvenilir olma,sözünde durma,birlik,sevgi ve kardeşlik nazik olma,kibar davranma gibi hususlardır. Ünite 12 BAZI UYGULAMALI ETİK ALANLARI 1)Etiğin uygulama alanları nelerdir ? C 1) Tıp etiği , medya etiği,basın etiği , meslek etiği , mühendislik etiği,iş etiği,yargı etiği vb. 2)Etik anlamıyla ilgili kavramlar nelerdir ? C2) -Yoksulluk -Suç ve Ceza -Ötenazi -Kürtaj -Hayatı – anlamı 3)Çevre etiği nedir ? C3)İnsanın doğal çevreyi ele alışında ona rehberlik eden etiktir. 4)Çevre etiğinde sorunların çözümünün dayanak noktası nedir ? C4)Neyi ahlaken dikkate değer bulduğumuzdur . 5)İnsanı ahlaken dikkate alan çevre etiği nedir ? C5)İnsan merkezli çevre etiği → Diğer unsurları araç olarak görür . 6)Canlı kompleks alma nedir ? C6)İnsan merkezli çevre etiğinin ahlaki önem ölçütüdür. 7)Hayvan merkezli etiğin kurucu unsuru nedir ? C7)Canlı komplex olma (ahlaki önem ölçütü) 8)Tüm canlıların ahlaki önemli olmaları ve eşit olmaları hangi durumu oluşturur ? C8) Biyolojik egalitar yanizmi oluşturur. 9)Ekolojik holizm nedir ? C9)Biyolojik egalitaryizimin insanın çevreye müdahalesini engelleyip sadece biyasfere ve onu oluşturan ekosistem lere ahalaki deger verip oluşturdugu durumdur.Bu durumda insan hayvan ve bitkisel araçlar degere sahip olmuş olur. 10)Herşey merkezli etik nedir ? C10)Canlı olmayan şeylere minumum ahlaki deger yükleyip, ahlaki anlamda bir degerlendirme kabul etmeyen komplex canlı degilde komplex olma durumudur.dogallık,işlevsellik,bütünlük,uyum sergileme , güzelligi sipesifik anlamda algılama durumunu dogurur. 11)Herşey merkezli anlayışta degerlendirme nasıl yapılır ? C11)Bireylerin lehine çıkan sonuçlar arasından yapılır. 12-Herşey merkezli etik kuramı ve benzerkuramlar neleri dikkate almaz C 12-Bu tür kuramlar niyeti ödevi motivi ve gayeyi dikkate almazlar. 13-İnsan merkezli etigin 2 güçlügü nedir? C13-1-İnsanı ahlaken dikkate almaz(renk dil din ırk) 2-İnsanlık tür olarak ayakta kalmak için dogaya ihtiyaç duyar Yani dogal çevrenin korunması 14-Etik degerlerin varlıgı nasıldır C14-İlişkiseldir 15-İnsan yoksulluk ilişkisi nasıldır? C15-Dünya nufusunun 1/5 i mutlak yoksulluk halindedir 16-Hobbesin egoizme dayalı insan anlayışı nasıldır? C16-İnsan insanın kurdudur 17-Aristotalesci etik anlayış hangi ortamlarda bulunur? C17-Yerleşik düzenlerin bulundugu istikrar olan erdemin bulundugu alanlarda 18-Teselli felsefeleri nelerdir? C18-Egoizm ve hedonoizmdir 19-hayattaki her alanın etiginde çözüm anlayışı nasıl olmalıdır? C19-hem o ,hem o ilkesiolmalıdır 20-Kültürel sorunların çözümünde nasıl hareket edilmelidir? C20-Negatif sorumluluk anlyışıyla 21-Negatif sorumluluk anlayışı nedir? C21-Yapıp etme (do-ing)bırakalım olsun(letting-happen) arasındaki ayırımı etik açıdan sorgulamaktır 22-Yardım nedir? C22-Yardım iyilik severligin (hayırseverligin) iyilik yapma arzusunun bir ifadesidir 23-Aristotales etiginde insaniolan neye eş olmalıdır? C23-Ahlaki olana 24-Negatif sorumluluk tezi nedir? C24-Toplumdaki yoksullara yardım gibibir görevimiz bulunmadıgı fikrini dışlamamızdır. 25-felsefenin gerçek hayatla baglantısının açıkça görüldügü alan nedir? C25-İş etigi alanı etik felsefenin hayatın iyi alanındaki soruşturmasını ifade eder 26-Ahlak nedir? C26-Bireysel olarak insanın yetkinleşmesi 27-Ev idaresi yada ev ekonomisinedir? C27-Ailenin yetkinleşmesidir 28-siyeset nedir? C28-Toplumun yetkinleşmesi 29-İş etiginin kökenleri neye dayanır? C29-Ev idaresi yada ev ekonomisiyle ilgili etik anlayışlara dayanır 30-İş etiginin kişiolarak dayandıgı köken nedir C30-Aristotales 31-İş etigi ne zamandan beri vardır C31-sümerlerden beri vardır.Sümerlerde genişçaplı ticaretin kayıt tutma etkinligi vardı 32-İlk ekonomist kimdir C32-Aristotales 33-Ariatotalese göre mal nedir C33-Degeri parayla ölçülen her şeydir 34-aristotales mal ve servetinasıl inceler C34-Erdem yönünden 35-Etik tarihinde 4 ana erdem nedir C35-bilgelik –itidal(iffet)-yigitlik-adalet 36-Ariatotalese göre mal-mülkle ilgili 2 erdem nedir C36-Cömertlik ve ihtişam 37-Cömertlik nedir C37-Mal-mülk konusunda orta olmaktır 38-savurganlık nedir C38-Malkonusunda aşırılıktır 39-cimrilik nedir C39-Malı kısma yada vermemektir Ssavurganların çogu aynı zamanda hedonoisttir.Cömertlik her bireyin ahlaki yetkinleşmesi için gerekli bir erdemdir Ahlaki yetkinleşme için serveti gerektiren erdem ihtişam erdmidir.