Sarıkamış Şehidlerini Unutmadık

[NUR]

Sarıkamış Şehidlerini Unutmadık

]

Sarıkamış Şehitleri Unutulmadı
94 yıl önce ölen şehitlerimiz anılıyor. Bu kapsamda, "Türkiye Sarıkamış Şehitlerine Yürüyor" etkinlikleri, İstanbul'da başladı.

94 yıl önce Sarıkamış'da Allahuekber dağlarında, 90 bin asker vatanını savunurken şehit düştü.
Vatanları uğruna gözünü kırpmadan canını veren Sarıkamış Şehitleri unutulmadı.
1914 yılında Kars'ın Sarıkamış ilçesinde Allahuekber dağlarında Türk tarihinin en dramatik olaylarından biri yaşandı.
90 bin kahraman Türk askeri, vatanı savunurken ağır kış şartları yüzünden şehit oldu.
Sarıkamış Harekatının 94'üncü yılı dolayısıyla Kars Valiliği'nce düzenlenen "Türkiye Sarıkamış Şehitlerine Yürüyor" etkinlikleri, İstanbul Haydarpaşa Garı'ndan başladı.
Kars Valisi Mehmet Ufuk Erden, "Şehitlerimiz orada, gözyaşının donduğu yerde, Kars'ta, Sarıkamış'ta, Sarıkamış Dağları'nda orada kaldılar, bundan 94 yıl önce. Biz de şehitlerimizi anıyoruz." şeklinde konuştu.
Sarıkamış Şehitleri adına kurulacak orman için düzenlenen "90 bin şehide 90 bin fidan kampanyası" da anma programı çerçevesinde başlatıldı.
90 bin şehit için 26-28 Aralık günlerinde Sarıkamış'ta da törenler düzenlenecek.

[NUR]

Bu harekâtın askeri açıdan, teknik açıdan vebalı büyük ama ona değinmeyeceğiz. Yokluk içinde buradaki karlı dağları zemherinin kavurucu soğuğunda aşmaya çalışan, ayakkabısız, paltosuz Anadolu çocukları, hatalara kurban gitmiştir. Biz bu şehitlere borçluyuz. Onlar olmasaydı, belki de bu topraklarda Ruslar şimdi yaşıyor olacaktı. Sarıkamış, Türk Tarihinin ve savaşlarının en acı olanıdır. Bu acıyı fedakârlıkları, cesareti, ulvi davranışı en iyi şekilde idrak edip gençlerimize aktarmalıyız. Bu aslında yenilgi değil, kendini feda etmenin destanıdır... Diğeceğim o ki bugün Millet -Devlet abideleşmiş kahraman Mehmetçiğimizi, kendisine layık bir şekilde anma
mecburiyetindeyiz. Bu bizim boynumuzun borcu. Sarıkamış Harekâtı´ndan aynı zamanda ders de
çıkarmalıyız.Ve ölümsüz nağmelerle milletimizin hafızasına nakşolan bu
facia ve kahramanlık, on binlerce vatan evladının buz tutmuş feryadı, dağlardan
taşlardan yankılanan, kalanların ise ağıtlarına yanık türkülerine dönüşmüş ve milletine mal
olmuştur. Tarihin bu acılı sayfası halkın hafızası olan türkülerle ve ağıtlarla kayda geçirilmiştir.

Sarıkamış Harekâtı´nda Mehmetçik her zamanki cesaret ve kararlığıyla üzerine düşeni yerine getirmiş aldığı emirle yola koyulmuştur.
Sorumluluğunun farkındadır. Lakin Balkan bozgunundan sonra ders almayan yetkililer yeni bir bozguna sebep olurlar. Mehmetçik yine de İstiklal Harbi´ni haber verir gibidir. Düşman karşısında iradesini kaybetmez, Fakat basireti kör olan ve sebep olanlara da bir türkü de,şunu (Biz Urusu alt ederdik, sebep oldu Enver Paşa) der.


Sarıkamış Şehitler

Gelinlik giyinmiş körpe kız gibi,
Karlara serildi Sarıkamış'ta.
Mevsimler ağlaştı gece buz gibi,
Şafaklar gerildi Sarıkamış'ta.

Mehmedim çarıksız Yemenden gelmiş,
Pak beden mor oldu Sarıkamış'ta,
Gök mavi yer beyaz, kefeni almış,
Bir tufan görüldü Sarıkamış'ta.

