Tefsirde israiliyat

[AŞK'ÜL İSLAM]

Tefsirde israiliyat

İsrailiyat kavramını belki çoğunuz ilk defa duyuyor olabilirsiniz.Amabu kavramı öğrenince zihninizde ve tefsir ve hadis kitaplarında nekadar da yer ettiğini,insanların tartıştığı,cedelleştiği,ihtilaf ettiği konulara kaynaklık ettiğini anlarsınız.

Tefsirilminin temel konularından birisidir: İsrailiyat.Bu konuyubilmek,öğrenmek bize Kur’an’a yaklaşım tarzımızda yardımcı faktörlerdenbirisidir. Allah Rasulu(s.a.v) zamanında gündemde olmayan budurumun,Sahabe ve Tabiin zamanında ortaya çıkmasının elbette nedeniolması lazım.Bu nedenleri ve israiliyat açıklamalarına girmeden önceisrailayattan ne kastettiğimizi bilmemiz lazım.

İsrailiyatkelimesi;”İsrailiyye” kelimesinin çoğuludur.Yahudi kelimesi ise bukelimeden daha umumidir.Bu bakımdan her İsrailî,Yahudi olduğu halde,herYahudi İsrailî neseb sayılmaz.Biz bu kelimenin dilsel yapısından çokıstilahi yapısını ele almalıyız.İsrailiyat;Yahudi,Hristiyan yani EhliKitab ve diğer kültürlerden Kur’an tefsirine girmiş olanrivayetlerdir.Daha çok Yahudiler tarafından sokulmuş olduğu için diğerkültürlerden İslama,Kur’an tefsirlerine girmiş rivayetlere verilengenel isim olmuştur.

İsrailiyat Allah Rasulu zamanında değil sahabezamanında ortaya çıkmıştır.Rasulullah zamanında niçin çıkmamıştıacaba?.Çünkü Allah Rasulu,ashabının vahyiyle beslenmesini,Kur’an’lahayat bulmasını istemişti.İslam hayata hakim olurken,dış etkenlerinislamın bünyesine girip de dini dejenere etmesine kesinlikle izinvermezdi.Allah Rasulu,yaşayan bir Kur’an’dı.Kur’an’a vahiy harici birbilginin girmesini istemezdi ve ashabının beslenme kaynağı olarak vahyigörüyordu.Bir rivayette Hz.Ömer’in elinde Tevrat nüshalarını gördüğündehiddetlenip onu almış ve “Allah’a yemin olsun ki Musa a.s bugün aramızda olsaydı bana uymaktan başka bir şey yapmazdı”

Başka bir rivayetde de:”EhliKitab’a bir şey sormayınız.Onlar size doğru yolu göstermezler.Çünkükendileri sapıtmışlardır.Aksi takdirde hakkı yalanlar ya da batılıtasdik edersiniz.Allah’a andolsun ki Musa aramızda olsaydı bana tabiolmaktan başka bir şey yapmak helal olmazdı.”

Hz.Peygamber a.s zamanında –Medine devrinde-Ehli Kitab’tan bir rivayet geldiği zamanki tavrını şu rivayet ortaya koymaktadır:”EhliKitab,Tevratı İbrani diliyle okur ve muslümanlar için Arapça olaarktefsir ederlerdi.Bunun üzerine Hz.Peygamber a.s “Kitab Ehlini tasdik deetmeyin tekzib de etmeyin.Allah’a ve Onun tarafından indirilene imanettik deyin” (Buhari-Ebu Davud)buyurmuştur.İşte Allah Rasuluntavrı.Kur’an’da bildirildiği kadarı bize yeter,ayrıntılarlauğraşmayın,onları öğrenmek için çaba harcamayın,merak etmeyin,çok sorusormayın anlamındadır.

İsrailiyat;Kur’an’da kısa ve kapalı olarakbahsedilen kıssalar etrafında döndü.Kur’an’ın kıssalardan bahsetmesininesas gayesi,onların düştüğü hatalara düşmeden,onlardan ibretalmak,insanlara nasihat etmek ve Allah’a kulluk etmelerini sağlamakiçindi.Ama insanlar kıssaları okuduklarında teferruat kısmınatakıldılar,merak ettiler,arkasını araştırmaya çalıştılar.Olaylarıntarihini,olayın meydana geldiği yeri ve o kıssanın kahramanlarınınisimlerin peşine düştüler.Kur’an, kıssalarda şahıs,yer ve zaman gibiayrıntı üzerinde durmaz,mesaja odaklı ifadeler kullanılır.AmaTevrat’ta-tahrif edilmiş- bunun tersi idi.ayrıntılar,şahışlar,yerlerdaha çok ön plandadır.

