KPSS "Gelişim Psikolojisi Önemli Bilgiler"

[mehmet akif2]

.....

[mehmet akif2]

mehmet akif2 Üyemizden Alıntı

Premack İlkesi(Büyükanne Kuralı)

Davranışı davranış, etkinliği etkinlikle pekiştirmektir.

Bir davranışı arttırmak için başka bir davranışı pekiştirmektir.

T – T mantığı vardır.

“Yaparsan ………….. yaparsın” mantığı vardır.

Olumsuz olmayacak sadece olumlu…









Koşullu Anlaşma

Karşılıklı olarak pekiştirme sözleşmesi yapmaktır ve Premack ilkesinden farklı “yaparsan ………… yaparım”dır.



“Yaparsan …………. yaparım” ya da “Yaparsam ………… yapabilirim” mantığı vardır.

Burada pekiştiren kişi olaya dahil olur. Premack ilkesinde bu söz konusu değildir.

Koşullu anlaşma uzun sürelidir, Premack ilkesi kısa sürelidir.

Kişi kendi kendisiyle anlaşma yapıyorsa bu da koşullu anlaşmadır.



Örnek olarak,
Cumaya kadar günde 500 soru çözersem Cumartesi arkadaşlarla kafeye gidebilirim

Premack ilkesi kısaca yapılmak istenmeyen bir şeyi yapılmak istenen sayesinde yaptırmaktır.

Çocukluğumuzda ve gençliğimizde hepimiz yaşamızdır . "Odanı toplarsan dışarı çıkabilirsin." , "

Ödevlerini bitirirsen bilgisayarda oyun oynayabilirsin. " gibi . İrdeleyelim örneklerimiz.

"Odanı toplarsan dışarı çıkabilirsin." örneğinde yapılmak istenmeyen nedir? Oda toplama işlemi.

Yapılmak istenen işlem nedir ? dışarı çıkmak . Yani dışarı çıkmak için oda toplama şartı konulmuştur.



Koşullu anlaşmada istenen durum istenmeyen durum gibi bir olay yoktur. Burada bir anlaşma vardır.

bu anlaşma başkalarıyla olabileceği gibi kendisiyle de olabilir.



Örnek:

Odanı toplarsan seni parka götürürüm. ( odayı toplayan çocuk , parka birlikte gidecekler. )

Bu gün az sigara içersem , yarın sinemaya gideceğim . ( kendiyle anlaşmış )

[mehmet akif2]

Garcia Etkisi (Olumsuz Tat Koşullanması)

Organizmanın bir olayla ilgili yaşanan olumlu ya da olumsuz durumun, aradan bitişiklikle açıklanamayacak bir süre geçtikten sonra baş bir durumla zihinsel olarak ilişki kurmasıdır.

Akşam midesi bulanan Ahmet, bunun nedenini öğlen yediği pideye bağlar. Bundan sonra pide yemez.


John Garcia fareler üzerinde yaptığı bir araştırmada, fareleri bir bölümde cam kaptan su içirmekte,

radyasyonlu bölümde is plastik kaptan su içirmektedir.

Radyasyonlu bölmede plastik kaptan su içen fareler doğal olarak hastalanmaktadır.

Farelerin önüne radyasyon olmayan bir bölmede cam ve plastik kaptan ayrı sular verildiğinde, fareler hep cam kaptan su içmektedir.

Çünkü hastalıklarını plastik kaptan içilen suya bağlamaktadırlar

[mehmet akif2]

Bandura’nın sosyal öğrenme kuramında yer alan ilkelerden biri de “öngörü kapasitesi” olarak karşımiza çıkmaktadır.

Öngöre kapasitesi, bireyin geleceği doğru kestirebilmesi, ileri görüşlü olma, bir davranışta bulunmadan önce bu davranışın olası sonuçlarını düşünebilme gibi farklı şekillerde açıklanabilir.

[mehmet akif2]

Yeşim ’in verdiği cevap dikkate alındığında, korunum becerisini henüz kazanamadığı söylenebilir.

Korunum, nesnelerin şekil, yükseklik, renk, hacim gibi görünüş özelliklerinin değişmesine rağmen asıl özelliğinin değişmediğinin kavranmasıdır,

işlem öncesi evrede, nesnenin algısal olarak bir boyutuna odaklanan çocuk,

somut işlemler dönem inde iki ya da fazla boyut arasın *da zihinsel anlam da ilişki kurma yetisini geliştirip korunumu kavrar ve

nesnenin asıl niteliğinin değişmediği sonucuna ulaşır.

[mehmet akif2]

Olumlu Transfer

Öğrenilen bir bilginin ya da becerinin benzerini kolaylaştırmasıdır.

Önceden öğrendiğimiz bir bilginin yeni bilginin öğrenilmesini kolaylaştırması ve hızlandırmasıdır.

Matematiği biliyorsanız, fiziği daha rahat öğrenirsiniz.






Olumsuz Transfer

Önceki bilgi ya da davranışın yeni öğrenme durumunda yeni öğrenmeyi zorlaştırması ya da engellemesidir.

Önceki bilginin, yeni bilgiyi öğrenilmesini zorlaştırması ve yavaşlatmasıdır.

F klavyeyi öğrenmişse, Q klavyeyi öğrenirken F klavye bilgilerimden dolayı yavaş ve zor öğrenirim.

[mehmet akif2]

not: transfer öğrenme ile ilgilidir

ket vurma hatırlama ile ilgilidir




İleriye Ket Vurma

Her iki bilgide kişide vardır.Eski bilgi yeninin hatırlanmasını engelliyorsa ileriye ket vurmadır.

Önceki bilginin sonraki bilgiyi unutturması, karıştırması durumudur.

Haliyle önceki bilgi yani geri bilgi, sonraki bilgiyi yani ileri bilgiyi unutturduğu için, unutulan da ileri olduğu için, ileriye ket vurma oluyor.






Geriye Ket Vurma

Her iki bilgide kişide vardır.Yeni bilgi eskisinin hatırlanmasını engelliyor.

Sonraki bilginin önceki bilgiyi unutturması karıştırmasıdır.

Sonraki bilgi yani ileri bilgi, önceki bilgiyi yani geri bilgiyi unutturduğu için geriye ket vurma oluyor.

[mehmet akif2]

....

[mehmet akif2]

[mehmet akif2]

Edimsel koşullanmaya göre Sabri Bey kahve içmeyerek olumsuz bir durumla karşılaşmamaktadır.

Bu da olumsuz pekiştirmenin sonucudur.

Olumsuz pekiştirme uygun davranışı sergileyerek organizmanın olumsuz (itici) bir uyarıcıyı ortamdan çıkararak ya da

ortama girmesine izin vermeyerek kendisini ceza anlamına gelebilecek bir durumdan koruması ve bu şekilde istendik davranışı sürdürmesidir.