Naziat Suresi İniş(Nüzul) Sebebi Rivayetleri

[MERVE DEMİR]

Naziat Suresi İniş(Nüzul) Sebebi Rivayetleri

Naziat Süresi Nüzul Sebebi

Sûrenin tamamı Mekke'de nazil olmuştur İbnu'l-Cevzî bu görüşte icma olduğunu söyler[1] İbn Abbas ve İbn Zübeyr'den de bu anlamda sahih rivayet nakledilmiştir[2]
İbn Abbâs'tan rivayete göre iniş sırası iti*bariyle Nebe' Sûresinden sonradır[3]

12- *O' dediler; 'o halde hüsranlı bir dönüş!'

Saîd ibn Mansûr'un Muhammed ibn Ka'b'den rivayetine göre
"Biz, eski halimize mi döndürüleceğiz? derler" âyet-i kerimesi nazil olunca Kureyş kâfir*leri:
"Ölümden sonra dirilecek olursak biz gerçekten hüsranda olacağız demek*tir" demişler de bunun üzerine bu âyet-i kerime nazil olmuş[4]

37 Artık kim haddi aşmışsa,
38 Ve dünya hayatını tercih etmişse
39 Şüphesiz ki onun varacağı yer cehennemdir

Bu âyet-i kerimelerin en-Nadr ve oğlu Haris hakkında nazil olduğu söy*lenmiştir[5]

40 Kim de Rabbının makamından korkup ta nefsini heveslerden alakoydu ise,
41 Şüphesiz ki onun varacağı yer cennettir

Ayetlerin nüzul sebebi ile ilgili rivayetler:
1- Bu iki âyet-i kerime Mus'ab ibn Umeyr ve kardeşi Ebu Azîz Amir ibn Umeyr hakkında nazil olmuştur
Dahhâk İbn Abbâs'tan şöyle rivayet ediyor:
"Artık kim haddi aşmışsa" ile kastedilen Mus'ab ibn Umeyr'in kardeşidir Mus'ab'ın bu kardeşi Bedr günü esir edilmişti Onu ensar yakalamış ve kim olduğunu sorduklarında Mus'ab ibn Umeyr'in kardeşi olduğunu öğrenince onu bağlamamışlar, ikramda bulunmuşlar ve geceyi kendileriyle birlikte aynı yerde geçirmesine müsaade etmişler Sabah olunca durumu Mus'ab'a haber vermişler de o (kardeşi müşrik olduğu için):
"Benim bir kardeşim filân yok Esirinizi bağ*layın Onun annesi, Mekke vadisinin en çok zinet eşyası ve malı olan kadını*dır" demiş Tutmuş onu bağlamışlar ve annesi fidyesini gönderinceye kadar da bırakmamışlar
"Kim de Rabbının makamından korkup ta nefsini heveslerden alakoydu ise" ile kastedilen ise Mus'ab ibn Umeyr'dir
2- İbn Abbâs'tan gelen başka bir rivayete göre ise bu âyet-i kerimeler Ebu Cehl ibn Hişâm el-Mahzûmî ve Mus'ab ibn Umeyr haklarında nazil olmuştur
3- Süddî der ki:
Bu âyet-i kerimeler Ebu Bekr es-Sıddîk hakkında nazil ol*du Onun, kendisine yemek getiren bir kölesi vardı O her yemek getirişinde mutlaka yemeği nereden getirdiğini sorardı Bir gün yine bu kölesi yemek getir*di ve Hz Ebu Bekr o yemeği nereden getirdiğini sormaksızın yedi Kölesi:
"Bugün yemeği nereden getirdiğimi neden sormadın?" dedi Hz Ebu Bekr:
"Unuttum" deyip sordu:
"Bu yemeği nereden getirdin?" Köle:
"Cahiliye üzere olan bir kavme kâhinlik ettim, onlar da bu kâhinliğimin karşılığnda bana bunu verdiler" dedi Hz Ebu Bekr hemen yediklerini kustu ve:
"Ey Rabbım, damar*larımda bundan bir şey kalmışsa şüphesiz sen onu orada hapsettiğin için geri çıkaramadım" dedi ve işte bunun üzerine bu âyet-i kerimeler nazil oldu[6]

42- Sana o Saat'ten soruyorlar; 'ne zaman demir atması?'

1- Âişe'den (ra) Îbnu Cerîr ve Hâkim anlattı:
Rasûlullah kendisine, Naziat: 79/42-44 âyeti indirilinceye kadar kıyamet saatinden sorardı Âyet inince nihayet verdi [7]
2- İbnu Abbas'tan (ra) Dahhâk, ondan Cüveybir tarikından îbnu Ebî Hatim anlattı:
Mekke ehli müşrikleri, Nebî Aleyhisselâm'a: “Kıyamet ne zaman kopacak?” diye sordular Onlarla alay etmek amacıyla Allahü Teâlâ, Naziat: 79/42-46 âyetlerini indirdi [8]
3- Târik İbni Şihâb'tan îbnu Cerîr ve Taberânî anlattı Târik İbni Şihâb:
“Rasûlullah, Naziat: 79/42-44 âyeti indirilinceye kadar kıyamet saatinin zikrini çok yapardı” [9]
4- Bunun benzerini Urve (ra)'den İbni Ebî Hatim anlattı [10]
===========================

[1] İbnu'i-Cevzî, age IX,14 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/932

[2] Şevkanî, Fethü'l-Kadir: 5/371; Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6560

[3] Kurtubi, age XIX,124; Alûsî, age XXX,22 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/932

[4] Suyûtî, Lübâbun-Nukûi,11,191 İmam Celaleddin es-Suyuti, Lubabu’n-Nukul Fi Esbabi’n-Nuzul, Fatih Yayınevi: 2/704 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/932 Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/343

[5] Kurtubî, age XIX, 135 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/932

[6] Kurtubî, age XIX, 135 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/932-933

[7] İmam Celaleddin es-Suyuti, Lubabu’n-Nukul Fi Esbabi’n-Nuzul, Fatih Yayınevi: 2/705 Abdulfettah El- Kâdi, Esbab-ı Nüzul, Fecr Yayınevi: 453 Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/356

[8] Suyûtî, Lübâbu'n-Nukûl, II,192 Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/933 İmam Celaleddin es-Suyuti, Lubabu’n-Nukul Fi Esbabi’n-Nuzul, Fatih Yayınevi: 2/705 el-Câmiu Li-Ahkâmi'1-Kur'ân: 19/209; Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6588 Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/356

[9] İmam Celaleddin es-Suyuti, Lubabu’n-Nukul Fi Esbabi’n-Nuzul, Fatih Yayınevi: 2/705 Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/356

[10] İmam Celaleddin es-Suyuti, Lubabu’n-Nukul Fi Esbabi’n-Nuzul, Fatih Yayınevi: 2/705; Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6588