Ashab;Ehli Kitabtan şeriata muhalif,İslaminancına aykırı sözlerini tahkik ederler,incelerler öylealırlardı.Sahabenin Ehli Kitaba başvurması azdı.İbni Abbas bazenbaşvururdu.Başvursa bile Yahudilikten İslama geçen Müslümanlarabaşvururlardı.Ama Tabiin,bu konuda sahabe kadar titiz olmamış,çünküehli kitaptan Müslüman olanlar çoğalmıştı.İşte Tabiin bir çok konudaEhli Kitab’tan rivayet almışlardı.Tabiin devrinden sonraki neslin EhliKitab’tan rivayet alması daha da çoğaldı.Onların sözlerinireddetmeksizin,eleştiriye tabi tutmadan alınmaya başlandı.Böylelikleözellikle rivayet tefsirlerine israiliyat haberleri,rivayetleri girmişoldu.İbn-Kesir bile Kur’an Tefsirinin girişinde ifade etmiştir vekendisinin her ne kadar kaçınırsa kaçınsın israiliyat rivayetlerinintefsirinde bulunduğunu itiraf etmektedir.Hatta Ahmed b.Hanbel o devrinortamını ortaya koymak adına şöyle söylemiştir:Üç şeyin aslıyoktur:Tefsir,Melahim ve Megazi

--------------------DEVAM EDECEK------------------------------


FECR

[AŞK'ÜL İSLAM]

Tefsir kitaplarına israiliyatın girdiği konular şunlardır:

1-Yeryüzünün konumuyla ilgili durumlar.Dünyanın öküzün boynunda olması gibi rivayetler.
2-Yer ve göklerin yaratılmasıyla ilgili ayrıntılı rivayetler
3-Ruhla ilgili konular
4-Geçmiş millet ve kavimlerle ilgili kıssalar
5-Hz.Adem a.s yaratılmadan önceki olayların rivayetleri
6-İblisin yaratılmasıyla ilgili konular
7-Harut ve Marut kıssasıyla ilgili rivayetler
8-Şimşek ve yıldırım ile ilgili konular
9-Ay ve güneşle ilgili rivayetler
10- Ashabı kehf ile ilgili rivayetler
11-Hz.Adem’in yaratılışı,cennetten kovuluşu,ağacın cinsi gibi rivayetler
12-Habil ve Kabil kıssası
13-Hz.Nuhve tufanıyla ilgili(Geminin büyüklüğü, ağacın cinsi, sayıları ,ilk ve son binenler vs gibi ayrıntılar hakkındaki rivayetler)
14-Yecüc ve Mecücle ilgili rivayetler (Bu kavmin Türkler olduğu gibi)
15-Hz.Musa’nın asasıyla ilgili (Hangi ağaçtan,boyu vs.)
16-İbrahim a.s’ın Allah’ın izniyle dirilttiği kuşların isimleri
17-Bakara suresindeki bahsedilen inek olayında ineğin neresiyle vurulduğu gibi şeyler
18-Hz.İsa ve Hz.Meryem kıssasındaki Kur’anda belirtilmeyen ayrıntılar
19-Hz.Musa ve Salih bir kul arasındaki olayın zaman ve yer isimleri
ve buna benzer konularda, gerek peygamber gerekse helaka uğrayan kavimlerin yer ve zamanla ilgili rivayetlerde israiliyat türü rivayetler tefsir kitaplarımıza girmiştir.. İşte İslami tefsirlerdeki ihtilafların kaynağı bu tür rivayetler olmuştur

FECR

[AŞK'ÜL İSLAM]

İslam Alimleri israiliyat haberlerini üç kategoride değerlendirmişlerdir:

1-Sıhhati bilinip Kur’an’a uyan rivayetler ki bunlar makbul rivayetlerdir.
2-Yalan olduğu bilinip Kur’an’a uygun olmayan rivayetler ki bu asla caiz değildir.
3-Sıhhati tam olarak tesbit edilemeyen rivayetler ise bunları ne kabul ederiz ne de reddederiz.

İsrailiyat türü rivayetler tefsir kitaplarına nasıl girdi?

Bu rivayetler öncelikle Ehli Kitaptan Müslüman olanlar tarafından derlendi.Bu kişiler kendilerine bir şeye sorsun sormasın eskiden kalma alışkanlıklarından insanlara Kur’an kıssalarının anlatmaya çalışmışlardır ki kendilerinin bilgili olduğu izlenimini vermişlerdir.

