Güzel insan nasıl olur

[KardelenGül]

Güzel insan nasıl olur

GÜZEL İNSAN NASIL OLUR
Hakkında bilgi sahibi olmadığı şeyi aktarmaz, hakkında bilgi sahibi olmadığı şeyin
ardına düşmez, hakkında bilgi sahibi olmadığı şeyi istemez

Al-i İmrân Suresi/66. Haydi siz, hakkında (az) bir bilginiz olan şeyde tartıştınız (diyelim,
peki) niçin hiçbir bilginiz olmayan hususta tartışıyorsunuz? Halbuki (her şeyi) Allah
bilir, siz bilemezsiniz.

Hûd Suresi/46. (Allah) buyurdu ki: “Ey Nuh! O (oğlun, inanmayıp âsî olduğundan)
senin ailenden değildir. Doğrusu o(nun yaptığı), iyi bir iş değildir. O halde, bilgin
olmayan şeyi benden isteme! Doğrusu ben, sana cahillerden olmamanı öğütlerim.” 1
.
***
Kendi doğrularını başkalarına zorla kabul ettirmeye çalışmaz, en güzel şekilde öğüt
verir

Nahl Suresi/90. Muhakkak ki Allah adaleti, iyiliği ve yakınlığı olana (özellikle akrabaya
muhtaç oldukları şeyleri) vermeyi emreder; ahlâksızlığı/hayâsızlığı, fenâlığı,
zulmü/azgınlığı yasaklar. İyice anlayıp tutasınız diye size (böylece) öğüt verir2


1
Âyet-i kerîmede görülüyor ki, evlat bile olsa, yakın akrabalar Allah’a ve O’ndan gelen vahye inanmıyorlarsa
artık aileden sayılmaz. Nitekim Bedir gazvesinde birçok sahâbî, İslâm’ın ve müslümanların karşısına dikilen babaları,
oğulları ve yakınlarıyla savaşmışlardır.
2
İbnü’l-Esîr, III, 189.

Bakara Suresi/259. Yahut o kimseyi3
(görmedin mi) ki, (binalarının) duvarları, (çöken)
çatılarının üzerine yıkılmış olan bir kasabaya uğradı da, (kendi kendisine): “Allah bunu
(böyle harap bir yeri), ölümünden sonra nasıl diriltecek?” dedi. Bunun üzerine Allah da
onu, yüz yıl ölü bıraktıktan sonra diriltti. “Ne kadar (ölü vaziyette) kaldın?” dedi. O da:
“Bir gün veya bir günün birazı kadar kaldım.” dedi. (Allah “Hayır yüz yıl kaldın, işte
yiyeceğine ve içeceğine bak, bozulmamış. Bir de eşeğine bak; (onun kemikleri kalmış.
Böyle yapmamız) seni, insanlara ibret belgesi kılmamız içindir. Şimdi o kemiklere bak,
onları nasıl yerli yerine getirip sonra ona et giydiriyoruz.” dedi. O, (merkep dirilip de
eski halini alarak) kendisine apaçık belli olunca, şöyle dedi: “Artık biliyorum ki Allah,
şüphesiz her şeye kâdirdir” 4

3 Meşhur kavle göre Hz. Üzeyr'dir. (Elmalılı, I, 884)
4
Üzeyr (a.s.), Kudüs’ün, M.Ö. 586 yılında Buhtunnasr tarafından tahrip edilmesinden yıllar sonra,
götürüldüğü Bâbil esaretinden kaçıp tekrar geldiğinde, “Bu yıkılıp ölmüş şehir, tekrar eskisi gibi nasıl yapılıp
dirilecek?” demişti.
.

[KardelenGül]

Doğruyu yapmak için destekçi beklemez

En'âm Suresi/90. Onlar (o peygamberler), Allah‟ın doğru yola eriştirdiği kimselerdir. O
halde (Resûlüm! Sen de) onların (o tevhid esasına dayalı) yoluna uy ve de ki: “Ben
(peygamberlik vazifeme karşılık) sizden hiçbir mükâfat istemiyorum. O (Kur‟an) bütün
âlemlere (uyulması gereken) bir „irşad ve uyarı‟dır.”

İyi ve güzel şeylerin yayılmasını arzu eder

Âli İmrân Suresi/110. (Ey Muhammed ümmeti! Dîniniz sayesinde) siz, insanların iyiliği
için çıkarılmış en hayırlı bir ümmetsiniz. (Çünkü) iyiliği emreder, kötülüğe engel olur ve
Allah‟a (hakkıyla) inanırsınız. Eğer Ehl-i Kitab (yahudi ve hıristiyanlar) da (sizin gibi)
iman etmiş olsalardı, elbette onlar için hayırlı olurdu. (Gerçi) onlardan bir kısmı iman
etmişlerdir. (Fakat) onların pek çoğu (dinden) sapmış kimselerdir.