Hoşaftı menusu yağsız yemekler,
Öğünler bir oldu Sarıkamış'ta,
Ağlaştı mevcudat ve de melekler,
Ak yaşlar nar oldu Sarıkamış'ta.

Yıldızlar ağlaştı bulutlar indi,
Defterler dürüldü Sarıkamış'ta,
Namlular yırtıldı taşlar delindi,
Bir tarih yarıldı Sarıkamış'ta.

Cilvesidir lakin buda kaderin,
Zor nizam kuruldu Sarıkamış'ta,
Yaram çok ağırdır çıban çok derin,
Silahsız vuruldu Sarıkamış'ta.

Sarıkamış dinle tarih seslenir,
Şehitler soruldu Sarıkamış'ta,
Abide gerekli ruhlar süslenir,
Emr-i Hak verildi Sarıkamış'ta.

Bak Ömer rikkatle, bak perde perde,
Bak Mehmet pir oldu Sarıkamış'ta,
Şehitler ölmez Hay! Şehit her yerde,
Cennete girildi Sarıkamış'ta.

[KARAKÖSE]

Şu hayatın gariplikleri nasıl kavranabilir acaba;
sarıkamışta ölenlerin büyük kısmı sıcak memleketlerden gelenlerdi, yani ekvatora yakın yerlerden.

[nurşen35]

Sarıkamış Şehitleri Hikayesi

Yıl 1914…Yer Sarıkamış…

Sarıkamış‘ta 60 bini donarak olmak üzere 78 bin şehit vermiştik.

1914 yılının 15-22 Aralık tarihleri arasında, Sarıkamış yakınındaki Allahuekber dağlarında, Kars’ı Ruslardan geri almak için harekata katılan 60 bin asker donarak öldü.

Başkumandan vekili Enver Paşa büyük bir güçle, Rusları hiç beklemedikleri bir yerden, Allahüekber dağlarından aşarak vurmayı ve Kars‘ı yeniden vatan topraklarına katmayı hedeflemişti.

Allahuekber dağlarının yer yer 2-3 bin rakımlı geçitlerinde ısı sıfırın altında 30 dereceye kadar düşüyordu. Türk askerlerinin büyük bölümü ise çölden gelmişti ve üzerlerinde yazlık üniformalar vardı.

Sarıkamış’ta dondurucu soğuk altında askerlerimizin durumunu Kurmay Subay Şerif Bey “Sarıkamış” adlı kitabında şöyle anlatıyor:

“Yol kenarında karların içinde çömelmiş bir asker, bir yığın karı kollarıyla kucaklamış, titreyerek, feryat ederek dişleriyle kemiriyordu. Kaldırıp yola sevketmek istedim. Beni hiç görmedi. zavallı çıldırmıştı. Bu suretle şu lanetli buzullar içinde biz belki on bin kişiden fazla insanı bir günde karların altına bıraktık ve geçtik”.

Rus Kafkas Ordusu Kurmay Başkan Vekili Dük Aleksandroviç Pietroviç Sarıkamış’ta gördüklerine anılarında şöyle yer vermiş:

“İlk sırada diz çökmüş 9 kahraman. Mavzerleriyle nişan almışlar, tetiğe asılmak üzereler ama asılamamışlar… İkinci sırada cephane taşıyanlar var, sandıkları bir avuçlamışlar ki, kainattan hırslarını almak istiyor gibiler. Öylesine kaskatı kesilmişler… Ve sağ başta Binbaşı Nihat. Dimdik ayakta, başı açık, saçları beyaza boyanmış, gözleri karşıda…Allahuekber dağlarındaki son Türk müfrezesini teslim alamadım. Bizden çok evvel, Allah’larına teslim olmuşlardı.”

Allahuekber dağları, 37 bin şehit verilerek aşıldı ve Sarıkamış kuşatıldı. Sarıkamış kuşatma harekatı aşırı soğuk ve açlık yüzünden, hedef ele geçirilemeden, 5 Ocak 1915’de sona erdi.

Osmanlı Ordusu bu dağlarda, 60 bini donma sonucu tam 78 bin şehit verdi. Rus birlikleri de bu savaşlarda 32 bin askerini kaybetti.

SARIKAMIŞ DRAMI

1914 yılındaki Sarıkamış harekatı sırasında Allahu Ekber dağlarında donarak şehit olan onbinlerce asker unutulmadı. Şehitler, Kars’ın Sarıkamış ilçesinde törenlerle anıldı.