İsrailiyat türü haberlerin tefsirlere girmesinin sebepleri olarak şunları söyleyebiliriz:

1-İlk Müslümanların kültür seviyelerinin düşük olması
2-Müslüman görünüp de İslama düşman olanların kasti tavırlarının olması
3-Ehli Kitab’tan Müslüman olanların menfaatlerinden, İslam toplumda seçkin,bilgili bir yer edinme düşüncelerinin olması
4-Ehli Kitabtan Müslüman olan ve samimi olmasına rağmen,hala psikolojik olarak eski kültürünü üzerinden atamamış olmaları
5-Ehli Kitabtan Müslüman olanların kimselerin eski durumları yeni dinlerinde de görmek istemeleri.
İnsanlar fevc fevc İslama girmişlerdi ama Allah Rasulu ve sahabenin çektiği sıkıntıları görmemişler,o atmosferi yaşamamışlar,Müslüman olmuşlar ama eski cahiliye adetlerini üzerlerinden atamamışlar,eski kültürlerini İslam’a taşıyarak İslamın saflığı bozulmaya başlamıştır.Tabiilerden sonra israiliyat kaynaklı rivayetleri tefsire sokuşturmak adet haline geldi.


FECR

[AŞK'ÜL İSLAM]

İsrailiyat kaynağı olarak gösterilen şahıslar:

1-Abdullah B.Selam:İlimsahibi bir sahabi. Hz.Peygamberimizin vefatından 2 sene önce Müslümanolmutur.Yahudi iken Müslüman olan bu sahabi fazlaeleştirtilmemiş,güvenilir biri olarak kabul edilir.

2-Ka’bu’l Ahbar:YemenYahudilerinden olup,İslamı Hz.Ebu Bekir veya Hz.Ömer zamanında seçtiğirivayet edilir.İsrailiyat rivayetlerin çoğu bundan gelir. En çokeleştirilen birisidir Hz.Ömer ,Ka’b’ın konuşmasını yasaklamıştır.Onusürgün etmekle tehdit etmiştir.Yahudiliği tam olarak bırakmadığırivayet edilir.

3-Vehb B.Münebbih: Tabiinden olup israiliyat rivayetleri çoktur.

4-Abdulmelik B.Abdulaziz B.Cureyc(Ölümü-H.150):AslıBizanslı olan bu kişi,Mekke alimlerinden olup vemuhaddislerindendir.Hicazda ilk kitap tasnif eden kişi sayılır.Taberibundan çok rivayet eder.Hristiyanlık ile ilgili rivayetler bu kişidenkaynaklanır.Bir çok zayıf hadis rivayet etmiştir.

5-Temim ed-Darimi:Bu kişi de Hristiyan menkibelerini İslam dünyasına duyurdu.
Tarihte de israiliyat haberlerini ilk defa tenkide tabi tutan,onları eleştiren kişi :Abdulhak İbn Atiye (H.546)dir.

Bizler Müslüman olarak tefsirlerimizin içerisine girmiş olan israiliyat rivayetleri karşısında ne yapmalıyız?.
Tutumumuz ne olmalıdır?.gibi soruların cevabını bulmaya çalışmalıyız?.
Bunucevaplarken Peygamberin ve ashabının bu gibi durumlarda tavrının neolabileceğini tefekkür etmeliyiz.İnsanların bu sorulara farklı farklıcevapları olabilir.Her zaman olduğu gibi bu konuda da MüslümanınKur’an’a bakışı etrafında dönüp dolaşıyor.İnsanlar kendileriniilgilendirmeyen,amelini olumlu yönde etkilemeyen ayrıntılarlauğraşmasının kazandıracağı bilgi yığınından başka bir şey olmayacaktır.

FECR/KURANNESLİ

[KARAKÖSE]

İnsanoğlu hikaye ayrıntılarına, kaf dağlarına çok meraklıdır. aslında uydurma olan şeylerin çoğu hemen göze çarpar. Ancak eleştirmek kimi zaman korkutur, akla uygun olmayanı bile kabul etme zorunluluğu varmışçasına insan teslim oluverir.

[Medineweb]

[Mihrinaz]

ne kadar güzel olmuş konuları güncellemeniz...ellerinize sağlık medineweb...

hepsi muhteşem konular...rabbim nasiplenebilmek nasibetsin...

[Medineweb]

mihrinaz Üyemizden Alıntı

ne kadar güzel olmuş konuları güncellemeniz...ellerinize sağlık medineweb...

hepsi muhteşem konular...rabbim nasiplenebilmek nasibetsin...

teşekkür ederim böyle kıymetli konuları aktif tutmak lazım.amin inş.