Âli İmrân Suresi/113. (Onların) hepsi bir değildir. Ehl-i Kitab içlerinden artık (müslüman
olup) „Allah‟ın emirlerini tutan‟5 gece vakitlerinde Allah‟ın âyetlerini okuyan ve secde
edenler vardır.
***
İyiliği engellemez, önünü açar

Bakara Suresi/177. (Ey ibadet edenler!) İyi ve erdemli olmak (yalnızca) yüzlerinizi doğu
ve batı tarafına çevirmeniz değildir.6 Fakat iyi ve erdemli (muttakî) kişi; Allah‟a, âhiret
gününe, meleklere, Kitab‟a (Kur‟an‟a) ve peygamberlere inanıp malı(nı), sevgisine
rağmen (Allah rızası için) akrabaya, yetimlere, yoksullara ve yolda/sokakta kalmışlara,
dilenenlere ve boyunduruk altında bulunanlara (kurtulmaları için) veren, namazı
dosdoğru kılan, zekâtı veren, ahitleştiği zaman sözlerini yerine getiren, sıkıntıda,
hastalıkta ve savaşın şiddetlendiği anda sabredendir. İşte (imanlarında, yaptığı iyilik ve
taatta) doğru olanlar onlardır. Ve takvâya erenler de onlardır.


5
Âyetteki “kâime” kelimesine “Allah’ın emirlerini tutan” mânası verilmiştir.

[KardelenGül]

Asla ümitsizliğe düşmez; metin ve sabırlıdır
Hicr Suresi/55. “Sana gerçeği müjdeledik, artık ümit kesenlerden olma!” dediler.
Bakara Suresi/45. (Ey müslümanlar!) Sabır ve namazla (Allah‟dan) yardım isteyin.
Şüphesiz bu (şekilde yardım istemek Allah‟a) gönülden saygı duyanlardan başkasına
zor ve ağır gelir.
***
Aşırı gitmez, taşkınlık yapmaz; aşırı sevinmez; aşırı üzülmez

Bakara Suresi/190. Size savaş açanlarla siz de Allah yolunda savaşın. (Fakat
savaşmayan ihtiyar, kadın ve çocukları öldürerek) aşırı gitmeyin. Şüphesiz ki Allah,
aşırı gidenleri sevmez.

Rûm Suresi/36. İnsanlara bir rahmet (iyilik, bolluk) tattırdığımız zaman, sevinip
şımarırlar. Kendi işledikleri (günahlar) yüzünden kendilerine bir kötülük erişince de
(Allah‟ı unutup) umutsuzluğa düşerler.

Dünya nimetlerinden en güzel şekilde faydalanır

Âli İmrân Suresi/148. İşte (bu yüzden) Allah, onlara hem dünya nimetini/mükâfatını,
hem de âhiret sevâbının güzelliğini (cennetini ve nimetlerini) verdi. Allah, güzel hareket
edenleri sever.
***
Bozgunculuk yapmaz

Bakara Suresi/11. (Kendilerine “Yeryüzünde (Allah‟ın emirleri dışına çıkarak) sakın
fesat çıkarmayın (bozgunculuk yapmayın)!”7 denildiği zaman: “Bizler sadece
düzeltenleriz.” derler.

Bakara Suresi/60. Hani vaktiyle Musa, (çölde susuz kalan) kavmi için su aramıştı. Biz
de: “Âsânı taşa vur.” demiştik. Hemen (âsâyı taşa vurur vurmaz) oradan (kabileleri
sayısınca) on iki pınar fışkırdı. Herkes (kendi) su içeceği kaynağı bildi ve (onlara):
“Allah‟ın rızkından yiyin, için, yeryüzünde (O‟nun emirlerinin dışına çıkıp) bozgunculuk
yaparak kargaşa çıkarmayın.(dedik.)” 8


7 Fesat ve fâsıklık da münâfığın alametlerindendir.
8 İsfehânî, s. 483, Kuteybe, s. 50.

Bakara Suresi/205. O, (dönüp gidince veya) iş başına geçince, (Allah‟ın emrine karşı
gelmek ve hevasına uymakla) ülkede fesat çıkarmaya, harsı (ekonomiyi, kültürü) ve
nesli mahvetmeye çalışır. Allah ise fesadı/bozgunculuğu sevmez.

[KardelenGül]

Kötü duygularını ıslah etmeye çalışır

Bakara Suresi/160. Ancak tevbe ed(ip dön)enler, (hallerini) düzeltenler ve (Allah‟ın
indirdiği gerçekleri eğip bükmeden dosdoğru) açıklayanlar başka(dır). İşte, ben onların
tevbesini kabul ederim. Zira ben, tevbeleri kabul buyuran, çok merhamet edenim.

Nisa Suresi/146. Ancak tevbe edenler, hallerini düzeltenler, Allah‟a (dînine) sımsıkı
sarılanlar ve dinlerinde Allah için halis (ve samimi) olanlar hariçtir. İşte bunlar
mü‟minlerle beraberdirler. Mü‟minlere de Allah çok büyük mükâfat verecektir.