İhtişam erdeminde kamu yararına harcamalar yapmak esası vardır 40-Aristotalese göre onurlu harcamalar nelerdir C40-dini amaçlı yapılan harcamalar,kamu yararına yapılan harcama aristotalese göre mal ve servete yönelikbunegatif olmayan tutumun insan için nihayi olan iyinin ne oldugu ile ilgili olarak bilimleri soruşturmasında görmek mümkündür aristotales zenginligi serveti v.b. kendi başına amaç olarak gören ticaret formunu onaylamaz kullanıla bilen şey amaç olamaz ancak araç olabilir 41-Dışiyiler nelerdir C41-Mal mülk servet yada zenginlik dış iyiler mutluluk için kesin gereklidir dış iyilere sahip olmak harici erdem olarak kabul edilir 42-Oikonomikos nedir C42-Evde kullanılan şeylerin üretimi ve ticareti ,yani ev idaresi yada ev ekonomisi olarak adlandırılan tutum 43-Chrematikise nedir C43-hayat felsefesi olarak herhangi bir erdem amacı gütmeden sadece kar amacıyla ticaret yapmak 44-İşle ilgili 2 tutum nedir C44-oikonomikos-chrematikise 45-yetkinleşme programının parçaları 1-ahlak 2-oikonomikos 3-siyaset politika (yetkinleşme düzlemi oikonomikostur) 46-hedonoizm nedir C46-duyusal hazları hayatın amcı yapan anlayıştır 47-Kynik ekolü nedir C47-Hayatın ve dünyanın kötü oldugunu düşünen hertürlü kurulu düzene karşı(aile devlet okul) bireysel kurtuluşu savunan bir anlayıştır kynik ekolünün tipik örnegi Sinoplu diyojendir 48-Bilimlerin felsefeden ayrılarak bagımsız forma kavuşmaları ne zaman gerçekleşti C48-Modern dönemde 49-insan dogası anlayışı kimindir C49-thomas hobbes 50-Fraudçu insan anlayışı nedir C50-İnsanı temelde eros ve tatanos olmak üzere iki içgüdünün şekillendirdigi ve yapılandırdıgını savunan anlayış Akıl gücünü dikkate almaz 51-Ne gatif insan dogası anlayışını savunan kimdir C51-Bernard de mandeville mandeville arı masalı isimli eserinde ticaret sanayi istihdam sanat bilim ve teknigi bütün bunların hepsinin varlıgını ahlakın yok olmasına dayandırır 52-Hırsı ekonominin temeli yapan felsefi etik anlayış nedir C52-Homo ekonomikus **Bu tutumda tek başına kar amacı güden bu amacı hayatın temel deger ve hedefi yapan hiçbir etik deger benimsemeyen tutum vardır 53-İş hayatındki katmanlar nelerdir C53-Toplumun üyesi birey,bu bireyin çalıştıgı kurum,kurumun dahil oldugu toplum 54-Atomik bireyselcilik nedir C54-işhayatındaki bir sözün sözleşmenin ve degiş tokuşun temelinioluşturan hiçbir kurumsal kural uygulama bulunmadıgını savunan görüş 55-İş etiginin kökeni neye dayanır C55-antik yunanda aristotalese Konuyu Bu Sitelerde Paylaş Twitter Face'de paylaş __________________ ~~~ Bilmediklerimi Ayaklarımın Altına Alsam Başım Göğe Ererdi ✒~

Benzer Konular
Konu Başlıkları	Konuyu Başlatan	Medineweb Ana Kategoriler	Cevaplar	Son Mesajlar
Medineweb İslam Ahlak Esasları 1.2.3.4.5. Ünite (özet)	EyMeN&TaLhA	İslam Ahlak Esasları*	14	11 Kasım 2021 09:23
ATAUZEM =islam ahlak felsefesi= 6.ünite (özet)	EyMeN&TaLhA	Erzurum Atatürk İlitam	0	19 Şubat 2015 13:32
ATAUZEM =islam ahlak felsefesi= 3.ünite (özet)	EyMeN&TaLhA	Erzurum Atatürk İlitam	0	19 Şubat 2015 13:17
ATAUZEM =islam ahlak felsefesi= 2.ünite (özet)	EyMeN&TaLhA	Erzurum Atatürk İlitam	0	19 Şubat 2015 13:12
İslam Ahlak felsefesi-Özet-	Medine-web	İslam Ahlak Felsefesi	0	22 Aralık 2013 20:48

.::.Bir Ayet-Kerime .::.	.::.Bir Hadis-i Şerif .::.	.::.Bir Vecize .::.

Konuyu Toplam 1 Kişi okuyor. (0 Üye ve 1 Misafir)