Törenler çerçevesinde ilk olarak “Türkiye Şehitlerine Yürüyor” sloganıyla Kızılçubuk köyünden başlayan bir yürüyüş düzenlendi.

81 ilden gelen yaklaşık 3 bin kişinin katıldığı yürüyüş, olumsuz hava koşullarına rağmen başarıyla tamamlandı.

Yürüyüşe katılanlar, Allahu Ekber Dağları’nın eteklerinden geçerek, yaklaşık 7 kilometre yol katedip, Sarıkamış Şehitliği’ne ulaştı. Burada düzenlenen törende yapılan konuşmalarda, vatan uğruna canını severek veren şehitlerin gönüllerde daima yaşatılacağı vurgulandı.

Binlerce Asker Soğuğa Yenildi
1914’te, Doğu illerini kurtarmak için Ruslara taarruz edilmesi kararı alınınca, harekatın hedefi Sarıkamış olarak belirlendi. 22 Aralık 1914’te başlayan harekatın ilk iki gününde hedeflere ulaşıldı.

Enver Paşa komutasındaki Türk ordusu, 25 Aralık günü Soğanlı Dağları üzerinden taarruza geçti. Fakat, geçit vermeyen karlı dağları aşmaya çalışan binlerce Türk Askeri soğuğa yenik düşerek şehit oldu.

SARIKAMIŞ HAREKATI

Sarıkamış Harekâtı Birinci Dünya Savaşında felâketle neticelenen askerî harekât.
Osmanlı Devleti harbe; 1878’den beri Rus işgalinde bulunan Kars, Sarıkamış, Ardahan gibi doğu illerimizi geri almak, Doğu Avrupa’da Ruslarla harp hâlinde olan Almanlara yardım etmek, kazanılacak bir zaferle Kafkaslar ve Orta-Asya’daki Türk illerinin kapısını açmak maksatlarıyla, başta Enver Paşa olmak üzere, iktidarda bulunan İttihatçılar tarafından sokuldu. 121_sarikamisli_sanatcidan_sarikamis_sehitleri_tur kusu_h37358
Türk bayrağı çekilip, Yavuz ve Midilli adı verilen iki Alman zırhlısı, Karadeniz’deki Rus limanlarını bombardıman etti. Rusya da buna karşılık olarak 30 Ekim 1914 tarihinde Türkiye’ye taarruz etti. Rus-Kafkas ordusu, Karadeniz’den Ağrı Dağındaki hudut üzerinden yedi kol hâlindeki saldırısıyla Pasinler’e kadar ilerledi. Rus ordusunun taarruzu, Köprüköy’de durduruldu. Üçüncü ordu, 3-9 Kasım 1914 günlerinde meydana gelen Köprüköy Meydan Muharebesinde Rus ordusunu yendi. Üçüncü Ordu Komutanı, mevsim şartlarını dikkate alıp, ayrıca askerin kaput başta olmak üzere, giyim ve iâşesinin yetersizliğini, top ve süvari atlarının azlığını hesaba katarak, sıcağı sıcağına düşmanı takip etmedi. Köprüköy Meydan Muharebesinin raporlarını alan, yarbaylıktan paşalığa terfi ettirilen Harbiye Nazırı (Millî Savunma Bakanı) Enver Paşa, Alman kurmay ve generalleriyle Erzurum’a geldi. Enver Paşa, Erzurum ve Köprüköy’de birer taburu teftiş etmişti; ancak ordu birliklerinin tamamı hakkında yeterli bilgiye sahip değildi. Üstelik, ordu kumandanı Hasan İzzet Paşanın, bu mevsimde harekât yapılamayacağı, taarruzun bahara bırakılması tavsiyesine karşılık, onu vazifesinden azletti ve taarruza karar verdi. Üçüncü Ordu Komutanlığı vazifesini de üzerine alan Enver Paşa, 18 Aralık 1914 tarihinde, kıtalara, taarruz emrini verdi.
Taarruza iştirak eden birliklerin büyük bir kısmı, özellikle Arabistan’dan geri çekilen ve Güneydoğu Anadolu’dan sevk edilenler, sıcak iklime alışık olup, teçhizatları yönünden kış şartlarına hazırlıksızdı. Üçüncü Ordunun üç kolordusu (9, 10, 11. Kolordular), 24 Aralık 1914 günü -39 derece soğukta Büyük Sarıkamış Çevirme ve Kuşatma (İhâta) Harekâtına başladı. Ayrıca, gerilla harbi yapan yarı resmi Türk çeteleri de, Ardahan’a hareket etti. Üçüncü Ordudan bazı kıtalar, 24-25 Aralık gecesi, Sarıkamış’a ulaşmayı başardı. Ancak, Allahü Ekber Dağlarını aşarken çetin zorluklar ve kış şartları sebebiyle gerek miktar, gerekse mevcut silahları yönünden çok zayiat ve kayıp verdiler. Allahü Ekber Dağlarını aşan Mehmetçiklerden bir kol da, Sarıkamış’ın doğusundaki Selim İstasyonuna vararak demiryolunu tahrip edince, Sarıkamış’taki Rus kolorduları paniğe uğradı. Gayriresmî Türk çeteleri de, 1915 yılı başında Ardahan’a girdi. Rus Kafkas Ordusu Başkumandanı, Üçüncü Ordunun ilerleyişi üzerine; 2-3 Ocak 1915 günlerinde telsiz-telgraf ile müttefikleri Fransa ve İngiltere’ye, günde birkaç defa yalvarırcasına başvurarak:
“Telefon konuşmalarını durduran soğuk ve kış, Türk ordusunu engelleyemiyor. İkinci bir cephe açarak, Türk ordularının ilerlemesi durdurulamaz ise, zengin Bakü petrolleri, Osmanlı-Alman ittifakının eline geçecek ve Hindistan yolu onlara açık bulunacaktır!” haberini gönderiyordu.
Kış, 3-4 Ocak 1915 gecesi daha da şiddetlendi. Fırtına ile yağan kar, yolları tıkayıp, çadırları yıktı. Arkasından da dondurucu soğuklar bastırınca, 150 000 kişilik ordunun 60 bini donma sonucu tam 78 bin asker dizanteri ve tifo gibi hastalıklarla şehit oldu. Sarıkamış İstasyonuna giren Enver Paşa, bu felaket karşısında, Üçüncü Orduyu yüzüstü bırakıp, İstanbul’a döndü. Bu harekâtta Ruslar, 32 000 kayıp verdiler.
Sarıkamış Harekâtı; kuşatma harekâtıyla düşman kuvvetlerinin arkasına düşmeyi hedef alan, başarılı bir plândı. Ancak, stratejinin faktörlerinden zaman iyi değerlendirilmediği, kuvvetler de böyle bir harekâtı yapacak şekilde teçhizatlandırılmadığı için başarısızlıkla sonuçlandı.
Ordunun kış şartlarına hazır olmaması ve olumsuz iklim şartları sebebiyle ikmal ve iaşe hizmetlerinin yapılmayışı, kıtalarda açlığa, hayvanların telef olmasına, dolayısıyla birliklerin dağılmasına sebep oldu. Enver Paşanın şuursuzca verdiği gece taarruzu emirleri, kayıpları daha da arttırdı.050120166