Necm Suresi/32. (Güzel davranışta bulunanlar,) küçük kusurlar hariç, günahların
büyüğünden ve hayasızlık (sayılan bütün çirkin iş)lerden kaçınanlardır. Şüphesiz ki
Rabbin, (şirk hariç) bağışlaması geniş olandır. O sizi, topraktan yarattığı zaman da, siz
annelerinizin karınlarında cenin halinde iken de, (ne olduğunuzu) çok iyi bilendir. O
halde kendinizi (beğenip) temize çıkarmayın. O (Allah), takvâlı olan (emirlerine uygun
yaşayan ve karşı gelmekten sakınan)ı çok iyi bilendir. 9

9
Biliniz ki Allah muttakîlerle beraberdir (2/194), âkıbet muttakîlerindir. [bk. 20/132; 28/83; 49/13

[KardelenGül]

konunun devamı gelecek inşaallah buraya kadar bir okunsun da

[KardelenGül]

7Yaptığı hatalara pişman olur, hemen ardından bir iyilik yapar ve aynı hatayı ikinci defa yapmamaya gayret eder

Bakara Suresi 54.Hani Musa kavmine: “Ey kavmim! Siz buzağıyı (tanrı) edinmekle kendinize yazık ettiniz.10 Hemen Yaradanınıza tevbe edin, nefislerinizi de öldürün.11
İşte böyle yapmanız, Yaradanınız katında sizin için daha hayırlıdır.” demişti. Böylece (Allah da) tevbelerinizi kabul etsin. Çünkü O, tevbeleri çok kabul edendir, çok merhametlidir.

Bakara Suresi 159. Şüphesiz, indirdiğimiz delilleri (emirleri) ve doğru yolu gösteren (âyetler)i insanlara Kitab‟da açıkça bildirdikten sonra (hakikati) gizleyenler (ve onları yürürlükten kaldırmaya çalışanlar) var ya; işte onlara hem Allah lanet eder, hem de (bütün) lanet ede(bile)nler lanet eder.

***Zalimleri dost veya sırdaş edinmez; zalimlere arka çıkmaz; boyun eğmez ve zalimlerin tuzaklarından ötürü tasalanmaz

Bakara Suresi/114.
Allahâ'ın mescidlerinde O'nun isminin anılmasını (ve hükümlerinin yaşanır hâle gelmesini isteyeni) engelleyen ve o mescidlerin harap olmasına koşan (uğraşan)dan daha zalim kim vardır? Onların oralara (istedikleri gibi değil) ancak korka korka girmeleri gerekir. Onlara dünyada rezillik, âhirette de büyük azap vardır.

10Hz. Musa Tûr dağına gidince, o gelinceye kadar içlerinde bulunan Sâmirî, altınları eriterek bir buzağı heykeli yapıp İsrâiloğulları’nı törenle bu buzağı şeklindeki heykele taptırmıştı. [bk.7/148-155; 20/85-98]

11Tefsirlerde âyet-i kerîmedeki: “Nefislerinizi öldürün.” emri iki şekilde ifade edilmiştir: a. Nefislerinizi (canlarınızı/kendinizi) öldürün (Beydâvî; Merâğî, I, 20). b. Nefislerinizi ıslah ederek öldürün (Beydâvî). Çünkü âyette nefisle mücadelenin, kötü duygularını öldürmenin lüzumuna da işaret vardır.12Râzî, III, 355-358

[KardelenGül]

Âli İmran Suresi 28.Müminler, müminleri bırakıp küfre sapanları/İslâm karşıtlarını velî, (hâkim, kumandan, hükümdar ve sırdaş) edinmesin. Kim bunu yaparsa, artık Allahdan ona (yardım olarak bekleyeceği) hiçbir şey yoktur. Ancak onlardan (gelebilecek bir tehlikeden) korkup da sakınmanız(için zoraki dostça davranmanız ve müslümanların aleyhine olmayacak hususlarda antlaşmalar yapmanız) hariçtir. Allah sizi, asıl kendisine karşı (gelmekten ve isyandan) sakındırır, dönüş ancak Allahadır

Nisa Suresi/144.Ey (hakiki) iman sahipleri! Müminleri bırakıp da küfre sapanları/inkârcıları/İslâm karşıtlarını velî (sırdaş ve başlarınıza idareci) edinmeyin. (Bunu yaparak) Allah yanında aleyhinize olacak (onlardan olduğunuzu gösterecek) açık bir delil mi vermek istiyorsunuz?

Düzeni bozmaz, karışıklık çıkarmaz

Bakara Suresi/60. Hani vaktiyle Musa, (çölde susuz kalan) kavmi için su aramıştı. Biz de: “Âsânı taşa vur.” demiştik. Hemen (âsâyı taşa vurur vurmaz) oradan (kabileleri sayısınca) on iki pınar fışkırdı. Herkes (kendi) su içeceği kaynağı bildi ve (onlara): “Allahın rızkından yiyin, için, yeryüzünde (Onun emirlerinin dışına çıkıp) bozgunculuk yaparak kargaşa çıkarmayın.”13(dedik.