Sarıkamış Harekâtı sonunda, Doğu Anadolu kapıları, Ruslara açıldı. 13 Mayıs 1915’te Ermenilerin işbirliği yaptığı Rus kuvvetleri, önce Vana, bilâhare Muş ve Bitlise girdi. Ermenilerin harp esnasında Ruslara yaptıkları büyük hizmetin karşılığı olarak, bu illerin valilikleri, Ermenilere verildi. Harpten sonra, Ermeni-Rus işbirliği sonunda, bölge halkına karşı müthiş bir soykırıma girişildi. Van Gölünün ortalarına kayıklarla taşınıp öldürülen, suya dökülen çocuk, kadın, genç ve ihtiyar Türklerin sayısı, kesin olarak tespit edilmemesine rağmen, çok fazladır. Esasen, bu harp sırasında Ermeni Komitacıları, hemen her tarafta isyana hazırlanarak, birçok yerde depolar dolusu silah ve cephane biriktirdiler. Bu silah, teçhizat ve destekle katliam yapıp, Doğu Anadolu’yu harabeye çevirdiler.

[nurşen35]

Bir vatan uğruna doksan bin şehit
Kars Sarıkamış'ta vatan diyordu
Afeti tufanı yaşarken yiğit
O zemheri kışta vatan diyordu

Yüce ismi bir dağ Allahu Ekber
Mehmetçik cephede çaresiz bekler
O an inliyordu yer ile gökler
Umutsuz bakışta vatan diyordu



Ruhunuz şad olsun

[ibrahim73]

Aziz şehitlerimizin ruh ları Şad olsun.mekanları cennet olsun unutmadık ve unutmayacaz #Sarıkamış#